Francisci Grimaldi Societatis Jesu De vita oeconomica libri tres : cum adnotationibus aristotelicis

발행: 1738년

분량: 167페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

71쪽

Lusit Amiclaeus parvo cum Castore Pollux . Ledaque spectatrix inter utrumque fuit. Lusit & iEmonio torvi Chironis in antro, Cujus jam πanibus debitus Hector erat. Nestoraque Argolici mentemque, decusque senatus, Credibile est nucibus continuase nuces. Ipse etiam austeri Zeno praeceptor Honesti Vectus arundineo, dum puer, ibat equo. Quod fecere viri, celeberrima nomina, tanti, Non faciat nostra cultus ab arte puer ἰNolo i q) novis ludis studeat puer ; ordior isthinc,

Haec patet ad monitus area prima meOS.

Hei mihi l quot turbas puer hic novitatis amator, In patria factus grandior urbe sereti Lusibus in mediis nova dum Catilina studeret , Prodidit ingenii semina prava sui.

Quod rixator erat, ludo praesente, Cethegus, Hinc celer ad rixas, pronus & arma fuit. Lude puer parce ς commendat gratia Iudum, Si modus in ludo, quem decet eise, subest. Ks ubi concrepuit, quamvis sint florea rura, In sua tecta celer parca recedit apis; Non satis at rauco, stadissima corpora, fucos, Quo minus insultent floribus, aere voces. ra immunda luto, pulsataque tempora pugnis Absint, & scillae, lite furente, comae. Odi, cum resonant puerilibus atria bombis, Ictaque vicinae perstrepit aura viae. Turpe, micare manu, turpe est agitare fritillum; Ludere par, impar mosque, pudorque vetant.

Ah l eave damnosam digitis tractare papyrum,

Quae gerit in picio signa dolosa sinu. Non

72쪽

Non probo serviles luctae sub imagine ludos,

Ne labor immodicus crcscere membra vetet;

Non probo , qui speciem turpant ludentis, & ora. Moribus aut aliquid vile subesse notant. Ingenuos, facilesque probo, praecurrere virtus Quos sibi, quos studiis vellet Apollo suis. Curia sit, parvumque forum, parvusque Senatus, Si tener his natus lusibus aptus erit. )Hic modo caussidicum se praebeat, & modo totvi Damnet solicitos judicis ore reos. Sive paludatus demitto syrmate, tractet Principis in morem ludicra sceptra manu. Nunc ducis in speciem socios hortetur, ut arcem Invadant, compar ducat & agmen eques. Si leviora placent; leviores suffice lusus; Hic puer ingenio est acrior, ille minus. Anseris est ludus; facit hic flaventibus anuis Ludus; ab hoc tempus fallere discat iners. Est matronarum bicolor quoque tellera, tractet

Hanc quoque, matre rudes praeveuiente manus.

Τrusitet & follem, quem discolor ala coronat, Si spectes, fertur more volantis avis. Impellatque pilas, qua ianua surgit, eburnas, Parte latina sui, graecaque parte sui. Dulcibus interdum fabellis commodet aures, In quibus occulti semina moris erunt. Et modo Coelicolis altaria flore coronet, Nunc struat infanti parva sacella Deo. Hactenus I 6 ad septem puerum perduximus annos, Et pars est libri prima peracta mei. Nunc totidem septem donec pubescat ad annos, Qua pater hunc formet sedulus arte, canam.

73쪽

so VITA OECONOMICA

Gaudeat, & doleat c prima haec siit regula morum Ut decet, & virtus praecipit ipsa, puer.

