Hieronymi Mercurialis Variarum Lectionum, in medicinae Scriptoribus et aliis, Libri sex

발행: 1598년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

H.Mercuris.Variarum

Petrus Apponensis, quando problema Aristotelis exponens, eo tum quemcunque in febribus semper obesse scribit. Sicuti qum, que damnari meretur Clinias ille Pythagoricus, quem resert Pi tarchus 3 .Symposinterrogatum, Quando mulieribus commisceri expediret ; Tunc praesertim , respondisse, quando quis damnum aliquod pati velit. Quamquam idem Plutarc. lib.de Tuenda val.

autem plane absurdum videtur, quod in fine vij. Epid.scriptumesbhisce verbist η πορνείη άπωμος δυσεντερίης οικος nisi dicamus pluribus affectionibus nomen dysenteriae esse impositum, atque interialius sic sanguinis per aluum a iocinore prae copia expulit fluorem vocari, in quo forsan copiosus coitus contulerit, nimirum quo sanguinis copia insigniter minuatur. Aut potius dicamus locum eum mendossum ess .

De variys Uni antiquorum temperaturis pulchra quaedam. Locus Hippocratis , stratus, s tabus Athenaei correctus, Hesiodis

sententia interpretata.

CAP. XVIII.

Inum aquae primum miscere coepit Staphy- lus Sitneni nitus , ut scribit Plius: Ut vero Athenaeus,ex Staphylo, Melampus. Sed huiuscemodi mixtio longis temporum interuaulis non paruam varietatem accepit, tum a natura vini , tum a natura bibentium,tum etiam a tempore quo potabatur. A natura vini pris mum variata est mixtio, quando Maroneum

vicies tanto aquae addito, ob eius vim miscendum esse voluit Hommerus; cuius generis vini facultas vigorq. indomitus etiam Mutia ni ter Consulis tempore durabat,qui eius sextarios singulos Octonis aquae misceri comperit. Sic enim Falernum indomitu vocavit Iuue natis, quod vix &ipsum multa aqua domaretur , ut Galenus aliud φλιγοφο liquod pauca aqua vincebatur; Atqui communes vinitem Peraturas tres extitisse, prouerbio antiquo, η πένδε -ει τρ αν η τε τῖαω, monstrat tertio Sympos Plutarchus , ubi ait; Qui

onysi, harmonias callebat, eos tres vini cum aqua conson inu aspexisse,

52쪽

Lectionum Lib. I. I9

, misse,sesquialteram,diapa n, & diatessaron. -πε namque humholim denot iis, quae essiciebatur tribus aquae partibus duas vidini addendo. τρία indicasse diapason, quae fiebat, uni vini parti duas aquae immistendo δαεν diatesseron significasse , quae nascebatur ex tribus aquae partibus,& una vini simul reperati . Addit idem Plutarchus postremam & sesquitertiam portionem tanquam remisesam & sobriam ijs in usu fuisse, qui in Prytaneo dominabatur, & qui

Philosophiae aut contemplationibus incumbebant: nempe quos mente praeditos atque sobrios esse coueniebat. De qua etiam te peratura Ion poeta apud Athenaeum sermonem faciens, dicebat.

Alios verba praedictis eam mixtionem effugisset unde Menander apud Athenaeum ,

Temperaturam porro, quae ex duabus aque partibus & una vini mixtis conficie tur, mentem turbare, & leuem quandam ebrietatem inducere creditum; eam autem, quae ex duabus vini partibus, aque tribus mixtis sub πλε complexa contemperabatur,somnum inducere, curarum obliuionem parere, passiones sedare, dictum. Sed illud , mr'ντε αγίνων, secus intelligi debere, Athenaeus censuit, qui hanc mixtionem ex duabus vini partibus & quinque aquae factam suisse scripsit, atq. id ad coprobandu nonnullorum poetarum testimonio usus est sub his verbis : οι GHτεταώνως χριμοι τλ

Qui meracius bibere volebant, praeterdictas miXtiones,ex adueris quinq. Vini partes duis aquae miscebant. Id quod Athenaeus idem Anacreontis auctoritate sic coprobat: A Aνα εοντος, ita enim scribendu,& no fla,ut in vulgatis legitur, neque, ut legunt,qui An creontem restituere sunt professi) οινω πηρος δυ ιδατορ. ἄγε δη φέρ

53쪽

in x.com. Odysteae paullo diuersius proluerbium illud est interpinatatus, ubi significasse unius vini cyathi cum duobns aqua.

