Hieronymi Mercurialis Variarum Lectionum, in medicinae Scriptoribus et aliis, Libri sex

발행: 1598년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

H. Merciirial. Variarum

Sedsua cum medim praelia Bacchus amat.&lib.9. Septem post calices Opimiani, Denso cum iaceam triente blaesu.& lib. io. Candida Setini rumpant crystalia trientes,t mmiat in pluma nec melior re/-. 2Cumpreexameth smys mentes. i. t Vitem libi xt. Mise dimidios puer mentes. I tul li Et ni dira orianos a ricta emetinti '

&lib. 14. Setinos moneo nin niue frange trientes, I

Vnde conij cere quiuis potest,calices quotidianos, & 1 cunctis se

pro potu usitatos trientes fuisse,quae erat quarta sextarii pars. Ex quo etiam ad credendum inducor sextarium forsan eam fuisse potus messeram, quam in coena quotidie sumebant, quamque iit qua tuor partes, siue in trientes quatuor diuidebant. Quanquam non ignoro,interdum nullam esse in bibendo seruatam mensurae rationem : quemadmodum inuita laritalis tuti Proculum lib. ii. incunces, o flexae sisae, M mque ubamm, Caius ut flat Iuliin, o Proruias .&quemadmodum in conuiuijs publicis factitatum rationi consentaneum est,in quibus reseri Alexander Trallianus libro Probl. 1. institutum esse, ut contrarias poculis uterentur 3 in prine in scilicet minutis; ne vero amplioribusi. Vtenim epularum grati inqui. bus frequciati axhibere decetiar veteres crebrius potarent, a paruis calicibus inchoabant,&in capacior desinebant, quippe cum par

uaimpleresatis bi potare liberalissime liberet,nequirent. Quod si amplioribus incepissent cy- repleri necesse erat, di subinde minus potare, siquidem natural largo protinus haustu accepto veluti ex ota, copiam omnem subsequentem contemnit: ex aduerso, si haritis poculis assueta paullati ampliora exhibeantur, facile c0'piam quamcunque sustinet quod tamen ab Anacharsi Scytha esse damnatum significat Laertius, qui scribit eum mirari selitum, cur Graeci initio conuiuij paruis poculis uterentur, ubi vero saturi ei' sensi maioribu, Quod porro Nicandri scholiam memoriae man dauit, Vetustiores κερασι, siue cornibus potare solitos ut copiosiM in lib. i .Gymnasticae declarauimus atque inde natum σειρασο hQς est merum teperare, verisimile quide videtur, tum ob rudes ςQxRM

62쪽

Lectionum. Lib. I. 2

mores,tum sortassequbd putarent inde potandi maiorem securita. tem accedere: Sic enim tradit Aelianus Indorum reges asini Induci cornu bibere voluisse, sperantes a morbo epileptico, & venenisse inde tutos euasurOS.

Loca Hippocratis de Aqua N Bile explicata. I

xandri locus restitutus. De Bile Anaxagorae, sAGHotelis sententia. Valent locus explicatus. Ammianus Marcestinus correctus. CAP. XXJ Jh

Iliosis natura aquam in bilem verti scriptum reliquit Hippocrates 3. de Acutis, hoc pactor

iam'delliconfirmauit 3. de Fracturis prinp petae quando Biliosis aquam dari prohibetidiqat quod ad seisi dam dicti Hippocratis rationem pertineam. Lego arbitron hinc omnia intelligeda depatis aquae exhibitione inam simultavituri poxius extinguitur bilis Q Quomodo veto pauca aquainbildm conuinatur, cum sit frigida de pauca aqua inti chonesi, permanens; cum nullam habeati contra bilis semoreri

lim Inflamationibus: maximis iubet Galenus, ut saepissime resis*M tria peravitentur,aliquia magis ignirentur. Cur igitur Alexinden Trallianus, ubi pleuriticorum victum instituit, ridiculum esse dicanu aqua bilem augeri hcredatan: quomodo ve ipse Hippocratis se