Ut cythiso laetantur apes, ut credulus esca Piscis, ut arbutea fronde trahuntur oves,

Melle sub infido sic dum tegit arma voluptas, Illa viros laqueis captat , R illa senes. Sed magis ante fores, primaevaque limina vitae Excubar, & pueris clam nocitura sedet; Virtutique prius quam sit bene structa, latenter Immigrat in vacuam corporis illa domum , Iura dat, & sensus ad sese hic allicit omnes,

Sceptraque regali ferre recusat herae. Ergo voluptatem sitientibus abstrahe labris, Neve puer pleno combibat ore, Vide. Ordior a somno: res jucundissima, somnus, Grata viris, pueris grata sed illa magis. Nocturno ceu rore vigor languentibus herbis Advenit, aestivo cum cane servet humus, Sic juvenes turgent somno, si parcus, & horas Non ultra septem continuatus erit. Caetera das morbis; pigro stupet inde veterno Mens, & perpetuus pallor in ore sedet. Nec taceam, teneros deceat qui victus ephoebos, Haec quoque res monitis non aliena meis. Non placet in dapibus luxus puerilibus; esca Sit brevis, atque frequens, non onerosa tamen

Adjicit in flammam sammas, serpentibus addit Virus, qui puero vina bibenda sinit. Quod si sorte dapes studio festinus anhelo Appetit, amota subtrahe lance dapes. Pocula plena mero vult exhaurire t 3ubeto, Temperet insula pocula parcus aquλ. Dulcia

74쪽

LIBER SECUNDUS. II

Dulcia quin puero quae dat potanda voluptas, Ne bibath asperso pocula felle liue. Si clam forte penu furunculus auferat escas, Matris & e gremio crustula surripiat, Si gerris avidas praebet scurrilibus aures,

Negligit aut rigidi juila parentis iners,

Si fratrein pugnis caedat, charaeque sororis Turpiter infixis unguibus Ora notet, Poena sit erranti; sed commoda poena legatur, Quaeque sit ad pueri crimina facta magis. Cernuus in parvo tunc mense pranditet orbe, Parca sed huic solas mensa ministret aquas. Vere novo cerasos, Autumno poma negabis, Et quae grata magis noveris esse gulae. Quin dolor c I emendet potius, quaecunque -Iuptas Peccat, & ad scuticae lora timenda vocet.

Vilibus & poenis surgentem in cornua fastum Comprime, si pueri in vertice surgit apex . Nunc aures stolidi gestet pudibundus aselli, Nunc sedeat curto fuste dolandus equo. Haec mihi praesertim placeant, si nulla Minervae Cura sit, & doctas oderit ille Deas. Si mala verba tamen vix primo e gutture tantum Exciderint, dispar poena legenda tibi est. Vel fictis illum colubris terreto, vel atri Athiopis speciem ficta per ora cape.

Cancer & occurrat chelis extantibus asper,

Janua qua duplices pandit hiulca sores; Mater & o, clamet, specie deterritus illa,

Devoror, o celerem fer, bona mater, Opem.

Non erit ut posthac, fuerit qui talia passius, Impuro turpes promat ab ore sonos. D a Form

75쪽

Forsitan hic nostra subtristis in arte magister, It videar pueris commodus este parum. Dummodo sed prosim mea per praecepta; severus Non ego detrecto, tristis & elie nimis. Quam bene. cui nocuit Veneris damnosa libido, Sustinet adnotas in sua membra faces: Quam bene vix gelida guttur perfundit anhelum, Cui nocuit largi copia sumpta meri. Peccandi causas si praebet, & arma voluptas, Corrigat hanc medica poena, dolorque manu. At ne servili I 8 declinet more parentem , Dum sibi carnificem semper adelle putat, Tristia tunc puero quae dat, subamaraque virtus, Ut bibat, asperso pocula melle line. Si bene conficiet puerilis pensa Minervae, .iSi n onitis facilis sit, docilisque domi,

Si bene Davidicum persolvat carmen ad aras, Publica dum mystes sacra verendus obit, Si magnae titulos, & nomina mille Parenti, Creber & ingeminet more precantiS, AVe. Crustula tunc, globulosque dato, Ligurumque placentas. Quas de seposito melle laborat apis.

Nec pigeat picta nati donare laborem Icone , sed punctim picta sit illa, vide .

Cereus aut agnus monimentum detur amoris,

Quem Phrygia pupugit sedula mater acu. Non ego sum, qui dura velim, qui tristia semper. Sit procul a nostris moribus iste rigor. Ne juvat in puero nunc signa videre dolentis,

Et nunc laetitiae signa videre juvat. Cestiat interdum, sedeat modo, cernuus oret Nunc mihi, nunc studeat, nunc quoque perstet inersi A Nunc

76쪽

Nunc mihi nugetur totus, nunc seria totus Mente agitet tacita, torvus amabiliter.

