장음표시 사용
61쪽
Gros Uculanarum quaesionum , inprincipio primi libri officiorum adducit eam disserentiam, ut antea quoque admonuimus qua distribuat offcia in ea,quaepertinent ad sinem bonorum remea,quaepertinent adpraecepta re ad institurionem uitae communis,ex qua sint ne conjcitur ibris o sic orum eum dedisse locum,qM Jfcedit libris des ibus undes secundam diuisone addidisse , ut obficiorum diceret alterumgenus esse medium,alternm es perscium,adosendem
dum,esdem libros sciorum de medio os .esse
anteponendos libris tuscularaarum quaesionum, inquitus pertractauit de persccto ficio ex quo
Uficituro Tullium doὴrinae ordine praeposuisse libros osciorum libris tusculanarum, sordine temporum essent longe posteriores. Sed hanc noram re onsionem uidentur M. Tulli
Ciceronis uerba leuiorem reddem libro quarto quaesionum tusculanarum Scire, quit, admodum nos oportet,cognitis,quoadpossunt ab homine cognosci norum,s malorum bus, nihil aphil Ophia posse ut maius,aut utinus optara, quam hae quae a nobis hoc quatriduo istut uut, qua authoritate,aliquisfortasse crede
62쪽
ret libros tu culanarum proxime sequi possi-bros de biis ut eos etiam ipse M. Tulgus enumerauit in secundo de diuinatione Huic ego rursus nongrauate restondeo uoc ea ratione is a V. Tullio in quarta tusculana dictum fluisse quia nondum adiderat libros tres de Pij quibuspostea scripti quis locus ei deberetur, non ob cu-
resignificasse indisinitione e diuisione oci ,
quemadmodum iam demo Irauimus praeterea
iars pro certo affirmauit M Tulgius, hi osse maius,aut utilius optari cognitis bono finibus, quam ea,qua in tusculanis dijutat uncis,non ideo tamen uoluit tu culanarum Ebros libris offriorum esse anteponendos. Nam nos curata ora go hoc idem temur,pos obros definia buslibros tusculanarum,cumpertractent deperfecto ossicis,esse longe utiliores libris ossicis avi, quisunt de medio,communi,s inchoato scio: sed tamen non concedimus ex hoc cotinuo sequi, esse etiam doctrinae, mepostponendos,imo contrarium consequiiudicamus,hoc es inchoata, et communia offici priora naturabis doctrina ordine esse oportereperfectis ossici , cum nos diasonant ad perfecta: ea, nos quas mania
63쪽
cauribulam aperianc. mi enim quid ines sinchoatum,s absolutum atque perfectum semper inchoatumst initium ad absolutum sad perforum,cum inchoatumst quaedamprogresse a perfectum quod aperte docuit idem . Tullius libro primo academicarum quaesiona cum sub his uὸrbis philosophiam ipsam id retrisphilosophia,inquit,quo inchoatum es, neque absolutum,progressio quaedam ad uirtutem appentur,quod autem absolutum, id es uirtus,
qu perfecti naturae,omniumi rerum, quas in animisponunt, una res optima. Eris igitur quam neget, libros tu culanarum cum remes c depersecto officio, hoc es desolida actione uirtutis, sepol nium cognitionem utiliores,soptabiliores libris ociorum , in quibus agitur de inchoata actione,&de progressione adpersectum officium D e quis rursus non uidear, stria
inchoata essepriora,s natura, s docendi ratione, , ordine, o dignitate,s utilitates ni posteriora. m,ut etiam inquit Aristoteles, in omni scientia,quae habetprincipia in ea ab ipsi in iij est inchoandum tunc enim unam quamque re cireputamus, cum causavrima , princia
64쪽
mimmo, usique delementa cognoscimus.
