장음표시 사용
421쪽
dicitur. Cap. L. Dorycnium potum,quod aliqui solanu suriossim appellant,nustum quidem ceu lactis repraesentat, singultus crebros facit, linguae humiditatem,& cumulatam sanguinis eductionem: per aluum mucosa seruntur simit limatorminosis. Auxilio sunt, antequam horum aliquod suerit secutum,quae in ephemero dicta sunt , uomitus dico & clyster, & . quaecunq; potum uenenum possunt excernere. proprie autemisi succurrit aqua multa aut lac asininum caprillumbe, & dulce uinum tepidum cum anisi modico potum: item amygdala in elixa gallinarum pectora,idem praestant conchylia cruda pariter & tosta,in cibo,adhaec locustae marinae & gammati, ct ius ex ipsis esculentum potui assumptum.
Desardonia. Cap. L I. QVae sardonia herba nuncupatur,ranticuli species est,
pota autem uel comesta mentem abalienat, couulsiones adfert cum labroru contractione,ut risus imaginem praebeat,a quo affectu etiam risus sardonius non laudabili d eterso inter homines iactatur. Cui uitio priuatim post uomitionem conducit aqua mulsa liberalius exhibita, lactis potio ite corporis totius respersio inunctioq; ,ex medicamentis quae calefaciunt perita uincit item in hydrelarum calidum descendere,deinde eorpus inungere & ualenter infricare. summatim,ut in conuulsione tota curatio administranda est.
De papauere corniculato. Cap. LII. PAp uer quod corniculatum appellatur, esum potunsve eadem quae papaueris liquor inducens pericula, ijsdem
De marico. Cap. LIII. PH ricum dictu toto gustu nardium sylvestrem repraesen
tat: potum uero resolutione cum serote S conuulsione excitat. Aduersus quod,ubi uomitu fuerit eductum,absinthium cuuino propinatur: item cinamomu, aut myrrha,aut nardu Cilicium,quod non ulli i satin uocauerunt,aut spicae nardi drachmae duae,myrrhae oboli duo cu pata misti: aut iris crociq; flos ex uino Caput ipsorum derasum farina ordeacea curula trita,& aceto cataplasmatis modo obducere conuenit.
422쪽
Voxicum inde nomen uidetur accepisse,q, barbari sagi
, ras,quaS toxeumata uocant, eo illinant. ubi potum est
x sequitur labrorum & linguae inflammatio,metis furor, qui coerceri non possit,uariis obnoxius imaginibus. eoq; disticilem curationem recipit: raro etiam non ulli qui id biberunt uitae restituutur.Oportet igitur continere ipsos uinculis & cogere,& ui adigere, ut uinu dulce cum rosaceo bibant, reddantque per uomitum. Item raptum semen cu uino potum pecu liariter ipsis confert,& quinq; sol ij radix, hircinus caprillusue sanguis potui datus ad haec, quercus cortex aut fagi,aut ilicis cum lacu laevigatus potusq; proscit. idem faciunt mala cotonea manducata,vel trita cum pulegio, ex aqua pota: praetera amomum,& balsami cum uino seme Qui uero mali huius periculum euaserint diu in lecto decumbunt, & quum surrexerint,attoniti ac stupentes reliquum uitae tempus transigunt.
De fungis. Cap. L V. II Vngorum alij genere, alij copia ostendunt, integri sum
i pii strangulatus laqueis simile is inducunt.his statim comuni praesidio resistendum est,&qui eos hauserui, oleo ad uomitum cogendi .Mirifice his proficit lixivium ex sarmentis,aut ex pirastri siirculorum cinere cum posca,sale uel nitro, potum: item pira ipsa sylvestria aut solia simul incocta, uim strangulandi quae iungis inest,tollunt,eademq; in cibo confe-mn t.ad haee otia gallinarii elixa & in posca pota, aristolochiae drachma aut absinthi j,cu uino, insuper mel de tinctu potumq;
cum aqua prodest apiastrum cu nitro, panacis radix & se me cuuinoaeoces uini cobustae, cum aqua,aut atramentum sutorium cum aceto, raphanus itidem aut sinapi, aut nasturtium in cibo sumptum. Quoniam uero nonnulli sungi a uenenatis coriosi Non modo strangulant,sed etiam intestina exulcerant, dari debet absinthium copiosum & ficuum decoctu,odigant . ad haec σπ aqua mulsa,vomitus confere,in calidam descendere, & crudam sarinam ordeaceam praecordiis admouere.