63쪽

1 H. Mercuriat Variirum

existere, quam sententiam etsi damnasse videatur, attamen si qui, morbos acutos ab humoribus seruidissimis , subtilissimis. ac mobi libussi nixonfidersi, quales biliosi Omnes sunt, animaduertatque hanc vel extra proprium folliculum per venas illabentem, vellῖ

quo pacto exuberantem,cOTOra magnopere veXare, inueniet pro

secto rationi minime repugnare, falsaque & simplicis ingenij argu menta esse illa., quibus Anaxagorae placitum destruere conatur. Quomodo enim id neget Aristoteles, qui eodem in loco vetere sellis absentia tuturnitatis vitaein animalibus caussam tribuetes. bble constitutionem , longitudinis aut breuitatis vitae animalium, atque etiam hominis Hulsam esse confirmauit Θ Aa bilis autem prouentum compescendu mirifice conferre absinthium ponticum traditur, quo quae pecora in Ponto frequenter pascuntur, ipsa carere, auctor est Theophrastus in s. de Histor.plant. & Apollonius in Admir. histι Fella alioquin amarissima, a Graecis siue dulcia contrariae interpretationis vocabulo nominaea annotauit Caelius Aurelianus Diuturnorum morbor.lib. 3.cap. t. Quod item Plinius obseruauit cap. xo. lib. 27. ubi herbam quandamiduritiei penitus expertem Holosteon a Graecis vocatam, sicut fel dulce, memorat. Huic autem dissimile no est quod Galenus scribit 3. de Fract. comaphoris 3 .vbi γ vita, voces interdum de rebus prope contrarijs proferri monstrat, ea seruata figura, quam Graeci α μαν appelIant, quaque utuntur,dum rem turpem, non proprio nominesed pulchro designat: id quodignorans Latinus interpres, ea verba , ἀφημίαι λκεν, secus transtulit, quam debebat. sic etiam Ammianus Marcellinus loquens de quibusda circa montem Tam rum populis lib. et r. Indidere,aitimari nomen inhospitali, & a comtrario per cauillationem pontus Euxinus appell*tur, ut euestem graece dicimus stultu, & noctem euphronem, & serias Eumenidas Postquam autem Ammiani incidit metio corruptissimum, & a nomine tentatum illius locum egregie ni fallor emedatum hic pro ponere placet,Etenim lib. a 9. mentionem faciens Valeriani imma nitatis , qui duas ursas hominum saeuas ambestrices alebat Micam auream,& Innocentiam appellans,addit eum edixe curasse, Ut earucaueas prope cubiculum suum locaret , custodesque adderet fido visuros sollicite,ne quo ea superarum debetur luctificus caloriqu*ς postema verba Delio natatore egerent.Itaque sic legendum censςψ

Ne a quo eis Suprarum daretur luctificus calor Supras enim suila se malos homines lib.ro. non lon e a princiolo docet idem Μὴν Γ r cellinu

64쪽

Lectionum. Lib. I. l

sce lacerarentur, custodes apposuerit Valerianus

De aere Romano morbis eius. De dAtheniensi , Lucretiy locus . De MLoris , Serico, aliqua n

latu digna. f A P. XXIIII

omanum aerem crassum atque humidum admodum antiquitus etiam fuisse, morbi , qui Olim in ea urbe sinequenter vagabantur, satis testari possunt. Asclepiades apud Caelium Aurelianum lib.2.Acut.cap. Io. refert, sebres una cum mentis & corporis oppressione, nec non lethargicas Romae frequenter contingere solitas. Memorat Silimachus apud eundem lib. 1 . Chron cap. 3. Hippocratis sectator,contagione quadam plurimos ex incubone veluti lue apud urbem Romam confectos. Auctor est Galenus 1. de Morbis vulgar. com.a. rex. 3. & lib. de Temp.morb.cap. 8.semitertianas febres prauas Romae familiarismmas atque frequentissimas extitisse. Hemitritaeum, Ut lib. I .cap. 24. Sereni,apud Latinos non habuisse nomen videtur, cum scribat. ortiferum mamis est quod Graecis Hemitritaeon Vulgatur verbue hoc no a disere lingua ' . Non potuere vlli puto, nec voluere parentes. , ζMedici posteriores Semitertianam vocarunt. De quo Hemitritaeo crebra fit mentio a Martiale: sicuti lib. a. tribrii Tongillus male dicitur Hemitritaeo. . Deciamin aeger, declamas Hemitritaros. , Et lib. I i. Cui grauis isse aens μνα tritae seras,

Idem Galen lib.de T .monscripsit, Romae & in alijs similiter hi nudis locis phlegma a capite in stomachum decumbere, mulis,

ta ibide gigni tradidit. Asclep. apud Caelium a. Acut.cap. a 2. Plemriticos Athenis & Romae phlebotomatos peius habuisse, in His& Pario releuatos esse scribit. Ut bis omnibus iure merito

aere mutata moro RonLTemplum Aescuus , iccircomitin urbem aedificatum fuisse, quod ibi maiorsalubritas quamin urbς

