Institutiones pathologiae medicinalis (Editio Tertia)

31쪽

soris admoVeantur, pro sita quaeque

materie, Viritale concursione, successione, corpUs perque corpus mentem

aliter atque aliter assciunt, internas naturae humanae vires s. diversimode determinant, incitant, Opprimunt, in rectum perversim Ve glant, uasque vicissim ab his mutationes patiuntur. Ex quo fonte plurimi perpetim secundae adversaeque valetudinis fomites, ali

menta, Venena, remedia, profluunt.

. Triplex istud virium genus q. s. 6 )sicubi lege oeconomiae humana consentanea conspira Verit, eget longae vitate fruitur homo: in minus morbis aut praematura morte affigitur.

8. Atque haec materies est, quam tractat Medicus, eo quidem proposito, ut hominem suae curae commisium justo moderamine virium T. quam diutissime rivum sanumque praestet. 9. MEDICINA igitur, quo hodie colitur ambitu est scientia trudens directio virium naturae humanae q. s.)Ope praesidiorum naturalium 6. ad vitaevi sanitatis a morbis: morte tutelam.

32쪽

sanitatem promiserat, ampliata deinceps, erga sianos quoque benefica , duplex cum maxime imponit Medico D ficium, alterum servandae vitae .sa nitatis, alterum morborum curandorum. 11 Debet adeo eX ponere I. Conditionum hominis , in quibus aut conservandis, aut avertendis versaturi . 9.), naturam , causas , sedes, disterentes modos, gradus, effectus. II. Vires naturae humanae utrique principio inditas sq. . conservatrices, destructrices,

medicatrices III. Potestates rerum X- ternarum salubres, noxia , medicatas 6.) IV. Regulas denique iraecepta his III. utendi, illas II. dirigendi ita, ut finis Medico propositus

8. O. obtineatur. 12. Quando autem generalis istorum omnium II. doctrina non sitissicit, sed ad singulos etiam homines,

prout aetate , seXU , temperamento ,

vitae genere c. inter se discrepant, aptari debet manifestum est , quam

33쪽

I 3. Quae materiae pertractandae inultitudo cum justum exigat ordinem is quidem commodissimus videtur, qui ex diversitate conditionum a duplicique Medici ossicio io petitus, quaecunque in homine sano cognoscenda aut agenda sint, suo quaevis loco dis posita, primum enarrat subjungit deinde, quae ad aegrum pertinent, Omnia singula rite digesta. I . Universum proinde systema Institutionum Medicinae in duas partes distribuitur, quarum prior doctrinam

omnem de rebus, quae secundum naturam et in homine insitant, exhibet;

posterior de iis, quae praeter aut Ontra naturam dicuntur. 2.). Hanc 3ΑΤPIKHN, illam ΓΙΕΙNH , EX Vario fine appellare licebit. Is ΥΓΙΕINH , lato sensiu, totum Medici ossicium circa hominem sanum complexa, tradit I. Oeconomiam humanam , Vitaeque 4anitatis naturam, causas , esse ,

34쪽

ctusque declarat quae pars PHYSIOL GIA, sermo de natura humana, audit. II. Signa, quorum ope vita sanitas an genere, artimque varii status tradus in homine singulari cognoscuntur: haec SΕΜΙΟΥΙCA PHYSIOLOGICA.

III. Auxiliain regulas, quibus vita& sanitas quam diutissime incolumes servari possint quae DIACTEΥICA.16. AT PIKH, itidem tripartita, simili ordine sitiam materiem I . per tractat, exponendo l. Quae de natura, disserentiis, causis essectibusque morborum scire Xpedit. Haec PATHOLOGIA. II. Doctrinam signorum , quibus, quidquid in morbis ex se obscurum CO-gnosci debet, praesens, praeteritUm, aut suturum, detegitur unde SEMIOTIC PATHOLOGICA dicitur. III. Praesidia adversae valetudinis, modumque illis recte utendici haec

17. Utriusque partis aequa necessitas nexus individuus est: prior ta

35쪽

M I A. Imen ordine ΠΕΙΝΗ. Ut curvi norma rectum, ita morbi sanitas: qui servare sano no Vic, bona parte eorUm, quae ad tractandos aegros pertinent, instructus est. I 8 Praecipuum autem universae Medicinae fundamentum in ipsa hominis natura situm est. Suis haec viribus, la, sine Medico , plerorumque tuetur sanitatem, morbis medetur. Hac deficiente, aut repugnante , irrita artis molimina. Curiosa naturae observatio,

imitatio, ut primam arti originem, ita incrementa dein dedit, dabitque porro. medici naturae ministri. 19. Itaque doctrina omnis Medicabonae frugis ad hanc componi normam debet, ut, quid natura faciat, aut serat, ex fideli observatione quam diligentissime enarretur. Nec tamen satis est, iures ejusdem motusque, prout in sanisse produnt, in Physiologia sis. I. exposuisse luctans cum morbis natura,

quam Pathologia 16. . exhibet, facultates affectiones oue siuas etiam explicatius producit. A O.

