장음표시 사용
101쪽
1 is In Thucyd. Narrat. Pestilentia
lib. . eodem utitur 'cabulo, ἐπικατἐσκητῆενηνοσορ. Invasit morbus. Euagrius lib. q. frequentissime utillar hoc voca
lo in descriptione pestis: nam primo ait, =ριώς επισκηψασά:νisbo, id est, de morbo,qui inuasit, mox ουτρψτα-ri est, neque per circuitum aliquem ex ordine inuasit, neque rursum cum invasasset, similitercesstabat, moXενθα τὸ ore ,
uassisset affectio Antiochi regione: Galenus etiam ipse i sui pauit hoc vocabulum ad irruentis pestilentis affectus vim significandam: nam in primo Epid. Commen, cqnte X, J 3. ait:
idest, Sed hic humor, qui irruebat in testes, malignior eratiam. Hinc doctissimus Mercurialis in suis prςlectionibus vocavit fulmen cςleste. Ait enim C. XIX. non est timendum propter aere, quia iam ex affectibus ipsis clare conspicimus fulmen illud caeleste, quo tacti stimus, fere ex toto extincti esse. Et Paulus Orosius lib. 2.cap. 1 2.Vocauit ignem morbo'rum. Romae ergo post Vrbem condita anno CCXC suspenso ad modicum bello, grauis pestilentia, quae semper ibi raeras inducias, aut factas intercepit, aut, ut fierent, coegit per uersam ciuitate violenter incanduit,ut merito prςceden te Todigio,caelum ardere visum sit, quando caput gentium tanto morborum igne flagrauit. υα' ιπερι An χνον, Et circa Lemnum. Lemnusiepius filiis: pestilentijs vexata,vel ex eo colligi potest, spin Prouerbij l0 cu cessit Δαμνιον κακόν, idest, Lemniu malum, qua sit Omori mala superans, & excellens, cuius prouerbij licet aliter sui das, aliter Herodotus originem recitent ; ego tamen m)gi assentior Herodoto dicenti ex eo datum illi locum incogLemnus muni sermotae, quod Pelasgi incolentes Lemnum, inter
Isii' liberis,ex Atticis susceptis mulieribus una cum ipsis in ''''R ' tribus,quas rapuerant cu enim videret liberos ex illis suist pios Attice semper loqui, Atticis uti moribus, sic edocto δmatribus, & aspernari Pelasgas puellas, seseque mutuo tWς. ab iniurijs Pelasgorum puerorum , ex quo in suspiti οφ cum venissent Pelasgi ne grandiores facti, more Attico, istgitimos liberos eij cerent,eos interfecerunt cum matribR i
102쪽
Italis ex eo Dijs, in famem,pestilentiam, & orbitatem inci
derunt: quare oraculli in Delphicum de liberatione consu luerunt. Vbi animaduertendum legi debere apud Herodo tum δὲ Aοιμω,-απαιAM non , ut scilicet dbeat vexati pestilentia,& Orbitate,non fame,& orbitate: nam
de pestilentia Dij consulebantur, Ut mox docebimus , & italestisse videtur auctor Ad agi j , qui facit pestilentiae mentio nia, vel fortasse utrumque fuit,& indoctus aliquis Libra rius putans idem esse bis repetitum superuacaneo, verbum deleuit. Sic apud Pausaniam similis error irrepsiit secundo libro,qui inscribitur Corinthiaca,ubi dicitur fuisse Panis sio lutoris Phanum ita appellati, quod per quaedam somnia ab illo Deo magistrat3bus Traegenioru immissa ακεαν GH του
buere pestilentiς, quae eos inuaserat,dc praecipue Atheniem 1es: nam ibi in vulgatis legitur λιι οὐ, idest,famis: sed in me lioribus Codicibus legitur λοιμου, id est, pestis: quod etiam Fridericus Sylburgius in suis in Pausaniam Notis animaduertit, &Gulielmus Canterus in suo Syntagmate de ratione emendandi Grςcos auctores,quod impressit cu orationis bus Aristidis a se couersis, testatur hoc esse frequentissimu, Vt ι in οι,&contra corrumpatur. Sic in Aristide factum dueit in oratione ultima Tomi ter iij cotra criminantes, quod non declamaret, & panantheniaco, in