장음표시 사용
571쪽
νοιαν κατ ἡσε,idest, frugalia instituit sacrificia,& circa lustri mitiora sacra,quaedam statim immisces ad exequias,&ablato duro ac barbaro more, quo prius utebantur mulieru ma
xima pars, quod caput fuit, placationibus quibus da, & ex piationibus, & statuarum erectionib. ad mysteria, & religionem deducens urbem iustitia obsequentem, S ad concor diam magis propen sam, & accommodatam reddidit,quid1
scribunt in luctu apud Graecos viros comam aluisse, mulie res totondisse: apud Romanos lege etiam uetitum lugere matronas, eiulare, quam legem dicit Cicero, ut multas alia ex Solonis legibus eisde prope verbis sum pias. Mulier genas ne carpito, neue lemum funeris ergo habeto, erat uero testis lugubris eiulatio. a Pittaco et uetitam frequentia afferit in luctu, ait enim, sublatia etiam celebritas uirorum
ac mulierum, quo lamentatio minueretur, habet enim luctum concursus hominum, qtio circa Pittacus omnino accedere quemquam uetat in funus aliorum. Vergilius elegater in funere Mi seni in 6. multa attigit, sed haec erat priua- pompila ti funeris popa. Publici uero praeclare ita describitur a Thmneris pu- cydide in hoc ipso secundo libro . Athenienses patria legehbς pud utentes publice funus fecerunt eorum, qui in bello primu/ inortem oppetiuehunt, hoc modo ossi mortuorum prop0 nutur, facto ante triduum tabernaculo, & infert suoqunq; cadaueri quod vult cum vero effertitur,arcas ex cupressis ducut, vehicula ex singulis tribubus singula, in quibus insunt
ossa singularum, unus uero thorus uacuus fertur stratus noextantium,quique inter coesos inuenti non fuere, imponit autem qui uult silue ciuis, siue hospes,&foemine adsut pro pinqus in funere eiulantes, condunt uero in publico monumento, quod est in pulcherrimo urbis suburbio semper enim ibi sepeliui occisos in bello praeter Marathonios, qui
bus ob singularem uilrtutem ibidem struxere monumetua ubi Vero eos humauerint terra,vir delectus a Ciuitate,qui s doctrinae opinione, & dignitate praecellat, habet laudati Oης consentaneam illorum meritis, qua audita abeunt. Poll. 8 lib.onomastici alterius ritus meminit Graecorum in mor tuisenem pe Vasis,quod ante fores aedium ubi i acebat caduuer, plenu aqua ponebatur,qua se exeuntes abluebant, ς baturque, οτρακον se ριζων, ostra cum Ardanium ab
572쪽
quod est rigo eius haec stitit ver
δε ρα-ἐκαλωτο αρδάνιον. idest, M qui ad aedes lugentis perueniebant, exeutes purgabantur aqua irrorati, hςc vero pro- o straesiposita erat inVase figulino,ex alia donsto allata,& hoc voca- Rbatur ostracum ardanium, & ibi etiam dicit appellari no v δἄπνον,ἐπιτωπDbs σύνολν,idest,ad luctum conuentu,quod tamen a conuiuio,& epulo funebri dictum alii putat, quod dabant potentiores,& qui conueniebant, parentes & lugentes consolabatur,cuius meminit etiam Lucianus fit luctu, quod alio vocabuli dicebatur , ut nors nulli volunt,licet significet etiam aliud, Latini dicunt parentalia,& silicernia, quod silentio peragerentur, Donatus dicit esse coenam,quς infertur dijs manibus,meminit ardani j, S huius ritus etiam
Suidas, qui ita ait in verbo αριρανιον , ἐτίῖουτοδ τηρ Θυ- ρὰρ των τετελευτκκοτων τοις scriοὐ Π- ἰfuυαν ι ναται,idest, ponebatur etiam ante ianuam mortuorum ingredientibus,Mexeuntibus,ut aspergerentur,apud eundem eodem in loco nempe fib. 8. Onomastici alius ritus legitur nepe quod innuptorum monumentis puella constituebatur lauacrifora, ait enim. των κορη, Q γον εχ ρυσαυδ ρο,όρον u υδρ αν n u κρωσσον, n καλπιν, inst, innuptrarum vero lauacrissera ad monuin mentum constituebatur puella, vas tenens a qui gerum, Vel
hydriam, vel peluim, vel urnam, vel stulam, additque hanc imaginem quaecunque ea fuisset ab Is eo appellatam, ἐπις.
