장음표시 사용
241쪽
Cg- c Nullum sensitiuum est vivens LA- omne animal est senstiuum RENT . c Ergo nullum animal est vivens. Quae conclusio est contraria maioris concessae.'
DE EXAMINE SYLLOGISMORVM. EXPENDUNTUR Syllogismi praeceptis
REGULAE GENERALES SYLLOGISMOR V M.
SYL LOGISMVS constet tantum tribus te minis implicite , v. explicitε rith ad concludendum ordinatis. Vnde vitiosus est hic Syllogis-
Aliqua Syllaba est muse Ergo aliqua Syllaba rodit.
Nullus terminus sit in consequente , qui non fuerit in antecedente. Vnde hic Syllogisinus non valete omne animal est vivens Q Omnis homo est animal Ergo omnis homo pictus est vivens MEDIvM nunquam ingrediatur conclusionem, probaretur enim idem per seipsum ; tum quia est mensura qua probatur attributum conclusionis sub. lecto inesse, v. non inesse, mensura praecedere dc bet conclusionem.
242쪽
Mao1vM debet distributiuὶ sumi in altera praemissarum, id est sumi uniuersialiter quare hic Syllogismus non concludit. Aliquod animal est quadrupes d omnis homo est animalc Ergo aliquis homo est quadrupes
Imo nullus terminus d ribuatur in consequente fui non fuerit d ributus in antecedente. Signum uniuecialitatis assirmans, omne, distriis buit solum stibiectum, p. in ista propositione. Omne animal est vivens. ΟMus , distribuit animal, non vivens.
Signum uniuersalitatis negans distribuit subiectum , & attributum ue ut in 'illa propositione nul-rum animal est planta, Nullum, distribuit arimat simul, de plantam. Signum particularitatis Aliquis , Nonnullus, quia est astirmans nihil distribuit. Signum particularitatis negans distribuit subie-ehiam, & attributum , ut non asi quod animal est lapis Non Aliquod distribuit lapidem, de animal. Ex puris negativis, aut particularibus nihil concluditur vi sermae.. Hinc non valent isti Syllogismi. Nullus Equus est planta, Nullum vegetans est equus, Ergo nullum vegetans est planta. e Aliquis homo Est albus ae Quilibet Adithiops est homo Ergo quilibet Athiops est albus.
CONc Lusio sequatur debiliorem partem ; si enim altera praemissarum sit negans, aut particularis conclusio sit negans velparticularis si una praemis-
243쪽
sarum sit negans , & altera particularis, eonelago sit simul negans, & particularis, ut patet in Feri Partι cularι tas deterior est uniuersalitate; negatis assirmatione. Hinc non valent isti Syllogista. Nullum animal est lapis' Omnis homo est animal Ergo omnis homo est lapis.
i Omnis homo est rationalis lκ Aliquod animal est homo,
' Ergo omne animal est rationale Ex quouis , non quodvis, concluditur: ex quavis enim causa quilibet effectus non producitur, neu ex quouis ligno Mercurius, unde non valet concludere , Sol lucet, ergo planta soli1s nudantur ; licet , & sol luceat, & plantae foliis nudentur.
PRAECEPTA PECVLIARIASY LLO G IS MORUM. DV o sunt propria cuilibet figurae.
IN prima figura maior fit uniuersatis: aliori medium non distribueretur. Hinc nullus est te Syllogismus.s Aliquod animal est equus, omnis leo est animal Ergo aliquis leo est equus.
Mi NOR sit a mani ; alioqui maius extremum distribueretur in conclusione, non distributum in antecedente ; ut patetc O mnis leo est vivens Nullus homo est leo .c Ergo nullus homo est vivens.'
244쪽
operatione. 2IFIn secunda figura maior sit unἰuersalis, quia maius extremum distribueretur in consequente, non distributum in antecedente, P. ε Aliquod vivens non est planta :3 omnis arbor est planta:
Ergo aliqua arbor non est vivens. Et puris a mantibus nihil sequitur viso a. Vnde non valet dicere Beatitudo est iucuncta Voluptas corporis est iucunda Ergo voluptas corporis est beatitudo. Iu tertia figura sit minor Urmans, unde vitiosus est hic Syllogismus. r Omne saccarum est dulce
χ Nullum faecarum est lac Ergo nullum lac est dulce.
