장음표시 사용
511쪽
sδ In Thucyd. Narrat. Testilentia
dari sui infra diceto tam cito non poterant , tetro odore 2 aspectu morbus vulgaretur,& cresceret Sic Liuiuslib Σ , cuius locum libet uniuersum hic afferre. Et primo, tempoti,
ac loci vitio,& aegri erant,& moriebautur,postea curatio, de contactus aegrorum vulgabat morbos,Vt aut neglectu set liq qui incidissent, morerentur, aut assidentes, curantes . eadem vi morbi repletos secum traherent, quotidianaq; λ' nera,& mors ob omnium octam esset, & Undique rius, n6..ctesque ploratus audiretur postremo ita assuetudine malles ferauerant animos, ut nom modo lachrymis ι iustoq; comploratu persequerentur mortuos sed ne efferrent quiden aut sepelirent, iacerentque strata eIanima corpora in conspoctu similem quoque mortem expectantila, mortuique ςgro aegri ualidos,tum metu,tum tabe, ac pestifero odore corporum conficerent: quam rem etiam elegantissime attigit Lucanus lib. 6.de pestilentia, ubi ita ait: ut
ι medii dirimunt morbi, tamqlie, necemque: Sed languor cum morte venit, turbaq; cadcntam lues, dum mixta iacent incondita viuis I Corpora, nam mi eros ultra tentoria ciues
Spargere funus erat. -- Et Sillius Italicus lib. I . Fasim etiam deserea iacent inhi mariaq; late. Corpora pestiferos tetigisse timentibus artasti l lSerpit scendo crescens Acherusia pestis. , ἐ lsi iiii hA quibus non dissimile 'illud quod 1. lib. histor. refert Z0b
mortuis corporibus referta, & cum extra ciuitatem corpinra sepulchro mandari no possent obsidentibus omnem c hium hostibus , sepulchrum erat ipsa ciuitas mortuoru, dς' ut alioqui effet locus inhabitabilis,&sufficeret quamβλβnon adesset alimenti inopia) ad corporum corruptionς inducendam a cadaueribus exiens malus odor:&Appi nus Alexandrinus de bello Punico ita - πολυστε, vi περιώgυνοι σποπιν
512쪽
bufos labes, erat psis multaq; & valde dolorifica coha bitanti cu corporibus si tentibus, M putrescentibus,&ς. Vbi etiahi stillii odem uocabulo, masculino genere θορο ,
quo supra usus Thucydide ,& laemimno cu accentu in ultima, φθορα. Eusebiu, Caesariensis histor. Eccles. lib. .cap. 1o. auctam pestilentiam testatui ex cadata erum proiectione, de foetore, insepulta eorum cadauera relinquentes, him morbi,quam per laec se effugere opinabantur, dupliciter in cyrrebant, dum ad pestjlentiae rabiem etiam foetor i epulto. rum cadauerum stingeretur Henricus etiam Ste Tanusin suis scholiis reijcit hcholiastae Graeci interpretatione dicens non esse extrinsecus nominatiuuilluc asciscendum in hui- taxi απογνωσις, sed di hit iliud τουτο subintelligi,ρκθουσομένον, idest,dicendu insea,vt frequenter factum a Thucydide ostendit in utroque numero, nempe, τοις δὲ, de illud τουτο dbcit non minus ad praecedentia , quam ad sequentia referri, cum&quae sequvhtur in posteriore quidem certe periodi
parte sint eorum, quae dixit veluti ἐπιἱήγησις , nam cum Ver-ho 3 προαιεν intelligendumest απο κονου participiumυσοντες . at Vero qui accedebant θεραπαυσαντες, hi disce e-
τουτο, Hoc. i Lucretius uidetur ita e n disse,ut utrumq; amplecti uolutae uideat ut
'Desicis amano moeso crim coi desacebat F nera respectam anima is mittebat thiJem, Idq; vel in primis tussiulabat funere funus
scilicet sex funerum aspectu desperaxio cresc rex, mors conseque et ur : nam ieferendum est illud id ad supe-ilara hohiadsequenti ut qbidam uolunt; carmi ha. l
513쪽
SIue enim nullii it timore perterriti se mutilo adire,peribant desilui, &Mornus qMexhaustae sunt inopia curantium , siue accedereob eadem vi morbi replessinteribant , & praecipuo qui virtutis aliquid prateientur:yrae pudore enim β' parcebat sibi ipsis ingressi ad amicos visendos,qβψniam & lamentationes morientiu domestici dem exhausti labore negligebant, a magno m/ q