quibus alterum pro altero est positum horum verborum λιμόρ, &ὶ λοιμοζ. De hoc vero adaglo ibidem Herodotus ait, ανα τὸ τα σμτλια ἔργα πάντα λὴμ να - σὸαι, idest, Institutum est per omnem Grsciam,vt infelicia opera Lemnia dicerentur. Meminit etiam Eustathius in primo Iliad. ubi alia etiam re- recitat prouerbia ex eodem fonte derivata, Vt An- η αν ληιχνιον βλεπιν, αντι τοὐ-, id si Lemnius aspectus, pro toruo, de igneo: neque abest araritione Lemnum crebro pestilentia laborasse ob siccitatem, aestum nimium,cum abundet ibi το πν' αυτρόιrior, eqst,ignis sponte nascens,& exiens e cauernis, & terr sia audi; quare Poetae finxerunt Vulcanum a Ioue proiectum, Celo de sum in Lemnum decidisse , Ad quam rem ma line confirmandam illud facit, quod in eadem insula iniit' ἶRς' lexipharmacum, remedium contra pestem estim
103쪽
aeo In Thucyae. Narrat. Te sentia A
uentum,nempe terra ipsa,Lemnia appellata,Grece lidest sigilliam: nam ita est djuina prouidentia comparatum, ivt ubi malum aliquod natura Voluerit Oriri, aut quid Menesi cum, proximum quoque remedium mali eaecogitariti sicini Indicis regionibus, ubi exortus Gallicus,in eisdem etiam in uenta antidotus, nempe Gladiaci lignu, M aria, quibus illud etiam quasi auctarium addite ad comprobandam in hac in sula pestis consentaneam illius la ture,& temperamento generationem,quia antiquitus abundauit, quemadmodum da Africa ob id etiam pesti obnoxia nerpentibus: unde etia noemen adepta fuerat: appellabatur enim ρψιοι σιτ, qua sit dicas ,1erpentaria: illud enim venenum terrae ipsi naturaingenitu, dc insitum ad procreandam serperitum tantam vim , atque copiam accommodatum,aptam quoque reddebat eandem
ad pestis venenum concipiendum, quod est illi simile natura: nam testatur Galenus nihil aut parum differre haec tria venena, serpentum Venenatorum, pestis,&quod gignitur in l
εν Alijs in locis. J Videtur sigili sicare caete
ras Graeciae regiones,insulas,& ciuitates,que inpius pestilen tia vexatae: nam Delphicae pestis extant apud Historicos te
simonia,quae ab Apolline,ob A esopi interitum dicitur im missa. Meminit Herodotus lib.6. Delphicae pestilentiae, Vbi dicit Sacrorum causa mistas a Chijs centum iuuenes Deliphum, duosque tantum redissse,caeteris pestilentia sublatis Delos ipsa etiam vexata pestilentia, cuius meminit Aeschbyestes o- nes in illa epistola ad philoς ratem. Creta non caruit, testis
C pestem illius describit in tertio. Thessaliam pest,
dii h is lentia laborasse multis annis ante hanc Atheniensem pestesilai. testis est Soranus, quam dicit ab Hippocrate curata, Co insidiam,& patriam suam a pestis incom modis,& damnis vendicauit Hippocrates, eodem auctore Sorano in eius vita . que admodum etiam Argos,& aliasndem Soranus testatur multas Graecis ciuitates integras a peste liberatas opera HippQ cratis ως-λοιμῆν ρλαs si irae r&ιπνολ e, idest,ri a pestilenti js in tegras ciuitates liberarit. in Cranone Graecie ciuitate
gna etiam pestis incidit , biennio ante hanc Atheniens m, quam describit in a. E pid. ipsemet Hippocrates,ut in prim 'cam, quae regnauitin Thaso, ubi eius persequitur cQnstitv
104쪽
tiones. Abdera ciuitas etiam peste laboratiit, δί opem Hi p. pocratis implorauit, petens Vissimul ab insaniat Democritu
