장음표시 사용
391쪽
etiam hos perimunt. A t si quando flava bilis una cum lumbricis infra, aut etiam uomitu et uperit,ipsos qu de i ntesina obsisdere, humorem uero biliosum uentriculi os aut aliam quampiam particulam occupare scito. Cuiusq; igitur ipsorum differentiae speciem, generationem, locum, notas, curatione que exequemur, aiotundis exorsi.
r Eretes igitur lumbrici speciem habet omnibus perspicua,s, sane aliis frequentiores sitit in gracilibus plerunq; intestinis consistunt,& superiorem uentriculum subeunt, ideoq; frequenter per os reiiciuntur. qu busdam & e naribus redditi sint: atq; hoc genus infantibus peculiare S plurima parte cusebricula : sed per febrium initia orti, substantiam ex subiecta
corruptione retinent: in statu, ex malitia morbi: in declinatione,toto ad melius mutato. Etenim Hippocrates memoriae mandauit bonum e se indicium teretes lumbricos prodire cum orbus ad iudicationem tendit, qui subito etiam intereunt. Scquirur autem eos qui rotundos lumbricos continent, tota intestinorum&uentris, tusses exiguae cum siccitate irritates: nonnullos comitatur singultus quo Q; i& somnus cum palpitationem; sine ratione expergiscuntur,nonnulli S cum clamore ex pei ge fiunt,& iterum sopiutur pulsus inaequales & febres augescunt inordinate,quae cum extremorum perfrictione, tertiana,interim quartam,die uel nocte accessionem sine ratione habent. Insantes autem etiam mandent lingua inaniter ex e ta,& dentibns strident,oculiς connivent uoluntq; conquiescere,excitantibus ipsos indignantur, toculi apparent, genaeq; rubescunt,ac rursus livent: atq; haec paulatim& ex interuallo. Q uibusda nauseae & rosionis cauta soni acho peculiares creantur,atq aegri cibum respuunt, compulsi aurem ad cibum nauseabundi uix quod assumitur deglutiunt, uel etiam asia mptum reuo naunt, plerisq; uero altius descendit corruptos cibos egerens, S tympani modo inflatur. Reliquum corpus sine ratione contabescit,neq; esurie, neq; euacuatione modica suborta, At qui no in omnibus omnia quae iam commemoraui mus signa inquirere oportet. sed nonnulla ex eo quod praepollet in erim & plurima. Haec autem eueniunt, dum animalia per intestina serpunt toduntq;,febris autem calor uapores sursum. cerebro
392쪽
cerebro transmittit prauos , ex putrida in uentriculo collecta humiditate exhalantes, in quibus amborum partim similiter curam habere conuenit S sebris S lumbricorum, partim de sebre parum solliciti,lumbricos de corpore eximere com temur.
