Hieronymi Mercurialis Variarum Lectionum, in medicinae Scriptoribus et aliis, Libri sex

발행: 1598년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

: H. Mercurial. Variarum

animaduertere licet. Mangones deinde & Gymnastas,dum eorp6fanimis crassa extenuare intendebant, prius necesse habuisse dehsaia corpora calefactionibus, vel alij s adiutorijs rarefacere, ac dilatare,

ut postmodum ita praeparata,facilitis frictionibus exiccarentur,ne mini in Medicina versato obscurum est. Non omnes tamen intelli gunt,qui praecipue essent Mangone, a Galeno pluribus in locis no minati . Nam vestutissimis usque temporibus, cum nulla religio ho mines, perinde ac belluas seruitijs teneri atque permutari vetaret, inueniebantur, qui in nulla alia arte se exercebant, quam in venadendis permutandisque infantibus, pueris, viris, Virginibus, m lieribus , eunuchis, omnisque tandem generis hominibus. Sed imter hos aliquod discrimen obseruaui, quoniam qui pueros, puellas, & mulieres in libidinis seruitiunt venditabant, antiquo Romanorum vocabulo Lenones vocabantur; qui vero infantes in can, stris,seruos,eunuchos,aliosque homines alterius operis gratia venales habebant, ανδ ο ο καμηλοι,& interdum a G, leno, a latinis Mangones vocati inueniuntur. Hi autem quo vendibilior me et , corporum pu ritudini fotis viribus itudinant unde legitur apud Galenum, eos consueuisse acies puerorum su cO ptissanae , farina rabacea , nonnunquam nitro, quae deterge xent.& lucidiores reddesent abluere; nonnunquam emaciatorum nates virgis percutere, atque picare, quo habiliora, & crassiora corpora euaderenti: aliquando puellarum costas arctissimis fascia constringere,ut pectoris amplitudo , simulque coxarum altitudo latitudo qui solet esse mulierum decor augerentur: quandoque varijs modis pilos egenis: alijsque partibus vellere , quo iuniores& venustiores, qui erant vendendi,apparerent a Scriptum est a V, truvio secundo libro capi 8.corpora muliebria,dum graulga hem, a venditoribus nunquam praestari sana in more positum suisse; quod a conceptu usque ad partum integra Valetudine non uterelitur, quam sententiam non modo Hippocrates ut Veram saepius protu lit,verum etiam Aristoteles, qui quarto de Generatione animalium cap.s to scribit, bruta plurimam. temporis partem corpore valere,

diuo uterum gerunt: mulieres magna ex parte aegras degere, nem

pst quae vitam ociosam & sellulariam agentes, plus recrementi sibi contraherent. Inuenio quoque apud Plinium, ob alopeciae Iur pitudinem seruorum precia fuisse diminuta; & iccirco ad eam cQr rigendam innumera prope remedia excogitata esse. Et quoni in mentio eius mentiti Plinij incidit, cuius libri de re Medica circum inunturi ex eo monstrabo, quomodo Plinii maioris, ex cuiu Dς

natura

72쪽

natura opere toti sere minoris Plinii libri conflati sunt, locum me,liorem reddere possimus. Libro tertiodecimo, capite vigesimo secundo legitur eronem Caesarem,dum nocturnis grassationibus conuerberatam faciem gereret,ihapsia thure,& cera eam sibi illinisse,& secuto die contra famam cutem sinceram ostentasse. Sed in alterius citati Plinij libro de Re Med. 3.cap. 7.loco cerae, cerussa haώhetur: eam cum ad sugillationes verberationesque miram operam quotidie praestare, ceram vero nihil plane adiumenti afferre re axiamur, fit Vt a principio librarios aliquos loco cerussae in Pliniano codice eram exscripsisi sicque errorem paullatim in ceteris stibistia de irrepsisse arbitremur. quanquam non negamus,posse quoque in ramin eiusmodi medicamentis locum habere ad ceratum format eum,& alia duo continenda.

EA rem Phusiorum urendi pueros antiquum. Herodoti locus notatus, re quaedam de Sc=this Heχ hippocnate. G A P. II.

