장음표시 사용
911쪽
Orostias. Elienus.J Paulus habet graece μιπατῆ, α nullo sensu pi' μισκοτου, α. Sic etiam Dioscorides Oroscius non aduertita
euhebae nec Basilientis castigator.
Veratru J Olim ueratru album in usu frequentissimum erat,nunc nigrit,idque solum sorte quod illud molestius euacuet. At ueratrii aelbum si recte correctum exhibeatur, citra molestia purgat,maxime atra bile laborates,&lue hilpanica. Hermodactylus. J Alius hic est ab eo que ossicinae hermo dactylu appellant. Hermodactylus serapiones duo coprehendit,ephemeru,&colchicu. Illud nolethale,hoc perniciosum. Sed in Italia colchicu min'nox tu est,ossicinaruq; hermodactylus,colchicsi existit.Soluit ad sanguine usq;. Ephemerocarem. Eupatorium J Eupatori u antiquorii est nostra agrimonia, quid autem nostrum Eupatori u sit adhuc me nescire sateor. Zea J In Germania inferiori, & Italia spei tam appellant. Zithus .J Potus est ea ordeo aqua resoluto. uocant ubiq; cereuisiant quanqua ea ex aliis etia frugibus fieri soleat. Isatis.J Glastum latini uocant. Galli Guadum. Caucamum. J Serapionis lacta est, non autem ea quam ossi-
cinae vendunt Tria enim nomine Iaccae ueneunt, unum ue rum caueamum,alterum grana quςdam arte facta. Tertium unde color carmesinus confit.
Cadmia. J Manifestus error in graeco . Legendum enim βοτρυιτις πλακίτις Oro inscius omisit Gemusaeus dissimulatrae annotasse. Calamintha. J Nepita Romanis uocatur.Tres sunt spe.Prama foliis Ocymi,altera odore pulegii habet Tertia soliis mentastri. Ossicinae secunda uocant herba cattorum. Tertia calamen thu,quae caeteris est ignavior. Quida secunda spem
Nepita a Romanis notati dicut.Gal. aut libello de paratu facilibus insit, Calamintha ablolute Nepita Romanas appellaru Caros .J Ossicin ς Carui appellant. a Carpesium. J Myropolae Cubebas nominant. Nux. J In graeco deesse aliquid ex dictione καν intelligo . Nam Galenus ita habet, qυα τὸ δέν ων ἐλει Hντι ' αν roiς φυλλοις. Tu igitur hinc restitue.Castigatores neglexerunt. '
Cassia J De Cassia odorata hic intellige Cassia fistula antiquis eadem erat quae odorata. Ossicinarum Cinnamomu,
912쪽
seu canellae uilioris frustra, Cassaa illa antiquoru uidetur. Nuc autem uulgus cassia fistula accipit pro siliqua illa humore nigro intus plena,veterib. incognita. qua purgamus hodie bile. Cerasia. J Acida inquit conueniunt phlegmaticis & excrementosis stonachis. Male in codoce graeco legitur
Ceratoniae. J Pauli codex graecus habet, κρα-τι- ς κω Nota, κτι κἀς hoc est siccantis facultatis est & refrigerantis. Galenus pro ψυκτικλοῦς.,legit πυπνικῆς.hunc nos sumus imitati non
Galla J Duo gallaru genera tantii in usu mediocrem sunt: unu soliduialteru perforatu. alioru compluriu nullus est usus. Cinnamomum. J Hoc caremus. Nam quod nos Cinnamomum, aut canellam vocamus cassia potius fistula antiquorum existit Nam cinamomum fistula aut canella non est, sed arbustum uide Galenum de Antidotis. Hedera. J Quod ossicinae gummi hederae, appellant, non Gummi est lachrima hederae,sed alterius cuiusdam arboris quam igno Hςd πρxamus. potest autem haberi lachrima uera hederae. Cichoreum. J Paulus uocat cichoreum, syluaticam se rem, ' Ihi se' seu, in tybum. Graeci tame alii cichorei uocabulo tam domesticam, quam agrestem appellant Domestica duplex est . una latioribus foliis lactucae similibus quam uulgus corrupto uo cabulo Endi uiam quali in tybum nuncupant. Altera strictioribus soliis Oricinae has duas scariola quoq; nominant. Iam se uatica etia duplex habetur, ac proprio nomine cichoreum seu picris ab amaritudine dicitur. Quanquam graeci alii cichorei nomine,iam domestica quam agi estim serim accipiat. At qua hodie uulgus herbarioru Endi uia ostendit in aru:s spon- ite nascente, otio lactucae pusillo,aculeato,caule spinulis horrido, cadicate,cui siccus inest lacteus ylues iis lamica existit, Clematis J Bis habetur in codice graeco κ bt Tmς pro Oroseius.