Multi siquidem nulla lumbricorum cura habita, exesi ab ipsis sunt,& conuulsi intcrierunt. Alii produnt se lumbricos uidisse,
qui ex inguinibus aegri eruperint. c aetetu occisos hos omnes prius educes: occides autem,amatis potissimu usus remediis. Cum igitur febris & lumbi icorum communis sit curatio, conuenient auxilia simpliciora: potui igitur dabitur chamaeme lorum decoctum uel myxarior uni ut appellant, uel ipsa my-xaria decoctae sui dantur: item se reos succus, aut coriandri semen cum aqua calida uel cum posca, uel myosolidus herbae decoctum,uel cornus ceruini ramentum, uel minium synopicum tenoessimum , ac olei immaturi amarissimi paulatim cochlearia duo absorbeant,qua enim amarum est lumbricos occidit : qua lubricum,detrahens ipsos cum stercore reddit. At si inflammationem distentionemq; uiscera experiantur,cataplamate urendum es,quod lini semine farina loleacea, absinthio S bryoniae radice constat, hydron elite uel etiam humidoso tu ex oleo chamarmelino,uino,absinthii semine,& aloe,praecordiis accommodato.Vbi uero non uehementer se bres mo
testant,miscenda est myxariis mentha ct exhibenda est. Cum ad integritatem uentu est,efficaciora quoq; usiurpantu', quale est decoctum seriphii uel calaminthae,uel filicis, uel cardamo mi semen, vel mali punici acidi radicis ius ad tertias redactu, uel fricti cumini, uel nitri sului,snguloru scrupula tria, uel san-
donicum uelabrotanum, uel etiam ambo smul,cum melle in cata Docia coacta uel lupinorum amarorum scrupuli terni uel brassicae,uel erucae semen laevigatum, uel absinthinum, quod .etiam solum frequenter abunde fuit. Dantur autem & terna lotae aloes scrupulae quod remedium est laudatissimum: inualidioribus illota quoq; aloe utimur quia uero i fantes aloeucochleari non admittui,supinis fasciola ipsi; detentis, ore adaperto per clysterium quoddam ualido munirum canali, inuitis aioes quam penitimine transmissam iniicimus. Atque haec
mirifica medendi ratio in pueris est,qui dissiculter possunt tractari: quibus etiam cibos subinde sorbiles, quemadmodum iis qui cibum auersantur,inlaudimus. Caeteru Scyphi R ma sua-
393쪽
phium recte dabitur,item cornu ceruinum combustum cu pM-pere & melle uel oxymel ite, reliquaq; ex oxymel ite ipsis dare conabimur: praestiterit autem staretum scillinum fuerit, praesertim aetate prouectioribus,aut sinapicu oleo & aceto ad cochlearis magnitudinem. At qui lumbricis, cuin alui profluuio infestantur,praebibent plantaginis succum, ipsamq; plantaginem aridam assument,ex squo enim utriq; , & fluori & lumbricis efficax est . Cataplasma his accommodabitur ex farina
ordei eruda,filici,absinthio,sarina lupini, sandonico & abrota-no. Iam uero & malicorium acacia,galla,vel balaustium admiscebitur. Quoniam uero nonnulli subinde amaras potiones ceu ingratas respuunt,ex iis quae modo comprehensa sunt,da buntur non manifesto amara. His accedent insuper chamaroi tys,marrubium,helenium,baccae lauri, acacia, thymus, pulegium,carpesium,iuncus odoratus angulosius,polypodium,iris, cnicon,erythrodanon, spina aegyptia cum pipere, singula sex scrupulorum instar: item decoctum menthae,mori radicis succus decoctumue,petroselinum reliquaq; odorata semina, ex trinsecus autem inducitur aloe cum melino &uino. hoc & appetentiam excitat quae uix maguo negotio recipiturimiscetur autem saepius aloe ablinthium: aut se)le taurino, cum amaris quibusdam praedictis umbilicum impleto: aut oleum ex rhododaphne factum saepe delinetur, aut liquor cedrinus & solus cum chato,toti uentri imponitur, aut pix arida trita insipergitur,uel mentha,uel melanthium cum rosaceo,uel etiam 2-riphij decoctum ipsis admiscebitur,uel fraxini perscar solia in
polline detrita applicamus.Vtendu uero est & medulla cerui, unguinis modo,in umbilico,inseriore uentre & lumbi: ceratuque adlugetur,si res postulet hoc, Aloes,absinthii,sarinae lupini,seripit,melathij,singulo tu scrupula sex, cerae uncia &semis. sis,cliamaemelini quod satis est,felle taurino arida laevigantur Porro ab inferioribus partibus mulsam iniicere saepius expedit,quo lumbrici mellis dulcedine illecti deorsium descendanus autem putrefacti in alto corporis non excernantur, sed potius uapores sursum mittant,educendi sunt,aut aloes, aut medicamenti amari ex ea confecti potione,quandoquidem etiam in aliis mediocris alui uacuatio, non expers est praesidii. Integra huius loci scriptura est in antiq.codice Apκριλοι cpta: οιτω,oculi caui apparent.
