장음표시 사용
231쪽
MAIOR. propositio ea, est in qua majus extremmum conjungitur cum medio; ut in seperiori ΦΙ- virtus est honesta, &c.
MINOR, est ea in qua minus extremum repellitur cum medio, ut in exemplo allato Iustitia est virtus, &c. Vtraque propositio dicitur Antecedens, quod conclusionem inferat. CONCLvs Io est ea, in qua conjungitur minus extremum cum majori , ut patet in praecedenti
Dicitur consequens quia infertur, L sequitur ex maiori, & minori propositione. Propositio probanda, dicitur, quaestio probi ma I probata , vocatur, conclusio. Maior, dicitur , propositio simpliciter; quia veplurimum in ea sunt principia quae solum egent proponi, non probari, Minor, dicitur, assumptio, quia Vt plurimum In
ea minus extremum alliumitur e maiori; ut pars e
toto; Vt patet ex priori syllogismo, ubi n. 'tia est pars virtutis L particularis virtus.. agaior & minor dicuntur pramisse; quod conclusioni praemittantur. Concis est propositio probata, & collecta ex duabus prmissis, unde recte dicitur compinio& summa totius ratiocinij. , logismo.
232쪽
DE INVENTIONE MEDII. AD inueniendam syllogismi materiam sussi
cit reperiresiam medium: nam duo alij ter mini semper praesto sunt, scilicet maior, & m nor ex quibus constat quastio; ut dum quaeritur , an, Acur Angelus si immortalis ue in promptu sunt Angelud , qui est minor, & immortalis, qui est maior terminus, itaque requiritur solum ; ut quaestio provhetur, L quod MEDiv M inueniatur; id ut fiat. In probandis problematibus affirmativis quaerenda est ratio cur attributum conueniat Dbiecto
sic Vt probes quod Angelus sit immortalis; spiritala est legitimum medium, quia est id quod vere debet responderi dum quaeritur cur Immortalitas conueniat eAngelo.
In probandis conclusionibus negatiuis . inuestiganda est ratio cur attributum subiecto ; vel subiectum repugnet attributo, sic Ut concludatur quod Angelus non sit corruptiis bilis, mixtum, vel spiritale , est Iegitimum medium : quia mixtum, est ratio demonstrans corruptibile non conuenire Angelo : spiritale, verb est ratio arguens repugnantiam Angeti cum corrup.ribui. In probandis quaestionibus assirmativis, mediumst antecedens attributi, copsequens subiecti; sic animal, est legitimum medium quo probetur vi nens de homine. In probandis conclusionibus negativis medium sit μηβPera subiecti, repugnans attributo, v. con
233쪽
sequens attributi, repugnans subiecto, sie. Vt concludatur quod Angelus non sit corruptxtulis, mixium est legitimum medium, quia est conis sequens Angeli, repugnans corruptibili.
Ad inueniendam accuratam rationem cur attributum insit v. non insit subiecto requiritur. Solers animi sagacria , studium , usus, O exerinestatio in disserendo ex arte , tum necesse est scire quid sine termini ANTE c EDENs, CONSEGENS, RE PUGNANs, de quibus supra. OMN a SusERIus est Co NfERIENS; ut animmal respectu hominis. OMNE INFERIus est AN TE CEDEN suevi homo respectu animass. OMNE Reciprocum est promiscia Antecedens , v. Consecravens; ut homo & ratronale. OMNIS Terminus, Inco at Φλtis cum al. tero est Repugnans ; ut homo, & Planta. Sciendum est deinde quodnam sit legitimum demonstrationis medium.
ME D I UM Demonstration s est Definitio..uodlibet eausarum genus est etiam medium , demonstrationis 1 priori r sicut quilibet effectus est medium demonstrationis 1 posteriori r cum autem demonstratio non sit mediocris rationis persectio, is quippe est, inquit Poeta Foel x qui potuit rerum dignoscere causas. Maxima debet esse Logico demonstrationis cura.
E FORMA SYLLOGISMI. FORMA Syllogismi, est dispositio termino
rum , v. propositionum ad concludendum idonea 3 estqueAgura, v. modu1.