36쪽

s DE DISCID LINAeto. Unde liquet, quid de certo in

Medicis sentiendum Natura humana, statis a Creatore legibus finita, per similia individua sese multiplicans, omni tempore eadem, sub iisdem c ditionibus eodem semper modo agit ac patitur. Quidquid ergo de ejus oeconomia, integra, vel amicta, prudenti sensuum ministerio clare cognoscitur, id

sirm Um ratumque censendum, nec quidquam eo certius in Physicis. Par ratio est illorum , quae de potestatibus rerum CX ternarum in hominem agentium 6 sideli ob scrvatione comperta habentur. Quaecunque porro C Observatis, ad congrua demonstrationis principia applicatis, casti ope ratiocinii legitime deducta sunt quanquam per se

in sensius non cadunt; non minorem prosecto fidem merentur.

II. Nullo proinde jure quae male

seduli doctores aut perperam obser Uando, aut vitiose argumentando, in UOXerunt, erronea, falsa , incerta, imputantur arti quasi mere conjecturalis oret.

37쪽

M I C A. 9 Non aliis, nec firmioribus, gaudet quaevis naturae scientia fundamentis. 22. Haud tamen dissimulandum est, sitis premi dubiis, obscuris, conjecturalibus, nunquam prorsus extergendis,

Medicinam neque enim datum mor talibus aut sitiam, Ut rerum, inter quas versantur, natUram penitu comprehendere. At commuitis ista ingenii humani imbecillitas quem non stringit Gravius quidem Medicum ob inexhaustam materiae qua Occupatur amplitudinem& diversitatem D. 2.)23. Privatum instipe evidentiae obstaculum hoc est, quod singuli homines a singulis tantopere disterant. Nec vero sufficit Medicum communia modo intuerici oportet cuivis homini propria ut qui singulorum saluti praesit 12.). Quae quidem diversitas tarn immensa occurrit, ut nulla observationum vi exhauriri possit. 2 . Sola denique contemplatione non licet acquiescere, inque obscuris rebus suspendere judicium, donec lux

38쪽

1, DE DiscIPLINA MEDICA assulgeat Actionem exigit ossicium 9. 1 α). Captanda hinc agendi occasio, quae saepe praeceps per conjecturam cogit determinare, quod per scientiam sat cito neqUit. 2s. Pro ea igitur parte ciet ad s. Medicinam dici conjecturalem non ob-

stamus ut quae, cum certissima in Venire semper non possit, probabilia sectetur, recta tamen ubique ratione Utens, atque a Vagis hemerariis commentis periculisque alienissima. 16. Audiant haec obtrectatores, cum didicerint scientias puras ab iis, quas applicata Vocant, contemplatiVasa practicis distinguere videant, quo jure Medicinam prae aliis , ut omnis Certi X pertem , infament l27. His praelibatis, pro instituti a tione , primas AT HOLOGIAE 6. l.)lineas ducere aggredior quod ut compendio fieri possit, cognita prius ponere liceat, quaecunque de statu hominis sano in TILINH tironi , ut scitu nucesi uria, enarrantur: IT.)

39쪽

y ATHOLOGIA.

28. 'FFICIUMmedici circa hominem aegrum est sanare io'. 29. Sanatio autem aegri est morbi, quo tenetiar, in sanitatem mutatio. 3O Pathologia igitur, quae hominis aegri cognitionem eo quidem sine exponit, ut viam sternat ad medendi me. thodum 16. I. , docere debet, aegrurn inter Ianum quid intersit, quid morbus disset a sanitate. 3I. Spectandus adeo morbus est, ut status hominis sanitati oppositus, natu rae ab hac diversae particeps, suis ex causis profluens, suosque vicissim L fectus producenS. 32. Sed quid morbus a morbo differat, explicandum quando ab una sani-

40쪽

1 DE NAπURA MORBI. sanitate, in medio posita, deflexiones multifariae si possunt. 33. Unde liquet, agendum hic esse de morbi natura, differentiis, causis, effectibus c. primum in genere,. deinde in specie , semperque comparate ad conditiones sanitatis, quarum ideo plena notitia in antecesium postulatur. PATHOLOGIA GENERALI s

De Natura Morbi

34. AFFECΥΙo illa corporis humani viventis, qua sit, ut actiones, homini propriae, non possint apposite ad leges 1 anitatis exerceri, morbus dicitur. 33. Generali quidem sectionis vocabulo complectimur desectus, excessus ac permutationes quascunque eorum Nilae in ipso corpore hujusque partibus ad statum sanum atque legitimam unctionum

Xercitationem requiruntur. Horum

igitur notitia, ut decet a T.), imbutum nihil admodum obscuri, aut aequi Voci, in