. Cnicus.J Ossicinae Cariamum appellant. Gummi. J Arabicum intellige,absolute dictum Lixiuiu J Protostacto n. multi etia celebres uiri itastulerut L'M MVi
cinere qui primus destillauerit, uersi ideo non est dictum lixi Obii Vulum pro tostactu sed quod prinia risi sit lixi uiu, ct principale.
913쪽
: Costus. J Vero costo caremus. Potest autem ex Arabiai aut Syria haberi. Hordeum.J Polenta graecis dicitur .Elt autem proprie ordeum torrefactum. Ptisana uero ordeum decorticatu .
Cyclaminus J Duplex, prima species panis porcinus ossicinis,aut Rapum terrae latinis a rotunditate dicitur. Altera Sigillium Mariar,ossicinis appellatur. Lichen.J Haec est herba,quam officinae hepaticam nominant,iocinorum fibris similis. Leucoion. J per sie signat uiolam albam quam gariophyllatam albam uulgus nominat. Refertur tamen nomen hoc leucoion,etiam ad omnes alias uiolas,praesertim ad eas quae prinio uere nascuntur,sive albar,suae purpurear,sive luteae fuerinpApud Columellam,habetur. Leucoia candida. Fuligo. JFuligine pini,coni,& piceae acriorem esse prodit. Mirum in modii uariant interpretes in his uocibus reddendis misereq; se torquent Gaza πιυκη- transfert pinum, r. τινssiceam. Κῶνον, Conum. Hunc sere secutus est Marcellus, nisi quod exponat tedam. Conii autem nuce pineam interpretatur,ut accipit Dioscorides,allisti ueteres graeci. Galenus autem Canon arbore appellat,fructu ira eius, hoc est nuce.κόκ . e δελον.Atq; hoc pacto apud Paulum accipi debet. Lapides.J In graeco est lege μορο ος. Dioscorides uocat etiam μολαχθαν. Lycium J Oiscinae uerum Lycium non habent. Atramentum Indicum.J Dioscorides uocat lapidem Indicum,praeterea astringentis esse naturae tradit.unde codex Pauli graecus emendari debet legenduq τλο ιφοιτων pro τρψ ψιλοντο quod Oroscius non annotauit. Genauseus dissimulat me id ostendisse,textumq; relinquit deprauatum. Melantheria. J Verti,creta sutoria, ex Scribonio qui ea caligulas calceamentorum tingi scribit .: Melanthium.J Nigella est .Quam oscinae ostendunt, uera non est. Nam se me est subflauum,cu nigru esse debeat, acutu,boni odoris.Galli melle noyre Germani ratten appellar.
Myxa.J Officiive Sc stem nominant. Oenanthe. J Duplex,una solavi foliis herba,quq uitiis noest, sed ob fructu racemosium uitis appellat . Altera labruscaquet a uite domestica nihil differat, nisi ila sylvestre habitum .
914쪽
reserat, nec colitur,uocant Oenanthe,labruscaessores,quanquam & herba sit eiusdem nominis. Opos. J Codex Pauli Graecus οπιον habet, Galenus μος. μος. Superius delachryma papaueris quae Opium dicitur, actum
est. H te de laserpitii liquorei qui partim belguinum partimassa fetida dicitur ossicinis. Eruum. J Dubitaturiam ossicinarum eruum uerum sit nam . lintus flavescit,cuin album esse debeat Orminum.J Vulgus in Gallia uocant i ute bonite, aut Balsamitie. oryza, J vulgus Rietam appellat, prima adempta litera. Risum Petroselinii. J Veru petroselinu no habemus,sorte nostruest aptu hortese,ql Dioscorides codimetis accomodatu dicit. Peuce J Vbiq; interpretes graecorum πευκνω pinum, interim pinastrum reddunt. Pistacea J Officinae,phistica nominant, aut physticorum Phymo. grana codex graecus male habet λιπτων, pro λεπῶν. No eme O su ra .