Si igitur interse comparentur' pcium medium, efficium perfectum,certe medium erat Initiua perfectum unde etiam appetatur inchoatum, es ut consequitur,erit quoqueprimo loco explicandum natura, ut diximus, doc nae ordine. Q quis ortasse non consentia communia haec inchoata ficia Poc est tres de me o
pcio libros esse progressionem ad per ecta ficta, V a libros tusculanarum , quos nam altos
tuemus humanae philosephiae, IV ulbo tradita hiros, quis' hum modi progressiones a persentio cia'Sed ex his, diximus posse adhuc aliquis libros inculanarum libris deo 'cise ingeniose aureponendos iudicare,cum hoc idempra terit,sse solet grauissimus amthor,qui in libris Ethicorum antea de perfectis uirtutum omnium habitibus,atque inde de comtinentia tolerantra pertractauerit, quae sunt inchoatae quadam uirtutes atque eam habent. proportionem, oe comparationem ad persectos uirtutum habitus, quam haben L media omnia AE perfectabatque absoluta. Verum animaduem tendum es,eam causam,qua iure, meritos bi
65쪽
sotelem impulerit adpo ponendam tractationem
continent;ae stolerantia et,qua esset deperfectis uirtutum habitibus , apud Ciceronem nullum omnino habuisse locum Arsoteles enim adhoc natura ordinem mutauerat quia ad integram cognitionem continentia, aetolerant , ut apparet exprimis decem capitibus septimi libri ethicorum, requirebatur notitiaprudentia scientia, opinionis stertia, quasint,aut uirtutes intelΩ-ctina aut partes virtutum intesiectivarum , de quibus eratprius explicandum nihil autem quicquam impediebat M. Tullium recto doctrime, natura ordine. Uterque igitur prudentis
mcise alter altera de causeproprium ordinem continuasse existimari debet. Ex his igitur, qua diximus, nemini dubium esse arbitror, . Tul
li conssilium fuisse,etiam dum definibus perscri
beret, ut postlibros de finibus, de sciis primo, e mediis; deinde deperfectis coniunc dimpertractaret. Neque enim in libris definibus unquam de ebonorum uerba ecit,quin fere semper de insciis simul meminerit;s cum oscia aut V niuit, aut diuisiit, nunquam non ea retulit adjnem bonorum,s adita natura humana conue
66쪽
nienter uiuere,quodutrunque aperte indisa eu,
cum de ibus ageret bibam propo uisse contiam officiorum pertractationem re cum de si clusisereret, prastulisse id exequium quod multo ante decreuerat,cum de dissonenda , is aptanda uniuersa hac philo ophia cogitarei huiusmodi autem horum libromta continuationem
non attingit in praemio secundi libri de diuinatione, cum in eo de ordine, quem Ai omnino tuisset indisribuenda hac tota philosephia,minime ageret sed de numero eorum librorum , qui asea eum usique diem aediti fuissent , inter quos certe non continebantur tres de medio officiogenera
tim de officiis inscripti, , de iis consscribendis
iampridem in animo habuisset Libris uero de legibus eum ordinem assignauit,quipos libros de republica sequeretur . eos uero, qui economici nuncupantur, non es dubium quipost libros de legibin, cum s apud ri telem, ut seupra abunde ostendimus , quem inordine doctrinae ducem sequitur et M. Tuibus eundemgradum obtineant ad aciliorem huiuscepartis Iosephiae cognitionem. debent enim leges, qua ad familiam pertinent , ut asyrmat etiam e soteles primo
67쪽
politicorum , respice , uitatis, tanquam pars totum. Adam quemadmodum MLI. Tullius in secundo de minatione in Numerandis eius libris, non eos recensuit ordia V temporum eruato, quos inguli essent aditi, sed potius quadam doctrinae ordinis habita ratione ita eum credendum es, pontea iudicauisse, quis locus eis, qui indescriptisunt singulis deberetur,
s cuiquepropriumpraescripsi se,ut illud exeque
retur, quod iam eratpollicitus, nusium e relicturumphilo ophiae locum, qui latinis literis non illatratus pateret. Neque ita obsat, quod idelibros de natura deorum, de diuinatione ,