234쪽
operatione. 2DIF r c v R A, est apta dispositio med ij, cum extremis ad rite concludendum; estqμe triplex , p Pni MA, in qua medum subjicitur in majori, de praedicatur in minoris ut omne animal est vivens Omnis homo est animal Ergo omnis homo est vivens. SECUNDA , in qua mecum praedicatur in utraque praemissarum; vi
Nullu Angelus, est corruptibilis
Omne mixtum, est corruptibile Ergo nullum mixtum est Angelus. TERTIA, in qua medium subjicitur in utruque praemissarum s ut b Omnis simia aemulatur hominem' omnis simia est bellua. Ergo aliqua bellua aemulatur hominem. Dispositionem medii cum extremis hoc versic
Sub. Prae. prima : secundaque bis Prae. tertia . . fbra sub. M o D v s, est dispositio propositionum ad con
et odi sunt nouem decim, nempe quatuor dira primae figurae quibus praesertim utendum est;& praecipue duobus primis tr ut pol E ad stiendum aptioribus, cum sint v niuersale suetum quod sint perfectissimi, quia ijs nihil addi, nec quidquam ab ijs detrahi potest : ars autem moliri debet id quod est optimum, cum sit imitatio natura . Quatuor modi directi primae figurae sunt.
235쪽
Barbara, Celarent, Darij, Ferio, Quinque indirecti sunt - Baralipton, Celantes, Dabitis, Fapesmo, Frisessimorum. Quatuor secundae figurae sunt. Celare , Camestres. Festino, Baroco. Sex tertiae figurae sunt -D arari; Felapion , Disamis, Datisi, Bocardo, Feriton. Prima Syllaba maiorem, secunda minorem I ter tia conclusionem designat. Quod si plures reperiantur; ut in BARALIPton, ultimae sunt metri, non significationis gratia. Omnes modi incipiunt per B. C. D. F. , & im perfecti qui incipiunt per B. nisi aliquid obsit, ut C. in BaroCo, & BOCardo , debent reduci ad Barbara; ut Baralipton , qui per C. ut Celantes, Cesare, &c. ad Celarent, qui per D. ut Dabitis, Disam Is &c. ad Daris. Qui per F. ut Fapesemo, Felapion &c. ad Ferio. Constant quatuor vocalibus A, E, I, O, quarum
Media consonantes sunt s. P. M. C. quarum usus docebitur modb. OMNE s modi quatuor primis sunt impersecti, quia indirectε concludunt, hinc obscurior est eorum concludendi necessitas ι unde debent ad quatuor primos modos primae figurae reuocari, in ijs quippe persectὶ probantur omnia problematum genera, idest uniuersalia , particularia; asmatiuAE, negasius. Quamobrem qua ratione in ea termini inter se disponantur, praestat ampliori ratione ex
In Modis 'directit prima δεμ .
236쪽
MED VM subjiciatur in maiori, Maius Extremum attribuatur. Ma Nus extremum subiiciatur in minori; Me dium attribuaturia MINvs Extremum subiiciatur in conclusione, Maius Extremum attribuatur , v. g.
Nullum immortale est corruptibile, minus extremum medium Omnis anima rationalis est immortalis
minus extremum maius extremum.
Ergo nulla anima rationalis, est corruptibilis;
DE REDvCTIONE SYLLOGISMORVM. BE D V CTIO syllogismi impersecti ad per
fectos, duplex est, n. sensiua, & per ι commodum , s. ad impossibile. RED vcTIo ostensiua . est ea qua conclusio Syllogismi imperfecti eruitur via directa in modo perfecto. EA fit sola propositionum transpositione, v. ω uersione, v. utraque simul.
Transpositio propositionum, est dum prima prae missarum fit secunda, O. vicissim , ut si Came βω, pq .s Omne animal est vivens Nullus lapis est vivens Tracpositione minoris reducas ad Cetam hoc Pa .
237쪽
i Nullus lapis est vivens r omne animal est vivens Q nam propositiones debeant transponi, vel conuerti disces hoc duplici versu. S mult simpliciter verti, p. vero per acta. M. vult transponi, C. per imposibila duci I dest propositio illius modi in qua reperitur S, debet conuerti conuersione simplici. Ea, in qua reperitur littera H debet conuerti
Propositio illius modi in qua reperitur littera M. debet transponi. Ista liquent ex FAs- c omnis homo est animal EsM-K Nullus equus est homo o. f Ergo aliquod animal non est equus.