65쪽

H:Mercurial. Variarum

haberetur .lQ35d ver b inter cetera Romanae urbis loca Vaticaniastus pestilentior & insalubrior esset, Symmachus consul in epistola

quadam, & anteipsum Cor.Tacit.memoriae prodiderunt, propterea Vaticana vina veluti omnium pessima a Martiale, & alijs ins

mala suisse,nulli sit mirum. Addam huic, quae de peculiari Athen

rum podagrico morbo scripsit Lucretius in o. Auhide tentantur gressos, oculique in Achaeis

Finibus.

Vti Nicephorus Callistus lib. 11. cap. 1 . urbem Constantinopoliistanam continue incolentes saepe vexari podagra scribit. Hegesam der certe ex Pythermo tradit apud Athenaeum illius temporibus

per viginti annos fructum nullum moros protulisse, atque tantam podagrae contagionem omnes inuasisse, ut non homines solum, sed pueri,puellae, eunuchique, & mulieres eo morbo tentarentur, quae item caprarum greges ita grauis solicitauit, ut vix tertia earum pars libera extaret. An vero ia euenerit, quia mororum fructus pod, gram arcere queant, in controuersiam venire potest. Ego sane apudi Hippocratem ac Galenum legi mora, quae satis maturuerint, Vem

trem subducere,stomachumque squalidum acaestuosum consolari, Praesertim, si frigida, nec cum ceteris cibis, sed paullo ante sumantur,mOXque per pauimentum deambuletur. Vnde Horatius poetapon immerito cecinit.

- illesalubres

Aenaresperaget, qui nigris prandia moris Finiet antegrauem e legerit arbore sumi

Ea vero priuata ulla facultate podagricis auxiliari, quo minus insostentur illi,apud neminem adhuc obseruaui,fieri tamen potuisse cre derem,Vt mora frequenter Pythermi aetate ab omnibus fere elaaxa, is machis recreatis, aluisque liquaris, eorum humorum prouenium .interh-rent,qui in articulos decumbentes podagram gignere coinsueuerunt,eo magis quod Gal. scribit, aluos adstrictas habente pindagris esse obnoxios. Sed consideranti mihi capras, quae mororymfructuS non attingunt, ab ea lue non fuisse immunes, potius aeris is dumentiam, quae moris inimica extitit, etiam pedum morbos pr0 duXisse existimo; quando varijs aeris constitutionibus varias aegxi tudines peruagasse, non raro a maioribus nostris obseruatum svix Cum enim morus, ut docet Theophrastus, iccirco sit prudenxim δ Ocata,quod nouissima omnium germinet, ea si quando pruin Q

datur , quemadmodum laedi proditum est Psalmo . N apud ,' nium lib. 1 α cap. a Giam caeli intemperiem maximam esse coni λ

66쪽

quam etiam ad pedes deducere defluxiones non est a ratione ali num . Dixi mora stomachos aestuantes reficere, cum Diphilus me, dicus apud Athenaeum, & Galenus post ipsum, eadem stomacho conferre scripserint, quanquam Dioscorides & ipsum secutus Auia cenna mora non ut illi sed fecerint . Quare autem de moris albis a nullo sere antiquorum metio facta habeatur excepto Ouidio in fabula Pyrami & Tisbes, ubi eorum sanguine

mora alba rubrum colorem contragisse canens , videtur potius ulla

candida inueniri negasse facile est illis intelligere, qui sciunt, id arboris genus ex insitione super albam populum facta emanasse, quae tam in Europa, ac sub Romani impexu ditione sero apparuerit, sicuti complures aliae insitiones, no est mirum,si pauca de ipsis ab auctoribus memoriae tradita leguntur .l Quam:etiam caussam extitisse puto, quod sericum usque ad Galeni tempora ratum esset,qui in 13. Methodi scribit id in urbibus Romanorum magnis tantum, atque ibi penes opulentas mulieres extitisse: Ea enim animalcula,quae sobricea fila nobis diuina quadam arte fabricant, quod potissimum is,lijs mori albae nutriantur,eisque pingues acta foecundiora evadant,