de fato interposierit inter libros tusculanarum, libros de republica i tm hi certe libri ex numero librorum huius nostraephilosephrae omnino extrahendi unt, ad aliud philo ophiae genus referendi,quod aperte coiligitur expropriis eius uerbis, cum de his sub cribens dixit Luib. rebus aeditis tres libri perfecti sunt de natura deorum , in quibus eius loci quesio continetur quae, ut plene esset, cumulateq; perfecta dedia uinatione ingressumus his libris scriberi, quia lus, ut es in animo, de fatosadiunxerimus erit
68쪽
alude atisfactum toti huic quaesoni in quibuου
uerbis illud maxime es an aduertendum,hos tres libros ad alia quaectionem es relato , qua a philosephiam de uita, L moribus ms ad libros, quos iam breuiter enumerauerat. Nam qua esset a ignorantia, uelpotius dementia'cum memi
nisset a sepluribus in locis diributam esse philosophiam n natura oscuritatem,in disserendisub
tilitatem in uitam,atque mores, confundere alteram Agiuspartem,quae esset de natura rerum cuialtera, qua esset de uita, V moribus commiscere inter libros tusculanarum, libros de republica hiros de natura deorum , de diuinatione,s defato Luid .n habent hi libri commune cum libris iusculanarum aut cum hiris de republica Luare neque inprimo libro de natura deorum,neque in duobussub eqnentitus, neque in libris de diuinatione, neque in libro de fato, lum apparet ueligium continuationis cum tristusiculanarum aut cum ullo aliosveriore , uel poseriore .siuamobrem libros de natura deo , de diuinatione , defato,non doctrina ordine. M Tullius pos quinque libros tusculanarum quaesionum enumerauit,siuidenim magis inco
69쪽
gruumposset excogitari s habita ration pers
,cui tam libri definibus,squaeston 'inculana,quam libri de natura deorum o Fortasse n-bri etiam de republica scribebantur, ut 'ubu- ηm quasi corpus conspicienda proponerentur ζm ia,qua in philosophiasib M. Bruti nomine Mideum que die adidisset. Sedi bro secioru interiectos doctrina ordine inter libros definibus, s libros tusculanarum,non M. Bruti,soli' nomine ideo insicriptos addit quia praecepta de medio officio, communi,atque inchoato magis ad M lium, quam ad M. Brutum, hominem per
fflismum expersectissimo scio uitrim in
stituentem uidebanturspe lare. His igitur libris e natura deorum, de diuinatione , ω defato, ad naturaephilosephiam reiectis, integer ordo relinquitur,quem nos attribuimus uniuersae huic humanae, ciuili philosephia , t ex propriis M. Tullii uerbis aperteprobauimus, inco mauimus . Vuod uero libri de ficiis,de amiciaria, V paradoxorum post reliquos omnes ordine
temporum conscripti sint praeter eiusdem M. Tullii tesimoniumplurimis in locis,in eode exordiosecundi bibra tacitesigni cat cum inquit lo-
70쪽
quens de hortensio , de academicis, definitus,
de tusculanis,desenectute,de consolatione,de Catonis laudatione de republica: Adhuc haec erant,ad reliqua acri tendebamus animose parati,ut nisi quae causea grauior extitisset, nusium philo ophia locum essepareremur, non latInis litem illuseratus pateret . Non est itaque δε- sitandum, libros de o ciis, quos cum reliquis iam commemoratis non numerauit uisse posea consecraptos editos,upos libros tamen desinitus collocatos Libros de legibus non nominauit insecundo de diuinatione cuἡhilominus ripti, F aditi essent tertio re anno pos libros de republica,sante hortensium academicas questiones, libros definibus, ας tusculanarum, de natura deorum, de diuinatione quia illos de legibus libris de republica ita coniunxerat,ut eis nomina
tis illi etiam de legibus nominatisu intelligeren
tur, es sequerentur, quod ex eius munctione, continuatione iam animaduertimus uuare
omnem dubitationem de uniuersae philo phiae M. Tulgio constitutae ordine, sis,quae hactenus sendimus , iam sublatam esse arbitra mur suo i quisunt, qui malint michi uniuer