394쪽
De latis lumbricis. LA tus lumbricus mutatio est ut ita dicam) adnatae in inte
riori intestino membranae in materia animalis modo mobilem,quae saepe tota redditur longitudine incredibili,uel pars ipsius excernitur: dissolutus uero,non coalescit: & nunc in iis etiam qui febri carent, abutidat: nunc febricitantibus accidit, ex longo morbo continuas stomachi rosiones inferens, ac impotentem ciborum appetentiam. Nam quod animatum euasit,in intestinis obiectum rapit alimentum, ut alio statim opus sit,& nisi allum pserit ntestina rodantur, His occupatos comitatur corporis gracilitas & pulsus inaequalitas, cum inaequalitate: at quod certissimum est indicium,cum recrementis non nulla semini cucurbitae similia excernuntur. Curatio concor
dat, potio enim ex acribus petita,& alliorum estis,tum silicis, uel centaurer decoctum, S potum & ab inferioribus partibus inditum,uel calaminthae uel d ctamni, uel pulegit: dabitur autem in aluum S muria. praebibere uero hoc medicamentum quod sequitur, neq; ijs qui aliis lumbricis infestantur, inutile est,si febre potissimum vacuerint.Nitri rubri,piperis,cardamomi pares portiones: dantur terni scrupuli cum uino aut aqua calente. ALI v D eclegma. Piperis,baccarum lauri purarum,cumini Aethiopici, mastiches,pares modi, mellis quod satis est: datur cochleare unum mane.& dormituro. At si efficacius id fieri desideres,nitri quoq; rubri pare portionε adiicies. ALI v D. helen ij, se fit minis ammoniaci, piperis in alio filicis,singulorudrachmae quinq; , cum Oxymel ite calido: tempore interposito dabit euphorbii drachma, uel duae prouectioribus potui. ALIVDFilicis acetabulum, nitri drachmae duae, datur uinum cochleare aquae euacuatione prius facta: satius aut erit si etiam scammonii momentum assumat. ALiv D. Mali punici acidi radicu corticis in summo decorticati drachmae quatuor, piperis tantun dem,cardamomi drachmae sex, marrubii drachmae duae, melle 'dantur,porro prius assumpto. Ueru ut ex toto affectus discutiatur,theriacem quoq; exhibebis,si ualida sibi is non prohibet.
De ascar us. Cap. LV III. Ascarides,ut modo etiam diximus,specie lumbricorum
cot nent vermibus similes quae in extremo toga none
395쪽
S musculi anum stringentis σφ rq Graecis dicitur, initio reperiuntur, uehementem locorum horum pruritum excitates:
generant speciem hanc praua alimenta,perfrictio,&ciborum corruptio. Uacuari igitur debent in infantibus, glandibus ex melle,cum salis mometo,uel nitri: in prouectioribus,acri maria. aut decocto centaurei, cum nitro & melle, aut cucuibitae sylvestris,aut absinthij, aut chamaeleontis, aut anchusae, aut enici,aut hyssopi,aut pulegij, aut calaminthar, aut lupinorum: secundum clysteres sublinetur lo nganon, simplicibus qudem, acacia,aut hypocystide cu nitro, aut rhusyriaco cum alumine liquido: at quibus aluus astricta est,temma sphragide,cum uino: compositis autem Andronis pastillo, similibusq;. Cedrinus autem liquor ipsis iniicietur rer clysterem multis peruiu foraminibus, quales ab utero metren chytae appellantur: aut carnem salsam commode impositam deligamus. quamdiu sustineri possit,eamq; frequenter mutare oportet. Caeterum coismuniter omnes quos lumbrici male habent, pellichneumonis
iuuant,sussiri. Cibi praescribentur ipsis probi succi,& qui facit din membra digeruntur, nec lumbricorum effectricem causam adaugent,nec uires superari permittunt, propter quas & uinuaquosum exhibebimus: frequentius aute nutrire ipsos ob hoc ipsum oportet,iae alimenti expertes lumbrici rosiones pariat. dabitur autem cibus, tum praecipue quum potissimum nutriti magis fuerint. At si alui profluuium fuerit, sciendum est lumbricos magis abundare, cibo non distributo, ac iam siorbiles aegris cibi dantur, admixtis quibusdam etiam astringentibus, uerbi gratia, pyris, aut malo cotonio, aut malis punicis, praecipue acidis,a soris autem uentri remedia continentia inducuntur, de quibus supra dictum est.