confusionem; iurεm duorum Vini cum tribus aquae; τέHαρά totudem vini,qdot aquae: quod dicitur & ab Hippocrate & apud Athrassaeum , :σον nω. Ab his vero extitisse & quartam bibendi ratione ιvt si quis merum bibere malitasset; qdam affectro, sicuti eriorem trium mixtionum duas prioros hominum fmbraeesla :ει tamen hilssrUrum,postremam insaniorum , scripsit. Potbst allis

lasse non inepta prouerbij, τρια, ἡ si τετ αρα,cXsi catio afferri, quod illo vetaret ur quartu m cyathum, siue ultra quiniatum potari,sed Vel tertium duntaxadvel usque ad quintum. Scribit Plinius a Democrito conditum esse volumen, quare cyathi quate ni,& sextarij non essent potadi. Eubulus quoque apud Athenaeum

quaest cyathm .sextum post hunc alios aliorum

vitiorum esse maiorum secit, ut intelligere possimus, quartum cyaxilium nunquam laudatum. A natura bibentium quoque variata ruit vini temperatura:quoniam sani & hatura calidi; ac desides maiorem

meris gradent; meraciorem 'mixtionem semper secuti inueniunt idque Achilles apud Homerum animaduertens, cum Phoenicem Vidissem senes esse, ac in armis tota die occupatos, ob idque non aquoso, sed meraciore vino, quemad modum ceteros senes, gaudere scire vino paucum aquae misceri iube sub verbk ω ,οσρον ν δε- ρε qua voce usus est quoque Hippocilita de Mectione' uem de Nat. muliebri, & alibi . Et si non defuerint quibus apud P tarchum hanc Homericam sententia in diuertas trahere sensus piae cuerit. In anxietudine, Olci tatione,& horrore, dicebat H ippocrates, i σος - ἄω αενος λυμ τια νουσον , videlicet vinum pari aquae pyrsione epotum soluti morbum. quam mixtionem appellans me raciorem Galenus sub his verbis, ρε minis is, demonstrat similem vini tempori in maSis meros ceteris accessisse. Quoil fere semper in ceteris mixtionibu aquae mensuram Vinum sumraret α φατε φο0merum vel mixtioin

nem mero magis accedentem designaret, etiam ex his apud Athe naeum Verbis liquet : προ λθων, τί ἀ ἀκρατεατοθhis σκυθι ν λε

54쪽

λέγουσι. Denique secundum tempus vini mixtiones diuersas fuisse constat,cum praeter medicorum praecepta,qui dilutiu aestate,m racius hieruae bibendum voluerunt, etiam veterum mores attestentur. De liberis &. ingenVH loquq ri quoniam me non latet,Catonem

praecepisse,ut mancipia, & uniuersia ruris familia hieme aquosius &parcius, vere & aestavi, quando magis laborarent, largius ac meracius potarenti; quo modo F esiodi sententiam interpretandam puto, qui meracis potionibus per viginti dies Canis ortu, totidemque postea uti suadet, atque etiam illud A pollinis datum Atheniensibus oraculum apud Eusebium U.de praep. Euang. eXp.X. int elligi debet, vim consuluidi vim tiam vigintique i ii caniculares dies uti m dico Dionysio in domo, opaca.

De Infibulatione. De recutitis aliqua digna situ ρο quid si apud Valenum, Dicere pedem.

V od veteres fabulas tam tragicas, quam comu as,non sermone vi hodie fit, sed altis voci-hq cantibusque recitarent , praeter Axisto it in Probi fatque ali arum auctor u testimonia. Galenus quoque i ster allirmauit ;j moedos ac tragoed si conseruan tam vocem frequentibus balneis & laxantibus ed

si iijs VsOs narrat. quo in loco mirari soleo, cur illud artifici j genus praeterlarit, quod aptiqui ad tu edas histrionum Voces in usu habebant, infibulationemque nunc abant ; quae t smetsii Valetudini quoque inseruiret cui Celsus scribit virginesque. apud lenones a seruis defenderet quemadmodum hoc tempore

eunuchorum eviratio penes aliquas nationes, di equarum infibulatio apud Veterinarios) praecipuus tamen eius finis extitit, ne coitum eZercere possent, quem in mutgndis atquei corrumpendis vocibus quantum momenti habear,nemo ignorat. Neque Vero adolescem res tantum ut ait Celsus infibulatos,verum etiam adultos, quod, admiratione dignu, verpos ac recutitos credu i cum a Iuue

55쪽

H. Mercurial. Variarum

Uotem mendentis Praetoritat.

