장음표시 사용
561쪽
1 1 s In Thucyd. Narrat. Pestilentia
eenderet saepe alius, & quiuis fortasse terrae etiam filius tesprie iniectus a deferentibus suos passim omnibus, ardebit& ignoratos metas cum Mula carissimis,qui pyram extruese' rat, colligere coFebatur. . εο κηνρντ Tabernacula Ollos rant. I Deductumidest, scena, verbum quae a 3σχω,idest, honthaeo, diῆd
κρατουσα, ο φυδατουσα , locus, qui nos continet, ae
tuetur. Praecine vero ad significandam vitae temporari breuitatem usus est verbo a scenis deducto, quasi scilicet fabu scent eo- lae si milis esset in scenis recitatae, ac tragoedi js ille euentus sup xδ δ hμ bitus nunc viventium, ac florentium, paucis post horis, velm p/ yt' iacentium, ac perfunctorum hoc vitalis peregrinationis momento: quae quidem similitudo eleganter ibi et a magnis viris, δc orat ribus usurpari ad vitaehreuitatem sis nificandam. Sic Cicero de Senectute ait: Hi mihi videntur fabillam aetatis peregisse , neque tar quam inercitati libstriones in extremo actu corruisse. Et alibi etiam comparat senectutem,& finem vitae actui scenae. Quinimo ipsum corpus nostium apyellatur σκηνος,&σκη μα, teste Elymologici auctore, vinxξα το σκηνην ἀναι-ψυχαζ,quod sit quasi qupdam scena,& tabernaculum animae. Omnem vero hanc intemplis habitantium turbam agrestium fuisse, δί aduenaruostendit L .ucretius,qui aedituorum auaritia fortasse, & lucri cupiditate abuti permittentiu templorum ipsis spatij hin ip sis tabernacula collocarant. Ita enim ait ille: iomnia denique sancta Teum delubra replabat iCorporibus mors exanimis, Merataq; mium functa cadaueribus cessum templa manebant. Hospitibus loca, quae compleram aedimentes. αυτοὐ ἐναποθνησκοντων, Ibidum commorientium,J Acin
tius Potius dicit latenter accusari hoc loco Deo) suos, qdi nullam opem tulerint morientibus quasi in sinu,&complς xu suo, in templis nimirum. Sed ego potius existimo sigi ju care Deorum tacitam vindicta atque ultionem,qui spro ab illis ibidem commori eos permittebant, & tot calamit albus implicari,ac miserijs patiebantur ut ibidem poeta /rent, ubi impietatem admisisset,& religionem uio, uo templorum in profanos us usurpato domi iliQ: i s supramodum cogente.
562쪽
iicet in templis passim nulla habita sacrarii reru ratione,aut habito Diuis debito honore, in temploria ipsis tabernaculis
procumberent, dc mortui iacerent i quia scilicet uis morbi tanta erat, ut Omne Illis cultum , me tumq; Deoru expectoraret,& commota mente ad limpia quaeque facinora impelleret , dc ad contemptum dium arum quarunacumque rem,& humanarum : nana templorum sanctitas uiolabatur profano cultu, mortuis cadaueribus,neque religioni habebatur sacras etiam etiam res ad profanos usus adhibere,& alia
huiusmodi scelera patrare,& his se inquinare parricidiis .: quod etiam ui doloris tribuit Lucretius, qui ita ait:
καὶ Αρων, -οσλ. Et sacrae δί sancta omnia. J Disse
runt haec duo inter se sacrum & sanctum , ρον est, se τι-ειαν θεου αποτὲ nia Ddi τοπο , in Dei honorem praecisus locus, Romani latius omnia diuino cultui macipata, sacra appellabant,ait enim Trebatius quicquid deorum ergo habe- s cra Plitur, sacrum est, siue aedo, siue ara,vel signum, locus,aut per cunia, siue quicquid aliud more, institutoque ciuitatis rite dijs consecratum foret, a quibus vero fieri posset consecrartio legendi sunt Iuriisconsulti, & Alexander ab Alexandro
