Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

891쪽

334 COMMENTARIVS

IN XIX. CAPUTs Taphyloma est. J Celsus nomen stapliylomatis probe exponit libro septimo In ipso autem,inquiens, oculo, nonnunymph3lo, quam summa attollitur tunica, siue ruptis intus membranisn a. aliqu bus,siue luxatis,& similis ligura acino sit, unde id staphync V τις, loma graeci uocant. Itaque rei te exponitur eleua- γ γε ψ' γ' tro. Nam alius quidam graecus dixit f ς. I N XX. CAPUT.DE purulentis Galeni uerba J Graece puruleti υποπυοι dicuntui,cum scilicet totum oculi orbem,aut eius dimidiupus occupat. Historiam apud Galentam habes in Methodi medicatoriar libro quartodeclino. Nisi quis admodum diligenter. J In codice impresso graece Oros ius. habetur, in μου πραύ τις Deprauatae nimirum pro u ast παιυ τις ακοβω. Oroscius & Genauisus ceu exiguum prae

terierunt. υπολυμtoe. Oroscius.

IN XX I. CAPUT.SVssio. J Latini interpretantur υπίχυματα, suffusionem.

Barbari Cataractam. Alibi Celsus enim d roraσιν nominat. Lanam oui luteo cum rosiaceo. J Hune locum Graece ita habemus , quem Oroscius male & imprudenter uertit, Imponemus Oui luteum rosaceo exceptum,deligaturiique.

I N XXII. CAPUTET si ad malas Abluvies. J Hoc est si ad genus humoris im

petus deciderit. Paulus dixit, κω εἰ-ρος- ποπίπ

Ab ustione lenticula melle adiecto. J In Aldino exemplari Phaco. habebatur omphacomeli,cuius dcscriptionem habes septimo meti- Pauli inter potiones dulces. At hic nihil proficit. Sed phacorneli, egendum,quod eii lenticula melle addito, ut stiperius

μωζον. foenugraecum melle adiecto, item malicorio ex σιμεριωria reddidimus,a H Lα derivatum.

HIc affectus a prima. J Celsus septimo pene eadem habet: Solet inquiens tamen tumere, uel a prima natali die protinus, Dat postea facta exulceratione, deinde per cicatricem aure repleta,ut toramen Iu ea uultum sit, eoque audiendi usu

892쪽

IN PAVLVM AEGIN. ω

careat,&c. Graeci uocant risους . In titulo male per a --λ, vota τοτο impressum est. recro Pollea accidit .J Hoe est,post natalem diem accuit hoc in praecesserit exulceratio.

IN XX IIII. CAPUT

A . riculario specillo. J Sic exposui μή τι , quod aliquano etia pro simplici specillo accipitur,'ut in sequentibus

1nterpretor.

Violenta capitis concussione, aure super circulum.J Ce, Cessusu SaiorOac xlo ex Hippocrate inquit,Tabula quoque collocatur media inhaerens capitibus uti inque pendentibus stuperq; ea nomo deligatur in latus uersius,cuius auris eo modo laboras bic ut extra tabula emineat. Tunc malleo caput tabulae

SV pedib est jetit,atq; ita cocussis aure,idqd inest, excidit. IN XXV. CAPUT D Upus J De hoc lib.3 .comprehensium est, uocat autem '

Icnaolliores,dictione graece ιαφαμοτ0ους,quandicas teneriores fragilioresque.

Spatula. J Celsis etiam hac dictione utitur lib. . de Poly-m Q, inquiens, hunc serramento acuto in modum spa Sp rui inefacto resoluere ab osse oportet. Manubriolo ipsius.J Graece est τῶ, κκαθιακῶ ἀυτου, quod S pertu exposin auertam specilli partem. Celsius autem ui detur manubriolum capere pro aduersa specilli parte , ut li- ' dro 7.de ChalZio. Dein scapelli manubriolo diducenda ab inre m putibus seia c. quanquam etiam dicat eodem libro, Bduerio Icalpello stubsecare magna cum moderatione. Duplici cuspide praediti J Male rursiis in codice graeco is α ρορι- impressum est,pro sinie H nec hoc emendavit Oro Oroscius. Icius Gemusaeus. IN XXXVII. CAPUT.a taxbςron puluerem. J Libro septimo Pauli compositio- Pvivis An Anem Antheri habes compraehensam . Dicitur autem ἀν- φ φε' quod rosarum flores in ter alia recipiat.