Nee non a Martiale libro Epigrammatum rt emphi si pmem ramgrandis bula vestit, Visii tomoedis omnibus una satis. & iterum, Dum ludit media populossectante palaestra,

Neuretidit misero inbula, verpus erat.

Et quoniam recutitorum incidit mentio, non praeteribo id, quod stribunt interpretes Martialis & Persii. sdictos esse Iudaeos remti tos,quod pueris cutim inguinis rescissam succrescere qua .reno vatis facerent, sed & Iosephus Antiq. lib. a.c.ct ad direm Edducere sibi praeputia consueuisse,ne, coram Graecis proderentur ab ipsis dissimiles,quod etiam in I cap. t machab. exprobatur.tanquamωἀdaei Gymnasia aedificarent, & sibi ipsis praeputia adducerent s disi Lyranus id intelligendum putet tanquam filios incircumcises dumitterent: suo autem pacto recutirent seu nouum praeputium sibi pararent aliqui, docet Epiphanius in lib. de mens. & polid. ubi de quodam Symmacho loques bis circumciso. At hoc inquit, grauius

adhuc est, quod etiam a circumcisione praeputiati fiunt arte quadam medica per instrumentum attractorium spathisterem appell, eum infemam membrorum cuticulam attrahi sinentes, suturamque admittentes, &glutinatoriis circundatis praeputiu rursus superi

Meunt. Qua de re & Cornelius Celsus-s c. aue. loquitur,via re' sitimet praeputium ratione docesitam eorum qui sunt circumcis Dis quia Natura detectam glandem habent: & de his similitehistelligendus est D. Paullus Gad Corinth. ci .Circumcisus quis est, ne adducis praeputium. His omnibus admoneor i locum Galenia paucis intellectum in medium proponam, qui in fine secundi libride mis musculorum, deexsuspatione sermonem habens, haec ait: διοντα φαυτης καυ- ἐναυληγῆ erat σαλ- i, f-οδα - oris ψρω . Qiam etiam confirmavit 6. Epidi

haud multum dissimilem esse voc1s aut sonitus eleuationem , quem interdum ijdem tibicines agunt, ex hoc Gal. viij. Analom. admin eap.mapertε satis colligituW: ώς OG οἱ κωρ -- α ὰ ς ρειν τ'

& ad quid inseruirent, explicuit Iulius Pollux lib. . capo 2. quam quam paullo diuersa a nobis sentire videturi aut potius is locus ita est corruptus,ut intelligi recte nequeat, qui sic habet:εἰς Aginτ

56쪽

Lectionum. Lib. I. 2I

dem dicere , quem decantabant tibicines, tubicineS, ac praecones, nondum recte a quoquam explicatum obseruaui. Conticio tamen vsuisse quoddam concitatissimi sonitus cantus'. genus, haud absimule illi, quo nostri ad excitandas pugnas utuntur: perinde ac dicere pedem, aliud nil foret , quam sono vel cantu vehementissimo ad pedes vel in pugna,vel incursu agendo mouendos inflammare. Qua in re nan exigua exstiuarione opus esse animaduerterunt illi, qui horum huccra distentas , inflatas . ac rubentes quotidie inspiciunt; hoc soxsan etiam voluisse significare Hippocratem vero simile est. cum in i ibaee flatibus dixit,cytharoed ,ubi vocem intendere opin tet, attrahentra spiritum internum, soras eum propellere, & -- gnam PDCem ede prouispiritus durat.

Amices apud medicos proprie venas tumidi Tes atque crassiores, alio vocabulo Vari R-ncupata quae veltunicis testiculos vestientibus , vel ipsi scroto innascuntur, significare., neminem latere puto , Quid autem Ramex apud Plautum significet, paucis adhuc cognia tum vidi. In Mercatore namque Acanthiose

uus post curium ab se factum, sic Charinum

alloquitur, βω-- -τ causa ' amices , m duridum In pae Io quoque Agorastocli tarditate e probrmii re pondent aduocari. Tua cause ne nostrum situs 'u- -- tali cui placetat pro ramicibus varices genitalium intelliger quo modosintentiam suam tueri queat, no facile Videm. is quaeso nescir, spm sanguims minime ramices scroti cons quiΘquis item, Fesin lex molle Aegyptiam deuorare,quod Charianus ludens o onsuluit Acantilom , earundem nemedium esse fate tur Θnεpe quas sola chirurgica operatione curari magni medicinae auctores docent. Nonius Marcellus credidit, ramices Plautu esse pulmonum venas. E go vero aliter sentio: esse scilicet ramices apud