Geniadierum lib. 6.cap. idem vero sacrum, ac religiosum erat quodammodo, licet hoc verbum sit latius, de quo Alinius Gell. lib. . cap 9. 6c Macr.lib. 3 cap. 3. &Origo temploru,
ac sacrarum aedium a sepulchris deducta est, testibus Eusebio ac Lactantio, quos citat Lilius Gregorius Gyraldus de vario ritu sepeliendi& Clemens Alexandrinus testatur sinperstitione victos animos vocasse templa, quae prius hominum sepulchra fuerant condita magnificentius, ut in Arce Atheniensi s ne longius abeamus ab Historico Cecropis sepulchrum fuit testante Antiocho in nono Historiarum in Templo Palladis acebat Erichthonius, sanctu Nero teste sanctum Vulpiano de verb. sign. dicitur illud, quod neque sacrum,ne quid sit. que profanum est, sed sanctione aliqua firmatum,ut sanctae leges, idest, sancitae de confirmatae, vel sanctione roboratae, Vel ut ait Μacrobius 3 .cap. 3 quae non debent poenae sam ctisne corrumpi, graece dicitur ὁσιον ab qaod est σέβων si idest, rancio quasi m ut leges sanctae dicuntur,idest,
563쪽
s is siue καὶέσω. sancta. J Tribus modis hoc loco explicati hodcinctu tri- verbum commode potest, triple que aptari sensus. primit... π: dictum est quod si gnificat sancta omnia, quasi c6s
cina praesiis partui, quoad in profanum abeat locum, si οσια χρὴ id est, pecuniae no sacrae,ut Hyperides χρ raτατε ἱερα κρα τα οσια. pecuniae sacrae, dc profanae, sic Isocrates 7οις ἱεροις' τοις οσιηιρ,sacris,et profanis, sic Demosthenes etiausus,d alij quampi imi coniungentes haec duo quasi strii. θετα. Didymu que teste Suida dicit τειερον 1 πτο blιωτικον,id est,dupliciter dici sanctum,& sacru, dc priuatum,quod alius dixit, τα Ihμοσιαώια, idest, populuria profana: qua etiam notione sanctum dici apud latinos testatur Macrobius lib3.cap. 3. ubi ex auctoritate&testimonio Trebratij in decimo Religionum refert sanctum interdum esse idem , quod sacrum , idemque quod religiosum, interdum aliudj quod nec sacrum, nec religiosum est, sed
incorruptum. Vt sancta ad vos anima atque istius nescia culpae,
χamuis etiam sacrum, dc religiosum usurpetur contrario sensu. sic Maro. mi sacra fames.sic versus ille religentem esse oportet religiosum nefa , i, si perstitiosum, hoc vidit Portus qui interpretatus est, sacra Sprofana. Tertius demu ut intelligatur de iustis,q persoluunx mortuis, sic Suidas interpretatur, o ια Λέπι θανατε, πιμ', bo nor,qui debetur morti: &anox bristi κου Getu, idest, funus, funebria, sic Elymologici auctor 1xerbo ας,οσιωσαρ,& qu re quidam ceremonias intelligunt significari,acritus,qujV Vterentur in sepeliendis mortuis & hoc videtur modo M tellexisse Scholiastes Graecus,qui admonet legi posse eti)m θηλυκωρ,idest, foeminino ritu, , nam omων est, a neutro, το οσω, Henricust Si hanus in suis Scholij , λς notis tam in ipsum conte1fui, quam in Scholia Graeca roy
cit Scholiastes hanc sententia, quod sit scribendum '
564쪽
steminino,duasque affert in posterioribus causas, quibus id non probat,primo generum dissimilitudinem,quia si recte
dicitur ἱερακρα non pari pacto dicetur ἱέρακμόσιαι, quae praeter diuersiitatem generis, habent aliud discrimen,quod alterum substantivum,alterum est adiectivum. Secundo uanon ut ἐνικωρ, id est, singulariter dicitur om8, ita numero multitudinis dicitur recte ουλο iαι, neque verium allatum Homeri, id probare qui dicit.