N Thuscia, acnsinullis alijs Italiae regionibus i

vetus consuetudo est, uti pueros adhuc lacte

latesquσpaullo main i,in occipiteterris igniatis antἶ'erantes eo alucilio ipsbs a pituitae

malis, de praesertim a puerili morbo,tutos suturos. Hunc more antiquissimis usque teporibus apud Libyae populos suisse testatur Herodo- I h . xuS in quarto,Vbi haec leguturi, di j

rint poesypo ouillo venas verticis adurunt; alij vero ipsorum tem-POratra venaS. Quod ideo agunt, ne ullo tempore a capite descendens pituita ostendat: & propter hoc seipsos smissimos praedicant. t certe Libyci omnium hominum, quos viderimus, sanissimiexuirunt ἱ an propter hau caussim,astirmare non audeo,sunt tamen sa nissimi.

73쪽

H. Mercuris. Variarum

nissimi. Sed si inter urendum superueniat conuulso, inuentum est ipsis remedium: hirci nempe urina aspergentes eos liberant. Quo in loco ut Erotianus auctor est accepisse Hippocratem pro oesypo stercus interpretandum puto, quod sane urendi aliqua vi pollet. Sed an sufficere simili operationi illud potuerit, anceps sum. At scio, Theophrastum in libro de Igne, οι ω, siue viticem, apud me dicos in usu suisse ad urendum, hisce verbis, a Turnebo restitutis, testatum: διο ε οἰ-κα ουσι τά οἰσω. Nisi potius oesypo seruente id factitasse existimemus tinam oleum etiam seruens urere nemu ignorat. Hipp. quoque saepe lino crudo urendummandati quod nisi quis interpretetur de ignito, dissicile comprehenditur, ut id agere queat. Non absimile multum illud erat, quod factitasse Scythas memoriae prodidit Hippocrates,in libro de Aer aquis,&locis:qui cum ob frequentes equitationes cogis atque cruribus valde ossenderentur, incisione venarum post aures sibi ipsis auxili hantur,tanquam eo remedio capiti adhibito, pituitae fluxum ad ubseriora cohiberent; quo sani quidem sed infoecundi semper man hant . Haec omnia praesidia interdum magnopere ex usu esse, amtiqui medici cognouerunt, quando &ipsi ad compescendos hum res a capite in partes inseriores delabentes modo synciput, modo verticem, modo occiput,interdum omnia haec, vel causticis media eamentis urenda conluluerunt: quanquam in hoc vulgares saepenumero errare conspiciuntur, qui contra Galeni praeceptum non raro ceruici & alijs partibus cucurbitulas ignitas admouent, priusquam uniuersum corpus exinanierint.

Sententia Gialeni ex Herodoto comprobata. De SI

mea. De partitione anni ucundum Hippocratem. Error sacerdotum c Ammonis.

CAPUT. III.

l l I x xiones temporu morbos potissimum parere, dum M - scripsit Hippocrates, suerunt, qui putarent,eum suc

cessiones temporum, nempe Autumni, Hiemis, Verris,& Aestatis,intellexisse, quos Galenus etsi grauis mis rationibus refellat , deque peculiaribus temporis constitutioni bus ipsum locutum esse monstret, placet tamen eius sententiam Hς

74쪽

Lectionum. Lib.i I. 3 o

rodoti testimonio confirmare; qui cum eadem aetate vixerit. similique dialecto, qua Hippocrates Usus sit, haud ab re fuerit illius testimonio, ad augendam Galeni fidem, in eadem prorsus re uti. Ita que in E uterpe de Aegyptiorum moribus sermonem habens , haec

quoniam non exacte in Latino' dice vulgato exprimuntur, hic a nobis, ut debent, conuersa subnectam. Hoc autem vitae genere utuntur. Singulis mensibus per tres dies continuos potione corpus purgant,clysteribusque ac vomitibus sanitatem conseruant Guian tes nimirum quoscunque morbos a nutrientibus cibis hominibus euenire. Nam Aegyptis asioquin sunt omnium, post Libyas, viarorum sanissimi, ob temporum ut ego puto constitutiones, quae ibi non variantur s Nam in mutationibus quarumcumque rerum, di praesertim temporis constitutionum, homines a morbis maximε tentari constar . Quid autem antiquis scriptoribus bisum signia ficarer, videre est Apud Erotianum , de Galenum in Antiq. veri exposiά quorum ille pumationem factam ex raphanide cum muria ἰσυρμαῖσαον, hic vero moderat factam ventris purgationem, συρ-

