장음표시 사용
241쪽
ceant animalia in praedicto aere raro, patet in auibit, nam frequentissime ore aperto anhelant, et nitunth'aerem suscipere . iEt hae sunt duae cauta insignes, molestissimusti sensum angoris primo loco producunt. Deinceps ijdem angores dolorifici una cum per turbatione, et diminutione motuum Vitalium sangui nis , et spirituum inducunt passionem illam sui cati. uam cum sensuum stupiditate, et motibus conuulsi uis . Mox totalis interrumptio, et extinctio motuunt vitalium necem inducit. Et contingunt subito tali, passiones; quia sicuti momento tollitur aer in illici machina , fic eodem instanti comprimuntur vasta ,. et viς fluorum,et spiritus,a quibus. sensationes,et m0tus, scilicet vita,exercebantur ..
Ratio assertur, quare in motu concitato, et lab0f0 ε musculorum anhelitus contingat, et concitetur
Obseruarunt insignes Anatomici, qu nerui dia phragmatis originem sortiuntur a neruis brachiali' bus . Hinc fieri putarunt, ut in motu laborioso bra Chiorum diaphragma quoque concutiatur, et anhelo saS respirationes esseere cogatur. At facile euinciisit eo,qubd quado ligatis inanibus loca acclivia fissilascendi pariter anhelat.
Superius insinuauimus, quod actus volitionis,si ptqualibet animi operatio sensitiva, sine succi spiritW0 motu eXerceri non potest Et quod musicilli excix uad
242쪽
a motum non possunt , nisi neruorum radices ad Cap. s. DE eosdem musculos pertingentes in cerebro, conuulsio vo respiraue quadam concutiantur a spirituum motione, qua , mihi ictus imperij voluntatis exercentur . Ergo,ut plures musculi concitatis , et vehementibus tractionibus abitentur, sicut in cursit, saltu, et tripudio contingit , oportet quoque , Vt spiritus in cerebro pari vehementia , et furore concutiantur, et velliti ebulliant,
mod5 hos , modo illos musculos instigando . Verum ijdem spiritus in cerebro phanatico impetu concitati,
et luctantes, contingunt quoque orificia nemorum ad cor pertingentium. Igitur non sectis, quam in ira cor etiam motu valido, et concitato pulsare debet, cu orificia neruoru eius in cerebro seper aperta a qualibet extraordinaria spirituum commotione excipere instillationem possint. Igitur quotiescumque musculi artuum motu concitato mouentur, necesse est , ut cor
quoque celerius, et fortius pulset. Postea , quia validiori, et celeriori motu concitato corde, pari modo sanguis celerius per vasa perfluere debet, ob cordis impulsum , et ob cordis compressionem dum mouentur, fit, ut cordis sinister ventriculus vacuus remaneat, et dexter una cum arteria ,
pulmonari sanguine superflue repleantur, et ob turgentiam cordis fibrae nimis distrahantur, et ferξ rumpstntur, Vnde sequitur passio dolorifica angoris; cui liter succurri non potest, praeterquam per respirationein,promouenclo nempe transitum sanguinis per canaliculos pulmonis. Quia vero transitus, et elutriatio sanguinis per sub
idissimas fistulas pulmonis erici non potest a sola in-ipiratione, nec a solli expiratione aeris , sed a vicissi
243쪽
cap. s. De tudinem ab arum, nempe a costarum momentanea re
inspitationi subsequitur, et praecedit hiatio. expirationem , hinc sit, Vt quoties pulmones assidui, et frequentibus effusionibus valde grauanthar sangui ne, indigeant quoque frequentibus eXOnerationibus et ideo requirantur frequentes vicissitudines inspiti tionis, et expirationis, et proinde anhelosa respiratio
Praeterea alia de causa frequens pulsus cordis extagit frequentem respirationem, quia accelerato pulsu, sanguis ad instar fluminis velociter per cor effluit, et nisi frequenter aeris particulis subministrentur per
respirationem, crasis sanguinis non erit uniformis, quia non immisceretur aer omnibus eius partibus, et ob id forsan ineptus esset ad feruetem rarefactioneineficiendam in musculis, praecipue in tanta motu ulmo concitatione, et frequentia. Ex quibus omnibus concludere licet, qudd,dum musculi laborioso motu agitantur, freques respiratio, seu anhelitus fieri debeat. Quod postea completo motu, et quiescentibus Ud' sculis, per aliquod tempus prorogetur anhelitus, yi' detur pendere ab impetu impressis in guoribus spiri tuosis cum sanguine , et in organis a concitato mo tu praecedenti, non sectis in undis marinis sopitatς pestate agitationes perseuerant id ipsum in nobis ipsis experimur; quoties edit'Corpus nostrum vertiginoso motu circa plantas pς dis rotamus, aut in nauia mari tempestos concuti mur , etiam completa agitatione, quiescentibus pq bis, parietes videntur reuolui, et nos vacillamus,adςqui non possimus erecti consistere . Haec omnia p x;
244쪽
inurinuiti, igitur necesse est, Vt dependeant ab in cast. q. ternis motionibus spirittium, qui adhuc retinent im- usu respira- pressum impetum praecedentis motu . maiiol Patet ergo causa, quare in laboriosis motionibus musculorum contingant , & subsequantur anhelitus.