talem,inquit Soranus,quare in Epidemicis historijs freques est mentio aegro rumin Abdera . In eisdem quoque multarum habetur mentio cinitatum, ac locorum, in quibus aegroti curati sunt ab Epide micis morbis, ut Perinthi, Lari R1,, Cygici, Melibaee, Elidis, Oeni, & aliorum Plurimorum, quae poteitis apud ipsum Hippocratem Obseruare. Orcho me num memorant pestilentia etiam laborasse, quo tempo re simul Tirosia ae defecit oraculum: Potnienses quoque pathsanias memorat in Boeoticis pestilen tia vexatos,ob interse, istum Liberi patris sacerdote , dum temulenta sua illa fac raperagerent. Idem testatur in Arcadicis Caphyenses peste correptos propter pueros lapidibus obrutos, qui funiculo per ludum Diadae Doli collo alligato illud trahentes dictitabant se Dianari strangulare . idem in Phocicis auctor est Cheonaeos pestilentia laborasse, oraculumq; consuluisse. de curatione. Lacedaemona etiam pessis ingens diuexauit priscis temporibus,pro qua cum oraculum consuluissent, redditum responsum, mali vim cessisturam, si qu tannis nobilem Virginem immolassentn quod factu seruantibus Lacedaemonijs, clim forte fortuna sors Helenae obtigisset, suisque ornamentis insignita duceretur ad aras mactanda,deuolans. Aquila gladium subreptum,ad armenta detulit,&supra i uencae collum demisit quo prodigio cesstauit Μαρθε κδενὶα,. idest, virginale sacrificium ut testatur Plutiarchus in Parallelis ex Aristodemo. Alterius pestis in Sparta grassatae facit mentionem idem Plutarchus in libro de Musica, ubi diciteX Oraculi monitu sanatam a Thalete, Musica: Θαλητατον
:VWρτην, καθαπιρψκσι Πρατυνας, idest, Thaletem Cretensem Iorunt, ex quodam Pythij oraculo accersitum Lacedaemonios Musica sanasse, &liberasse ab ingruente peste Sparta, Vt ait Pratinas. Stobaeus in titulo de fortitudine meminit teriis adhuc pestis, qua laborarunt Lacedaemonii, inqua. ρη μ ρς idest, datum est oraculum iri liberatum a peste ei
vitatem, si duo se Regi Xerxi mactandos pro Patria osse
105쪽
rent,quod fecere Bules, & Sperches. Diodorus lib. .cap.r . meminit etiam pestis per Graeciam grassantis, quam Ar staeus Apollinis, Sc Cyrenes filius in Chiosacris factis depu lit, Sirij Canis ardoribus mitigatis, & Etesiarum flatu impe trato. Pausanias in Corinthiacis meminit cuiusdam pestis, qua Traegenis vexati, & a Pane per somnia liberati, ex quo
Panis solutoris λυτκφἱ ra et e temptu erectum est. Aoniam quoque,quae Boeotiae regio montana esst, vexatam aliquando pessilentia constat, quς cessauit ex monitu oraculi, virginum duarum immolatione, quam sponte obierunt duae iliae Orionis Metiocha,& Menippe, ut habetur ex Nicandro. Thessalus Hippocratis filius in oratione, quam habuit Legatus pro Co patria apud Athenienses,mentionem facit pestis cujusdam, qua laborauit Amphictionum exercitus, pro qua dicit consultum oraculum respondisse t Cervi fi lium in auxilium adducerent,qui mox inuentus est esse Nebrus Medicus filius Asclapiadis, qui exercitum a peste liberauir ; nam orς ce significat ceruulum,& pullum ceruinum. Cum his igitur pestilenti js arbitror velle Thucydide comparare Atheniem sem pestem , illius magnitudi - 'nem ex harum collatione demon
106쪽
On tamen tanta pestilentia, neque corruptela, stragesq; tanta hominum Vsqua memorabatur extitisse: neque enim Medici ab initio adhibenda pares erant medicina ob ignorationem , iζd ipsi praecipue moriebantur, ut qui praecipue a gros adibant, neque ulla alia humana ars, & qu Lumque in templis precationes usurpabantur, Vel diuinationes,& huiusmodi alia adhibebantur, Omnia erant inutilia,S: ab ipsorum usii demum reces ceserunt a malo superati.