De dracunculis. Cap. LIX. IN India &superioribus Aegypto locis dracunculi ener
tur, ceu animalia quaedam lumbricos imitatia, in partibus musculosis,puta brachio,femore, tibia: in pueris etiam latera sub cute perreptant & palam mouentur, deinde cum diu extremum aliquod dracunculi remanserit locus suppurat,&cute ipsius adaperta, initium ipsius progreditur: cum trahitur, dolores mouet, praecipue abrutus . Quapropter nonnulli di- cuat plumbeam molam ex dracunculo suspendendam ne uni uersu i
396쪽
uersim,sed particulatim molis pondere decidat. Alij uero hos
damnant quod nihilo magis pondere molis plumbeae dracunculus abrompatur,& dolores uarios concitet. iubent partem in aquam dimitti calidam, quo dracunculus tepefactus foras prorepat,deinde digitis ipsium membratim extrahere. At Soranus neque animal prorsus, sed neruosi cuiusdam stubstantiam esse putat,quod opinionem motus solum praebeat, siue autem hoc sit, siue quod prius dictum est, Sorano & Leonidae, alijsq; uisium est, calida superfusione & cataplasimatis concoquentibus in his uti ex mulsa,farina triticea,aut hordeacea. Est cum emplastri usum eiusdem potentiae probant. Conuenit autem S quod ex baccis lauri & quod ex melle constat: emortui siquidem horum usu dracunculi, nimirum quod continetur corpusculum excidit. Suppuratione autem facta,nisi exiderit, cutis diuidenda est: ubi denudaveris, quod continetur auferes,&cutem linamento penetrabis, ac deinceps eam curandi rationem adhibebis quae puri sit maturando.
397쪽
PAVLI AEGINE TAEI IBER QUINTUS,
Quomodo quis ab omnibus communiter virulentis bestijs se tueatur. Cap. I.
E YIRvLENT Is bestijs praecipientes , ab ijs quae in omnibus huiusmodico muniter profici ut, ex ordiemur, ita. ut quomodo quis ab illaru iniuria se tueatur, prius expediamus. Si igitur aliquis necessitate quapia coactus, loco feris frequenti obdormiat, ubi potissimu Calainandrae aut phalangia,aut serpetes aliqui abundet, horu cauas latebras allio in aqua detrito,aut aliqua ex herbis quas exponemus, obturare conuenit Sumtus aute recte excitantur ex cornu ceruino, caprarum ungulis pilisve,lapide gagate, bitumine, bdellio,galbano,cupressi aut cedri rasera, melanthio, peucedano,uiticis soliis, nepita,Liga peno,castorio, cachryos radice, cunila,aut ex reliquis grauiter olentibus aliquo. Culces autem proprie persequitur sussitus ex atramenti sutorij,melanthii syliaestris,seminis cumini, paribus modis,item fimus bubulus eosdem fugat. Ad haec etiam ignes incendere crebriores uincit, sugiunt enim magna parte serae eoru splendore . Caeterum totusubsternere ex hastula regia,nepita, uitice, pulegi O,polio, cunila bubula, abrotano, expedit. At si toto huiusmodi toto uti
398쪽
non datur, t si ratis salte imponenda sim t. Iam uero animum
adhibere oportet ijs quae coquuntur,aquae & ut norii cadis, ut exacte sint operculati. Focus aute non siib arboribus quibus. dam excitabitur, praesertim pinu aut picea. in his n.salamandrae,& crucae lethales crebrae uersantur, quae ab ignis tempore calefactae decidunt in ob nia aut alia uasa,si no fuerint operta. Qui uero tutiores esse uolunt, iis conuenit etiam ceratum corpori oblinere liquidius, ex cera, rosaceo, galbano modico, scobe ceruini cornus exigua uel etiam aethiopico cummo:peculiariter autem malue folia cum oleo detrita si illinantur, ab apum & uesiparum morsit praeseruant. t Haec ita leguntur in antiquo libro, περιε γοῦν τ-ς π'ίμν' ς αυνα τιθέν-,id est,circum lectu salte ipsa ponere oportet.