Patio affertur,quare in laborioso , & dissicili conatui musculorum spiritus cohibetur. Experimur, quod quando grandia pondera sus
pendimus, aut vim ingentem exercemus,tunc atu ra dictate, cogimur aerem inspiratum intra pectus co-l hibere; ex quo deducitur, quod ob aliquod bonur j spiritum retinemus , & quod insignem aliquam utilitatem afferat. Quam ut inquiramus, obseruo , quod ad esciendum excedentem motum validum, & continuatum musculorum , requiritur apparatus succi spintuosi, & sanguinis, ne dum abundans, sed etiam continuato effluxu transmissus. Hoc autem facillime praestari posse videtur, si trunci maiores arteriarum , & neruorum comprimantur a vi externa, veluti a tormentari, a qua continuata , & valida compressio ζ primatur succi spirituosi, & sanguinei intra muscu-l , qui tam grandem vim exercere debent . Talis vero compressio praeclare ab aere inspirato hζri potest, nam per totam internam pectoris cauita- ςm , per longitudinem infimi ventris extendunturina linus truncus aortae, & neruorum insignes propagi 'ζS . Ergo aer compressus a thorace, dum spiritus
'bibetur , veluti praelum stringit eadem vasa ; re Vi Hu stera
245쪽
Casti De scera omnia depressa a diaphragmate,deorsum immi9: jr',a so ab eadem, spiritus plenitudine, 'concurrente eon mitio. strictione musculorum abdominis, qui simul operastes,comprimunt residuum arteriae aOrtae, & neru6tu productiones.. Et proinde spiritum,& sanguinem vechementi effluxu ad instar fontium immittunt intra it
los musculos agitatos, ut effervescentiae: materiam af ferant , a qua grandis, & continuatus, conatus, peri
ei possit. Et haec mihi videtur necessitas retentionii spiritus in laboriosis musculorum motionibus .