ουκa ντερ Κιγεν ινται. Non habentes quid agerentJCo-susam mentem pertu ibatam significat, qua abalienati quodammodo,& insanientes non ut morbi, quamuis syniploma sit pestilentiae quoque commota mens, sed de sanis adhuc loquitur: sed diuina ira, quae ubi primum poenas repetit a sceleratis hominibus spretae relligionis, S uiolatae, mentem illis eripit,&consilium. καὶ νοι ιοι . Et leges. J Iura, S leges sepulchrorum apud om Lege, se res gentes maximi semper habita momenti; sed potissimu pulchro- apud Graecos Romanos, variae apud veteres de ritu sepeliendi, & de sepulchris, & eoru sanctitate, ac de mortuis leges, ritus recitantur,quas non erit alienum hic colligere, ut locus iste totus magis illustretur: ex Platone in Minoe colligitur primo Antiquos Athenienses defunctos domi sepelisse, quod etiam de Romanis constat, unde larium& penatum religio remansit, qui ea de causa a gentibus colebatur, verum ea mox consuetudo, & ritus tum apud Gre Ahi uulcos tum apud Romanos lege duodecim tab. sublata est, domi sepe&antiquata,ut tetra, ac foeda. hominem mortuum in urbe liebant. ne sepelito, neue vrito,que citatur a Cicerone a. de legibus: quare etiam nomina quaedam remanserimi, ut efferendi, graece quatuor de causis, primo ne tabes
aere Urbanum inficeret, dc daretur occasio pestilentiae, secudo, ne licentia familiari sepeliendi daret delinquedi, SI occussis occultandi occasionem, tertio ut transeuntes Viatores ad laudes accenderent ad prςclara obeunda P patria admonerentur, quart6,quod addit Cicero, ne rogi igni b. urbs aliquando conflagraret, Vestales tantum, & lmperatores hac lege immunes reseruati, & quidam ob virtutis priuile
565쪽
sua In Thuyd. Narrat. Pestilentia
s, si V Cicero a.de legibus. Quod vero greci e tra urbe sepelirent bem sepe dc praesertim Atnenienses, id demonstratur Aeschinis testi listb igrae monio, qui Timarchum quendam uniuersum patrimoniuprofudisse ostendit, neque illi etiam fundo pepercisse, quem ater orauerat , ne abalienaret, ut si nihil aliud inde com
modi caperet, saltem mortua haberet, ubi sepeliri posset, MPlatonis, qui in duodecimo de legibus vetat fiexi sepulchru in loco foecudo,& apto ad culturam,ex agro culto, eoq; qui coli,possit,dicit Cicero, ulla parte sumi sepulchro vetat,&Marcellini, qui in vita Thucydidis dicit illius sepulchru fuisse extra Vrbem prope cyllam, & apertissime a Seruio sulpitio in quarto epistolarum fana. ubi certiorem facit Cicero nem de interitu Marcelli. Ab Atheniensibus locu sepultu rae intra Vrbem ut darent, im petrare non potui, quod relis gione se impediri dicerent, neque tamen id antea culil concesserant, quod proximum fuit, uti in quo uellamus gym- nasilo eum sepelirenarus, nobis permiserunt, uos in nobilissi mo orbis terraru gymnasio Academiae locum delegimus, ibiq; eum conabusi mus,posteaque cura ui mus,yt iide Athe, nienses in eodem loco monumentum ei marmoreum fa ciendum locarent. Prim umq ; consuetudo fuit terra hum 'Humihei diss Cicero testatur. Athenis ille mos a Cecrope, ut aiunto ortuos perimansit corpus terra humandi quam com proximi lac '. Iari obductaq; terra erat, frugibus obserebatur, ut sidus ''Τη- -- gremium quali matris, mortuo tribueretur, sciom ad xς frugibus expiatum, ut vivis redderetur: quare apud Xeno phontem octauo pardiae Cyrus mandat corpus suum Jesrη
ς , id est, corpus meum filu, cum obiexstiaeque in auro collocate, aut argento, sed terrae quampihinum reddite, sic Numam Regem conditum narrat Cico ro, qui hunc morem vehementer laudat. At mihi quidom sintiquissimum sepulturae genus illud fuisse videtur, qμψδpud Xenophontem Cyrus utitur,redditur enim terraecox pus, & ita locatum ac situm quasi operimento matris bψ in Litur, eodemque rimineo sepulchro, quod procul ad imp
ras regem nostrum Numam conditum accepimu ixςmque Corneliam usque ad memoriam nostram h ς'
566쪽
pultura scimus esse vana: Duas alias leges apud Aelianum Inuenio atticas de humadis corporibus, ita enim inquit lib.