Communis omnium qui a virulento quopiam mors uel icti uni curatio. Cap. II. od si seriri alique aut morderia uenenato animali
contigerit,homo adhibedus est qui uulnus exugat. no 'tamen eum ieiunu esse oportet veru etia uino os colluisse & oleu in eo continere . Deinde particulae com orsae,si adnuttit,cucurbitula cu multa flama adhibere oportet, sicut uicinae etia partes scatiscentur. Na uirus una cu sanguine,& spiritu rursus ita extrahitur. Ite exulcerata adurere ac crusta obducere,adeoq; praecidere coveniet,si sera quae momordit, lethalis
erit,quales aspis, cerastes, u i pera, similesq; aliae simi quead-
modii Galenus memoriae prodit, uin storem quendam a vipera morsum ubi sera cognosceret,ialce laesium digitii statim abscidisse, atq; in totu periculo liberatu. At si uenenum per corpus fuerit dispersuna,sanguis statim de mittendus est, prςcipue si is qui perculius est,plethoricus existat exhibere cum cibis edendum piper aut allium conducit:potui,uinum ualidum: recentibus uaporibus,& conuenienti naturae caliditate, corporis temperamentum replere,deinde iis oblinere, quae comorsana paγteni possunt calefacere,& uellicare. Imponetur itaq; cinis brasticae aut sci aceto mistus,aut lixivia, aut garum, & caepe cum polenta aut pane: item porra abunde cum sale, aut pix liquida cum sale, calida: aut cedrus, aut sinus caprillus. Conuenit
aute ipsis acciu Calidum quoq; supersundere, in quo neptra sit
399쪽
incocta: aut acetum & aquam marina aut acetum cum muria.
Caeterum locis effectis gallinae,& magis galli gallinacei,aliave animantia per medium disiecta , calida imponi debent. Nam uirus transsiimunt euocantq;, & dolores mitigant. Emplastra quoque utiliter applicatur,tum hoc quod sale,tum illud quod
cachi y & adarce constant: in totum,quae acrioris fiunt potentiae. Omnes uero communiter & morsi,& icti a quocunq; tandem virulento animali, praeterquam si interiora omnino o sensa non sint,potabunt serin,aut ericen, aut astragalon herba cum aceto,aut bitumen, aut paliuru similiter , aut ueteris rhudecoctum, aut mustelς inueteratae drachmae duae ex uino stariptae,praesenti sunt remedio,vel malinae testudinis sanguis, aut castorei drachma cum diluta uini potione,aut roris marini ta- tundem,aut sicyoniae radicis aut porri siiccus,aut chamaepitys, aut sinyreium,aut cinamomum,aut aristolochia,aut uiticis semen,aut cupressi piluis,aut seseli,aut piper,aut trifolij semen. aut baccae lauri, aut cancer fluviatilis tostus aut elixus: item composita haec Theriace uti lis est.
Theriace aduersus virulenta O lethalia uenena, vipera morsus, Oscorpionis ictus.