Pityides.J Dioscorides pini,piceaeq; fructus nominat.Galenus picear tatu, illosq; abuti dictione ait qui ut tu sq; arboris fructu ita appellat. Sunt aut inteini nucum pinearum nuclei.
poligonatu.J Officinae Sigillum Mariae,nel Salomonis di
cunt,item genicularem & fraginellam. Pompholyx J Oiscinae Tutiam nominant codex Graecus Tutia. eκώμι hoc est carnosis ulceribus, pro κ κινο ι habet. Non aduerterunt Aristarchi nostri. flpropolis. J Vnguentarii Ceram uirgineam nuncupant. Resinae. J Dici non potest,quam interpretes Graecoru tum antiqui,tum recentiores in arborum quaeresinas fundunt,nomenclaturis euarient. E pinu dixi,quam Graeci mύψω uocat, hanc Marcellus Thedam exponi t,qua ratione,ignoro Gaza, Hermolaus pinu aut pinastrum.Strobilena.Hermolaus uertit Resina e Strobilo,ut haec etiam sit arbor. Nam plinius de pinu&pinastro agens, Easdem arbores alio nomine esse per Nota. oram Italiae,quas strobitas uocant,pleriqι arbitrantur , &e. Eadem igitur arbor est strobilus, quae Conos seperius dicta est, pineas nuces seres. Ruellius inrerpretatus est. Resina strobili nam quae ex nucibus pineis fiat,secutus plintu,qui I 6.lib. inquit,pium fert minimu Resuae,interdum ex nucibus ipsis.
915쪽
Itaq; cofundunt haec nomina πεύκμν,κολν,πρόβ ιλον addit δεπυτιν,pro pinu,aut pinastro,aut picea, cu inter se et uiribus respodear, eoq; minus periculi est in expositionu diuersitate. . Rhus.J Officinae sium acti appellant. Sagapenum. J Sepialiarij Serapinum uocant. Sandaracha. J Officinarueram sandaracham non habenta aut salte ignorat,vernice leam uocantes. uera aut est, quae inargeti sodinis cu auro & ai geto inuem i,flam eo colore russe-lcit,ita ut cinnabarim quasi reserat,odore sulphuris uirus. Id qcs in auripigmcto rubru est,uera est sandaracha, licetq; auripigmeto loco sandarachae uti,cu ide quasi sint, simul cis, alte rum alteri iunctu ex fodinis colligatur. Hoc solu disserunt,qa auripigmentum nondu a natura perfectu sit: sandaracha a 4em per concoctionem naturar,debitum colorem acceperit. Seseli. J Tria sunt genera seselios,Massili est, Aetio picu,Sc peloponnesiacu. Massiliensis descriptio couenit eu nostro,si- leri motano,ut uocant uulgares,at quod officinae ostendunt, Aethiopici semen uidetur acillimum est, uerum comparare. Sylphium. J Laserpitium heiba est, Liquor Laser uocatur. Affertur partim ex aphrica,armenia,& i ndia, suauissimo odo Te, praesertim cyrenaicu,unde etiam liquor Cyrenaicus apud μ' autores uocatur, atq; hic ossicinis dicitur,assa odorata,seu belzuinu partim ex Media & Syria uiroso odore, qJ liquoru Medicu,&Syriacu nuncupant,ossicinae uero,assam scelidam. Sisymbrium.J In Gallia officinae mentam aquaticam appellant. In Italia Menta florentina uel menta getilis aut nobiljs Na magis odoratu est. Nisi colat, in nepeta degenerat i Scammonium. J Oiscinae raro uerum habent. Scolopendrium.J Seplasiarum Ceter ac existit. . Scordion J In fine sententiae legitur in graeco codice ε π ΠλατTota ον, proέ πιπαττομ νον croco enim illini,sed insper Oroscius. oi sicca debent. Castigatores praeterierunt. lxx δ' Myrrha. J Quam officinae vendunt myrrham, est deterri, ma species myrrhae Optima stabuiridis esse debet: cofracta,ca Crototus. dida unguiu modo. Legit in codice Graeco male επι πλατομένη pro h πιπαττομε . Nec hoc annotarunt censores nostri.
. Solanum. J Vulgus Solatrum nominat. Alumen. J alumen scissile ossicinae uocant alume plumς,
nimirum quod si frangitur,capillamenta ipsius, uesuti pluma. esse
Assala Ceterat, Aluminis species.