vocatam tradunt: praeter quos Diocles in epist. ad Antigonum regem, vomitus iciunio stomacho factos a nonnullis , συρ- μυθμους Vocatos memorat. δυρ, suo tamen significare scimus quo que potum ex aqua & hordeo, necnon opsonium, ut Apud Di dorum Siculum : & apud nautas , Facere syrmatam, est comparare opsonia πιλιποσυρμῆος Mως apud Aristophanem in Tnesmopli teste Suida, Aegyptii sunt: nam auctor est Plinius, AegyptiOS hoc genere potus usos. His adijcere placet, quae a Galeno de anni secundum Hippocratem partitione scriptis tradita sunt in Principio Epidem. commentariorum'. Quod ideo lubens ago quoniam futurum spero, mi quampluribus Hesiodi ac Homeri locis ex Galeni verbis quandoque maior lux afferatur: quos cum Hippocratem quadringentis annis praecedisse ex Herodo to sciamus, ab illis eluti auctoribus maximis multaipsum m tuasse , quamuis eos nunquam citet, vero simile videtur. Gai m oratio haec est , θαυμάων V .es 3κη δει, vi o1τειν τίω πτίουσ

75쪽

H.Mercurial. Variarum

colligere lint, Hippocratem atque alios quosdam totum annum in septem panes. diuisisse, Ver, Aestaxζm, Oporam, Autumnu S

mentaxium,Hiemem, & Plantarium . Ver inchoabat ab Aequinoctio , usque ad Pleiadum exortum: ab h0c Aestas erat ad Canis, oratum : a Cane Opora usque ad 1 rcturi exortum dar*bat: Autum nus vero ab Arcturo usque ad Pleiadum occasum extendebatur: reliquum temporis, tractum in tres' partes partiebantur,quarum pri mam Autumno continuam Sementarium,quasi seminibus4aciendis aptam; mediam, Hiemem, postremam & Veri adiacentem Plant rium, quasi tunc plantae colerentur, vocarunt. Oporam, de qd4 Plutarchus etiam init 8. Symposprobi. I Q. maxime omnium ca

lidam atque siccam, & proinde hominum virium consumptricem secerunt medici; & iccirco Galenus, qui in . de Acutorum victu com.scripserat hiscetemporibus non esse e vena sanguinem mittem dum icet aeger in vigenti aetate & morbus magnus sit:in primo ad

G sqnem bronaxx uit, quotquot inter Canis ortum &AMMrum Phlebotomatj fuerunt, plane interiisse. Non desuerunt tamen, q*Nobare siqn di sint , hoc tempure intexeos Oit Theopbr 'stus primo de Caussis plantarum corpora plantarum &.hominum humescere,adducti bis rationibus, quod fructus plantarumluc pς fiςigntur,* homines febribus putridis, ventrisque solutionibus xenteΠtur. QMμ serie nihilse magis id monstrant, quam sudores, qViς8pla ismi in Restate e corporibus. seruntur. Sed alia refellii OPIPQxx.rum poteris i m gravi Auctor; quem ψesenderς aequili 4 pQi sumu , Rivano Autumnum calidum & humidum secit. Onigmuyrincipium Autumni aestimemus, di forsan etiam medium,

76쪽

Lect ionum. Lib. II 3I

ebmeta maiora caliditatis & humiditatis, quam frigiditatis & siccivilitis sese offerent. Quod Ccerdotes Ammonis ut est apud Plutar .ehum in lib.de Desectu oraculorum )annoru inaequalitatem probarent, eX eo, quod lucerna eius templi inextinguibilis unoquoq; anno olei minus consumeret, infirmum sane argumentum erat et quoniam poterat multis rationibus tum ex parte olei, tum e X parte aeris id euenire: quanquam etiam erat potius consentaneum, ab eiusmodi euentu annorum imminutionem, & mundi corrupti*nem, quam inaequalitatem colligere.