ιικν: nam vulgo neutro genere dicebantur, επιςHματα, δί su M61 es
λαι επιτάφιοι, idest,colunae sepulchrales,& cuiuscumq; gene ronandiris columnae erigebantur defunctis, apud Aristophane fit mortuo. mentio in ἐκκλμα ουσαι e, alterius ritus, siue moris apud Graecos obseruari soliti, de coronandis scilicet mortuis nainducit Viru conquerente de uxore, ' mane diluculo surges abreptis illius indumentis eum quasi de sanctulam dc mor-
tuu reliquisset dices, χόνοινου, ςεφανακτας, ου 'ξmbAc . si non voronatum, additoque lecyto. ubi Scholiastes in margine explicans verbum ςεφανίσασα , addit τουτο ποιων ἐπι τ--ῶν, idest, consueuerulenim hoc sacere in mortuis , de Cicero in Oratione pro X xx L. Flac
573쪽
13o In Thucyd. Narrat. Testilentia
L.Flacco idem docet Graecos facere solitos, exponens quid contineretur plebiscitis Smyrnaeorum,quae fecerant in Cacstiitium mortuum: primu Vt oppiduna introferretur, quod alijs non conceditur, deinde ut ferrent ephaebi, postremo Vt
imponeretur aurea corona mortuo, quam rem etiam amnotauit Petrus VictoriuS,Var. lect4ib. a cap. 7. multa alia potuissem colligere,ia obseruare in hoc genere, sed haec in praesentia satis erunt, sit haru estis cupidi epularum legite libelli supra memoratum Gyraldi, & Alexandrum abAlexandro libro tertio, ex quibus multa adhuc poteritis expiscari. Tribus de περὶ Circa sepulchra. J Tribus de causis inuems Vsis insist lasepulchra possu mus dicere: primu , ut posteri admoneanasii. etiam esse moriendum: deinde,ut admoniti de sentire sancte stibi vivendum putent: tertio, Vt arceatur cadaueruaspectus foedus, & odor, qui communem viventium sociditatem possit laedere aere inquinator quam potissimum camsam fuisse dicit Seneca, cum vivorum non mortuorum causa inuentu sit sepulchrum,quod maxime probat Franciscus Petrarcha de remedio utriusque fortunae,cap.Vlt. Hanc Vero legum,rituum, & ceremoniarum perturbationem in sepe liendo notat eleganter etiam Lucretius his versibus: Nec mos illesepulta remanebat in urbe, uno prius his populus semper consuerat humara,
Perturbatus enim tutus trepidabat
Qq Pestatim pro re consortem maritus humabat. Sic Ouidius.
Corpora missa neci nullis de more feruntμη Funeribus, neque enim capiebant funera potiae, Aut tribu ata premunt terras, aut dantur in altos Indotata rogos, etiam reuerentia nulla ent, 'Deq; rogi. Agnant, aliemsq; ignibus ardent, uallachryment, desiunt, indefletas vagalimr torum. matrumq; anima uuenumque,sen m ex Nec locus in tumulos, nec sincit arbor in ignes.
