장음표시 사용
591쪽
In Thucyd. Narrat. Pestitatis .
aut medicina eius labis, ac corruptelae, quae cordis substan tiam occupauit,teste Galeno de praesagit. ex pui. . huius sententiae facit mentionem Ingrassias par, a cap. 16. casu 3. sed haec quoque opinio a multis exagitatur:quidam enim sint,
qui omnino negant dari febrem hecticam pestilentena: qui dam dari quidem concedunt, sed eam quoque sese multis argumentis prodere, & non repente interficere. Alij rura sum,qui tenent posse homines mori sine febre, uarijs quo Euellens que sententijs diuiduntur, &discrepant inter sese: quidam enim tui characterisinum, & ideam pestis constituunt insis
ius ibi quendam putredinis gradum tantum, nouenenum: ii, subiit. Fracastorium secuti, subitarum mortium cautam accepta referunt excellentiae, & gradui supremου putredinis, ex qua tam malos exhalare uapores dicu δ' ut cor petentes ho minem iugii lent repente,etiam sine ulla febre,quod scilicet locus non relinquatur accensioni febris: in qua sententia fuere Massarias,& Angelutius,quos etiam refutat Getardus Columba locis memoratis, idest, lib. I. cap.trigesimoxertio: alij rursus contra probant nescio quid maius esse quam pu tredinem,quae cortituat essentiam pestis,nempe venenum
siue intus genitum, siue foris attractum, δρ hi quoqueviiij
sententi js diuiduntur, quidam enim sunt medii inter houe, venenu & febrim ponetes,quorum primus est Valeriola, qui in su appendice ad loca communia cap. a. ubi agit de morbis contagiosis,disputat contra Fracastorium, quod scilicet diuer sus sit a putredine febris pestilentis characterismus, & vult non putredinem, sed corruptionem esse auctorem mortiusubitarum, quam tam en contingere dicit in febribus dia rijs: imo utitur hoc pro argumento ad suam comprobamdam sententiam: ait enim. Esse autem corruptionem parua magis quam alterationem, illud abunde declarat, quod plo rumque absque ulla fere partium in suis qualitatibus, tempς rieque immutatione concidere totum repentino quod minteritu videamus, ut in ephemera pestilenti, cordi bus contagione lςtali assectis cernere est, ubi laboranio nec admodum a nativo suo statu demutatum,nec estu nise& solita etiam obeutem munia, bonoq; alioqui pulsu ripditum, & lotia emittentem sanis quam simillima, & ad ς bos, & potus somnum bene se habentes repentina tamς'
592쪽
inorte corripi scordis nimirum substantia,ac viribus tetra, ac malefica lue corruptis magis qua alteratis cernimus,&c.& mox etiam probat ex hoc argumento in putredine non consistere contagionem, quod in pestiletijsani alioqui homines de repente concidant, cordis scilicet spiritibus morbida exhalatione affectis: & ideo cocludit falli omnino eos, qui causam pestilentium morborum unam statuunt putredinem, in qua tamen re arbitror ego de nominibus quςri,&esse altercationem de Vocibus, no de re,ut etiam videtur sentire vir doctissimus, mihique coniunctissimus Eustachius Rudius, qui nunc Patauij in demortui Massariae locum suffecius praxim medicam profitetur, is enim lib.de febr.capit. so. ubi characterismum febris pestiletis statuit putredinem rei venenatae cor insigniter entis, dicit hanc esse insigne putredinem, & excellentem, quam modo malam putredinem, modo corruptionem vocat Galenus, & qua dicit differre sebrim pestilentem ab aliis putridis, idem enim sunt insignis putredo,corruptio,& venenum,uel saltem sese mutuo consequuntur, ita tame , ut postrema sit venenum, sed redeamus ad institutam disputationem, & propositum no strum, alij vero sunt, qui sine ulla febri venenum hoc esse auctorem mortis subitae sentiunt, & in hac sententia fuere clarissimi ex superioribus medicis Gentilis, Iacobus de partibus, &alij,qui, ut etiam testatur in sua praxi Mercurialis dicebant in peste aerem venenatum latenter inducere venenum in cor, sub quodam calore tepido, quod Venenum prius iugulat homines, quam sese prodat: & hinc euenire nonnulli dicunt, vidia repentina morte sublati, neque etiam post mortem ullum signum habeant, quale solet in peste peremptis apparere; nam etia id accidit interdum in venenatis, ut in Alexandro magno, & Cleopatra obseruatum dicunt, quos cum constaret veneno sublatos, nullum tamen in eorum corporibus veneni indicium, aut signum extitit, quam quidem sententiam arbitror omnibus esse veriorem. Alii adhuc magis caeca, & latenti ratione, ac abdita contingere in peste mortes subitas putant,nempe quod venenum hoc pestilens, non vlla vi deleteria manifesta,& eubdenti id agat, sed occulta,& a tota substantia agente in calidum innatum, & per vocatas species interimat, qua in semientia