Quare in aere rarissimo laboriosa motio muscul0run, anhelitum ericiatiostendere. Inter admiranda,quae ita vertice Montis Aetnaei ast-no I 67I., obseruaui, fuid effectus inopinatus, productus ab excedente: raritate illius aeris : ibi enim quilibet mediocris motus, ascendendo per salebrosas il-Ias rupes, lapa grandem lassitudinem producebat, ytetiam iuuenes robusti, atque rustici saepe cogerentur sedendo quiescere, frequenti anhelitu vires refice re. Notaui postea , quod talis passio non produce, tur a nimias subtilitate illius aeris, nec ab aliqua pN ua eius qualitate , nam sedend aud equitando, eussi dem aerem excipiebamus, & tamen bene respiratio nem exercebamus absque anhelitu, ac in insenis tu
cis marinis respirari solet. Huius probIematis soly tionem adduxi in supplemento, mece incendior*r Aetnae Meteorologiae;at re melitis perpensa,in illὸ Γ' Iutione acquiescere non potui, & ideo hanc aliam 'ς risimiliorem excogitauL.. M0
246쪽
Motu laborioso , & concitato produci anheli- Cap. g. DEium experientia docet , dc talis 'effectus causania, usu respirati necessitatem exposuimus. Igitur ii Ostenderimus , ista. quod motiones moderatae,ascendendo per loca accli uia, in aere rarissimo fieri non possunt absque ingenti labore , dclassitudine , plane confecta res erit, nam anhelitus a motu laborioso producitur. Itaque ostendendum solummodo restat,quod idem motus musculorum, qui in communi aere crata tolerabili dificultate& non molesta lassitudine absoluitur,postea in aere rarisi1rno non sine ingenti labore,&lassitudine perfici potest. Hoc autem verum esse , sic
Duplici modo operatio magis laboriosa esse potest:
primo , si resistentia augeatur,non alterata, nec aucta
motiva potentia; secundo , si potentia motiva diminuatur, non diminuta resistentia. Vt potentia unius manus maiori labore suspendet pondus duarum librarum, quam unius librae: at postea duae librae maiori labore suspendcntur una manu sola , qutin duabus. Ex quo sequitur, quod aequati conatu minus laborioso pondus bilibre sustinebitur duabus manibus , quam unius librae ab una sola manu . Modo, quia aer in pectore cohibitus, sua vi elastia ea comprimendo vasa spirituosa,& sanguinea,adiuuat conatum musculorum , ut dictum est. Ergo quando aer est rarissimus lices aeque a thorace comprimatur, c aer densus miniis valide elidet vasa, dc ideo minus aditiuabit conatum musculorum . inare in aer rarissimo vis motiva musculorum imminuta erit ob defeetum adiumenti, quod afferretur a vi elasticata tria condensati . Igitur in aere rarissimo eadem rem
247쪽
inst. s. De sistentia a vi motiva diminuta , maiori labore , usu respix lassitudine sustinebitur. Quapropter p tet proposi
Sicuti aeris 1uperflua raritas subito decubitum, mortiferum inducit, sic quoque condensatio,& cras sties excessiva eiusdem animalia suffocat, & extin guit. Quare de hoc quoque agendum , & primo xi
Ρ R O P O S. CXXIV. inare , & quomodo aqua in pulmonibus immisi
animalia suffocat. Videtur, quod clausis ore, naribus, & constricto iugulo, interrumpi debet reciprocus motus ingressus, & exitus aeris, & cessabunt effectus transmis sionis sanguinis, & ideo eius circuitus impedietur, a quo vita dependet. At in animalibus demersis sub aqua non videtur impediri posse talis motus reciprocus, nam a motu thoracis potest immitti, & exprimi aqua a bronchij ,& ab eius fluiditate fieri potest expressio sanguinis, di ideo circulatio continuari poterit eodem mod0, ac in piscibus contingit. Et quia nihilominus suilac 'tio sequitur, operae pretium erit huius effectus ratio nem inquirere. Et primo, si gutta aquae intra tracheam immissa dial 't mucus catharratis tam molestum motum conuul suum tussis excitat, mirum non est, si repleta trach ab aqua multd maiorem molestiam suffocativam id
248쪽
DE MOTU ANIMALIUM. et sEt licet dici posset, quod sensus ille molestissimus Cip. g. D,