Aspicis ut laxas modo det, modo ducat habenas, Qui premit indocilis colla magister equi lCarbasa nunc vento pandit, nunc subtrahit idem, 'Qui sibi commissam dirigit arte ratem. Sic bene qui didicit tractare Machaonis artes,

Multa dat aegroto, inulta simulque negat. Tu puero nec cuncta tuo concede, negave,

Et modo mollis in hunc, & modo durus eris Disciderit vestes ἰ I9 mater studiosa lacernam Sarciat; armillas fregeriti adde novas. Cum tamen in mores plusquam pueriliter audax Peccat, tunc rigidi jura tuere patris. Dum templis constabit honor, memorabitur Heli, Cumque Heli Phinees notus, & Ophnis erunt. Felix ille quidem, si vel sine prole fuisset, Vel si peccantem corripuisset, erat. Grande Sacerdotis senio tardatus. & annis. Pro se dat natis munus obire pater: Thure vaporatas jam victima multa per aras Stridet, suppossitis rite cremanda focis roptima fuscinulis, quae visa tridentibus illi Exta sibi tollunt, deteriora litant. Num poterant juvenes peccare licentius' addunt rPer nova criminibus crimina facta via est. Ecce Palaestinis stuprum intentare puellis, Infandum i ante aras audet uterque sacras. Crimine quo viso, densa caligine septa Fluxit sanguineis Numinis arca notis: Ipse fugit populus scelus aversatus. & aris Debita qui ferret munera, nullus crat.

77쪽

O benei quod natos tandem ja in corripit Heli, Sumit & irati, quae decet, ora patri S. Qualiter in paleis errat sine viribus ignis, Et leviter Zephiro mota tremistit aqua, Divini vindex sic Heli lentus honoris, Segnis & in natos sic fuit ira patris. At non sera fuit tanto pro crimine poena, Admovitque manus ultor ad arma Deus. Ecce vir aspectu se se venerabilis offert, Cui mentum barbar densus obumbrat honos. Hispida pellis obit, precinctaque cannabe corpus ἐZona coercebat tortilis aere latus.

Mox ait absistunt dicentis ab ore favillae, Fallor ' an irato fulgur ab ore jacit i

Sic pater instituis natost haec credita templi Curat Sacerdotis sic grave munus obis' Numinis irati mollis non nuncius adsum, Quaeque tibi impendent, proxima fata cano. Bella Philistaeis quae surgunt horrida terris lQuot video sortes signa movere duces lQuae fuga i qui nostro spumabunt sanguine campis Flumina quot video caede rubere novat Arca Dei indignans foeda se gente teneri, Ibit in hostiles praeda pudenda manus. Clade pari a laetus Phinees morietur, & Ophnis, Impastisque dabunt corpora caesa lupis. Tuque dolens sero fracta cervice jacebis;

I nunc, & natos corripe, lente pater. Dixit, & in tenues ceu fulgur vanuit auras, Fudit & excusso bella, metumque sinu. Dum favet ingenium, puerique recentior aetas, Increpet hunc sortis voce, minisque pater.

Oscula

78쪽

MBER SECUNDIS . Is

oscula dum serret nimium fraterna sorori

Ammon, tunc melius corripiendus erat.

Matrem nacta magis fuerat si Dina severam, Cum probro haud ultra limen itura fuit. Nec vos ao decipiat, primo sub limine vitae, Crimina quod peccat non nisi parva puer. Dum novus est unguis, Lybiaeque adolescit in antro, Tractantum patitur parva leaena manus; Fac rigidi crescant ungues, fac vellus in armos Descendat; veniet quanta ruina gregii In mare septeno qui . fert se gurgite Nilus, Portat & ingenti bellica rostra sinu, Rivus aquae tenuis primis in fontibus ante, Quem saltu pastor transiliittet, erat. Hic qui nunc subitam ferus excandescit ad iram. Torvus & obliquo lumine saepe sedet, Parva quidem peccat, quia parvus peccat, & irae Materies parvae non nisi parva subest. Ira tamen crescet puero crescente; feracem suggere materiem, quantus hic ignis erit lHic puer est nimium genialis: lumina vertit Huc, illuc, fronti nec pudor ullus inest. Lascivis nollem devinistus amoribus olim, Heul trahat in praeceps seque, suamque domum. Nonne vides vestes discinctus ut ambulat alter, i