107쪽
Tκῖ Na y vs I si pestis originem, ac tinc, pium ostendii 4 4 Iucydides,quod fuit in eunte aestate annii cudi Peloponnesiaci belli; cum primum foederati in Attica regione ceperunt eχcurrere,&Vastare Omnia, nunc illius magnitudinem nobis sub proponit, dc oratorio quasi pen1-- adumbrat amplificans illius vim ex comparatione aliarum pestilentiarum, quae licet alias alias Vastarint Graecie regiones, es ciuitates, ut supra nos ostendi, mus factum ex historijs; nusquam tamen tanta humani generis facta est strages, corruptela, nusquam tot hominum millia periere, quantum memoria repeti poterat, aut eX annalibus & historia, literarumve monumentis coni j ci, quot in hac peste coperta sunt intexijsse. Exaggeratq; multo ma Si S rem,SI casus acerbitatem berepto omni praesidio, quo 1blent pestes a locis emoueri , nempe vel humano, sub quo
continetur medictefacultatis scientia, pro qua tunc t mpo ris regnauit ignorantia medicorum, qui eo frequentiores inter bant, quo audacius ad aegros mededi causa incauti ac
cedςbant' aliae humanae artes, yel diuino, dub quod cadiit supplicationes,& preces, & sacra, quae fiunt in templis ad Deorum araS, nec non oracula, quae saepius consulta in aliis pestilentijs medicinam docuerunti Q omnia,cum ess Vminutilia,hoc tempore reiecta a populis,& plebe fuerς,mMQomnia superante.
108쪽
Ουμεντοι τοσουτh γε, Non tamen tanta. J Haec particula tamen,Verbamq; infra postum, memorabatur,facile ostendunt meliorem nostram esse explicationem,quam aliorum interpretum,qui de hac ipsa peste intelligunt: nam luce clarius meridiana constat comparare hic Thucydidem hane pestem cum alijs; non autem cum ipsamet,quod clim viderent ipsit mei Interpretes, ita verterut,ut fateri eos hoc sit necesse,vel Thucydidem loqui extra rem. Sabellicus, vulgato morbo tanta funerum frequentia secuta est, quanta nunquam antea hominum memoria ; quid planius hac sententiaὶ Valla, caeterlim neque tantum pestilentiae, neque tantii funerum usque fuisse memorabatur. Acacius, Caeterum noulla hominu memoria tanta pestilentia, tantaq; clades grassata est: quid apertius 3 Sed ut magis elucescat haec ueritas, omnium Historicorum, qui pestes descripsere: testimonia afferam,qui Thucydidem hoc in loco tanquam ideam,pem fectumq; exemplar imitantes, suas pestilentias amplificando cum alijs omnibus solent comparare,& anteponere, GNciq; praesertim. Dionysius Halycarnassaeus lib. Io. νό- Mos Hi
idest, pestilens morbus Romam inuasit, maximus omnium, qui superioribus temporibus memoraban poti, po
in mulieres dictus pestilens, δί laetatis calamitas,quanta nunquam antea,& alibi etiam. Sic Zosimus lib. l. in Decio, ολοι
σκυτπαπωλ αν ἐργασάμενορ, idest, Pestis urbes & ui-ςOS inuadens , si quid reliquum erat humani generis corru pit,ita Vt nunqua antea superioribus temporib ustantam hominum cladem ediderit, Sc in Galieno, επιβρ-ταὰ 'ρλεσῖ οιος ουπω et2 ροτερον ἐν πάντι τω χρο συνεβου, idest, pestis irruens in ciuitates, qualis nunquam antea in uniuerso tempore contigit. Sae Euagrius suam dicit pestilentiam , τὸ --
ς*παντα τὰ πνραην νι σαι, omnes,quae praecesserunt, pestilentias uincere: & sane si uolumus recte iudicare, potuit magς Omnium Thucydides suam alijs anteponere: nam ut di- m est supra omniu fuit acerbissima, quotquot unquam I antea
109쪽
6 In Thucyd. Narrat. Pestilentia
Thueydi antea fuere ; aut etiam post multis temporibus, quod ita rea di , pqst in statur Auen ar tib ;.tra i 3 . cap. I. ubi de hac peste ab Hip. lesbhoi pocrates in s. E pid. narratae uerba faciens ita ait. Sciendustita ab Aue UO certo,quod aiempore, Hippocratis usque nunc no fuit Zoar. epidemia aliqua tam pessima; nec malitissa, silcut illa, nec ini qua accidentia amujolenta & malitiosa apparuerint, sicut in illa. Mercurialis cap. L . triplex genus facit pesti , maximu, paruum, medium,& inter maximas collocat Thucydidiam his uerbis Talis fuit: Athenis relata a Thucydide, & a Lu cretio,de qua dicebant nullum sere hominem fuisse eo tempore repertum, quem uel morbus, uel mors, uel luctus non attigerit,licet nostri temporis Historici persequantur pestes insilio acerbiores, in quibus ad summam uastitatem reda e re interdum regiones,uel saltem maior pars hominum ex