514쪽
IRvΜ Auctoris artificium, qui non solu
verbis,& oratione amplificat,atque exag
gerat periculum pestilentiae, de strUemeditam, quam augebant duo polimmum ala grauissima, timor, siue potius desperatio,S . contagij susceptio; sed etiam Apsa structura, & methodo orationis, nadilemmatis figura pronunciat, ita ut es fugium nullum reliqpum fuisse factum. ostendat, reddens enim rationem superioris sententiae, atque comprehensi0nis,quod fiebat magna strages ob metum facile suscipientubus contagionem, ait, siue nollent metu deterriti inseruirς aegrotis,incidentes in solitudinem denegantibus ipsis caetς- risonicium quod alijs nollent ipsi praest re interibaniduserti,quod inregris etfamilijsaccidisse testatutisiue accederent curaturi, contagione suscepta conficiebaturi adeo ut omni OX parte summum esset periculum,atquediscrimen, in quo Otiam moueteto et ορ, ab inconsentaneo, quod scilicet illi,qui
minus debuissent fuisse obnoxij,nempe boni, M uirtute prs diti, hi magis corripiebantur, cum scilicet prae pudore non Ruderent denegare ministeria iam conse his morbo, taminitentibus,quos ipsi otiam familiares spretis eorum querelis, ῆς precibus efferati quodammodo, crudelesque facti dese
im , siue enim. J Franciscus Portus dicit hic esse a pὶificationis locum a contrariis,cum paulo ante dir issct,maximam
515쪽
In Thucyd. Narrati Pestilantia.
ximam stragem factam propter nimium t minum com mercium,& promiscuam eorum consuetudinem,qui cuti bant aegrotos, nianc afferre eius rei contrarium, destitutio nem scilicet, dc derelictione aegrotantium dicit. Et mox etiaasserit esse dilemma: aut enim alij alios adibant,aut non adi baiit metu det ti: si adibant,inficiebantur; sin minus de stituti illi omni auxilio inistribant: quare Utroquς modo maxima strages fiebat. Ego arbitror esse explicationem, & sto paναυιον superioris sententiae,quae obscuriuS pronunciata vi debatur: & quemadmodum duplex illa Vno erat quasi epi. phonemate conclusa, nempe grauissimum mali desperatio ac timor ι deinde contagionis vis late serpentis, hoc virum. que maximam cladem,S vastitatem dabat, sic diuisa etiam ratione per dilemma causa reddatur, & magis explicetur factum,quia siue per primum caput,quod erat metusingens, recusarent congressum ,&consuetudinem aliorum hominum,metu ipso ut fitὶ corpus deinde ad tabem suscipienda parante, corripiebantur pestilentia, SO cum ante hominum reiecissent consuetudinem in ipsi, maioris usus,& necessitatis articulo ab omnibus deserebantur,& omni destituti pre sdio, ac ministerio interibant, cum si fortasse suppeditata fuissentillis medicamina, & fuisset qui manseruiret, effugero potuissent: siue contra per alterum caput ab ossicio humunitatis non discedentes commercium tuerentur,ex consue' tudine mutua vi morbi repleti, dum praestare debita vellent amicis min isteria SI curationem,interibant,adeo ut ex viroque simul iuncto, sed quasi ex contrario, & aduet2 il lud,quod dixit,essiceretur, ut nem pe maxima fieret clade Caetera vero int interiecta ad illustrandas has propositis nes,b sententias . Sic uidetur Lucretius sensisse, qui incipit hanc partem uertere a particula χιτιολογικῆ, idest causatiuὸ Ait enim: Nam quicumque uosfugitabant visere ad aegros i
Vitai nimium capidi, mortisq; timente ii . si . li
i Toenibat paulo post turpi morte, malaPe, Desertos,opis expertes incuria mactans Lanigeras tanquam pecudes, bucera secta,um fuerant autem praesto contagibus ibant.