A, Sepeliebat vero. J Quomodo sepeliebant 'Lystinabant ὶ Sed quod supererat, nempe ossa &cinero R'mabant,dc tunc religione incipiebat habere: nam priWit glob ini j ceretv r locus ubi crematii m corpus,nihil b d φ' reljgionis: iniecta vero tumulo gleba, de humatum bὸ dicebatur,& multa religiosa iura obtinebat. Hac xςy :
574쪽
gleba iniecta dicebatur a Graecis , teste Suida, qui ita ait:
χοa, 1 μιχοαin ἀποχεομρνη τρὰ νεκροιργα, idest, affusa mortuis terra. Licet paulo ante dicat o oore vocari ἐναγίσματα ἐπὶ τοῖ:νεκροὰ, idest, expiationes pro mortuis, dc mox θυο αν sacrificium mortuorum. Dicebantur vero sepulti,tumulati,
humati, conditi, funerati, sitit illudq; etiam apud Romanos discrimen, quod funus dicebatur cadauer iam ardens, sepulehis vel incensum, exequiae,dc pompa, dum efferretur, reliquiae,& bustum iam crematum, conditum iam sepultum: lectuli,& lecti dicebantur, quibusiadauera ad sepulchrum defere- 'baiatur. Item seretrum,capulus, sandapila, loculus, Grsce λαρναI: sepulchrum vero tumulus, Graece χωμα, n& -ελορ,teste Polluce. Tumba, δί diminute tymbia, & semitymbion: arca,cippuι, Olla, sol iv,pUticuli,quod fuisse sepulchrumiserae plebis dicit varro lib. . de legibus, quod quasi parui putei corpora continerent,vel quod in eis corpora putrescerent. Hypogeum genus sepulchri, quod conditorium latine dicitur, seu conditiuum: est enim sub te traneum,ut vis vocabuli significat, conch lia interdu appellata, & ciboria testa-rur Gyraldus de uario ritu sepeliendi: quae tamen non annotaui, choragium pro uirginali sepulchro pud Graecos, ut fuggrundaria , seu suggrundia infantiu sepulatita apud Latinos, qui xl. diem non excesserint i quae nonnulli sρια dicut Graece appellati, licet κρίον sit generale sepulchri nomen. Mausolaum etiam appellatum, usurpato singularis nomine sepulchri ad uniuersale significandu propter excellentia. ωρ ἐκατορ ἀδύνατο , Ut quisqsse poterat. J Quando scilicet nequibant ut uolebant: didetur enim tacite ad hanc sententiam respicere,quod scilicet ubi fieri quod uolumus non potest,ut possumus faciendu m,C acquiescendum . Hanc uero sententia Aristoteli tribuit Stobaeus, qui ita inquit: Αριςοτε-
λης--μιήλ-ται τὰ ωρ βουλοιχεῆα, ρει βουλε- ι ωρν,εται, idest. quonia n6 sunt res,ut uolum us,oportet uelle ut sunt, quam Lattulim Terentius in Andria fecit eleganter: Quaeso te depol Charine, quoniam id fieri quod uis non potest, uelis id quod possit, a qua non dissimile illud in
eadem Comoedia,ut quimus aiunt,quando ut nolumus, nolicet; quod uidetur expressum ex eo senario , qui apud Graecos circumfertur.
575쪽
sa a In Thucyd. Narrat. Pestilentia
Non sivimus enim ut volumus, at quipsumus. l.
quod respexit petarcha Hetrusco in Epig. xiv. ubi ait:
Sed eleganter Ariostus in Casaria Comoedia Terens u imi ratus expressit Actua. scena 9.
Non pu0hauer, quel chepuo bauer desideri Huc uidetur spectare etiam illud adagium Graecorum, quo praecipitur', si non possumus bouem, asinum ducamus.
Hanc rem ita expressit Lucretius s cuill aesu pryae consertem moestus humabrali , i ἀναισχυντους, Impudentia sepulchra Hoc uerbum mere est poeticum, Homericam redolet licentiam , consueuit enim ille per metaphoram accomimodare rebus sensus expertibus affectus ipibi homuiu, nςque solum corporis, sed . etiam animi. Sic de Sisyphi saxo dicit idest, is lxum impudens; de quo magnopere laudatur ab Aristotele: habet enim nescio quid metaphora σεμνον graue, ἐbα τ': ντο ἰλωτικον, idest, excedens popularem modum loquem Thucydi- di, ac plebeium, quo maxime delectatus Thucydides; qua di 0ς' - re poetica eius iudicata est ab antiquis locutio; imo etjδm reuocatum est, si posset uocari Poet irationpii. p brassis: de quare facit in ejus uda mei donem Mytecti H i
576쪽
dam adiecerat,alioqui certe debuit dum illa uo
cem αναισχυντους ita exponeret: ego uero tantum abest, ut
putem pudore assici debere Scholiast e,65 erubescere, ut ille inquit, quod ita exposuerit,ut potius audaculum ipsum existimem Henricum,qui hanc reprehenderit explicationem quae mihi maxime arridet, & germana uidetur: nam si prudor est secundum Aristotelem in a. de Rhet.
