Institutiones pathologiae medicinalis (Editio Tertia)

81쪽

DE SYMPTOMAT C. Inum morbosarum: pro illorum portione suos variat intenditque nisi natura per gradus etiam ex aliis in alias partes facultatesqtae pro Volvuntur turbae ac consensiones cientur ut adeo nec eadem semper facie, nec eodem symptomatum satellitio stipatum se in universio suo ambitu efferat morbUS. 116. Inde alia quidem simul cum morbo oriuntur, durant, desinuntque, perpetui ejus comites, quae idcirco Indi vidua, Perpetia a Simultanea, dicenda. Alia, ut necessario eveniant, non tamen in divulsa sunt, nec quoVis morbi tempore, sed siuo tantum, apparent, hinc Tem poraria vocari possiunt. In febribus, praesiertim intermittentibus id mani-fEstum est. IIT. Utriusque generis ii 6. sedula

collectio, a non-necessariis 1i distincti, curiosum examen quo quod Vi Smodo ad suum morbum sessi habeat, praecipuum rite instituendae cum dig- gnosi, tum prognos , undamentum praebet. Ex iis agna pathognomonica D et e

82쪽

bus morbi a morbis diserepant. Nec certiores aliunde conduntur aut definitiones, aut historiae morborum, quam X

hoc sonte iisdem quoque nititur, quam methodus analytica parit , blida naturae morbi cognitio gi.). Temporaria insita- per diversis morborum temporibus Cgradibus recte discernendis apprime in-

118. Non-necessarias I J, nequaquam ideo negligenda , quod minus cohaerenter Uper Veniant, quantae utilitatis este possint accurate observata , ex dictis IOI IO3. IOS II O. liquet. Omento se materies cruditatis in morbis, coctionis, cristium , Variorumque Xituum , his magnam partem continet Vr.

II9. Ceterum quidquid in symptomatibus cujusvis generis a statu sano alienatum si manifestat, id omne ad actione S, XCreta δ qualitates sensibiles facile reduci potest, ac sub his tituli, cum opus est, inveniri.

83쪽

Naturis sngulorum morborum.

IrO GENERALIS morbi notio ante 3 . data cum id tantum comprehendat, quod morbi omnes msinguli inter se commune habent, non nisi eorumdem astatu sano discrepantiam edocet. Disserunt autem Minter sese, suo quisque modo vitiatam ponit sanitatem: quod examussim cognoscere prae primis ad

Medicum pertinet ut cui in praxi

singularium cura potissimum demandatur 12 23. . Unde a generalibus adspecialia procedendum.121. Id quo morbi a morbis discrepant, situm est vel in natura cujusvis peculiari illisque attributis , sine quibus esse nequeunt Vel in conditionibus extraneis, quae adeste aut abest postunt, natura morbi adeoquevi nomine generi conon mutatis. Hae accidentariae, secundariae illae sientiales , primariae, disserentiae audiunt. Utriusque generis Uti-

a lissima

84쪽

ue NAT SING. MORBORUM.tissima est cognitio. Prius exhibet diversas postibilium morborum natura SQ pΟ- sterius morbos considerat, suis terminis circumscriptos, quales in ipsis homini bus Medico cognoscendi curandi of seruntur Liquet hinc simul, quo ordine

pertractari debeant. Iaa Jubet autem ingens morborum numerus xmultifaria complicatio geometrarum sequi methodum in exponencis eorumdem naturis, tironemque praemistis simplicioribus ad intellectum compositorum CVehere. I 23. Necessum itaque erit quam plurima vitia seorsum considerare, quae ViXaut nunquam singilla in aegris Occ Urrunt,

ct multos simplicioris ingenii flectus inter morbos referre, qui pervulgato loquendi more pro morbis non habentur 3S', aut quos Pathologi etiam causarum titulo adscribunt. Nimirum universalis quaedam datur inter partes humani aut Onantis conspiratio, qua uti in simitate mutuam sibi opem praestant, atque aliae alias naturae legibus adaptant, ita in statu

85쪽

D NAΥ. SING. MORBORUM. Is morbos buna patiuntur, sitrasque astrictiones invicem comm Unicant. Unde in praxi raro veri occurrunt morbi, quorum

simplicissima dea nihil mixturae habeat. In est etiam in sanitate robur aliquod, quo se adversius vitia singularia tuetur, nec a litaria cujusvis partis alienatione fun-dtionum suarum tenorem statim perturbari sinit ut adeo plerumque morbus tum demum erumpat, cum latius sed istudit

malum.

11 . Non tamen est, cur ea propter doctrina de isto morborum genere hoc loco praetermittatur. Facit certe plurimum ad intelligendos compositos, qui ex confluxu simplicium oriuntur. Quin seminiis morborum 7s. post tradendis lucem assundit Immo vel in ipsbartis usu tanti ea momenti est, ut in curandis aegris perpetuo adhiberi debeat nisi enim remedia is edendi methodus diversae individuorum constitutioni prudenter accommodentur, ae petitas no-Σae, quam emolumenti Tertur 12O.). ')

' Vid. I. Huxtia Lib. de Febribus Cap. LIII. IV.