Theophrasti loca ex Athenaeo, s Plutarcho correcta, de Sida , de Leguminibus, de Pediculis. Theophrastis Valens contradictio de Scorpi nibus. CAPUT. IIII.

Vario lib. de Hist. plant. cap. et r. Theophrastu. narrans, in Orchomenio lacu multas arbores nasci, veluti oleagnum,sidam,& similia, de si, da in hunc modum loquitur: ς δε σίδη et M

νωδὲς τοιοῖτοι εχ ι. quae Uerba transferens G Ea, ut similitudinem papaueris seruaret, Vocem illam κυσινῶδς'Omisit, sicq; errorem etatori addidit. Quis autem non videat, sidam arborem cum papam ueren ullam similitudinem habere posse Θ Itaque textum Theophrasti corruptum esse faciliter quiuis intelliget: eo magis, quod Ath vae biclesita Dipnos citans hunc Theophrasti locum, fidam ex ipsius sententia non papaueri, sed Punicae malo similem facit: vi r tioni magnopem Unsentiat, ita buisse appellatam ob similitudinem Punicae, quam veteres sidam nominasse, praeter Athenaeum,Pl tarchus quoque s.Sympo robi. 8.testatus est: ubi Empedoclis ver

epitheton illud ininicorum iccirco a philosopho cxcogitatum stri' bit, quoniβm illae, autumno deficiente, aestuq; iam extincto, fructum perficiunt; siquidem aestiuo tempore dc bilem ipsarum,ae mimnime viscidam Mim sit im haudquaquam concrescere sinit, nisi aer frigidior euase: iti propter quod Theophrastus a. lib. de Causis Plant.cap.9.iuxiliat, hanc solam ai borem in umbra melius, atq; c,

77쪽

H. Mercurial. Variarum

tius fructum concoquere. Subiunga his, a Ruellio male Dio ostidis ea verba de arido Punico; α τομος. e τυ πτω interpretari,Ora gingiuasq; laedunt: nempe uae a Marcello Serapionem imitante melius sic vertantur, Eademq; Ori ingrata, adstringunt. Quis igno rat, quaeso, acida Punica multum abesse, ut laedant, cum gingi uas laxas, & ora inflammata mirifice confirment, &iuuent, quae tamen ori austeritate sua & acciditate displicent Θ Est & alter Theo phrasti locus quarto de Causis plantarum,cap. r . qui in Graeco codice corruptus, nec a Gaza cognitus est. De fabis namque Philipalporum serm0nem habens ita inquit : ἰ δ' ὀν ἀχύροιο

Sympo. problem. a. ubi multa ad verbum ex Theophrasto adducis, pro , πιι μενοι: legit, quemadmodum vere legenis dum puto; non tantum enim fabas in area cum paleis suis sepositas, verum etiam triticum, omniaq; sere legumina conseruari inofitensa, in ijsdem libris palam monstrauit Theoprastus. Vnde quid

torrefactae pales uel conuertit Gaza ibi apte designare valeant,non satis intelligo. Addam his, Theophrastum a. de Caussis plantarum p. a 2.voluisse ex sanguine corrupto pediculos gigni, quos ipsius praeceptor Aristoteles ex carne corrupta nasci, quinto de Histor. animal.cap. 3 2. maluit, sed neutrum fefellisse, omnibus illis putare licet, qui utroque modo animalcula illa produci, & carnem ipsissi mum sanguinem esse cogitarint. Illud non praetereundum, schiptum esse ab Apollonio m Histor.mirab. Aristotelem voluisse pedi Eulos in morituris capita deserere, atque in puluinaribus inueniri. Cuius euentus eam Alexander in a. probi. lib. 3 o. assignauit caussam, quod pediculi nutrimento atque tepore ex sanguine opus h heant: quorum utroque in morientibus deficiente , eos deserunt,

meliorem locum sibi)psis quaerentes.