516쪽
heros metu ipso facti crudeles, ac laui,excussa omni illius eausa, misericordiar quare nihil mirum si illis quoque par pari referebatur. Sic Tyranni fiunt omnibus crudeles, & in
omnes saeuiunt,quia omnes metuunt, contra etia ob eo.
rum saeuitiam, pietatem in illis exercere ualde impium est.
inare merito isti quoque qui sua alijs denegauerant miniusteria destituti ab omnibus peribant: inquit Scholiastes, Φ-Orbati, & inopes ab uno quoque, qui eos curaret: omisit uero a hucydides , quia paulo post subiicitur ad uitandam ταυτοτατα,idest, eiusdem uerbi crebram, Meandem repetitionem. Duae igitur erant cauta,cur isti in-
te irent,vis morbi, in quam incidebant uel timore, uel etiadiuina ira,quod pietatis ossicia deseruissent, nec praestare indigentibus, M petentibus uoluissent, inopia assidentium,& curantium,ac necessctarias ad salutem res suppeditantium, . ex quibus duobus maximam solet pestis uastitatem,ac clade darc, quod eleganter attigit Ioannes Boccacius, qui ita ait: che traper lo diserto de gli opportuni struenti i ligsi insermi hauer
paean I per la foret a detapestilenta era tanta nesia Citta la molti. tudine di quelli,che di dὶ, ct noue morienoch e - Rupore era ad Odir dAre, non ea re Vario. Et Matthaeus Uillanus: Innumerabile quam ne mori hchesarebbono campati, e fossono stati nati alutati desie cos bis Mist. o miseι εκενω;ησαν, Domus uacuae tactae sunt. J Vt Pericli se- rε accidisse narrat plutarchus, cui omnes iiiij legitimi iniciriere, usque ad Paratum extremu, in quo uno fracta animo pe integret concidisse Periclem dicit,& magnitudine illa demississeus di domusque ad eiulatus,&lachrymas. Hanc rem praeclare attingit Manilius lib. i. Astron. ubi facit huius pestilentiς mentione,
tanto quondam populo vix contigit haeres.
Pausanias in B icis auctor est Amphionis Thebani Regis f miliam totam pestilentri sublatam. Et Venetijs in illa peste sub Duce Vstale lumniaria amplissima familia tota dei
', quam monachus adolescens solus superstes ex ea stirpe ducta, permissi Pontificis, uxore, renouauit, & nunc maxime floret. Liuius lib. de Peste,Vrbs assiduis exhausta funeribus,mult. Y,εί clarae lugubres domus. Paulus Orosius lib. 3, p. tanta sebito pestilentia exorta est, ut ministri quoque Uςiendorum sunerum non Iussicerent, deinde non essenso oo Itaque
517쪽
Itaque etiam magnae domus uacuae uiuis,plenae mortuisse mansertuit, largissimae introrsum haereditates,& nulli heii vis haeredes. Eusebius Eccles livior. lib.9. cap. 8: de pestilen tia cum fame coluncta: in agris,uel vjcis plurimae domus intus uauae remanserunt. Paulus Diaconus de gestis Lun 6 bardorum , lib. r. cap. . notat hoc quoque de illa Liguriana pestilentia Erat autem ubique luctus,ubique lachrymae:njuulgi rumor habebat, fugientes cladem , aut uitantes relin que bini domos desinas, habitatoribus solisςatulis eas set nantibus . Gregorius Ponti sex de eadem peste linguinarii agens in ea concione quam habuit ad populunt, ponituri Sjgonio li. i. ait habitatoribus promiscue pereuntibui do. mus uacuae relinquuntur. Elidem Sigonius in eodem libro de altera agens Inguinaria, quae praecessit hanc Gregoriana viginti duobus annis, ita inquit : Ante Iustiniani Imperato