86쪽

ue 6 DE NAT SING. MORBORUM. Nec vero refert, an morbos velis, an potius affectus, vitia, diatheses, appellare.

Morbi impliciores.

Ia QUUM morbus corpori inhaereat 036. 2.), in partibus, quae id constituunt. sedem habebit, proque harum diversitate Vipse diversus erit.

126. Inde continentes occupabit, aut contentas, firma part CS, IUD, UOS COntinent, succos. Haec prima morborum

disserentia. Ι27. Utrumque porro partium genus suis instructum est conditionibus , quibus ad sitia quodlibet munia aptum redditur. Istarum vero aliae communes sunt, aliae

ad singulas cujusvis generis species plus

minus restrictae prout hae diversis modis ad functiones sanitatis conserre debent. Neutris carere sani possumus me Cpriorum alienatio minus, quam posteriorum, nocet. Unde altera nascitur morborum disserentia.

128 Est mutua quaedam partium d

87쪽

MORBI 1ΜPLIcIORES. 7 ad partes, conditionum ad conditiones, relatio ac proportio , qua ultra citrave aberrante non symmetria tantum, sed

sunctionum quoque justa harmonia vitiatur. x quo respectu ulterior morborum subdivisio profluit. 129. Secundum has classes 1 et ad I 29. morborum simpliciorum historiam

ordine eX ponem US. Dicenda autem plenius intelligentur, si, quae de materia corpus humanum constituente casta chemia demonstrat, praemittantur.

Anal sichemica generalis

corporis humant.

13O CORPUS humanum, si contrectabilem materiem spectes, ex humi- dod sicco exquisite mixtis constat.13 1. In diversa utriusque Ι3O.)pro portione ac compositione multiplicium consistentiae graduum, quibus partes C. H. inter se discrepant, ratio potissimum sita est. IS 2. Humidum aqua constituit, du-

88쪽

rissimis partibus aeque ac fluidissimis indita siccis, qua ablata, nil pisi siccum

superest. 13 3. Mobilis stina haec materies, leni calore fugax, maximam universi corporis molem conficit, fluidumque in ejus dem succis, molle ac flexile in firma compage producit. 134. Siccum cohaerentius, inertius, calore aegrius dissipandum, in triplicem materiem differentis naturae resiluitur inflammabilem, quae ignis pabulum salinam aquae amicam terream denique,

quae ignia aquae resistit.

13s Inflammabile, coloris calorisque sedes, acrimoniae salinae temperament Um, tenacitatem per firmavi fluida diffundit.

136. Salinum, phlogisto adhaerente

obtusum , aqua dilutum, sto interventu hanc illi conciliat. 137. Terreum, totius machinae basis ac firmamentum, adversias aeris, ignis, aquae injurias praesidium, hinc per Omnes corporis partes, non aeqUa tamen

89쪽

CORPORI HUMANI.

proportione, distributum, uidis suam singulis densitatem, firmis stabilitatem

inseri consentaneam.

138. Quatuor ista 132. 3s. 36.

I 37.), etsi multum inter si diversa, in statu an nihilominus exactissime permixta sint ut nulla in particula firma, vel fluida, alterum sine altero, ubique invenias omnia, nec nisi nocivo impetu sincerum aliquod reliquorum consbrtio abstrahi possit. Quo circa nec credibile

est, naturam in fabricando corpore, augendo, nutriendo, elementis uti disparatis , quae primum inter se miseeat, atque alia cum aliis componat eo ordine ac proportione, uti cujusvis partis in doles exigit. Immo vero moleculas adhibet jam mixtas, congruaque harUm aggregatione ac varia densatione suum

opus perficit. Hujusmodi prosecto sint

etiam, quae de corpore decedunt, detrimenta reparanda,in quae in succis nutritiis fluitant, aut ex alimentis eliciuntur, particulae alibiles. Nec major virium naturae humanae modus esse videtur. 139-

90쪽

mat cohaerentia, qua heterogenea inter se continentur, ne sponte divortium faciant, nec Vi externa, nisi aegre a se mutuo aVellant Ur. I O. Vis tamen cohaerendi uti non eadem est inter atomos cujusvis materiae seorsum spectatae ita nec inter diversas commiXtas aeque magna promiscue viget. Aliae aliis assiniores sint dantur&, quae se inVicem repellunt, nec, nisi pro-Xenetae interVentu, connubium stabile subeunt.

I I. Humidi, I 32. , quam sicci

13 q.), levior cohaesio est. Quo sit, ut ex diversa alterius cum altero mixti proportione diversi consistentiae gradus

emergant.1 2 In sicca materie terreum I 37.)prae aliis cohaerentiis naum est, atomorum siuarum in proXimos contactUS compactione duritiem daturum ViX edomandam nisi aliorum interVentu molliret Ur. Id solum stuperest, cum ignis Maeris violentia cetera disjunxit, dissipavit. Duri