916쪽
esse ui deantur. Alumen rotudum raro in officinis inuenitur nonnunquam tamen inter finguloru lapides conspicitur,qui bus ustis plumboq; mittis,uitru in paternu & laucium parant. Alumen liquidum,uocat seplapsia,rochae alumen,cu soditur, liquidum est,postea duresc it: & si igni admoueatur rursus ii quescit Quod placitu & latercularium a Galeno & Paulo nucupatu orte eli ossicinarum alumescaiolae,ex Gipsi fodinis, pellucens tanqua subtilissima ipsius portio. Sunt adhuc alia aluminis Genera in officinis,sed fictilia , Zuccarinum, quod ex alumine liquido aqua rosacea,& albumine ovi conficitur. Mulieres h :uc fucum parant Item alumen catinum ex herba quadam cali uulgo dicta quae autem sit adhuc ignoro. Styrax. J Oiscinae storax dicunt. Sed quam illae uocant,sty Sinax racem liquidam uocant,myrrha est stacte. Calamitis autem Stacts.storax,uerus styrax est de qua ueteres tractant.
Sinaphltum, J Variant sententiae recentioru in huius herbae cognitione. Adiectum est in codice Graeco λ σχρον τι Nota. κυ κν-γμ ες.Galenus habet τι κοω δακνα quod est uiscosum quippiam & moidax . Scheni anthos. J Officinae Ruinanthos corrupto uocabulo appellant,uerti ego odorati ad differentiam palustris,& rotundi,ad differentiam quadrati seu angulosi Saepe autem alterum tantum ad ijcio,vel odorati,uel rotundi. Calx. J Perperam in codice graeco erat, συντεινει pro Θερμαίνει hoc est calefacit Oroscius no aduertit Genius,us dissimulat ne id ante eum annotasse. Tragus frumentaceus. J Ita dicitur,ut ab herba distinguatur. Nam herba quaedam etiam Tragos dicitur. . Altercu.J Deerat in codice graeco των ψιχnseri Instauraui ex Galeno. Oto sic ius libenter,omisit,&si necessario addarair,Gemusaeus fingit se in exemplari antiquo inuenisse, sed textum tamen impressum, mutilum edidit. Aes.J In siccioribus corporibus conuenire dicit ad cicatricem ducendam, Sin autem eluatur, in teneris ultima clausu iala,deerat in codice Graeco,necessario addenda, Pp superiorestiam, nempe in siccioribus,hoc est duris. Legedum itaq; ue
τερον. Aduel busere ex Galeno.No obseruar ut cesores nostri
Chamaedrys J Quasi dicas humilis quaercus, unde etiara'
917쪽
uulgus,querculam minorem appellat. 'Chamamitys J Hoc est humilis pinus aut picea , ossicina Iuam muscatam uocant hanc antiquorum chamaepityn. Chrysocolla.J Ossicinae uocant Borax. Ocymum.' Vulgo Basilicum dicitur. IN IIII. CA PVT. AD affectum induratum.) Recte dixit μοχλευσαa quasi uecte quadam agitare.Male autem in codice graeco cer etcam pro εσοκρου iis .neglexerunt castigatores . . Sed etiam a nervis S neruosis partibus J Oroscius diliges ut ipse sibi uidetur,castigator,tegit in codice graeco' ο πλ' se,quod est a costis aut latere ut ideuertit, pro Aetius & Oribasius nobiscum sentiunt. Elaterium. J Paulus aliter quam Dioscorides Elaterium
commendat porraceum. Nam candidum colore optimu uidetur Dioscoridi, nisi porraceum aliter intelligi debeat,quod a Graeci meta ἱνν nominant.
Lathyrides J Species Tithymali est. Capit hie Paulus Lathyrides pro ipsis granis fruticis, cum alioquin lathyris ipse
frutex uocetur.Dioscorides & Aetius περματια hoc est grana Lathyridis septem aut Octo propinὸnt , Polypodium. J In Graeco codice est serra θεῖσα pro ε πιπαθῶσα. Nnn emendarunt Aristarchi nostri.