Desanguine taurino. Cap. LV LAngu 3s tauri recens occisi potus, spiritus dissicultatem &strangulatum procreat, luna tosillarum & gutturis meatus cum ualida conuullione obli ruit. Iam lingua iis qui et sanguineiu
423쪽
sanguinem hauserunt rubens inuenitur,dentes tincti, &uestiagia cruoris concreti inter ipsorum commissuras. In hoc malo uomitus uitari debet, grumi enim attractu ad sublime relati, magis gulae inculcantur. Exhibentur ergo quae sanguinem coeuntem soluere,& aluum siubducere possunt,ut grossi liquore suo pleni cum posca & nitro huc facit etiam omne coagulum cum aceto,& laserpitij radix cum sito liquore . similiter etiam brallicae semen,lixiuiumq; ex cinere ficulneo: item cunilae solia cum pipere,rubiq; succus cum aceto Iam uero aluus rectEsubducetur.Solent iis qui seruantur inserius recrementa laedi odoris egeri: stomachus & uenter ordeacea farina cum aqua multa obduci debent.
De lacte intus congelato. Cap. LVII. LAς poxum quod subito ac consarchim sit intus congelatum , multam strangulationem parit, eo et in grumos coit gelaturque. Auxiliatur huic malo,antidoti modo, coagulum , si cum aceto frequenter bibere compellas eu qui lac hausit item conserunt nepitae lixarida,aut succus ipsus smiliter,aut laserpitii radix liquorue cum posca: idem praestat thymus cum uino,& e cinere lixivia. sit sium uero nihil offerri debet,nam hinc lac magis coit ac in caseum transit.nec uomitus in hoc malo conducit,nam in grumos concretum, dum ad stomachum assurgit,strangulat.
De melle quod in Heraclia nascitur. Cap. LVIII. MEt quod in Heraclia Poti prouenit, aut esum,aut bibi .
tu, eade pericula qaconitu,insert.quare& eade utriq; coueniunt remedia. Facillime aut curatur qui id hauserunt, cotinuo hydromelitis potu,cui rutae solia sint admista.
Vpium potum strangulatum parit, in lapidem male-stens: unde trasserre oportet huc praesidia quae aduersias fungos coueniunt datur et in hoc malo maluar decoctum loco olei. pingue siquidem quum sit,& lubricas uomitiones procreet, corpora deradi non sinit: quod lapidestens gypsius facit.Porro coducit & oleum in mulsa,& ficuum decocium,lix tutaq; esculneo,aute sarmentoru cinere facta cis uino copiosiore,item origanum,aut thymus cum lixiu:a aceto
ue. Clyller ex pacto & maluae decocto in anum dabitur . De
424쪽
De cerusia. cap. L X. CErussa propter colorem Deile deprehenditur , quoniasponte sumpta palatu & linguam entiumq; commi suras albefacit.praeterea singultu,tussim,linguae siccitatem,extremoru perfrictionem,cu men this ab alienatione ,&dissicili corporis motu, inducit. His prodest aqua mulsam, aut ficuum,aut maluae decoctu propinare . ite lac calidu, uel sesamum cum uino tritum,aut lixivium e uitium sarmentis: aut oleum amaricinum,sive irinu , uel persicorum ossa cum ordea decocto: uel lachryma thuris,uel prunorum gummi, aut ulmi humor qui in solliculis ipsus seruatur,cum aqua tepida. Iam uomitus continue cietur. Pro sciet etiam succus thapsae, ueIliquoris immoniae terni oboli cum aqua mulsa pati.