μελλουτων,idest , molestia quaedam,& perturbatio circa ea mala, quae ignominiam, seu dedecus uidentur afferre siue prae- Quae sin sentia, siue praeterita, seu futura: αναι 'ν xia uero, idest, im- impu denpudentia,est ολιγωρία τιρ--τα negligentia quς dam,& imperturbatio circa eadem,cum uetitum esset legi' ThueVilibus,& institutis ciuitatis, ut supra dictum, in alienum sepul- dem. 'chrum indere, &ignominiosum non gentili , proprio sepulchro condi, profecto erat impudentia eorum, qui no amplius reuerebantur illam hominum reprehensionem in alienis sepulchris mortuos sepeliendi, Sc dedecus emergens ex non propria sepultura accepta, quod hominibus conueniebat ad sepulchra conuerso sermone: Sc circa mortuos impadentiam uersari eodem in locoimauit Aristoteles, cuna pudore assici dicit homines,& ignominia notari, quod ex mortuis aliquid fuerint lucrati, quod dedecus exagitatum etiam dicit prouerbio κανα r. νεκρουφερ se etiam a mortuo aliquid auferre, Sc rtasse hoc significauit Tuia cydides , quod scili,cet sine ullo pudore locaretur sepalturae, in quas praeclarissi-oedi familiae cosuessent. Quod uidet innuere LucretiuS, .
V usque suum pro re consortem moestri humabat.
Pro re,idest,. pro facultate, redempto iure sepulchri: & hoc pacto conueniet, dc consentanea erit definitioni im pudentiae a Theophrasto datae in characteribus,ubi ita: αναιοτρον riseisi κιαταφρονκαρ αἰσχροὐάνεκα κέρδουρ, id est, impudentia est contemptio gloria: 16rdidi causa quaestus. Et eo magis placet explicatio, quia videntur illis sequentia verba Thucydidis fauere, ubi ait in alienas pyras suos mortuoS impon re solitos,& incendere non expectato funere domini,qui pyram extruxerat: 4c quod de pyris,idem de sepulchris intelli-gςndum. Illud vero verbum Scholiaste positu,signisi
577쪽
In Thucyd. Narrat. Pestilentia.
eat no solum hospitu,& aduenarum, sed qui no essent exei familia,cuius effetius sepulchri: illi enim dicebant alieni a familia quos non licebat in familiae sepulchro condere: quare Nobilitas Thucydidis arguit ex sepultura: fuit. n.cdditus in Cela in Cimonis sepulchris,cu columna ita inscripta:
ντωρ, De io ουδειρ rua θαήεται dest ,de prehenditur ex prosta pia esse Miltiadis vere. Peregrinus enim nemo ibi sepelitur, ubi vocat non eiusdem gentis, familiae, quos non fas erat gentiliiijs sepulchris condi: erat vero impudentia, aut alienum admittere in gentilitiam sepulturam, aut vi in illas irrumpere, nec reuereri, Vel etiam intellexit Scholiastes peregrinas, idest, factas in his locis, quibus non erat mos sepulchra faciendi, ut intra moenia: quare cum foris propter po putationis metum efferre non auderent, impudenter & in domibus,& in aedibus sacris condebant, violata consuetudine, & instituto veteri, vel explicandum im pudentia sepulchra, pro iniuriosa, quae scilicet cum aliorum iniuria essent coniunctar est enim mater iniustae impudentia: quare Cicero in oratione de lege Agraria aduersus Rullum coniunxit haec duo, iniuriam,& impudentiam in tanta iniuria,tantaque impudentia quid spectarit. θηκας, Sepulchra. Supra enumerauimus multa nominatum Graeca, tum Latina,quibus sepulchrum ab antiquis fuς iit appellatum: nam Graece dictum
Varia vero forma,& ex varia etiam male
ria fieri solita, de quo consulendus Gyraldus. In alienas pyras J Hoc est,quod su pra innuit esse violatum. Lex enim erat Solonis. idest, neque sepulchrum deleto,neque alienum mortuum inferto. Quod etiam legi bus Romanor si, & Praetoris vetabatur, & erat duplexasti' in eum,qui Violasset,ciuilis,&criminalis, de quibus I bolo sanus in Syntag.lib. et . Hanc vero Solonis legem citat etj in Cicero in a. de legib. ubi ita ait: De sepulchro autem nihil est apud Solonem amplius,quam ne quis ea deleat,neve si num inferat. Lucretius ita vertit hunc locum,
578쪽
ta ultuq; sis subito, & paupertas horrida suasit,
Namq;suos consanguineos aliena rogorum Insuper extructa ingenti clamore locabant, Subdebantq;faces multo cum sanguine sepe, Rixantes potius, quam corpora desererentur.