nae uocant Cochias.Deprauata autem est scriptura in codice Graeco, habet enim αλοης με.α. hoc est, aloes pari una. Gale.unde Paulus transscripsit, lib. t . de compositione medicamentorum secundum locos,αλοκς habet hoc est partes duς. Castigatores omiserunt. - Purgatio ex malis cotoneis. J Nimis magnu uidetur pom
dus piperis,nempe unci ς sex sorte drachme sex. i Olivet purgantes.J Habetur in compositione olivarii colymbadum, scissarum,hoc est,ut melius persundi liquore pos- sint Aetius libro tertio,inquit,oliuas sigillatim tribus scisti ris insectas in eodem liquore aliquot diebus coscito & utere. Catapotia ex lapide armenico J Scammonii pondus erat nimis grande,unciς sex,mendumq; in codice Greco esse puto, nam legitur ς.hoc est unciet sex proro. S.quid est semunciata-
918쪽
ellis lapsus,cum quasi eadem literet utriusq, sacria Vbi uenter inanitus.J In Gr co lege post κέν σιν, ζος. No suit uersa in γαπόρος,οβολους dicto,ut putat Castigiator Basiliesis Orosci' huc & superiore locu pre studio omisit. Puls J in titulo est Grsceωδειρ κοis tu fac ρὶμ inquasi
URictione & medicaminum potu.J non purgantiu , sed ob tundentium uim medicaminis prssumpti,intelligito . IN VIII. CAPUT.ma Ellis quod stisficit. J post τὸ ἀρκῆν. In codice Grsco, ad Wa de λ . Hoc est aliter, omiserunt censores nostri. Hiera Archigenis a In Gr cocod.pro πολύου quidam λου legunt.
IN X. CAPUT.PRςcipue induratis.J Melius in codice Gr co legitur τῶν
εο ληρωμενον pro τλ ἀσm ωμένων,quod est scyrrho ob ductis.Nam scyrrhus nuquam potest emolliri aut discuti,aue medicamentis intro sumptis amoueri. Apii radicis.J Apios herba est, cuius radicis alia pars sursum,alia infra purgat,ne putes hic ρpium,quod grςci σέλιν dicunt,intelligi. Purgatio paulatim respondeat. J In Grsco est καπα λογον,
fac tu κατ ολιχον. neglexerunt castigatores.
IN XI. CAPUT HEdychrol. J Paulus ad uerbum quas ex commetario Galeni ad Pamphilianum transcripsit: sed exemplaria mira
- Carpobalsami J Huc usq; conventui scripturet: Galenus in citato libello Carpobalsamum non habet: uerum primo de A ntidotis,opoballamum addit: non Carpobalsamum. Pr pterea in ponderibus dissentiunt,& in nonnullis aliis simplicibus medicamentis.Galeni itaq; ad Pamphilianum codex ita pergit, I unci odorati floris drachmet duodecim, secudii alios, uigintiquatuor.Cin momi drachmς duodecim,amomi: Ca sq,rhapotici singuloru drachmet quindecim, nardi indicς,so lis singul.drachmae sedecim, myrrhae, croci, singul.drachmae duodecim,uino falerno excipito in opobalsamu manus intia es. Alia habet in comentario de Antidotis,sed uariat magis.
919쪽
auid enim sibi uult, si τοῦ υ νοσος sani cubiti affectu, 'int quomodo id insanum est, simul affectum est Melius igitur πἀγκπις quotest disciplina ego dixi inspectio Arut cinn
et tam quod miror Orosicium ex suo casti
gato exempuri 'v' sie etiam male i
920쪽
Ia Est hic septimus Pauli de simplici &composita medicina, partim ex Galeno, partim ex Dioscoride pareti m etiam ex Oribasio, transcriptus est, ordines Galenus praecipue , uires& descriptionem Dioscorides, copOsitionem medicamentorum Orib sius tradidit, quanquam hic quoq; a Galeno & aliis misturaru ratione ac ceperit. In codice Graeco habetur hoc est ad uerbu emortuu reddit, nos diximus sensu aufert. Oroscius maledicit Oioscius. legendu νιυροοῖ cii potius quadraret 1 Atinii, qa est enervat.
IN II. CAPUT, a Oderatum sane medicantentu. J Galenus sm genera in-
Aquit, medicamentu astectioni cui adhibetur,potentia respondere oportet. Caeterum hic ordines quatuor enumerat, quos Graeci αποπάσεις nominat. Galenus etiam , hoc est numeros appellatinos ordines,interualla,a, in o* α-scessus, & gradus appellamus. crus Vt iam sensu priuent. J Grsce est, i ς id, νεκρῆν, quasi dicas,u am mortiscent,hoc enim frigida uehemerer, in membris effciunt,ut emoriantur,sensuque priuentur. Inssemina , nihil aliud est s quam uita&sensu priuare. Poterat Oroscius ex hoc loco,superiorem lectionem satis cauigatam deprrehendere,verum calumniandi animus eo illuprouexit,ut bene dicta etiam deteriora faciat.