De Uarlys antiquorum eduli's. Arimulis locus mamminatus de Carne Camelina. De Sumine. De

Turtae nomine. CAP. V.

Atulorum lactentium carnes pro cibo veteribus si quando fiuisse, praeter Plinij testimonium haec tib -ῖ a s.capit. q. scribentis, Catulos Iactentes adeo puros existimabant ad cibum, ut etiam placandis numini bus hostiarum vice uterentur Hippocrates quoq*ς Brauissimus auctor pluribus in locis monstrauit, ubi eas in varii

78쪽

Lectionum. Lib. II. 3 et

aegritudinibus ab ipso non parum commendari clarum est: quemadmodum etiam Oribasius in primo Collect. ex sententia Mnesi-ihei Atheniensis laudauit. Sed & Sex. Empiricus lib.iij.hypot. Pyrrhonic.memoriae mandauit,suis in regionibus nepharium fuisse vesci carnibus caninis, at eas edere consueuisse Thracas , & fortasse Graecos, quando Diocles quibusdam aegrotis dari praecepit. At Camelinae quomodo in usu esse potuerint,vehementer dubito,G leno praesertim in lib. 1.de Alimentis ita dicente: A AMξανδριέα e

extra hominum mores suisse, ut quis camelorum carnibus vester tur, nempe quas in 3.l b. ut malas valde damnat . Vnde quae Arsestoteles 5 de Hist. animalium scripta reliquit, carnes scilicet& lac c, melarum, Usquequo conceperint, omnium suauissima esse,mihi semper suspecta fuerunt, credidique τὰ κρέα ab aliquo ex marginibus interserta: quando Plinius lib. 2 8. solum lac & non carnes camel

rum , ab hominum lacte dulcissimum facit. Quod si vulgatis philosophi codicibus fidem placeat adhibere, necesse est fateamur, illa ex aliorum relationibu ipsum dixisse ; ex quibus maiorem librorum de Animalibus partem conflatam putant eruditi omnes. Id quoque a me saepius notatum est, Ranarum carnes in mensas rec piste maioreS, a nemine fuisse proditum, eas tamen hac tempestate veluti delicatissimas degustant multae nationes, & praelertimi Itali', quos hac ratione a Graecis aliquando βατραχοφάγους vocari animaduerti. Quod enim ranae ventrem Archestratus apud Ath

naeum laudet , illud de rana pisce intestigendum est. Tempore Pl tarchi Cercbra animalium manducari coeperunt, quae antiquos uti abominatos proiecisse assirmat 8. Symp. probi. s. quo in loco Vuluas quoq; quas Horatius, & Plinius mirum in modum praedicauerunt, pro iucundissimo edulio tunc habitas scribit: at eas qui nostra tempestate in suas mensas recipiant, nulli, aut sane pauci inueniuntur. i Sicuti nullus fere est, cuius palato Grues hodie admodum arrideant , cum, & Galenus fibrosam ac duram carnem hab re dicat , quas tamen tanti secerunt interdum maiores, ut m Melo

insula eas quod refert Gellius ex Varrone maximis impensis Romam vehendas curarent; quin immo eis pinguibus reddendis in tenebroso loco, sicut & vitulis, magnum studium adhibuisse oste dit idem Plutarchus in Erotico,atque in 11. de Carnium esu declamatione. Vbi quem describit ventrem porcae nuper foetae una cum mammis baculo percutiendi morem, ut sanguis, lac, & caro simul