Manilius etia attigit lib. I. Astron. ubi meminit huius pestis. . Fessus defecerat ignis,
Et coaceruatis ardebant corpora membrisrEt Ouidius elegantissime totam hanc rem prosequitur.
Corpora missa neci nullis de more feruntur Funeribus, neque enim capiebant funera portae, t inhumata premunt terras, aut dantur in altor Indotata rogos, I iam reuerentia nulla est, Deque rogis pugnant, alienisq; ignibus ardent,um lachument de A indefletaeq; vagantur, Natorum, matrumq; animae, iuuenumque, fenzmque, Nec locus in tumulos, nec susscit arbor in ignes.
De varijs vero mortuos tumulandi ritibus, cum alii comburerent,alij suspenderent arboribus,alij exponerent,alij aliti' bus,alij canibus obiectarent dilacerandos,alij in flumina, Maquas proiicerent, alij in pulveres redacta comederent, alij integros esitarent, dc alii alio pacto cosumerent. Legendus stobaeus sermone C xx. Sillius Italicus lib. 13.& Lilius Gregorius Gyraldus de vario ritu sepeliendi,&c. Haec Vero consuetudo cremandi corpora durauit apud Romanos usque ad Antoninorum tempora,quibus in plerisque desitum cremari corpora, & terra humari, ac condi sepulchro coeptum est. Nostris vero temporibus in magnis tantum pestilentij Sadhiberi mos hic solet comburendi corpora propter multitudinem, ne inficiatur aer, alioqui igne absumi infelicissimum existimatur: quare poenae loco irrogari solet sacrilegis, impijs. Sic apud Persas, & Aegyptios nefas habebatur mortuos comburere, de quo Stobaeus sermone CXXij. ex Nicolai Collectaneis de moribus gentium : Perse enim igne esse Deum exist abant: quare nefas putabant Deo cada uer humanu offerre: Aegyptii alia ratione idem sentiebant: putabant enim esse animata belluam ignem quae omnia oblata deuoret,atque consumat, & cum est sata rata ipsam,&quae ab eo consumpta sunt,en ri
579쪽
PRImun q, coepit & ad alia in ciuitate maioris
improbitatis scelera auctor csse morbus, facilius enim audebat quisque, quς prius occultabat, ne libidine patrare videretur,cum repentina resum mutationem aspicerent, & beatorii subito tamς commorientiu,& eoru, qui nihil ante possidebant, repente eoru bona consequentiu . Quare velocitcrperfruendii bonis, & ad voluptate iudicabant momentanea,diemque vix duratura & corpora,& bos/pariter exis imantes,& nemo ad obeundos laborci pro eo quod videretur honestu promptus erat, in certu existimans, an prius qua id assequeretur,intoriret: quod Vero nouerat iucund & ex omni sibi p/x
580쪽
UANT A M licentiam in faexerit in hommuini coetus pestilentia,in mortuiS,tam cremandis, tum huli 'adis et antissime hactenus persecutus est, ctim nihil esse dixerit tam inctum,aCreligiosum; quod noli esset in profanos uius adhibitum,& uiolatum o mne ius,&omnem ritum, ac d metudin qin ruinandis cadaueribus. Num pergindenuo amplificare ab externis, nempe ad mortuos non pertinentibus,quantae fuerit occasio audaciae contemptus legum ubi enim si
mel fines quis egressus est, & quasi lineam honesti, ac iusti transsiliuit,facile in quodvis scelus sese demittit,atque praecipitat ostendit enim ex hoc quasi praetextu,ac nomine necessitatis spernendi leges instituta sepulchrorum ptopter
uim morbi saeuientis,& rerum necessariarum deaectionem, atque inopiam, animos affuetos iam uiolandis ritibus, legibus,hinc sumpta occassione ad omne genus sceleris, ac improbitatis descendisse, acesse uolutatos in sordibus quibuslibet, Sc libidine, eum ea; quae prius secreto si quando ubchi essent naturae ad malum proeliis consuetudine, & ui libidinis faces admouentiso agebant , & perpetrabant, tunc aucta ad summum licentia,& cumulata magis atque magis impudentia, palam, & in publico admittere non erubesce bant, sed audacissime, & impudentissime nihil dissimulantes, aut caelantes perpetrabant, ut stupra, incestus, uiolationes,&huiusmodi foeda cum enim uiderent subitam esse, a η Yyy ac