Fap. designat, prim d quod hic Syllogismus incipiens per literam P. reducendus sit ad Ferio. Αsgnificat hanc primam propositionem esse uniueralem affirmantem. P. autem denotat hanc pro apositionem conuertendam esse conuersione simplici, omnis homo est animal , sic aliquod animal est homo. Es M. indicat per E, propositionem esse uniuerinsalem negantem, per S. conuertendam esse conuersione simplici, non dicendo, nullus Equus est homo , sed nullus homo est equus, per M. transponendam effo propositionem. Quamobrem habes Syllogismum reductum. νε-c Nullus homb est equus Ri-c Aliquod animal est homo G. c Ergo aliquod animal non est equus. Propositio modi in qua littera, C, 8.. in Bocar
238쪽
do designat illum debere reduci per impossibile. Deductio Ad Imposibile est ea qua quis cogitur
admittere conclusionem contrariam , N. Contra.
dicentem propostioni a se iam concessar. Deductio aa impossidati, vocatur deductio per ἰneommodum , qua indirecte' probamus propositio'nem ab aduersario negatam. Vt deducas ad impossibile eum qui negat pro positionem Syllogismi a te proponti , p. in Ba Toco. omne animal est vivens, Aliquis lapis non est vivens Ergo aliquis lapis non est animal. I. Debes animaduertere cuiusnam figurae fit Syllogismus te reducendus, p. Baroco n. quod fit secundae figurae. Deinde assumas contradictionem conclusioni neogatae, veram iudicio aduersarii, p. Omnis Ivisest animal, Nam inter duo contradictoria non datur meia diu m iudicio eius qui mentis est compos , tum M sumes aliquam ε priori syllogismo, p. Omne animal est vivens. Vt jam concessam, & sic facile infers hane eonis clusionem, in Barbara. .
Ergo omnis lapis est vivens. Quanam, propositio retineri, v. reticeri,aut quo modo debeat cum contradictione admissa ordinari docent hi versus. Maior sit minor, o fit eontradictio maior. Excipe Celantes in quo peruertitur ordo. Σ ruat maiorem, variatque secunda minorem κ . o
239쪽
Tertia maiorem variat seruatque minoremdMA I o R sit minor oec. Idest In prima figura in modis indirectis maἱorpropsis sisto Syllogismi reducendi fit mἰnor syllogismi reducti, & contradictio admissa fit maior. Sic Ina Α- , Omne anἰmal est vivens.
R. A- 'omnis homo est animalia p. Ergo aliquod vivens est homo. Ita dicendo in maiori nullum vivens est homo. quae est contradictio conclusionis Syllogismi reducendi. In minori omne animal est vivens, quae est maior Syllogismi reducendi, & sic habes hunc Syllogismum reductum in
CE is e Nutim vivens est homox A - c omne animal est vivensna NT. Ergo nullum animal es homo. Cuius conclusio est contraria minoris admisci. Excipe Celantes In quo peruertitur ordo.
Id est in isto modo contradἱmo fit minor de mi. nor fit maior, sic CE- C Nullum animal est planta LANR Omne quadrupes est animat τε s. cE rgo nulla planta est quadrupes.' Dicendo sic omne quadrupes est animai quae est minor Syllogismi reducendi, & fit maior reducta, dc aliqua planta est quadruper quae est contradimo Conclusionis Syllogismi reducendi quae fit minor
Syllogismi reducti, & se habetur hic syllogisaeus
240쪽
DA- comne quadrupes est animal R i- Aliqua planta est quadrupes I. LErgo aliqua planta est animal. Cuius conclusio est contradictio maioris admissae ab aduersario in priori Syllogisimo reducente. Seruat maiorem &c. Id est in secunda figura. Maior seruatur, & contradictio fit minor sieCA- Omne animal est vivens MEs e Nullus lapis est vivens TR Es. Ergo nullus lapis est animal. Dicendo in maiori Syllogismi reducti omne mal est vivens quae est maior Syllogismi reducendi omnis lapἱs est animal. Quae est contradictio eonis
clusionis Syllogismi reducendii & sic lubςbitat hie Syllogismus reductus in BAR- , Omne animal est vitueηsBA. Omnis 4lapis est anἰmalx Ergo Omnis lapis est vivens.
Quae eonclusio est contraria minoris concessae. In tertia figura contradictio fit maior, de mInor
-- DA- i omne animal est vivens RAP- c omne animal est sensitiuum
Ti. Ergo aliquod sensitiuum est vivens.'Dicendo hae ratione nussum sensitiuum est vivens quae est contradictio conclusionis Syllosismi reducendi, & maior propositio Syllogismi reducti, omne animal estsensitiuum,quae est minor utriusquq