omnes sciunt: ut hac una ratione conij cere valeamus, quo tempore huiuscemodi arbores copiosae non erant, eodem nullum, aut sautem paucissimum illorum animalculorum,& proinde quoque serici misse prouentum. Auctor enim est in vita Iustiniani Zonaras eius imperatoris tepestate sericam telam a Romanis texi coeptam, quae prius a Persicis mercatoribus aduehebatur, & quomodo ex Vermium filis fieret, ignorabatur. Nam duo monachi ex India Byzam. tium profecti, originem illius declararunt, & ut ex perexiguis ouis per fotum vermes illi educeretur,educti solijs mori alerentur,deinde ipsis natura magistra filum reddentibus sericum texeretur, non sine multis muneribus edocuerunt . ex quo loco conijcere licet, male Alex. Neapolit. lib. genialium q. cap.9. ex Procopio coniecisse Periceas vestes apud veteres Romanos non fuisse cognitas, quod tantum habeatur Iustiniani tempore primum in Italia striceas telas heri caeptaS, cum etiam ante haberentur sed aliunde comportatae

non in Italia factae. V

67쪽

H. Mercuris. Variarum

cur Pistes medici antiqui facile concederent aegris . i

: Pises tintinnabulo vendissitum fuisse. 2uis mea

se rit medus ex Ambracia, apud Gellium: s non

nulti alia de medo. CAP. XXV.

Vr med1ci antiqui adeo in aegris sere quibuρ

uis curandis pisces concederent, minime retationem puto, quod ipsi suapte natura admo dum eonveniant: lib. I. c. et s. in initio post verbum conueniant. vel ut putarunt apud Plutarchum. q. Sympos . Zeno ,& Crato,

quod leuissimum pulmentariumsit. sed qui pauci erant, qui in sanitate non potius pisci-husquam carnibus uteretur, quemadmodum in Symposiacis do cet Plutarchus : Unde consuetudine, quam maxime respiciendam iubet Hippocrates, impulsi id potius, quam valida aliqua ratione factitarint.' Iccirco neque hodie in aegritudinibus facile debent pi sces medici concedere, alioquin corruptioni obnoxios, nisi quis huiusmodi cibo frequenter vesci sit solitus: quemadmodum de Ve. tis scripsit Martialis: 'In Venetis sint lauta licet conuiuia terris, IPrincipiam caenae gobius esse solet. Pisces tintinnabuli sonitu vendi solitum, non tantum apud Aris phanem& Demosthenem: sed etiam apud Plutarchum auctorem grauissimu obseruaui, qui in quarto Symposiac. problem. quarto, nunc sermonem a nobis Latinae linguae donatum habet. Ad haec siphagos, ue obseriorum amatores minime eos, qui bubulis carnibuου auectantur, esse dicim-qualis fuit Hercules: neques cuum amatorem, in Plato, quem virides ' in υnu cum carnibus edi se c enim iniit εPlutarchi locum notatum neque suarum cupidum cui fuit Cesilaus Ued eos, qui quotidie tabernas, Ῥbi veneunt pses , circumam bulant, exqui leve tintinnabulum audiunt. Quo ex loco tintinnabu tum apiscium venditoribus usurpatum, ut emptores a longe inui tarentur,etiam colligo: quin & illos, qui magnis vocibus valerensi ijs saepe pio tintinnabulis usos credo. Vnde Iuuenalis 3. Satyra Iam princeps equitum,magna qui voce solebat Vendere municipes fracta de merces luros.

88ud eundemPlutarchum obseruatum est, caupones consueuit q

68쪽

Lectionum Lib. I. ' τ

cto pisces non emissem. Multa ad haec apud Clementem Alex. se, cundo Paedag. cap. t o Gellium ex Varrone, ciborum genera reis runtur I quae ex longinquis regionibus Romam adduct4 maximu

Ego vero non piscem, sed quadrupes animal extitisse potius existummea persuasione potissimum adductus, quodsipro hoedo piscem intelligamus, sequetur, veteres nulla Romam aliunde aduecta qua- dxupodia in pretin habuisse, quando a GeIlio nullius alterius, sed M ici, latiquam celebris meminit & Clemens Alex. a. Paci Hoedos etiam ex Tybure valde aestimatos videtur Iuuenalis mo strata Satyra 11. Q aDe oburtino veniet pinguissimus gras Hoedulus, setoto grege mositor, nscius herbas. Sed quem gulosi omnium maxime quaeresant, erat hoedus lupἔfaucibus ereptus, dilaniatusque: de quo Horatius in Epodis,&MartialISItb.ao. Vitae parsimoniam, simulque suauitatem significantes, ista loquuntur: ille quidem,