ris excessum,nouum ipsam morbi genus incesserat,qu0 per sontagionem uvigato Mon integraeablum stirpes, atqpe fa miliae,sed ciuitates quoque frequentes eranteuersae. fili, a de peste ad ni istio. Papiae urbem prope ad uastitatem reddigiti Et lib. 3. de peste anui 8. Integris domibus exhλR huς qui mortuorum quidem sepeliendorum curam haberς. iii perfuere. Pausanias i Booeticis auctor est Ectenas populuBoetiae cum Rege primo Ogygepestilentia uniuerso Ieiij st , jtavit ineorum locum Kyantes, &Aones successendi Hai sep xxem omisit Lucretius,& hahet magnum ualdu facit ad amplificatjonem , ic exaggerationemvinuv
sam, quod integrae domus pestilentiae contagio extinguλὴ tur, Si pkreant, nullo relicto, Hieronymus Mercurialis Φpsi ust thu i a. reser in similitudi hem, propter qua fit in omni tagionis receptio, quam duplicem statu arcanam, fetiam, ita concludit non mirum esse, sitnterdym mρ tur contagio extingurintegra famili* , qui habenti' ς similitudinem tam arcanae qualitatis,qu in mantistit H litatem porro rc nam dicit esse cordissuandam iniςM Item, propter quam id facile altera tur, dc facile ta*p,
518쪽
.dicens. Ex quo potestis facile intelligere uera rationem, cur integrae familiae interdum sint extinctae. Idem refert in conat actum cap. I7. dc in lib. dem Orbis puerorum. cap. de variolis rekrt in proprietatem paternam, & humorum si militudinem; propter quam etiam dicit esse contagiosas variolas Dionysius Halycamassaeus caulam huius orbitatis famili, tum refert acceptam ministroruna limpite, o talae sic κιαθῆναι A. απορίαν idest,ut multae domus viduatae fuerint incolis propter ministrantiu inopiath. I ἀτε προὶποιεν. Sive accederentiJ Altera pars dilem malis , qua amplificatur etiam strages & vastitas, quia qui aegrotos
adibant ossici praestandi gratia , repletymoibo discedent es
ς-μraa tem p fio, colit gibus ibant P. Idest,interibant contagione foedati, & laboris ut, subii git enim atque labore, quem subire aegrotantiu preces, querelae cogebant, & ita se breu iter ex plicat ex hac parte.
lntarem labore, pinyprem tum cogebat Gire, ὲ . . alandis a lassorum vox mixta .ce querela.
Hic vero mihi venit in mentem dubitare,qua ra tione fieret haec contagio de qua hic quoque apertissime intelligit, S Ati ages loquitur Thucydides, an. f accedentes ipsi, tamquam esca Π p Πς
ad suscipiendum parati attraherent inquinamenta pesti ha stavenenum, ut verba illa significant μετα η'κω, dc ἀμ-μ ,eonta repleri, te de patiente dicu tur, an affecti immitte- gij. rent, ut significantilla μεταδοτικὸν, dc μεταδοαρ, an postremo Venenum suapte natura inuaderet, ut significant verba illa μεθίςαδεα ι,& προσπέλαων, migrare, M accedere, quibus utitur Plutarchus,&ανα πυτακα replet,quo virtur Aristot
las, sed respondendum censeo, haec omnia simul conuenibrst ad efficiendam contagionem,agentem,patientem,& ve' senum , sed attribui actionis vocabulum potentiori , quod ubi vehemens,aliomm defectus , 5 'vires supplet, ut exem, gratia, si vehemens sit pestis venenum, quamuis non r)tum passuru m corpus, & agens, nem pe,aliud corpus undς effluxura inquinamenta sunt, vi tamen sua, & magnitu' dine facile migrat,& inficit. --πυιεταονοιο--LQui virtutis a i quid prodi terent.JVR ,'prata lare a Personis, quae cum minime, deberent esse
519쪽
es,noxiae morbis propter Virtutem, ob eam ipsam causeri in morbos incidebant, quia cum virtutem,oniciumqueco terent, adduci minime poter ni, ut desertos esse paterentii miseros aegrotantes conquerentes,dc complorantes,cuina