tica est quicunque in insepultum corpus inciderit hominis, iiiij ciat illi terram, sepeliat vero ad occidentem respicietes, hoc seruabatur ab his , maxima enim quod ad primum
attinet) erat apud illos cadauerum cura, ut sepulturae mandarentur praesertim vero eorum,qui in bello occubuissent,
adeo ut si quis ducum bello perem pios sepulcho honestare neglexisset, capitis etiam poena puniretur, & Nicias Atheniensiu in I inperator omnem sub si stere lacit exercitum, ut duos latum peremptos milites sepeliret, Chabrias profliEDtis ad Naxon Spartanis amisit occasionem delendae uniuersae classis host ilis,ut cadauera legeret. Cimon q; stius Miltiadis se captiuum exhibuit pro patris sepultura sequare etiam ad summum supplicium irrogabatur lepulturae priuatiO,e clesia etia impiet tis danatos priuat iure sepulturae, apud Iuriscons priuatio sepulturae est: maxima poena l. I. in fi C. de his qui parentes, aut liberos occiderun apud Graecos ut te- Qui sepulstatur Xenophon. a. ) Sacrilegi, SI Proditores, quibus nullum maius excogitari scelus potest sepulturae priuatione h' Ehio, , damnabantur, ut de Phocione constat,&alijs reis proditionis , quorum cadauera extra fines atticos proiecta, quod Mex nostro patet Thucydide, qui in primo dicit Themistoclis ossa ab amicis clam in attica sepulta , κρυφα αλω ,
est, cui verbis utar Aemylii probi idem ab hoc acceptum reserentis in uita Themisto. quoniam legibus non cocederetur sepeliri, quod proditionis esset damnatus, quae Verba Thucydidis Marcellinus pronuntiat de ipso Thucydide in eius vita, quare apud Sopnoclem Menelaus uetissepulchro condi Aiacem suspectum proditionis exercitus: sic etia eos sepulthrae honore privaban qui se ipsos interlaciden quia
scilicet, ut aiebat Pythagoras, dc repetiuit Citasti se somnio scip. in non est iniussu Imperatoris ex statione ς prςsidio decedendum, qlet Gyraldus amotauit, quas cinquit ille ex Egisippo non expectantes Dei patris imperium, merito
567쪽
sa In Thucyd. Narrat. Pestilentia
matris gremio hoc est sepulcro priua ti, sic parricidae & mi
tricidae: quare etiam extat apud Euripidem generalis lex de non violandis mortuis in Antigona, κα-νο κώριται δή -. ριυρ, idest, illud δc constitutum est mortuos n6 esse violandos, haec a Solone constituta lex, sic enim in ei ui
κον,αφαιίειν της το ὀδιον,idest, laudatur de Solonis illi lex, quae vetat maledicere mortuo, pium enim est mortuos sacros existimare, di iustum est abstinere ab iniuria eorum, qui non sunt, &ciuile auferre ab inimicitiis immortalitate, de uiolatione autem sepulchrorum extat multae leges apud Roman.4 multa exempla,quot uero modis uiolentur declarat Tholosanus in iuris syntagmate ib. 33.cap ult. Quod uero attinet ad sςcundum deuertendis cadaueribus ad orie. Athbhien tem,polybills lib. 8. histo auia Orest apud Tarentinos id relis es verre. Sipsissime Aseruatu, cu et djcat totam ideo Ciuitatis parte orientalem fuisse plenam monumenti S, i 'id ταβαντίνων πολεως μνηματων ςὶ πλαξερ, i pars ead aret, rem. norum ciuitatis, quae ad auroram spectat monumentis plena est, S illud maxime comprobat Solonis factum de Salv. mina, quam ut probaret iuste ab Atheniensibus possideri,