satin trunco maximo asperae arteriae , non in minori- usu respira-bus ramis eius, cum mucus ille, dum in intima ea. est ii, uitate pulmonis existit, iustim non excicet , sed ta tum,quando ad amplum canalem reducitur, ibide m titillatio molesta erici videtur. Ergo similiter aqua,si stagnaret in bronchijs pulmonis, neque tussim excit ret, neque suffocationem induceret. Sed patet nullitas huius effugij, nam in demersis sub aqua,ne dum rami subtiles bronchiorum, sed etiaamplisimus canalis tracheae repleri debet, ergo ne- cetrio irritatio ingens, & molestissimae conuulsiones sequentur. Qine eb magis dolorificae erunt, quo magis prohibetur conatus Naturae,quo lusitendo sub-l leuari, & liberari a tanto malo nititur : prohibetur, inquam , quia aqua multo grauior, & densior aere , t non potest elidi, & exprimi per os a compressione debili thoracis, impedita a diaphragmatis redui ctione, & incuneatione sursum a pondere ,& den i sit te aquae perpetuo in cauitatibus pulmonis rema
Praeterea residentia , restagnatio aquae in fistulis subtilissimis bronchiorum, suo pondere, & densitate pζrpetuo comprimit sibi adhaerentia vasa sanguineaia grauissima, & ideo impedit transfusionem sanguinis, prQindeque circulatio sanguinis interrumpitur, sine qua vita continuari non potes . Insuper deficit frequenter repetita insinuatio par-xicularum aeris intra sanguinem, & ideo motus oscibiatserius vitalis superius expositus pariter cessabit. Verum tamen est, quod demersis stub aqua non su-Vkxovxtinguitur vita, sicut contingit in vacuo Torri
249쪽
I . AL. BORELLI caν. g. De celliano, Nam aqua aegre,& tarde insintiari potest ii,si respira- fistulas subtilissimas , & in vesiculas pulmonum, ut ii fistulis vitreis experimur , & ideo aer diu permanen, in illis spatiolis potest vicissim ampliari, & restrinhia motu thoracis , dc sic permittet transitum, de elu
triationem sanguinis, parco, & dissicili cursu, quasi exudando . Idipsum in sutacatis & strangulati,
contingit. Cuius periodus talis est; restricto iugulo, obturato, vel repleto , immediate molestissimus angor dolorifiacus exoritur ; a quo miris modis agitantur, & concuatiuntur spiritus , & proinde motibus conuulsiuis inii sculi agitantur; & hinc motus sensitivi conturbantur,& deinceps torpidi redduntur, nec amplius dolures sentiunt, licet perseuerent motus conuulsiui, ut testantur non pauci viri, qui a sutacatione,bonafortuna liberati fuerunt .. Tandem post pauca minuta horaria prorsus extinguuntur.
Afferuntur verisimiles causae suffocationis , quae γνrijs modis ab aere crasso, & nimis conden salo produci solent . Quod aer purus, & sincerus valde rarefiat, & con densetur, euidentissimum est: talis autem condesivtio fit per compressionem, & constipationem, Itsclopetis pneumaticis , aut a pondere vastae molis ali cuius aeris incumbentis, ut dictum est. Aliquar qaer condensari potest ab admistione particularus
250쪽
nearum, & salinarum, et ab alijs innumeriS. Cap. g. De ' Et quia videmus , quod subith suffocantur anima- usu respiralia in aereclausi cubiculi repleto a fumis carbonur ;ab effluuiss vaporis fodinarum metallorum , atque ab aere crasse fouearum , in quibus cadauera , aut triti- eum recondita fuerant , necnon ab infimo aere antri
lacus Agnani Puteolis; pariterque ab eo , qui ire puteis profundis reperiri solet,id eo conualuit persi iasio, quod aer ob nimiam densitatem suffocationem indu
Hoc quidem verum esse non eo inficias, sed dubito, quod saepe peccetor,tribuendo effectum suffocationis cauis non verae . Est enim aer antri Agnani , fodinarum ,.& fouearum enarratarum adeo densiis,& roletus ab effluuijs aetherogeneis , ut candelas accensas extinguat, non sectis , ac facit aqua; & ideo primo intuitu videtur , quod ibidem animalia extinguantur eodem modo , quo ab aquae suffocantur: at si hoc verum esset, reuiuiscere non possent diuerse modo ,
quam homines in aqua demersi,& semisuffocati medicantur, quibus per pedes suspensis aqua ab ore pronoeijcitur cadendo,& effluendo vi poderis eius. Non siccanes semisuffocati in antro lacus Agnani reficiuntur , sed econtra intra aquam eiusdem lacus proiecti subito vivificantur ver extracti ab antro in terra iacentes paulatim reficiuntur. Patet, quod tali operatione aer denfissimus, et p'nderosus. non secus , ac aqua , e pulmonibus ijςi non posset sursum effluendo ore non prono , dc
in vitam noni reuocarentur. Qirare fatendia nox quod aliqua aura venenata per neruos ad nareSs,