tincta,quam seruata: in hac enim ut colligitur ex ipso Thucydide ) paulo plus tertia parte desiderati sinit: nam dicit
Agnonem ex quattuor millibus militu amisisse mille quin gentos,ut etia Diodorus lib. ia sedde antiquis intelligendu. . Αοιιιός, Pestilentia. J Tribus hactenus vocabulis pestem nominauit Thucydides, νων, λοιμον, φθοραν, alijsq; etia mox Vtetur: quare clim multis apud Graecos, Latinosq; Scriptores nominibus appelletur, multis modis hoc vocabulum pestis Vsurpetur,& eius notatio, siue etymologia a multis deducatur ; non erit alienum si antequam: ad alia maiora aggrediar, haec tria vobis breuiter praestem,ut primum scilicet colligam nominum hanc; quibus appellatur; apud Scriptores, varietatem; secundo,etymi rationem explicem ue tertio,quq significet . . Primo ergo sui dictum est supra) vocara est pe
stis nomine generis κατα το id est,per excellentiam νοσορ morbus: deinde communiter cum adiuncto ν ορ λ 'idest, morbus pestilens,quo passim ututur omneS Scriptores, Artaxerxes in epistola ad Paetum: Halycarnascius
hoc ere semper; titur; ut lib. 9. νοσορ καλουιάνκ λοιμικu, idest, Romi morbus Vocatus pestilens: & rursus νοσορη ατο λοιμικn,ideo,
Graec . morbus pestilens; pro quo dicitur etiam νοσορ ληιιωδ νquasi dicas pestilentialis morbus, quo utiturThucydide id sine prooemij, Plutarchus in Probi. qui etiam in Caesar j Vita appellat νοσουμα-, quo frequentissime. vii lux m
110쪽
vhidemicis Galerius,& ipse etiam Hippocrates. Aristoteles;
an Probi. 7. fCeminin una fecitn λοιμος, quς etiasteminea voce, dc articulo enunciata aliquando,nem pe λα- ut Hesychius auctor est: necnon quoque per ellipsim sim uram dicta es: per solum epithetum, omissis proprio voe bulo iubstantiae, nempe λοιμικα, idest, pestilens, ut Ragis imterpres Graecus inscripsit arui idest, de pestilenti scilicet morbo,de quo supra. Dicitur etiam idest affectio, siue passio, quo utitur infra uocabulo etiam 4 hucydides, Euagrius,di thequentissime cu adiuncto λριμωδερ πάδερ,quo utitur Euagrius,& Eustachius in Homerum, alij frequenter Scriptores. Diodorus Sicut lib. t r. Biblioth. dixit λοιμικὴν mi ερὶςαmν,pestilente circunst antiam, siaue ambitu,&circuitu. Tertio dicitur pὸ ι idest,internecio, corruptela,sstrages: n6 enim pol unico uocabulo uis huius uerbi exprimi: sse dicta mutρα το ρῆiσDιραον,ldest a facilitate corruptionis,& τ οσαπεσω χερωρ, id est,quod facile putredinem con cipiant,& com' putrescant humores,& maris etiam genere quo utitur bis infra uocabulo Thucydides, pro quo dicitur etiam θοροποιος νοσος, idest, internecinus,'interficiens morbus: frequentius uero reo ορ-δc ἐπιδ Rama, Scquo etiam absolute frequentissime utuntur tam Grςce,quam Latine uocantes Epidemia, secuti scilicet GD lenum in I. Acutor. conL .ubi definit pestem ἐπιδ iανο ε- ἔριον,idest, Epidemia pernitiosam. Suidas in uerbo, Iachen, di it λοιμωνεπιδημ αρ,idest,pestilentiarum Epidemiam. Homerus appellauit λοιγω, quasi dicas pernitiem, aut quid simile, I. Iliadis:
Βρυλεται αντιασαρ ut ιδ απο λοιγον αμυναι. idest, Si vult placatus nobis auerterepeflem.
Et mox ubi placatus Chryses rogat A pollinem, ut pestem
auertat a Graecis: ηδη νυν Δαναοιαν et κεα λοιγον αμυω. id est, Iam Danais auerte precor mala femina penis. d. hustathius ita: Λοιγορ o-α απο τοὐ λειπού καjαδευρ
i Rςrtilecte possunt ligos est pernities,uel a lipo,quod est