De calce sandaracha,ct auripigmento. Cap. LXI. CAlx,sandaracha & auripigmentum pota,uentris & Ἀ-
testinorum torsiones cum uehementi rosione faciunt.
quare omnia quae temperare & soluere ea possint, adhiberi debent,item quae uomitiones saeueis N aluum lubricamessiciant,qualis est hibisti & maluae siiccus,decoctum m lini seminis,aut tragi,aut oryzae: lac praeterea copiosum, aqua mul- Ω ura pinguia, boniq; ssicci .
De argenti stuma. Cap. LXII. .
Spuma argeti pota,qua Graeci lythargyron dicut, grauita
te stomachi,uetris, S intestinoru, cu torsionibus ualidis inserti nonunqua & intestina podere uulnerat disrupit lis urina impedit: corpus eorti qui ea biberiit,intumescit,& coloris plubet sui,& deformitate acquirut.Adiuuatur, set uduuomitiones,agrestis hominis semine cu uino: myrrhae drachmis octo,absinthii,hyssopi aut apii seminet aut pipere, aut ligustra flore cum uino: palumbium fimo orido cum nardo & uino.
De plumbo. Cap. LXIII. P Lumbi scobs aut lotura pota,similia inuehit artenti spumae pericula: eademq; requirit praesidia. -- De argento Diuo. Cap. LX IIII. T argetarum. uiuum potum, eadem quae sipuma argetil inseri,atq; et silem te mcdiis qui id assumpserunt, adium
425쪽
Mantur adhaec prodesse ipsis uidetur lac copiosὰ datum. carte. rum & hi uomitionibus Qllici tabuntur .
De veratro albo, thapsia, elaterio, Marico nigro serutabluestri, nigella, pappis. cap. LXV.
HAbenda cura est Seorum quae iuuandi gratia exhibetitur,saepe uero non minora aliis pericula adserunt. cuiusmodi sunt superius commemorata, nempe ueratrualbum,thapsia,elaterium,agaticum nigrum,haec enim strangu Iatus excitant,aut magis quam opus est, purgant: in quibus strangulationes,ut in fungis & similibus comprehensum eli,curabuntur : nimias purgationes, iis quae excretiones cohibent, sistimus. Iam uero quae paululum nocere uidentur, interim tamen pericula inserunt, negligi non debent: cuius generis est siluestris ruta,melanthium,recentes pappi,flores autem sentspinae quae cactos dicitur,in quibus solus uomitus adhibitus laborantes sanitati restituit.
De familiaribus ac domesticis, nempe uino ct aquastigida. Cap. LXVI. A Qq frigida subito ac cumulatim pota,uinumq; mera
cius copiosum,dulce,praesertim a balneo, aut cursit,ualidisq; exercitiis strangulatus & dolores concita tan qubbus sanguinis dimissio protinus adhibita & inanitio, immines periculum dissoluit.
426쪽
PAVLI AEGINE TAEI IBER SEXTUS,
Andernaco medico Interprete , -
V o N I A M chirurgica in parres duas diducta est,ut una ut quae carnis uitia tractet,altera quae ossium,tam in ru pluris quam luxationibus comprehedat,ab ea quae carni ieruit in praesen tia exordiemur,consueto S hic usi copendio. Rursus igitur a superioribus auspicantes quomodo caput, praeseristimq; eius uertex uiat,exponemus.
Quomodo caput aduratur in lippientibus, ure spira
tibus, cst elephanticis. CV. I I. CVm humor oculis influit supernὸ, cumq; dissicilis useget spiratio, quae humiditatis excremetitiae copiae capite inserius in thorace trasmissa,& particulas indidem cotinuo suo cursu offendete cotrahit,caput per mediu hoc modo urunt.Vertex ad cute prius tondetur cutis adusq; os serramentis cande tibus, nuclei modo rotundis aduritur. quod,ubi crusta deciderit,raditur. Non ulli uero ubi id ipsum os addusserin i,saci ut ut squama inde recedat exigua, quo facile humores illinc perspiratu dissipetur evacuetuiq;,seruato diu ulcere, de inde sic ipsium ad cicatrice perducut.At in elephantiast curada, quinq; nonulli crustas in capite cxcitant unam in priori parte supra Arbori
427쪽
uantur adhaec prodesse ipsis uidetur lac copiosὰ datum. carte. tum & hi uomitionibus λllici tabuntur .