miZIa iucundiora gulae euaderent, ia est, quo nostra tempestate Su

79쪽

H. Mercurial. Vari rum

matas populari vocabulo appellatas faciunt, haud multum ab anti

quo suminis nomine defleetentes. Quod etenim vetustiores Ab domen vocabant, ut scribit Plinius lib.x .ca. 3 7. miror cur idem lib. 8. cap. 31 .dixerit,Publium Mimorum poetam omnium primum ab pellasse Sumen, cum saepius Suminis vox apud Plautum legati Plautoq; multo posterior fuerit Publius Mimographus: nissi serit Plinium ita loquentem faciamus, quasi Publius coenam suam appel, aret Sumen, ob eius sirequentissimum usum, non autem quod ipserrimus huiusce nominis inuenim fuerit. Quemadmodum ubi lib. Xj. perhibet, antiquos non consueuisse scientes occidere,priu tinti abdomen calleret, id innuit, quod damnatum est a Plutarcho, vudelicet suo tempore homines iam partui vicinas sues occidere sol Llos, atque ventres perciuere, quo mortuo Qetu lac simul, & sanguis in carne commixta edi possent: ut Turnebi correctionem non contemnendam Omnium putem qui lib. 2 3. Aduer. cap. 2 o. loco , Id scientes , Inscientes restituendum voluit: quamquam Hermolauml Barbarum & G eseerum aliter sentire non me lateat. Iam vero S men inter delicatiores cibos non infimum locum tenuisse, omneso Latini poetae attestantur: sicut etiam hodie plerisque in locis, &praesertim Romae, pauci sunt, qui magnopere huiusmodi salsam to non delectentur. Auctor est in Onomastico Erotianus, δετον ἐγκρυφίαν, ab Atticis appellatum esse panem, ex pinguibus palmulis, farina, & aqua consectum, necnon in calido cinere coctum, quem etiam τυταν vocatum dicit, quo in loco facile assentirem doctissimo,& de medicinae studijs optime merito Bartholomeo Eustachis nostrum Tortae populare nomen veteres Romanos habuisse, ii quemquam alium eorum temporum scriptorem monstrasse qui id nomen usurpasset: ut verisimile videatur, alios etiam, & praesertim Plinium, Athenaeum, Pollucem,debuisse illius mentionem faceres nomen simile habuissent. Quocirca fortasse vox ea apud Erotia' num deprauata est, aut ab aliquo recentiore in margine haec clau'sula notata, ον τουρταν καλου ν. deinceps a librario ignaro alijs ver' bis antecedentibus adnexa fuit. Neq; me latet,sacrae Bibliae inter' preteS, αρτον ἐγκρυφsus, Tortam panis transtulisse. At horum poste priorum auctoritas multum abest, ut Eustachio faueat quicquam

80쪽

Lectionum Lib. ll. 33

m Lato R. de Legib. fructuum νης-- leges

K Irai nem faciti via. mitius eos puniri iubet, quil D χ-huiuisodi fructus praedantur , quam quis alios. Propterea quaesitu est apud Athenaei in i .Quaen jam negenerosae mae&fi l IN-cus appellatae sint. Masurius respodet, is tae

μνα--id est, Generosos ficus dicit philoisinus vel nobiles quemadmodum S Archilo chus,Accede. es enim nobilis: vel post genitos. Sed qui sint nobiliores ficus, acvum quas multis uiis postponerq Methrulato,nondum ex his Masurii vecti mxie condix; ttamen x xi in Gntaptam Udeturitain diuersis arboribus iastuntur, te terosque plerumq; suauitate an ipcedunt. Quae vero d cerentur uuae generosae, silue 'obiles,om

nium clarissime explicuit Gaba e 1 coi si, E

λiicii, ω es id est, Vocant autem uvas elusimodi generosas , inqui si acini humidam quidem Lbstantiam habent exigv m istidiorem et auxem non paucam, quamve carnem acini esse diximus , atque iis ci Utuntur, eas varia modis in fine aestatis reponentes, quo in loco interpreS, qui pro κατα τον υ οπωρας η ιρον, Autumnum vertitio agnorasse videturi, quaepropriς fuerit apud v exes opora. cuius Plato meminix,& quam nos alias Hippocrate monstrauim cita dies illos, qui inter Canis ortum & Arcturum numerantur. ItaquQificuS vocavit Plato generosos,qui nobiles,& post alios orti sunt. at Vuas generosas appellauit nobiles quidem , 1ed quae parum hum, dae substantiae , durioris plusculum habent . quaeve edendo sunt, neque vinis faciendis idoneae habentur , sed ut ceteri fructus autumnales,longo tempore conseruari possunt; ut non inique egerit, si mitius in eos animaduertendum statuerit, qui uuas, faciendi Vi

SEARCH

MENU NAVIGATION