Institutiones pathologiae medicinalis (Editio Tertia)

71쪽

DE SYΜPTΟΜ ATT. 399. Non bruta homo machina est quae injurias a rebus noxiis sibi illatas iners excipiat ac patiatur. Mens intus est, quae molestiis ex morbo sibi natis exagitata, anxia, quas habet in corpus agendi vires, intendit ad repellendum

hostem sq.). Corpus ipsium tua praeditum est incitatione 3. , quae, OdCrata quidem in sanis , acrius in si regit praesente malo irritata, inque enormes saepe impetus abripitur, ut morbi insultibus sese opponat. Consensus etiam hic datur ac mutua partium conspiratio, qua uti unum aliquod constituunt , idemque integrum, collata quaeque sua symbola, conservare nituntur cita cum earum alicui nox imminet, aliae, nec raro omnes, junctis tribus, laboranti succurrunt, communem in privata cujusque, propriam in sociarum salute propugnantesis.). His itaque viribus instructa hominis natura causis morborum non modo resistit, sed cum his etiam saepe congreditur , initoque conflictu si . vim vi op non it. Quod cum ae JUa

bili,

72쪽

bili, quo in sanitate suunt, actionum tenore essicere nequeat, in litos ciet motus, turbasque facit turbis a morbo concitatis non raro majores, unde alia si per alia symptomata accumulantur.

rumque sunt alienati rerum ingerendarum appetit uso aversationes,motus paS- modici, convulsit vi, circuitus humorum perturbationes, sebres, eXanthemata, abstesius haemorrhagiae, Vomitus, alvi profluvia, sudores Walia plurima quae, etsi morbos comitantur his vesuper Veni Unt, neqUaquam tamen continuo ut eflectus ex iis eorumve causis directe profluentes aestimare, aut ad sympto mala proprie dicta S 6.hreferre fas est. IOI. Naturae ergo molimina potius, aut symptomata activa, auxiliaria, vocentur; qUUm ab actuosa natura e Xcitentur, hujusque viribus exhaustis aut oppressi deiiciant, nec eadem semper in eodem morbo se manifestent, xpedi sie quas saepe habeant sanationes benignissimas, quin arte inimitabiles, aut saltem rite

73쪽

D SYΜΠΥΟΜATE. Asrite attendenti salutares plerumque fines

prodant. Vetere λιγενομενα, λιγενημala, dixere, non bla tamen, nec Omnia,

his vocibus compleXi. IO 2 Ea vero si in omni latitudine sua spectes, rari sunt morbi, quibus se non adjungant imo multi, quos non minus

constanter certo comitantur, quam quaevis alia symptomata ut Vere dicas, eos exjunctis potentiae morbosae&contra nitentium naturae virium conatibus profluere. Hi sunt, quos certamina naturae propriam salutem propugnantis appellare liceat 31. . Nec horum is rite explicuerit ingenium, aut, quibus stipantur, phaenomena, qui solis inhaerens primigeneris 9o. symptomatibus,

istos naturae motus negle Xerit. IO3. Unde patet, quam utilis Practico& necessaria sit eorumdem accurata cum observati, tum distinctio ne vano trepidet metu ad innoxia, aut medicatis naturae moliminibus temere resistat, quae non turbanda sunt, sed prudenter re

74쪽

D SYΜΡΥΟΜATE. IO . Falluntur tamen, qui ex hoc sonte non nisi saluti sera proficisci existi

inant. Patitur suos natura errore S,

impetusque concipit . qui quod modum

excedant, justo ve debiliores sint, aut minus congruentes in partes directi, plurimum saepe damni vel exitiumqtroque inferunt. Ut adeo prudentis Medici sit , non mirabundum modo άυτο ατείας naturae spectatorem agere, sed & praecipitem refrenare, ex Citare torpidam, errantem in iam reducere. 1o Nec sitiis etiam istud genus caret essectibus morbosis , qui ex urbis inde concitatis, ut symptomata symptomatum s. , Oriuntur, pariterque, Ut haec 97.), tam alte nonnunquam inhaerent, ut in morbos secundarios ab-cant. Et vel victrices quoque naturae motus I. yab his non immunes sunt Rara sine vulnere victoria. IO6. Superesi Vtertius fons Corum, quae aegris supervenire Observantur, abinis prioribus probe distinguendus;

quanquam cum iisdem cohaeret Fortuita

75쪽

D SYΜΠΥΟΜATE. 7tuita haec aut accidentalia dici possunt; cum viribus rerum, quas casus offert,

debeantur.