57쪽

t H. Mercuriat Hassim

Plautum venas pectoris latas : fortasse sic nominat , quod populari ac rustico vocabulo quaeque venae amplae,' varices nuncupatae etiam ramices vocarentur, Quod vero in pectore, ac etiam in pulamone varices fiant atque interdum magno hominum periculo rumpantur', ita clare explicatum habetur ab Hippocrate,sius Polyabo in lib. 1 .de Morbis, ubi de empyemate tractatur, & lib.de Inter nis pationibus, ut nemini ea de re dubitare liceat. Hoc in loco Domnini philosophi Platonici Syri historiam a Suda relatam subanectere placet,cui saepe sanguiuem expuenti,cum Aesculaph Athe niense oraculum respondisset, uti ob valetudinem: rςcuperandaci carniblis suillis; vesceretur frequenter : ille essi patria lege prohibes retur, semper tamen usus est, & nunquata amplitis expuit s nisi quando vel uno die ab earum carnium esu abstinuit. Varices ab Hippocrate appellari auctor est Galenus in Antiq. voc. exp. quam vocem non semel deinceps ab Aristotele usurpatamessoinuenitur, Ut .par.Probi. 22.& Io.parti Probsi O.necnon 3. de Hst. animal capitu. I 9.dc I i. Vbi dum a varicibus Occupatos minus ealuuiqtentari,caluos'. a varicibus captos interdum capillos resumere scribit, eam Hippocratis sententiam interpretari, alit potius moderari videtur,quam Galenus 6.Aphor. 34. ut falsam iure merito damnati

An porro Hippocrati aliquando venam varicosam signis, carit, quemad modum Dioscoridem censuilla Galenus assirmar, nondum inimadiaei L Cura Elo e ille Pmrrbeticorum, in quo Hipabesti, ut vel Dioscoridi, vel alicui alteri ipsum laquenti faueati cum hirundinem ibi i h filicari nullo modo dedσceat uHerodotus cuius dialectos Hippocraticis Umnino adsimilari omnes eruditisciunt; de Crocodilo in Euterpe sermonem habens, eiusdem vocis in simili prope casu men

ἄνθε μ Gτο ώς UEπαν cποιεω ηπρος τον φυρον:) πτώθα ο πρψεις iri Αουοιυτῶ , υτ θυοτ ίνει τάς Γωγλας. ρ δέ iapελεοικως η μου ουδεν σένεται τον τροsλῖν. Quam hisstoriam paullo diuerrisius reserri ab Aristotelei'. de Histor. animal. cap. 6.haudquaquam me latet. Veruntamen βδέλλαν Herodoto non venam varicosam faucibus inexistentem, sed hirudinem ipsis infixam designare, ne mo non dixerit.

58쪽

Locru Athenaei correctus ex AriRotele nonnulla δ' Canitie , de capitibus. Aegyptiorum, ex Herodoto. C A P. A A L.

Thenaeus lib. is . pnosvbi de vyguentis trarietationem instituit, Aristotelem citat in is Quaest. nat. scribentem perfusos inguen

tis' citius canescere, quoniam aromata exsi Acant , siccitate autem canities gignitur; unde

etiam etfcutumut polia celerem canitiem inducantisic enim in fragmento legitur, quod a Gulielmo Caratero ex Farnesiana bibliotheca cceptam typis excusium est: ἡδιὸ M ia tarολια θἀπῆον πιανολιους ποι i. Idem etiam a Clemente Alex. lib. 2. Paedag. cap. 8. relatum inueni-itu quo in loco duo mihi non parua animaduersione digna cen sentur, Vnum est, ea quae ex Quaest. natur. Aristotelis apud Ath meum citanturi nec in probi ejusdem,ncc alibi,neque in libro Theopurasti inueniri; ex quo conij cio perperam locum illum struella Quaestionum nMuralium montio m nullam facit ;quod Ri micius sententia Merit Allienaeus canitiem a siccitate gigni , tantum abest,in illius pia itis consentiat, yt3.d Gener. ani- Athenaco Aristoteli adscribuntur,iniuime ipsi conuenixo, AMrum, quod animaduerti volo, est ι an Polia canitiem inducant , nam alia quando credidi , posse eam sententiam defendi, tum quia polio cannixi quaeinisummo i uscemodi plantae cacumine pendet, nomen iecit tum quia polium. non pauca siacandi vi pollet, quam cantri ei causiam existere ibi disputatur. Veruru enim vero Fulvius Vrsinu vir doctissimus. Ostetisti mihi antiquistimo manuscripto Athenaei codice, in quo pro G- δια restitutum erat, per uasit ut crederem, forte sic legendum esse: quando praesertim