IN XXX. MAPUT: 'Onsillae.J Latinos in hoc uitio peculiariter significando

uerborum inopia laborare testatur. Si quidem per toniti- mia. as&Parce.corporis,&moibu exponere cogimur. Graeci aut

893쪽

Garga

COMMENTAR IV s

distinctum partem παρίθρ ια, alRctu ἀντἱαδας appellant. . Devorationi spirationiq; negotium, J Gra ce est ὀ λ -

est ad uerbis,dissicile usiim deuorationi, S spiritui exhibetes. Quantum licet J Hoc est quoad possimus, ο γ' εσον δυνα- μεθα. Auic lib. r. Trahuntur ad exteriora quantu est possibile.

I N XXXI CAPUT.

Vrgulio. J Eadem sere Galenus libro sexto de compesitio an e medicamentoris sim losos habet, Carnosa inquiens ut noS uertimus quaeda particula in flamma oris parte susipea isa apparet,siquis toto ore plurimum aperto lingua deprimat haec inquam caruncula duobus nominibus a ueteribus graecis nominatur Gargareon, & Cion hoc est Gorgulio & Colum Cibis na. His posterius medici prope omnes non ita, sed cronida Gargulio. quod est columellam ipsam nominant. Nam eorum qui sta- Columelia phylen hoc est uuam uocitant,satius est no meminisse. Non enim particulam,sed unum aliquem ipsius affectum,Staphylen hoc est uuam appellamuS,&ς. Tenues aut oblongae J Celsus parte ipsam contra graecorsiopi nione, uuam appellat lib. . uua inquiens,si cum inflamatione descedit,&c. paulo post quas uorba pauli repenset in hunc modu. Si upro infamatio quide nulla est, nihilominus autem ea ultra modum a pituita deducta est, S est tenvis,acuta alba, praecidi debet. Iteq; si ima,lucida, & crassa, summa tenuis est.

IN XXX i Il. CAPUT. Vomodo aspera arteria J Caput est mei vidit. Superius annotaui quid ο λαγγ apud graecosi medros sit, quid ὁ & κ φέρm Hic dico τώ -ηυγγα& φαρυγγα pro aspera arxeria u surpgri & inter se confundi, licut etiam Mόγχον Gale eodem modo utitur lib. 2. de placi- Larynx. tis Hippocratis & platonis magis autem ὁ λαγγI pro sum-Pbὸ ΤΠ . naa parte arteriar, o pro tota ipsa ponitur.Verba Galeni sunt. το μέν λα'-- πιρκου - η

894쪽

IN PAVLVM AEGIN.

IN XXXIIII. CAPUT.

A No proximos. J Codices nostri deprauati erat, δα- λου habentes, pro δ' criλιου ubi non parum debet Oroscius exemplari suo. t aulo poli fac διειρκσιν ex δ' tayetixιν. Implicitum aliquod in longitudinem. J Sic interpretatur M an μὸρ μνισκον. Celsius lib. 7.cap. a 8. Intus inquiens,& implicitum in longitudinem linamentu λημνισκον graeci uocant m acei toti iactum demittere. In codice graeco est διασέτον distinctim,quali duae dictiones sint,imprelium, quod legeduest συρ τω,quod pertrahi possit & implicari. Fomentum & medicamen.J In exemplari graeco habetur την - ην έμ οχην μοταφυλακιον φαρ oων,, pro quo legedu O ' cente. τ- ἀώτου μβροχουν , κου μιρτο αλακιον φάρμα .eν. Na ζ', ' ε'

antea uino & oleo,aut aqua & oleo at pergi uolebat, inde medicame in lintheolis illi tu accommodari. Capitur autem eodem fere sensu, quo εμμοτον. ps imum non annotauit OrOscius, nec Gemusaeus.

YN Ceruice J si perstitioli quidam doctores, pro in ceruice,

A censent dicendum,in collo,quod graece dicitur. Te πλου At Celsius sere ubiq; cei uicena pro collo , ut libro quinto destrumas agens in hunc modum, nascuntur maxime ceruice, sed etiam in alis,& inguinibus, ct m lateribus. Arteriae quas Carotidas appellant. J Hae atteriae in dextra Cauide, unistraque circa gutrur sursem procedentes ultra autes seruntur,quae nomen inde sbrtitae sunt, quod niesae, aut alteratio nem quandam expertae Caron inducunt, quemadmodu mu' Iurus u. sculi apud Hippocratem de articulis. καρο- ῶς Nerui recurretes. J Hi sunt nerui sextae colligationis cere Ncrui re bri,qui iuxta carotidas arterias deorsu na feruntur, communi ς ἔς ς ἡ utrinque uelamento,& in Anato me plenius condisces.