Coschusio sit θσcialis : unde non valet isse syllogismus. I Omnis homo est substantia L Omnis homo est rationalis . ' Ergo omnis substantia est rationalis
DE SPECIEBUS SYLLOGISMORVM. SYLLOGISMVS multiplex est ratione figuis
rae, & modi de quibus suprae. Modi Syllogismorum, praesertim sunt
PERFECTI, in quibus π. consequentiae bonitas naturali lumine apparet , ut sunt soli quatuor primae figurae qui iurecti dicuntur, quia constant propositionibus directis, itaut maius extremum at tribuatur in maiori, & conclusone; minus extremum in utraque subiiciatur; ut
245쪽
MAIOR propositio ea, est in qua majus extr mum conjungitur cum medio; ut insuperiori Φllogismo. Omnis virtus est honesta, &c.
MINOR, est ea in qua minus extremum repe- Titur cum medio, ut in exemplo allato Iustitia est virtus, &c. . Vtraque propositio dicitur Antecedens , quod conclusionem inferat. CONCLVs Io est ea, in qua conjungitur minus extremum cum majori ; ut patet in praecedenti
Dicitur consequens quia infertur, L. 1equitur ex maiori, & minori propositione. Propositio probanda , dicitur, quaestio, s. probi ma I probata , vocatur, conclusio. Maior, dicitur , propositio simpliciter ; quia veplurimum in ea sunt principia quae solum egent proponi, non probari. Minor, dicitur, assumptio, quia ut plurimum in ea minus extremum allumitur e maiori ; ut pars e toto I Vt patet ex priori syllogismo, ubi n. Iustia est pars virtutis L particularis virtus.. Maior & minor dicuntur pram IR ; quod coninclusioni praemittantur.
Conclusita est propositio probata, & collecta ex duabus pr Lissis, unde recte dicitur complexio& summa totius ratiocinij. ,
246쪽
operatione. DE INVENTIONE MEDII. AD inueniendam syllogismi materiam sussi
cit reperiresiam medium: nam duo alij termini semper praesto sunt, scilicet maior, & minor ex quibus constat quastio; ut dum quaeritur cur Angelus sit immortalisi in promptu sunt Angelud, qui est minor, Sc immortalis, qui est maior terminus, itaque requiritur solum ; ut quaestio provhetur, L quod MEDiv M inueniatur, id ut fiat. In probandis problematibus assirmativis quaerenda est ratio cur attributum conueniat sebiecto
sic Vt probes quod Angelus sit immortalis; spiritata est legitimum medium, quia est id quod vere debet responderi dum quaeritur cur Immortalitas conueniat eAngelo.
In probandis conclusionibus negatiuis . inuestiganda est ratio cur attributum subiecto ; ves subiectum repugnet attributo, sic Ut concludatur quod Angelus non sit corruptibilis, mixtum, vel spiritale , est legitimum medium t quia mixtum, est ratio demonstrans corruptibile non conuenire Angelo : spiritale, Verd est ratio arguens repugnantiam Angeli cum corrup. tibili.
In probandis quaestionibus assirmativis, meiuumst antecedens attributi, consequens subiecti; sic animal, est legitimum medium quo probetur vivens de homine. In probandis conclusionibus negativis meilium sit consequens subiectI, repurnans attributo, v. con
247쪽
sequens attributi, repugnans subiecto , sic. Vt concludatur quod Angelus non sit corrupti- Llis, mixtum est legitimum medium , quia est con sequena Angeli, repugnans corruptibili.
Ad inueniendam accuratam rationem cur attri
butum insit v. non insit subiecto requiritur. Solers animi sagacνtas, studium', usus, ω exercitatis in disserendo ex arte , tum necesse est scire quid sint termini ANTE c EDENs, CoNfEWENS, RE PUGNANs, de quibuε supra. OMNE SvPER Ius est Co NfEuSENS; ut animmal respectu hominis. OMME INFERIus est AN T E C E DE N suevi homo respectu animass. OMNE Reciprocum est promiscia Antecedens , v. Consequens', ut homo & rationale. OMNIS Terminus, Incompatibilis cum alotero est Repugnans; ut homo, & Planta. Sciendum est deinde quodnam sit legitimum demonstrationis medium.
