Institutiones pathologiae medicinalis (Editio Tertia)

91쪽

CORPORIS HUΜΑΝΙ. Iora ossium corpora, igne ad alborem cal- cinata, suam tuentur cohaesionem ac fommam tametsi praeter terram, nil reliquum habeant,d ne illam quidem sic addensatam, ut non permultis passim porulis hiet. Inde quo p r quaelibet plus terrae congestum constipatumque conti net, eo firmius cohaeret. Quod corpus humanum ex multis junctis unum quid sit ac permaneat, singulaeque ejus partestamen inter se non constandantur, terrae

potissimum debetur. Hic hominis sceletus chemicus hoc principium cohaesionis, quietis, inertiae.1 3. An autem glutine opus est interposito, queo, pingui,' a terreae particulae, sponte dilapsurae , inter se conserruminentur Immo vero opus est, quoties cohaesio fluida, mollis, flexilis, fria bilis i. e. non prorsus rigida requiritur, quam intractabilem terra mera faceret. Sustici huic proximus suarum particularum contactus ad cohaerendum alienorum interventus cohaesionem modo attemperat, quae tanto laxior est , quo isto-

92쪽

62 ANAL CHEM GENERALI srum ad terram major ratio. Nec contra ficit, quod calcinatis ossibus, cum aqua vel oleo imbuuntur, major reddatur firmitas poros illorum I 42. aut ac UOS, aut saltem aere repletos, cum subit, hoc expulsi, humor longe densior, numquid augeri cohaesionem necesse est 2 ipsa etiam glutina fiam terrae, quam conti nent, cohaerentiam debent. rq . Cur igitur partes corporis humani, igne exustae , in cinerem fatiscunt non cohaerentem CXcussas volatilibus vacui nascuntur in masia terrea loculi quibus fit, ut hujus moleculae a pro Ximis contactibus longius abstini. Quin bonam terrae portionem una in auras dissipari, docet uligo, tum spiritus, salis, olei, quae e Xctatiuntur, depuratio. Inde partes magna materiae volatilis copia sustertae hoc phaenomenon dunta Xat X-hibent; non item quae terra compactior

sunt stipatae Igal).7 s. quae 'errae, ad opposita cohaerentiae extrema constitutis si I. a 2.), nccitide sociabilibus, si linum

93쪽

nitur, hoc terrae , illud aquae amicum, alterum quoque alteri facile coalescens; ut adeo horum interventu dissidentes materiae concilientur Aqua sic sali nubit, sal phlogiston , huic denique terra,

mixtio omnium stabilis emergit, gradu cohaesionis, qua inter se ligantur, cum dem ordinem sequente, ut privato singulorum ingenio ac mutuis assinitati

bus consentano Um.

14s.' Minime tamen dissimulandiana est , novissimis Suecorum eXperimentis, quibus acidum phos horicum ex animalium ossibus ad alborem usque calcinatis, interventu acidi vitrio lici acquiri posse constat, utcunque credibile fieri, terram illam, ut ut exustissimam, neutiquam sinceram esie,sed aliquantum acidi illius singularissimi continere eoque a quibusvis aliis terrarum simplicium speciebus discrepare. Unde porro in serri queat, acidum istud, si a natura fixistimum, loco ferruminis esse, quo terreae moleculae consolidentur. Cum conclusioni dubia quaedam

94쪽

6 ANAL CHEΜ. GENERALIS

dam obstent, quae ulteriore scrutinicsorte X pedientur, consultius fuerit nihildum decernere. I 6. Quare constat, partium humani corporis materiaturam ubique eamdem esie, elementa eadem differentiam vero diversae horum proportioni deberi. hundans siccum cum pauco humido firmitatem eicit; fluorem contra opposita utriusque mixtio. Nec aliter dura pars amolliori, aut humor crassus a tenuiori, discrepat.1 7. Aucta igitur proportione sicci ad humidum, hujusve ad illud humor in

partem firmam converti, aut haec vicis sim in humorem redire poterit pars firma durior, mollior humor crassior aut tenuior reddi Cohaesionis gradum ipsa mixtarum materierum proportio determinat. Naturae humanae familiare hoc opus, nulla licet arte imitabile, diversium genus elementorum non exigit. I T. Notandum denique, quas dixis 32 ad 137 contrectabiles C. H. materias, prout mutua conjunctione succos

95쪽

CORPORI HUΜANI 63 sic blida ejus constituunt, copios insuper aere communi intime perfusas esse, qui non tantum mixtione, sed inita quoque cum illarum mole culis cohaesione, stuppresia elasticitate sua , inibi

defixus veluti concorporatur. Quod cum in sicca parte non minus, quam in humida penetrabiliore obtineat, illibata cujusque consistentia iredas internum hunc aera utrique naturae annumerandum esse; nisi mavelis siccum potius dicere cin humido , ut salem in aqua liquescere. Utique materiae siccae assinio videtur, cui quippe longe tenacius, quam humidae inhaeret, ex qua tant aegrius expellitur, quominus humidi in illa superest. Quem

admodum igitur aer externus vitae animali sitstentandae maximopere necessarius est; sic idem internus partem non exiguam ad constituendam corporis animalis materiaturam conferre recte dicitur, tantoque majus prosecto momentum videtur habere in mixtione Quatuor materierum contreetabilium