De ueratro albo, thapsia, elaterio, Marico nigro,ruta
bluestri, nigella, pappis. Cap. LXV.
HAbenda cura est S eorum quae iuuandi gratia exhibentur,saepe uero non minora aliis pericula adserunt. cuiusmodi sunt superius commemorata, nempe ueratrualbum,thapsia,elaterium,agaricum nigrum,haec enim strangu Iatus excitant,aut magis quam opus est, purgant: in quibus strangulationes,ut in fungis S similibus comprehensum est,curabuntur : nimias purgationes, iis quae excretiones cohibent, sistimus. Iam uero quae paululum nocere uidentur, interim tamen pericula inserunt , negligi non debent: cuius generis est sylvestris ruta,melanthium,recentes pappi,flores autem sunt spinae quae cactos dicitur,in quibus solus uomitus adhibitus laborantes sanitati restituit.
: De familiaribus ac domesticis, nempe uino ct aquastigida. Cap. LXVI. A Qv stigida subito ac cumulatim pota,uinumq; mera
cius copiosum,dulce,praesertim a balneo, aut cursu,ualidisq; exercitiis strangulatus& dolores concitat.in qui- ibus sanguinis dimissio protinus adhibita & inanitio, immines perieulum dissoluit.
428쪽
PAVLI AEGINE TAEI IBER SEX TVS,
. Pro mium Chirurgicae. Cap. I.
V o N I A M chirurgica in parres duas diducta est,ut una sit quae carnis uitia tractet, altera quae ossium,tam in rupturis quam luxationibus comprehεdat,ab ea quae carni terruit in praesentia exordiemur, consueto & hic usi copendio. Rutis igitur a superioribus auspicantes quomodo caput, praeseristimq; eius uertex uiat,exponemus.
Quomodo caput aduratur in lippientibus, ure stiran
tibus , O elephanticis. Cap. II. CVm humor oculis influit supernὰ, cumq; dissicilis useget spiratio, quae humiditatis excremetitiae copiae capite inserius in thorace trasmisia,& particulas indidem cotinuo siuo cursu offendete cotrahit,caput per mediu hoc modo urunt.Vertex ad cute prius tondetur cutis adusq; os serramentis candelibus, nuclei modo rotundis aduritur. quod,ubi crusta deciderit,raditur. Non ulli uero ubi id ipsum os addusserint,iaciut ut squama inde recedat exigua quo facile humores illinc perspiratu dissipetur evacuetuiq;,seruato diu ulcere, de inde sic ipsum ad cicatrice perductit. At in elephantiasi curada, quinq; nonulli crustas in capite cxcitant,unam in priori parte supra
429쪽
supra sinciput,altera hac inferiorem,paulo superius quam st5ssabetur,ubi sere pili desinuntiae alia in occipitio,quod Graeci
opistho cranion uocant,reliquas duas iuxta ossa a squamis dicta lepidoide quae superius aures conglutinant: unam ex his, parte dextra,alreram sinistra: atq; ita pruribus squam mis de-aractis,&copiam,&crassitiem humorum evaporatu ex alto capitis derivantes, lumina ostendi prohibent. Iam lieni quoq; aliud serramentum adigunt,ut primo melancbolici recremetiopisci per crustam in cute excitatam medeantur,
cum humor capitis cutem instat eoq; intumescit O prementi digito cedin Ddrocephalon dicitur. C. III.