ri est Atheniensibus sepelire,& ipsa sepulchra ad auroramide di et a plutarcho,in quo in inolevit error,ut et in Luci no supra cum dicat πνρορ έοπεραν, de Athenien. cum dicedu, rot εω Veru cu apud Athenien. funem ac sepulchrorum gnificentia ad luxum usque increbuisset,Demetrius eam lς ge minuit, yttestatur Ciceror. de legibus, non solum p na , sed etiam tem pore,antelucena enim iussit efferri, & hς pulchris nouis finiuit modum: nam super terrae tumulRR
noluit quid statui nisi Columellam tribus cubitis ne altiOxςt aut meris i , , aut labellum, & huic procurationi certu mygistratum praefecit, mox inuectus mos urendi,cuius
nit Lucianus in disputatione de luctu,& Homerusin L h- dis ubi dicitur,quod.
568쪽
πυραι νεκυ- καίοντο θαμειαι, idest, O rdebantquenta flamma crepitante frequentes.
Et in 6. ubi Patrocli corpus Vritur, mox sepulchro mandat, huius instituti causam eam fuisse non ulli diat,4 in bellis ab
hostibus erui cognouerunt,& ideo ne periculum hoc subbrentinuentum, Utvrerentur, quod fortasse apud Romanos potuit euenisse, nam constat Scyllam dictatorem primum ex gente Cornelia voluisse cremari, veritum talionem eruto C. Marij Cadauere: ut Pli. testatur lib.7. cap. q. ubi etiam ipse huius nostrae est opinionis auctor,qui ait ipsum cremare apud Romanos non fuit veteris instituti, terra codebantur, at postquam longinquis bellis obrutos erui cognouere, tuc institutum. Eustathius in Hom.duas affert causas huius ri- Mos uren
κατωμειναι,idest,ad demonstrandum, quod hominis diuina pars elata tam qua in vehiculo igne celestibus admisceretur, terream vero infra manere, alteram idest,ad
purificationem,quia scilicet, igne purgaretur,quod Euripidis &aliorum protat testimonio, Graecus Homeri Scholiastes eandem videtur innuere, cum dicat antiquitus corpora mortuorum cremata, cρια το απεριτ γίγνεDαι, id est, Vt ua-Cua a recrementis essent: unde uero apud Graecos uredi hic
mos, S cremandi corpora consuetudo fuerit prosecta, ibidem Eustathius, &etiam alter Graecus Scholiastes Homeri narrant, nempe ab Hercule, qui primus necessitate adactus cremauit Argiuum Lycimn ij filium, cum enim Hercules colligeret exercitum profecturus ilium , ad vindicandam Laomendotis perfidiam, qui sibi promistas equos obseruatam Hesionem filiam a monstro Cete, nolebat persoluere,petijt hunc sibi a patre socium ac familiarem dari,cum inficiaretur pater, quippe qui alterum filium amiserat sub ipso Hercule apud Lacedςmonem Ponum nomine, Hercules iure iurando pollicitus est se eum illi restituturum, ac reducturum, cum vero hic occubuisset cui fio in itinere, quo 'iure iurando quo uis modo solueretur,& promissa patraret, illum combussit, & cineres, atque ossa patri reddidit,ex qua etiam historia colligit Eustathius,& notat alium ritum grae-
Corum,quod scilicet,sola ossa reseruabant,dc sepeliebant in
569쪽
rj s In Thucyd. Narrat. Testioni.