O Ryoniae, opopanacis, iridis illyricae, roris marini radicis , Zingiberis,singuloru drachmae quatuor,aristolochiae drachmae quinque, lachrymae thuris,rutae sylvestris,singulotu drachmae tres,farinae erui drachmar duo. finguntur pastilli uino,danturque singuli qui ixeis obolos pendeant,ex eodem uino.Caeterum purgatio omnibus conueniet,desiidationes,& theriacet ea viperis assumpta.
De rabiosi canis morsu, O metu aquae, qua hydrophobia dicitur . Cap. III.
Exordium sermonis a rabiosi canis morsa capere, quam
ab alijs mutuimus,quod animal & Decundu prouentu,&contubernale homini existat,rabie, saepius corripiatur,& aegre caueri possit,ac periculu ab eo sit ineuitabile,nisi multis aliquis &conuenientibus usus fuerit praesidijs. Rabiunt canes plerunq; in aritu uehementiore : autem Lycus memoriae mandat,interim etiam per frigora maxima:rabidi autem S potum & cibum auersantur, sti premuntur, neq; tamen bibunt: anhelant praeterea non parum,aures inclinant,saliuam &c
400쪽
piosam & spumantem ardunt,& muti in totu sunt, & ueluti i cni,ut ne domesticos quidem agnostant: insiliunt itaq; sine latru omnibus pariter & besti3s,& hominibus, mordentque . ubi
momorderint,statim quidem nihil molestiς adserunt, praete quam ex uulnere dolore postea uero aquae metum, hydrophobiam Graeci appellant,faciunt, qui cu conuulsione,totius corporis rubore,prs sertim faciei sudore,& anxietate accidit,aqua fugiunt,& dum uident,& dum admouentur: nonnulli etia omnem humore alis canum ritu delatrant,&obuiu quemq; dentibus appetunt, morsiq; suo in alios eande affectione transferunt. Porro accidentili, alioru quidem causa manifesta est, occupatis sueneno partibus uniuersis: metum uero aquae nonnulli ex immodica fieri siccitate dixerunt, quasi humida ip
rum substatia in contrarium penitus habitu mutata. uerum Rusus talem melancholiae specie ipsis oboriri pronuntiauit,ueneno humorem illum imitato: quemadmodu alios melancholicos nouimus alia timere, quae causa superuenit etia ijs qui dicunt canis qui momorderit imagine in aquis opinari se uidere. At ex ijs qui hoc uitio sunt occupati,nullum, praeterquam unum aut alteru,superuixisse,ex historia didicimus, eosq; nona rabioso cane ni orsos, sed ab homine quoda morso uitiu adeptos. At ante affectus huius occupatione multi etia quos canis momordit, seruati sunt hinc igitur curatio auspicanda est. Quoniam uero subinde,eo quod tunc aquae metus non inuadat, magna. n. ex parte circa quadragesimu sere a morsu die
solet ingruere,quibus u & post sex menseis,proditu est nonnullis post septem quoq; obuenisse nonnulli canem qui momorderat non rabire arbitrati sunt, properarunt uulneri cicatrice inducere unde ipsi causam huic affectioni dederunt, hac auteprobatione usus deprehendes,mor sit rabiosi ne canis fuerit, an non. Iuglandibus nucibus concisis uulnus diligenter obstruitur,sequenti die ablatae, gallinaceo, aut gallinae in cibo apponentur:ac primum me non attingent,fame autem urgente si edant,rem considerato. Na canis qui momordit si no fuerit rabiosus,uiuent si rabidus,sequeti die peribunt,atq; tunc ad uulneris dilatatione properandu est, iterumq; post paucos dies eade probatione tendu, & si non perierint gallinacei,tunc ut .cus ad cicatrice perduces, nullu ueritus periculum. Hanc itaqprobationem Oribasius tradit. Quiod si ex comemoratis indi