SI humor natura aqueus capitis cute sebit, uiri u proprie
hydrocephalon appellatur: accidit aut pueris quamprimum in luce arduntur,capite ab obstetricibus paru dextre presso,aut ex causa latente, aut ex uasis unius, plurium ueruptura & sanguine qui emanat in ociosam inutilemq; mutato substantia,aut materia ob meatuu raritate resudant ac inter cute & mebrana quae caluaria integit, pericranion Graeci uocant,erupente: uel. n inter hanc,& cutem humor consistit, uel inter pericranion &os,uel inter os & cerebri mebranas. Cum itaq; cuti & mebranae caluaria integenti, humor interi cet, tumor sequitur,tactu mollis,concolor,indolens, turgidus,
puluino sublimi,& paucis particulis subiectus: digitis prementibus facile cedit, ct rursus assurgit. Quibus pericranion & os
intercedit humor,reliqua sane respondent, sed tumor durior multo est & lente cedit, ut qui et pluribus corporibus stibsit, dolorq; magis urget. Si inter cerebri mebranam & os humor se receperit,tumor quide erit,sed qui prementi no cedat, neq; tactu sit mollis,tanae uioleter pressus cedat, uide os infantiu recens adhuc copinu sacile cedit, praesertim cu suturis rareiactis humori trastus soras pateat : cognoscitur ex facili inde Phumor cu illu costringere uolumus,ex aduersis repressus in altum effugiat. Dolor his acrior obuenit, caput totu in diuerse agitur,fros ipsis foras producta est, oculis cernu i inconiventibus, & crebrius illachrymant. His igitur ceu desperatae salutis no est manus adhibeda,& si maxime nonnulli chirurgicorum terebra perforatum os exemerint, ut in capitis fracturis dicetur. At si inita cutem & inebranulam quae sub cute caluariam .
430쪽
eingit,humor sit collectus, tumore quidem exiguo subsan te, una linea per medium transuersa caput incidendum: si membranulae caluariam inuolenti & osti colluvies interueniat magisq; caput inturgescat, duabus utemur lineis per medium se mutuo secantibus: si magis adhuc sit turgidum etiam,tribus,adsimilitudinem H litem. Vbi manu humorem exemeris,insesetis linamentis commode partem deligabimus,& usque ad tertium diem cenelaeo persundemus, inde solutana medicamento
in linteolum illito persimabimus. Quod si longiore spatio os
carnem non recipiat,leuiter ipsum rademus.
Quomodo arteria dividantur,arterioremia dic tW Cap. IIII. IN longis oculoru defluxionibus, tum uertiginoso assectu,
arterias post aures incidere consuevimus. Radenda igitur posterior capitis pars,& digitis notanda est. Nam arteriar situs ex loci pulsu facile deprehenditur. deinde ipsam linea scriptorio prius atramento ducta,duos digitos longa,usq; ad os diuidere oportet. Quod si in conspectum ita non uenit,incidendum circiter triu digitoru interuallum, atq; tunc manus inij-cienda,sic ut arteriae transversim dissecentur, quousq; & pulsatilis sanguinis fluor apparuerit,& instrumentu os propius accedat. Vbi sit fluxerit sanguinis membranula, quae caluaria sub cute ambit,diuisa,ne extensione inflammationem contrahat, rosaq; osse penicillum ex panniculo uulneribus debet insinuari,& medicamento quod linteolis illinitur adhiberi, quod si remaneat etiam hoc os lene,similiter id scalpello rademus.
Pomodo uasa dividantur, qνae angiologia dicitur, e rumque adusiosiit administranda. Cap. V.
IN hemicranicis,& in iis,quoiu oculos aut longus, aut etiaacutus dolor ex calida, acriq; fluxione infestat adeo ut in temporum quoq; mulculis calor,laxusque tumor, cedema uocant Graeci, excitetur, omnes medici vasorum diuisionem probarunt. Derasis igitur primum in temporibus pilis, digitis uasa notabimus,sic ut sementa praecesserint, aut etiam ceruix ligata sit: ubi iam uasa oculis sese obiecerint, atramento notambunturin cutis ex lateribus,tum sinistrae manus nostrae digitis tum ministri lenabitur,ipsumq; uas superficiaria linea incidemus deinde ubi totum penetrauerimus hamulis eleuatum Sat membranis