IN XXXVII. CAPUT.

A Rteria aperte.J Galenus libello de tumoribus praeter na-

895쪽

mittendo sanguine. Leuis cuincurbitula. Genera cucurbitula o

38 COMMENTARIVS

μένων ex φαιν*τω πῶς ολκος παλιν eolai σμςεις τὰς cer Iacoo -ον ουσιας, Ex quo sentencia,addendum in Paulo superius est ε'λκος, legendumqtie lalila δε νς ρτυρο ατελκος, non πο ας ο Tψιας, dcc. Haec non annotauit Oroscius, uel Genauisus. Tum Or omnis evanescit. J Codex graecus habet πῶς ο ἔκ- ος pro πας ολκος. nec hoc aduerterunt Aristarchi noliri.

IN XXXVIII. CAPUT.

Randis in ceruice& rotundus. J Celsius lib. 7. inquit, AeMin ceruice inter cute , & aspera arteriam tumor increscit, βρογχο λην. graeci uocat,&c.Qui hoc uitio laborat gutturos apud latinos nomina inr. IN XXXIX. CAPUT. Anglion J Verti ganglion est nerui in modum concretio M quod graece est r-ος ὐ-ου. Na induratur nerui,contorquenturq; ac in nodosiam assectione coe ut. ρεφεθαι signae inspissari,coire, indurescere. IN XL CAPUT. Copia uero ipsius J Vide Galeni commentarium de ple nitudine. ubi copiam utramque fusillime ex ponit. At in capitis morbis. J Galenus libro de anatomicis tractationibus quarto in eandem sere sententia habet. Iu iis qui infra iugulum assiciuntur, siquide sanguine detrahere oportet, prinei pium locum prassidii ratione uena possidet: quae cubiti flexu accedit sim quae ad cubitu ipsum desertur. Teritu communis,quartum quae ab humeraria ad flexu cubiti pergit, postremu humeraria ipsa.In illis aute quos supra iugulum morbus infestat,contra,humeraria primum,quae inde ad cubiti sexum porrigitur secundum,tertium communis,quartum quae ab interiori parte flexum adit,quintum, quae cubitum ipsiam.

IN XLI. CAPUT.

ου Euis itaq; Cucurbitula. J Dicitur leuis cucurbitula, quae sine scarificatu,&flamma imponitu t. vide Galennm ui libello de hirudin bus,revulsione,cucurbitula,stari sicatu . Alii cucurbitulis usi sent vitreis. J Celsus duo genera cucurbitularu ponit aeneum,& corneu quanqua ex aliis quoque materiae generibus fieri doceatiae si caetera defecerunt calcu'lus quoque pultarius oris copressioris ei rei comode aptatur.

IN XLII. CAPUT.

x π Ippocrates.' Libro de Articulis de ala mentionem sa- cit, non autem certe altius serrum adigi praecipit, quod nerui.

896쪽

. PAVLVM AEGIN.

nerui, uenae,& arteriar subsint, quae calorem istum ex serramento tolerare nequeunt IN X L IIII. CAPUT.onuenit igitur J Graecus codex plane peregrina habet -- lectio ne,quid entin sibi uult aristolochiae mentione fac re,uti ferramento crustς excitandae sunt. Habet aute in hunc modum. δε-- vix ας αρι-ο χίας την ἄλου δεισο τας έ itiνου ac rεις προωρακτωμὶ- τας ἐσχάδεας. hoc est conuen it igitur longe is stolochiae radicis oleo imbuta impon re ipsis crustas ignitas. Mihi autem legendu uiderur δε- ἀν

nos uertim'.Neglexerui locu Orosci'& Basilietis castigator. IN XLV. CAPUT.c Alenus solam administrationem.J Libro quartodecimo Methodi haec ad uerbuna inuenies. IN XLVII. CAPUT.

Tomica laborat. Graece est μυταμεν, quasi dieas,absce V dens. Celsus de ustione iecoris agens, dicit si uero iecur uomica laborat,eadem facienda sunt,quae in caeteris interioribus luppurationib. quida etia contra id scalpello aperiunt,ipsam uomica adurunt. IN L. CAPUT...VO ueluti in utrem aqua colligitur.J Hoc est,si ascites hydrops est Nam αγκος utrem signat. Avicennaad- mimitrationem ex paulo sumpsit. Imum abdomen adusq; tenuem. J Sie redidi ύπονα φον, quod ad uerbu sonat imu uentre Sed abdomen imum ex Celso simpli, nam exterior uetris pars est,abdomen. sorte μι - reiον legendu est, ut in sequentibus, χαλκῆν καλαμισκον δεά τε γῆς TMπιγατρίου,κM λς Ti. περιτοι euis δουρεσεω καθοιο ιμ- IN LII. CR P V T. Vomodo peritonaei. J Hoc caput ex sexto medendi Methodi libro sumptum est, uerum in codice graecos mirum quam mutilu R deprauatum. Oroscius aut,& Baliliensis castigator non aduerterunt,in erratis interpretii Occupati. Quare etiam remedium. J Lege in codice graeco με κοu

pectore ALite . .