hie auctor aliud ad rem nostram maxime accommodaturi notat, quod scilicet, praecipuo quodam priuilegio pestilestia correptorum corpora cremabantur,Vt in eo bello,ccete ri,qui occubuis ent canibus relinquerentur, S vulturijs prada, ut in eodem primo libro testatur Homerus.
e Multosque canes , ct rhstro vultur adunco , Troianos cepabit , &c.
patria lex Patriam hanc A theniensium legem cremandi corpora di is has Ebi cit Thucydides noster in superioribus, ubi agit de ritu sepe liendi publice mortuos pro patria in bello: nam cum dixis set, ν ω ' Hωμενοι, idest, patria lege utentes, Scholia
tes de Atheniensiuna sepultura, uidelicet cremantes corpora. Haec enim erat lex apud Athenienses,& omnes Graecos, quod etiam significauit Sillius Italicus lib. 13 .ubi breuissime persequitur uarios sepeliendi ritus,ait enim. feci ita ob patriam mavortis orte peremptos ,
Secreueresernini communibus trere flaui iis .
Ceremo. Quibus uero ceremoni j I in sepeliendis uterentur ex Lucia niae iςpζ- no, & Homero colligi potest: nam obolum dicit additum dic ἡ in ore mortui, quem danacem appellatum dicit Gyraldus Io,. a Danais, idest, uita functis, uel quod δανα, arida dicuntur item de lauandis, ungendis, uestiendis, rebus odoratis appurandis, & aliis huiusmodi. Alexander dicit suisse morem ut proximussanguinis, dia traheret anima egrotus exhalanti ' spiritum osculo exciperet, flatumque hauriret, mox dec qiis oculoS,& ora clauderet, nefas esse existimantibus a uiui morientium oculos spectari, idem dicit apud Graecos I ex 4ς cem & septem dies,totidemque noctes seruata corpora δη tequam cremarentur, ut Romani per septem tantu na mῖς
570쪽
ii in ara constituta acerra dicta,in qua odores incendebant, ident ueste alba cadauer indutum fuisse testatur, quem etiaeesorem fuisse luctus graecis dici scribtuit quidam apud Argivos,Syracusanos, Sicyonios idem seruatum,ut in ueste alaba lugerent, pyras uero pro personae dignitate fuisse uarie ornatas tradunt, ferali ante imo undique constituto cupressu , quem adhibitum quidam uolunt, ut grato odore nidorem cremati corporis abigeret, A temperaret: apud Romanos lege duodecim tabularum fuit cautum , ne de lignis politia extrueretur, quod etiam ex Solonis legibus desumptu fatetur Cicero r. de legibus 't caetera in duodecim tabulis,minuendi luctus,tamentationesque funeris translata sui
de Solonis fere legibus. Hoc pi us inquit) ne facito, Rogu
ascia ne polito, & mox extenuato sumptu tribus licinijs, & vinculis purpurς tollit etiam lamentationem,Impositio pyrae cadauere vesi es odoramenta, S cara quaedam illi imponebantur; & que i sanguine coniunctior facem auersus pyrς inferebat, ardebat,interim amici, S coniuncti comas to-debant, & in ignem iiiij ciebant,ut in Parrocli funere facta
narrat Homerus, inquo etiam canes S serui cremati sunt, antequam vero cremaretur cadauer, oculi eius aperiebantur, ut coelo paterent supini, interim mulieres lamentabantur,&fact praeclara defuncti decantabant, quod genus lamentationis Graeci laternum dicunt, Romani naenias, bc interdum propinquus aliquis ex superiore loco Inortui lauri des concinna oratione prosequebatur, in quo genere cum inuectus esset mos barbarus inter mulieres, Ut pectora per cuterent,genas laniarent, dc alia huiusinodi,quae narrat Lu
'παπομενου, di c.i.gemitus, ululatus,lachrymae, pectora
pulsatia, diuulsa coma, sanguitent. e genae, vestis discissa, Mpuluis capillis inspersus. Solon haec omnia sustulit,& admodςy4tionem redegi de quo ita Plutarchus in eius vita. ἐν--