Nullius & curam fronte decoris habet 'Quid, si sorte domus cum vir tractabit habenas, i Gentiles patrii dissipet assis opes lIndole. a1 quin etiam qua sit quoque nost ite, vester, Quoque sit ingenio praeditus, ante puer. O quantum natura facit, felicia mentis , Semina si quondam mater amica dedit l

79쪽

16 VITA OECONOMICA

His breve monstrat iter virtutis; & obvia quaeque Innuit, & faciles ad bona summa vias . Longum iter est aliis per dura, per aspera semper Laus & inaccesso figitur alta loco. Hi semper fera bella gerunt; pax nulla; domique Plurima quae superent monstra, forisque manent: Pax aliis immota datur; sine sanguine laurus Parta triumphali tempora fronde tegit. Aureus hic totus puer est; huic aurea quondam Credibile est triplices pensa dedisse Deas. Factus ad ingenium virtutis, amabile quiddam, . Dum loquitur, spirat; quidquid agitque , decet. Talis erat Samuel, quem candida vestis obibat, Dum templi sacras cursitat ante sores. Talis Abel fuerat, dum poma novella Tonanti Ferret, & intactam de grege pastor ovem. Alter at est ferro totus compactus, & aere, Hei mihil quam Clotho ferrea pensa dediti Horridus aspectu, truculentus; ridet, inepte Ridet; quidquid agit, semper ineptus agit. Talis erat duris gaudens venatibus Esau, Cum peteret sevas, Levior ipse, feras. Talis erat primis asper Lamechus in annis, Uxor cui primo non satis una fuit. Quidquid erit, dura vel sit puer indole natus , vel facili, solers fingat utrumque pater. Nemo adeo serus aa est, qui non mitescat ab artei

Quod natura negat, suppleat artis opus. Arte vides Cereri duros mansuescere montes,

Densa ubi jejuni glarea ruris erat. Quique prius pressis ferus insultabat habenis, JEdomito sonipes accipit ore IupOS.

Fusile

80쪽

'LIBER SECUNDUS.

sile sed caveas tentes opus; arripe scalprum,

Et lento natum caede labore, pater.

Dum licet, & facile est, votis puerilibus obsta;

Quae concesta nocent, saepe negata juvant.

Ludere forte cupit: ne ludat; visere pompam et , Abstineat; mimis poscit adesse: nega: Quin magis optatis contraria praecipe quaedam, Et sua conantem sangere frena, rege. Templa petat, si rure cupit fortasse morari, Forte theatra cupit, rura negata petat. Hic, qui nunc curvus c 23 se prodit ramus in auras, Flexus in adversum sit modo, rectus erit. Durior oris equus consistit tape; suburge; Pugnantemque retro flecte, vel Eurus erit. Otia praesertim primis fac vitet ab annis, Otia sunt omnis semen, & esca mali. Quem labor exercet, liquidis argenteus undis, Ruris amor rivus, Naiadumque fluit. Est odium pastori, ruricolisque Napaeis, Qui lentae torpet more paludis iners. Otia dum peragit vitreas Narcisus ad undas. Occidit insano tortus amore sui . Lentus amor florum, carpendi Sc poma cupido, Thyodamantaeum gurgite mersit Hylam.

Nempe quid est, quod crebra puer suspiria ducit

Inficit S teneras, igne micante, genas 'Cur faciem fingit, cur crines nectit in orbem l Nullus & a fixa crinis aberrat acu tIngenuae non ulla super iam cura Minervae est, Odit & Aoniae murmura grata lyrae. η mpla minus magno celebrat devota Tonanti,

SEARCH

MENU NAVIGATION