Aristoteles 3. de Histor. animal cap. t i. necnon 3. de Gen. animal cap. S. pileos citius canitiem producere asseuerat, hac oratione: οτι

59쪽

H. Mercurial.Variarum

m η απraus ποιῶ. Quanquam nec huiuscemodi correctio mihi plene satisfacit: si quidem Athenaei mens est monstrare, a siccitate eanitiem gigni: quomodo vero id argumento pileorum probare queat, non cognosco, nimirum quos non siccando, sed prohibita transpiratione corrumpendo canitiem facere costat; Nisi hac qu6 nue in re dicamus, Ut multa, sic & ea in Athenaeo probabiliter dia putari. Pileorum effectus ad memoriam reuocant, quae ab Hero loto de Aegyptiorum capitibus in Thalia reseruntur hoc modo ig γαρ οςεων

Vt autem etiam qui literas Graecas non callent Herodoti sententiam de pileis caluitiem parientibus ,&de Aegyptiorum capitibus

cognoscere queant,Latina Verba subiungam. Ibi ego rem mirandum miri ab indigenis edoctus Osia eorum, qui in acie ceciderunt, quum sacrirent fusa,vi ab initio di in fuerant orsem e in Persarum, alio eg priorum: Perserum capita adeo fragilia sent, ut simia ferire, mussu calculo perforare possis: AN ptiorum autem ita firma, ut ea vis icta Iupidis elidas. Cuius rei caussam hanc illi reddebant melle mihi persuadentes quod Aerapti, natim apueris capita radere incipiunt ; se in casetis ad selem redditur eo actum: quae eadem causis non calusendi, nam ex omnibus hominibin paucissimos quis AC ptios caluos videat. His igitur hoc causae ens, cur robusta capita gine LM stur 'ragilia snt rapita, idis caussae quMa principio m πην - nutritissemunt operire capita, genantes pilea, ct tiara .

60쪽

De men 2ris potus antiquorum ordie earuudem.

Arijs mensuris antiquos potasse non me latet, sed ex eis tres potissimum obseruare soleo'. Sextantem, Deuncem, & Trientem, quarum duas rarius,tertiam frequentius, & a pluribus. in quotidiano victu Vsurpatam puto. SeXtam te temperatos ac valetudinarios, Deunce in temperatos & bibaces potasse valde vero sumile est Nam Suetonius auctor est Augustum Caesarem sextantebibisse, eumque festies tantum in conuiuijs p blicis ori admouisse. Martialis item de seipso & Cinna r lino , 5hnU

Sextantem poto, tu potas Cinna deuncem,

i Et quereris quod non Cinna bibamuae idem 'Item de Lusco bibouri ad Aulum:

Potor nobilis, Aule, lumine uno Linus Phux erat, alteroque I pus. Huic dicit medicin, sibin eaueto lmnum sibi breis , nihil videlis. Ridens Phr , oculo, valebis, inquit 4. Ii, D, Misceri binotinus deunces, Sed crebros iubes. Exitum requiris p Vinum Phryx, oculus bibit menenum.

Ex quibui eam licite venire coniecturam possumus muncem psiue unciarum decim calicem, ebriosorum potuis & intemper torum hominum , Sextantem vero temperatorum mensuram extiatisse. Ceterum quod in communi omnium fere usu esset crater squinque paullo plus,minusve unciarum appellatus Triens, idebmihi pro comperto habendum videtur,quoniam Poetae, qui ompibus alijs auctoribus melius, veterum in edendo praesertim,&bibendo, mores expresserunt, cum de huiuscemodi potus mens ris vasisque loquuntur, sere semper trientes nominant. Prop.li.3. Cum fuerit multis exacta trientibus hora Perssat. a. Sed tremor inter vina sedit, calidumque trientem. Martialis vero, quem ceteris copiosius de hisce rebus lusisse apparet, lib. I. Crebros ergo bibas licet trientes. dilib. . Staneeps primum legat hae siummumve trientem. I Sed

SEARCH

MENU NAVIGATION