897쪽

κα ετ

Cum in superioribus deorsum. J Deest in graeco, αποχ

Quoad totum exacte persuatur. J Deest aliquid. Legen

In per reliquum abdomen J Fac ex diam ειν τὸ ε ιτερον, γά ον hoc,διαπει - το IT OH γά ου. Deinde ab hoc rursus. J Hic multa desiderantur plane n cessaria quae superioribus adiiciantur, ne quis copendii caussa ab ipso Paulo praetermissa censeat. Sic igitur ex Geleno

Pari modo si proxime oras J Legendum est P δὲ κώτι

μ risia r τροπον Ubi hic tua diligentia Oroscie i N LIX. CAPUT. Vmpto igitur Cathetiro. J hoc instrumentum a demittendo dictum est. nam per id aliquis liquor in uesicam demittitur a κατὰ & ικμι. Est autem rectus sypho,ut ait Gal. IN LX. CAPUT.T Igaminibus sex processu u. J Hoc est sex appendiculorum

enim ad uerbum sonat, sex cruruna. a geome tris petita dictio est,qui figuras quasda qασκελεις nominant. Super lapidem qui excidendis subiici tur J Graece est κά-

hoc est deinde dividemus infra calculu super ipsium lapide quincidendis subiicitur. At uitia exemplaris esse puto, ponen dum l, pro τον λιθου, quod est calculu, νον καυλον hoc est colem. veru Aetius&alii ueteres, sectione in cole non insta ad sutura,veru supra fieti praecipi sit sed Μάτω. Sunt qui intelligat super lapide ipsium qui inciditur. IN LXI. CAPUT. V Unica erythroides. J Duae sunt testiculorum tunicae, dartos,& erythroides. Hic autem male habetur in GraecoorreMAς pro εγξ δ q. Paulo post inuenies ερυρρον pro Oeis, positum.Gaemuleus locu ia citatu reliquit uitiatii.

898쪽

IN PAVLVM AEGIN.

t IN LXII. CAPUT HVmoris ociosi in particulis scrotum impli. J In graeco est

αρσὸν συλλεγο μνω 'περὶ το μέρος τῶν τον ἴσχων δια πλεκοισων σωματ-quod ad uerbum sonat. Oroscius humor collectus circa partem corporum scrotum implicantiri Mihi uisa est superior translatio niani festius. hoc te meminis se ueluti. Caeterum commune ramicum nomen est, Hernia ut ait Celsus: unde Herniosi appellantur.

IN LXIII. CAPUT.o Acosin. J I ta appellant graeci ράκος quod uile detritumq;

linamelum,ut stuperius annotatum est Cum itaq; laxior cutis scroti & ueluti lacera pendet,rhacosia uocant. Quod incidendis subiicitur. J Graece est κατ' επικόπουσα - πιριου, luas dicas super asserem, super quem aliquid inciditur. Superius de calculosis dixerat, κατ' ε κόπιι πῆ λιθου. Non ulli calculum ipsum qui inciditur,exponunt, uerum in sequetibus dictio επικοπος inotescet magis.

1 N LXXII. CAPUT.

υ Esarium aliquo cicatricem inducente unctum.J πρια- - πισκον reddidi pessarium,nam illud nihil aliud est qua penicillum,pudendi uirilis figuram repraesentans. Superius autem habetur, spiculo quod graeci appellant,a perspiciendo, Nam hoc instrumento triplici crure praedito, natura libus dilatatis, latentes in utero morbi cospiciuntur modum uero aptandi instrumenti voeant dis πρισμον.

IN LXX lII. CAPUT speculi tridente. J Sic exposivi τοῦτς : Cum

enim speculum tria habeat crura,aut columnulas,aut dentes, inuicem iunctos, sed qui diduci possint, non plane abhorrere uisum est a sensu, si tridentem speculi dicerem. Na quid sibi apud graecos aliud uelit,nescire me fateor. Berna dus felicianus,qui mihi in pauli sexto uertendo siuccessit, graecam d etionem reliquit, Loton inquiens speculi. IN LXXIIII. CAPUT. Ontractum. J Male in praeco codice est συνκγμένων pro

Paulo post λελεπι υσειε - ,pto λελε προωμένην, Ursus,postea ndicem digitum unctum, MM mcr habetur pro λε πασμμον quae omnia Oroscius neglexit.