1 7 Versatur nimirum aeger, ut sanus 6. , in perpetua ambientium, ingestorum, applicatorum , quin propriarum actionum vicissitudine. Dissicile au. tem est haec omni ad singula tam exacte statui morbos semper accommodare, ut naturam medicum vel juvent in sanando, vel saltem non impediant. Ista tamen cum Vel sanos pro si quaevis potestate diversimode assiciant 6. multumque saepe conturbent, in aegrotos

etiam quorum non integrae Vires minus resistunt , plus valebunt. Unde necessum est flectus prodire , qui, licet symptomatibus primi secundique ordinis s9O. 98J intermixti morbo tamen,

aut naturae, non recie tribuuntur.

1o8. Nec sane id genus phaenomena, ut sortuita sint, moment carent. Alias enim morbum acuunt e miti siue Uum, exitialem, reddunt, novo morbo aggravant, in aliam speciem commutant, benignOS

78쪽

nigno naturae motu turbant, perUertunt remediorum operationes, agendi CCCassion CSa tempora occupant. Alias

a tamento sunt, tam prospere nonnunquam cedunt, ut iis solis recuperata salus debeatur Uehementes animi motus, ex improvisis in aegrotis eXcitatos, alias salutem, alias perniciem turbas vepericulosas intulisse, non paucis eXemplis constat. Utinam nec perversa medicatio suas quandoque partes hic ageret laC9. Est , ubi eadem persistunt in haerentque diutius, quam morbus, cui si perVenere; tumque manifestius demum originem suam declarant. IIO Quocirca sedulo notari ac distingui merentur De Ventus ad stas quique causis referantur, nec alieni essectus morbo, naturae , aut administratis remediis imputentur, magno historiae Medicae dispendio Caveant praecipue confusionem, quibus hoc etiam genus ad comm Unem λιγενομένων titulum Io I. redigere placet.

III. Ex quibus 9 O. ad io ritu

79쪽

D SYMΡΥΟΜΑΥT. 9 intellectis pronum est colligere, quae ex

memoratis Ontibus manant, symptomata aegris quidem evenire occasionem Orbi, non tamen omnia ingula eodem nexu aut inter se, aut cum morbo, contineri ut adeo cuncta nec idem argu mentandi genus admittant, nec momentum habeant aequale, cum ad naturas morborum, quos comitantur, dignoscenda , ad praedicendos eUentUS, Ut

ad eruendas agendorum indicationes, ut par est, adhiberi debent.1 12. Alia certe dixeris Necessaria, quae cum morbo ita cohaerent, ut eOdem posito suasque vires evolvente non possint non, cytis, serius, sese manifestare. Cujus quidem generis sint quae-CUnqUe e X morbo, Ut eX sua causa fluunt, inque hujus natura universam sui ortus rationem habent sitam. Vocantur etiam Esientialia aut rimaria. II 3. Huc referantur ex sonte primo

9o. potissimum symptomata morbi 9 i. horumque essectus 934 Ex altero sontes 98, 99. plurima quidem a

80쪽

ue DE SYMPΥΟΜΑΥΕ. scuntur variabilis ingenii, nec certi cum morbo nexus, quaeque hinc, pr natUrarum diversitate, in eodem morbo aliter atque aliter e Veniunt. At quotiescunque ad ipsam morbi constituendam speciem Una concurrunt potestates C Onditionum morbosarum M obluctantes irritatae naturae vires Io 2. , toties necesiaria haberi debent quaecunque sic oriuntur symptomata acti Va IOI. , Ut, si abessent, morbus in aliam peciem transiret Tertius fons IO6. nulla, ita aehujus loci sint, Xhibet. ii 4 Reliqua igitur , quorum laxiores cum morbo cohaesio , ut abest aut adesi possint, On- necesiaria Vocare liceat. I 1. Necessariorum I 2.)porro Varii gradus sunt, nec una omnium ratio. Morbus plerumque, ut sanitas, non simul& oritur perficitur , nec puncto tem

poris, quidquid mutationum potest, producit; sed successione quadam alios post alios e sectus explicat. Habent nimirum sua incrementa vires physicae conditio