ME D I V M temonstratἰonis est Definitio. suodlibet causarum genus est etiam medium idemonstrationis 1 priori : sicut quilibet effectus est medium demonstrationis posteriori e cum autem demonstratio non sit mediocris rationis persectio, is quippe est, inquit Poeta Foel x qui potuit rerum dignoscere causas. Maxima debet esse Logico demonstrationis cura.
D E po RMA SYLLOGISMI. FORMA Syllogismi, est dispositio termino
rum , v. propositionum ad concludendum idonea 3 estquefigura, v. mo I.
248쪽
FI a v R A, est apta dispositio med ij, cum extremis ad rite concludendum; est Me triplex , p. Pni MA, in qua medum subjiciturin 1 ori, de Praedicatur in minoris ut Omne animal est vivens Omnis homo est animal Ergo omnis homo est vivens. SECUNDA , in qua meaium praedicatur in utraque praemissarum; ve
l Nullu Angelus, est corruptibilis
omne mixtum, est corruptibile Ergo nullum mixtum est Angelus.
TERTIA, in qua medium sebjicitur in utraque praemissarum s ut Omnis simia aemulatur hominem ' Omnis simia est bellua Ergo aliqua bellua aemulatur hominem. Dispositionem medis cum extremis hoc verse
lo disces. Sub. Prae. prima : secundaque bis Prae. tertia . . sub. M o D v s. est dispositio propositionum ad con- eludendum idonea. Modi sunt nouem decim, nempe quatuor dire--i hi pruriae figurae quibus praesertim utendum est;& praecipue duobus primis ; ut pote ad sciendum aptioribus, cum sint univcrsale suetum quod sint perfectissimi, quia ijs nihil audi, nec quidquam ab ijs detrahi potest : ars autem moliri debet id quod
est optimum, cum sit imitatio natura .
Qua tuor modi directi primae figurae sunt.
249쪽
Barbara, Celarent, Darij, Ferio, Quinqu/ indirecti sunt - Baralipton, Celantes, Dabitis, Fapesmo, Frisessimorum. Qua tuor secundae figurae sunt. Cesare, Camestres. Festino, Baroco. Sex tertiae figurae sunt -D a rapti; Felapion , Di iam is, Datis, Bocardo, Ferison. Prima Syllaba maiorem, secunda minoram ; ter tia eonclusionem designat. Quod ii plures reperiantur; ut in BARALIPton, ultimae sunt metri, non significationis gratia. Omnes modi incipiunt per B. C. D. F. , & im perfecti qui incipiunt per B. nisi aliquid obsit ,' ut C. in BaroCo. & BOCardo , debent reduci ad Barbara , ut Baralipton , qui per C. ut Celantes, Cesare, &c. ad Celarent, qui per D. ut Dabitis, Disam is &c. ad Daris. Qui per F. ut Fapesemo, Felapion &c. ad Ferio. Constant quatuor vocalibus A, E, I, O, quarum
Media consonantes sunt s. P. M. C. quarum usus docebitur modb. OMNE s modi a quatuor primis sunt impersecti, quia indirectε concludunt; hinc obscurior est eorum concludendi necessitas ι unde debent ad quatuor primos modos primae figurae reuocari, in ijs quippe persecte probantur omnia problematum genera, id est uniuersalia articularia ; a maliva, negatiu/. Quamobrem qua ratione in ea termini inter se disponamur, praestat ampliori ratione ex
In Modis directit prima Agora.
250쪽
MED VM subjiciatur in maiori, Maius Extremum attribuatur. MINvs extremum Abiiciatur in minori; Medium attribuatur. MINvs Extremum subiiciatur in conclusione Maius Extremum attribuatur , v. g. L medium maius extremum. Nullum immortale est corruptibile, minus extremum medium c Omnis anima rationalis est immortalis
nulla anima rationalis, est corruptibilis;
DE REDvCTIONE SYLLOGISMORVM. RE D V CTIO syllogismi imperfecti ad per
fectos, duplex est, n. ostensiva, dc p -- commodum , s. ad impossibile. REDuc Tro ostensiua . est ea qua conclusio Syllogismi imperfecti eruitur via directa in modo perfecto. EA sit sola propositionum transpositione, v. con
uersione, v. utraque simul. De conuersione egimus.
Transpositio propositionum, est dum prima prae missarum fit secunda, v. vicissim , ut si tame fre , p. s Omne animal est vivens Nullus lapis est vivens Trano tione minoris redueaa ad Ceam hoc Pacto.