Vela asinis caesa terminali x, Vel hoedin ereptin lupo. Paruus onyx una ponetur coenula mensa medus inhumani raptu. ab ore lupi. incre ManLec. D iij Cur

69쪽

Cur autem huiuscemodi hoedorum caro ceteris iucunditate prae cellerecrederetur, assignat Plutarchus rationem a. sympbsiacora scribens belluam illam nimirum suo morsu carnem teneram, di proinde delicatiorem efiicere, nam lupi spiritus vique ade5 serui dus,ac pene igneus est, ut etia durissima ossa in eius stomacho emes liantur,atque conficiantur: Quam item ob caussam a lupis comes se celerius alijs putredine contrahunt. Ceterum de lanis,pellibuti Iupinos dentes expertis, an pediculos gignant, dubitatum fuit anilia quitus, an potius caliditatis impressae vi asperitatem quandam ac pruritum gignant. Certe lupi morsus in totum pecudis corpusus

que ad pilos ac ungues vim quandam igneam mittere constat. N que tantum hoc Verum est: immo quamplurimum reserr ah ea an, malia,quorum pellibus uti volumus,serro iugulata, an sponte mo tua sint Homerus quoque intellexit,dicens, χμας igo id ςst, lorum bovis vi occisi, Pellis namque eorum tenacior & somtior est animalium, quae non morbo, aut senectute, sed ferro iugulata obierint. Ex aduerso quae animalium morsu intereunt,illis v gues nigrescunt, pili defluunt, & coria flaccida essecta corrugantur rumpuntur . Et quoniam supra Ambraciae meminimus, hic ad notare placet apud Athenaeum cephalos omnium optimos ex At

hracia addehi solitos. Apuleius in oratione pro seprima, etiam pectunculos in Ambracia optimos nasci solstos scribit, etsi mend6sty Iegatur, Vmbraciae finis, pro Ambraciae : eos namque Ennii ve sus si tamen eius sunt ex Archestram apud Athenaeum tertio Dipnos aliquo modo acceptos, vel ab Archestrato ex JEnnio mu tuitos, unicuique cognoscere licet: quos versus, quoniam Turn hus restituere conatus est , nil de hs amplius dicam. Sunt vero A chestrati carmina:

sed & haec vitiata sunt. Finu libri primi.

70쪽

HIER MERCURIALIS

UARIARUM IN MEDICI NAE

Auctoribus,&alijs Lectionum . .

Liber Secundus. Loca si leni,s Plini' emendata. 2Connusia de Mangonibus. C A P. L

Alenus in primo de Articulis commentario . Aphor. 3o. duo extenuatorum corporum g nera in medium ponit ; alterum,quod seu f me,seu obsidione, seu luctu, seu moerore, seu vehementi atque, utinenti ira, seu aliquo alio cibi fastidio, alimenti parum sumens, sponte consumitur ; alterum quod arte tale essicitur. De secundo haec verba, ut sunt in Bassil1ensi codice, habet: οτα δε ιατρος ἰκουν ανοτερον εργα τα τι, σωμα με ' ου ημενοις τε G- νατ*, Mψα τῆτο τράces o τε Dus,quae cum asterisco, quasi deprauata, notata essent, interpreti tamen sic Conuertere placuit e Sed ubi medicus de industria corpus aliquod CXtenuat, per ea quae excogitauit, moliri id contendit ; deinceps frictione utitur. Sed praeterquam quod verbis interpretatio minime respondet, etiam opus Medici in extenuandis corporibus ne Quaquam apposite exprimit. Itaque locum hunc mendosum esse, sicque restitui debere puto :οσαν δε ἰατρος έκων, νοτερον ἐργά κτώτι σωμα, cρυσμένον staret ἀτο προάτ , ou αετἀ τοτριβειστευμ uid est, Quando medicus sponte aliquod corpus extenuare vult, iocdilatat, aperitve, deinceps tempore opportuno frictiones adhibet. Vocem enim , ἀρυσμενον, usitatam esse Hippocrati, M alen ubi corpora caloris ope rarefacienda ac aperienda sunt, in multis eorum commentarijs, & praesertim in ra libro Epidemior.

SEARCH

MENU NAVIGATION