96쪽

66 ANAL CHEM GENERALIs i 3 8 , quia istarum aliae cum aliis dissident 1 O. I s. , adit contra elementa cum ceteris omnibus lingulis indiscriminatim OEUnt. An vero is ipse etiam, ut intestinis fermentationis, putrefactionis, esse r- vescentiae motionibus, de corporibus ex diversa materie coalitis Xc usus, subtilissimis omnis generis ramenti ,

aqueis, salinis, oleo sis, quinin terreis permixtus , hodie pervulgato

nomine aeris Mi celebratur, vinculum aut gluten vocari meretur, cujus interventu cetera corporum quorum Vis, maximeque organicorum, elementa inter se cohaerent atque continentur 2 ')Nova doctrina, experimentis quidem elegantissimis utilissimisque instructa sed vocum abusiu, dearum confusione paralogismis mirifice consarcinata, cum rigidius Xamen sustinere neque

97쪽

CORPORIS HUAIANI. 67at , vix nisi novitate sua fautores sibi

conciliasse videtur si )1 8. Ex hac analysii 13 ad 1 80

non dissicile est videre, quamobrem homo in vegetantibus ac animantibus materiem inveniat corpori si nutriendo, augendo, reparando, idoneam Aeritam, aqUetam, salinum, phlogiston, terretam, in utroque regno eadem stant,

nec dispar mixtio generalis. Unde vicissim illis in pabulum cedit corpus

149. Liquet etiam, cur idem tam proclive in putredinem sit 8 Aeris interni, humidi ac inflammabilis elementi abundans copia, compagis firmae a xior pro magna parte cohaesio, succorum per hanc undique distusdrum multitudo, id genus corruptionis facile admittit. Ut merito admirabilis habeatur

Vitae potentia, quae machinam a morte statim putrescentem , aeri propriO-que

' Const. I. D. HAu Dissertatio de aere saeo D DE SMETH publice pro gradu defensa, passim, praecipue Art. XVII pag. R. E a

98쪽

que calori, instrumentis ad putredinem esiicacissimis, expositam , per tot anno S

Morbi partium solidaruem simplici simi 1so. IDRA solidi simplicissima est,

cum spectatur , in quantum a fluido di- strepat. Id omni solido commune Reducitur autem ad blam materiae cohaesionem I 6). Elementa materiem constituentia utrobique eadem sunt, Variata tantum proportione ibid.). Haec in firmis partibus a Medico praecipue attendenda respectu cohaesionis, cujus diversbs gradus terminat I T ). Isa Vitiorum igitur, quae in blidis cognosci ac tractari possunt, simplicissima quo otae ad cohaesionem pertinent. Nec alia hic in elementis aut tempora tura inveniuntur, quorum utili Mne-cesiaria cognitio Plaec prima linea Pa- thologia C. Is 2 Cohaerentia autem duobus modis peccat, imminutione vel excessu haec rigiditas, illa debilitas, vocat Ur.

99쪽

SOLIDARUM SIΜPLICISSΙΜΙ. 69Hi bini morbi similares Tertio blutae unitatis nullus hic locus est; cum eo posito ablata cohaesio concipiatur, adeoque simplicis solidi de evanescat. 133. Utriusque morbi is a. ingenium declarat notitia justi cohaerentiae gradus, quo firma compages muniis sanitatis aptaturi Corpori, ex innumeris partibus composito, quarum singulae

1 uis agitari motibus, nec mutuis tamen

nexibus elabi debebant humoribus insuper persus non continendis tantum, sed Viversimode movendis, dirigendis, mutandis nec lapidea durities, nec

mollitudo quaevis, congruere poterat.

Ut adeo medius quidam inter opposita

extrema gradus tenacitatis sanum robur constituat.1 sq. Cohaesio etiam sanitati congrua non in omni parte eadem est, sed cuivis suo data modo, diversa pro Uario , cui destinatur, si Firmitatis linea, inde a termino fluiditati contiguo, inque hanc veluti abserpto, ad ossis usique duritatem protensia, quam plurim OS

100쪽

- MORBI PARTIUM intercipit minoris majorisque cohaesi ni gradus, sivis singulos partibus convenienter assignatos in Uorum permUtatio oeconomiae humanae intolerabilis. is s. Est etiam, ut generatim sanitatis, ita roboris legitimi solidorum, latitudo quaedam, si diversis rum hominum corpora, similesque horum partes irmas inter se comparaVeri S , Ut aetate, seXU, temperament O , Q a se mutuo

discrepant Gradus cohaesionis in homine singulari congruentiam proportio harmonica magis, quam absbluta mensura, determinat.

136. Unde patet, eumdem cohaerentiae gradum alias naturalem , alias morbosum esse nec vitia excessius aut desectus, nisi ex symmetria reliquarum corporis conditionum , dijudicari poste. 1ue . Debilitas itaque dicatur materiae solidum componentis nisius in cohaesionem tam parvus, Ut serre motus

nequeat, quos Vitae ac sanitatis munia exigunt, quin nimis cedat.138. Nec tamen sana habetur corpo- . iis