se cum maςulare scelere, & impiet te, siquod est virtutis hollent,morbi contagione replebantur,&interibant Aristote te in a. Rhetoricorum, Ibi persequitur, τἀελπιν idest, rei miserabiles, quaeque nrάbdi, possint excitare, hoc quoquς enumerat cum, scilicet,inde malum c6tingit,unde bonumerat ex pestandum, το AMRrροσηκεν ἀλαθον τι πρηα, κακοντι συμβῆναι,& inter eos, qui solent maxime commoueri missscordia. ponit τουρ ασε παιδ ευμ νουρ,idest,eruditos,liberaliter
educatos, in cluibus, scilicet, est aliqua virtus, rationemde reddens ait, ευλογι ι- idest, cum ratione bene res humanas reputant, atque considerant, ex8licat autem Scho. liastes Grςcus virtutis aliquid, φιλανθρωHeth μαλα oratiidest humanitatis, &dilectionis, quae duae sunt virtutes philolcripho,& Christiano homine maxime dignae, quem tamerci prehendit Henricus Stephanus, sed utrum recte necne,alijs integrum relinquo: verba eius tantum recitabo. Hic quoq; pecca re videtur in expositione nominis neque enim αξετη, nihil aliud est, quam φιλανθρωπια. Nisi potius dicendum sit, α ἐκ τΛρ- όσρονκ, respiciendo ad ea, quae pro b
lere illos dicetur, in hoc enim ipso qd0
s janς virtutis exem plum δί specimen recitat Eusebius histecel. lib, 7.cap.ro. ubi christiani homines in illa pestilentia, qua pagani se inuicem,oc carissimi quique deserebant, cli 'ritatis ossicium, de humanitatis praestitere misericordix, R; ipse inquit,ex hoc m artyrium capere praesumetes: inutu ς patribub nostris pro nimia charitate dum absque ulla cud ctatione jnfirmos visitare non desinunt, S: non solum miI x re, sed & ministrare,& exhibere ossicia,quae dominus pyς cepit, serpente morbi contagione, cum illis pariter, qRihq ministrare Voluerant interibant,anuctu enim quodam ii
ctionis attracti, dc velut participare dolores eu doleti in II iodies,alienas in se mortes haud segniter transferebg
520쪽
ffecti sunt eorum, ut dici t Apostolus Jc quae s quunt, quae si quis Graeci malit audire, ita sonant. οιο-πλῶ
Paulus etiam Diaconus lib. z.cap. . degestis Longobardorum simile quiddam narrat, fugiebant Mij parentum insepulta relinquentes cadauera,parentes autem obliti pi tatis viscera natos relinquebant aestuantes,si quem sorte amtiqua pietas perstringebat, ut vellet sepelire proximum, restabat ipse insepultus, dum obsequebatur perimebatur, dum conserre obsequium defunctis prae medit batur, ipse sine sequio futurum cadauer remanebat,ut videres staculum in antiquum redactum silentium. iris Pudore enim. J Hic magna se se nobis offert difficultas, A nodus psne inextricabilis, & labyrinthus: 'nam videtur speciem virtutis facere pudore, cum dicat eos, qui aliquid virtutis profiterentur pudore deterritos, no Oim cum miseris,ac ministerium denegarent, praestitissu omne 9pςramineq; vili labori pepercisse Platonem fortasse sec id ,qui in b,de re timoremM Pudorem optimos dicit esse custodes rerumpub.&Protagoram, quietuitatum vincula, α ornamenta statuit Pudorem, & iustitiam, quod altςr Vir, tutis amore coercet, altera formidine penae deterret, M
Παρ ερυ -s idest, emem escens quiliset. Et Diogenem, qui erubescenti puero dixit,fili, hic est viri. i. color, a quo non dissimile illud Pythiae Aristotelis filiarxesponsum,quae interrosata de optimo colore, eum esse di