Hydrocephalon sit,hoc est aquam ita capite J Hoe est sere quod

899쪽

8 E COMMENTARIVs

quod Celsus dicit, let etiam euenire ut infans humore di flendatur, ex eoci , profluat foed. Odoris sanies.

IN L XX U. CAPUT M Anu siquidem sinistra calida, inunctaq;.J Graece est ,τ-ν

co habetur, διαπυρAse pro Caulis modo porrecto n. J Graece est αποκα λό' ,hoc notat caulium modo transversim fractum.

IN LXXVIII. CAPUT.A Ni fistulae latentes. J Fistulae ani aliae tortuose, aliae mulistiplices, aliae transuersae,aliae simplices habentur Vel sincillo per fistulam. J Rursus male in graeco δαπυρἱ-- pro δι πυρκris habetur. Instrumento quod ad sedem. J Vocatur hoc δεατιλε ς δεα.Vo,rrei ον rmo, quasi dicas distendens speculum, uerum proprie dicitur m m einde utero potest autem accommodari etiam sedi cum latentes in ea morbi sint

IN L XXX I III. CAPUT.

DE extremarum partium praecisione.J Sic uocatur graecis ακροτη ι--ς. Celsus lib. .de Gangraena inquit,Gagraena inquiens, inter ungues,alasci;,aut inguina nasci, & si qua-do medicamenta uinclitur,membrum praecidi oportere, alio loco mihi dictum est. Ex causa exterius adueniente. J Graece est εχ προκατα κτικris πιτίας,quasi dicas piarincipiente aut primaria causa, ut προηγου λέκος de intentiore causa dicitur .

IN LXXX U. CAPUT.T Ollicibus.J in glarco est λς redς με λοις δία λas,hoc est ad uerbum in manus digitis magnis. Quia uero pollex quasi maximus olum est, uerti pollicibus, Celsu imitat .

annotarunt

At in rectu superne deorsum.J Hic quom mutila est lectio exemplaris

900쪽

IN PAVLVM AEGIN. e ,

que Aristarchi nostri neglexerunt.

IN LXXXVIII. CAPUT.

ΤElis extrahendis.J Telum uocatur, quicquid manu iacimitive in aliquem potest,unde quod graecos λος a λλω quod est iaceo dictum est. Hastilia.J Sic exposui aere τα Galenns in exegesi Hippocratis inquit αrρακτον ου μόνον τονεις δερκλον , άλ-λα κρατο υλον λελους, hoc est attracto non modo ad sacrificium utile, sed et sagittae lignum significat. Alibi appellat τὸ επιθεμα, nempe id quod imponitar Ego ut obteperare oro. scio hastile di 'i,siqua interpretatio mea satis erat manifesta. Belut cum .d Celsus lib 7. hoc serra metum. ad Authorem Dioctem refert Est autem lamina uel serrea; uel aenea etiam ab altero capi te,duos utrinq; deorsum conuersos uncos habet,ab altero cuplicata lateribus, leuiterq; extrema in ea partem inclinata quae perforata est Succus ex ueniticulo.J Hoc est Chylus,quae uox licet graeca sit, medicis tamen non est incognita. Est autem proprie Chylus,succus ex alimeato in uentriculo prima concoctione factus, nec proprie. succus latine dicitur, quia uero aliam dictionem non habemus,ea utendum fuit. Lamina quae membranam custodiat.J uocatur graecis inde ἱ μωλγο φυλα . Celsius ut alias annotaui lib. 8.exponit in hunc modum .Lamina ς nea est,firma,paulum resima, ab exteriore parte leuis quae demissa est,ut exterior pars eius cerebro proprior sit,sii binde ei subiicitur,quod scalpro discutiendu est,&c.Sequenti capite rursus ait,siubiicienda lumina est,et custode eius mebranae esse proposui,& super ei quicquid spinosiim est,& intus eminet excidendu est,sorte non male επι- κοπος dici potest. IN X C. CAPUT. γ Sque ad laminam secundam J Graece erar ρι πλοκς Recentiores,ijq; barbari dicunt ad caluariae tabulaturam,alii usq; ad duplicationem.

Mirum in modii Galeno cAmendatur JVid ibrum sextam Galeni Methodi mededi,ubi de fracturis caluatiae agit.

SEARCH

MENU NAVIGATION