593쪽
tentia multi fuere recentiorum. Alii adhuc contra acceptu Ni uiae id referunt imbecillitati naturae , quae non. audeat aggredi imbecilli- materiam pestilentem, & hinc prius mori,quam ad pugiij mertamen descendatur, de ideo videri similes fanis repente mortuos, in qua sententia videtur fulta lacinius in Coscis,qui Commen. I lib. , sect. 3.apho.*7 l.cet loquaturdelabricitantibus ita tamen inquit in hanc sententiam interdiu quoq; in febre liu mor deleterius, & veneno sitiailis genera tur per corruptionem propriae substantiae, aut malignam padustionem bilis vel sanguinis, cuius excretionem natura non aggreditu donec copia,aut malignitate aucta grauius saeuiente m huc atque illuc exturbare cogaturi; unde subito laetasia signa adducuntur etiam his,qui ante sani putaban. tur, non enim ut subita est generatio sympt*matum , quae statim prodit, ita etiam generationis ipsorum causa: quod ante ipsum expressius dixerat Alexander Benedictus capor. de peste,qui reddens rationem, cur in peste correptis urinae videantur similes sanis, hanc reddit rationem, & causam ; qnia morbi materiam pauens natura congredi non audet ;nec in prςlium descendit facile cum veneno sutim moritura, sed corporis paululum habenas moderatur,& regit, qdς opinio multos habet ex illorum temporum medicis fauto res,suit enim Cociliatoris loco memorato,cuius auctorita
tem plures secuti sunt, sed si velimus ad manifestas causas plenitqdo reuerti ut quidam factuos possumus etiam dicere, huid sm0di mortes contingere in peste ob plenitudinem, quae,ssi obstructi sint meatus, ob ambientis malitiam ; neq; si x ipsensilis illa perspiratio, Θ. κε αρ, intus retentis, & cohibiti humoribu ,euruq; exhalationibus, di vaporibus, magis ad geatur, se proinde suffocet, ac extinguat, το ἐραφυτον αυτριιον, idest, ipsum innatum calidum, quemadmodum dicit Galenus euenisse quibusdam Athletis nimium repletis, igbono etiam habitu constitutis,de quibus ita apti
oc perierunt quidam subito iam 3 Athletis,qui ad summam plenitudinem peruenerant:& hς
sunt Omnes desubitarum mortiu causis opiniones, ex qVI bus potestis eam, quae vobis magis arrideat tueri, ac reuo 're: sed me auctore a veneni vi deleteria in aere siti vel iniss
594쪽
geniti non discedetis, illa enim est Hipp. M Galeni doctri,
nete magis consentanea sententia. επαυράσειρ. Q re Velociter perfruendum.J Similem facit consecutionem argumenti,in quadam sua odecula Anacreon, in qua accudius ab amicis , & mulierculis, quod senex voluptatibus opera daret, respondit aequum esse, quo propinquior esset morti eo magis perfrueretur bonis, & voluptatibus
ο πελας ταμοιρηρ, idest, Aiunt itapueri. Anacreon senex es, mens imaginosum, i Lapsata comas Ῥίdebis, . Fabram idque stontem,
v d eo magis deret me, i Ludis senem vacare ,
suo pluu propinqua sita il lΜomentanea.J Hoe vocabulum maxime accinmodatu adultae breuitatevi caducam ac fluxam reru conditione significandal, ham dicit de his rebus, quae uix unu die permanent, apud medicos aUellatur febris ephemera, qus unico die affligit,&postea cessat non am plius reditura,namque quotidie aggreditur, dicitur non sedeo vel ιν ρ,dicunt etiam hoc nomine duae quaedam nerbae, altera, quod eius flos unicum diemperduret confestim deciduus, ite altera ita dicta,quod eodem die perimat '. cicuta
595쪽
na In Thucyd Narrat Pestilentis
cicuta etiam ex hoc,quod citissime perimat,& unico die di cta est, ut testatur auctor etymologici in uerbo ἡῖ
Gorraeus in suis finitionibus, qυτουτα τηρ et ἐ siiεκ ουσεωρ,quo pacto dicunt etiam h Τλαμβρον, pxηsensue. quae dican nenum,quod uno die perimat, quod alio uocabulo dicunt,
mit,dicitur. etiam quoddanvalatum animal, εραμερον, quod nnico die uiuat,de quo Arist. I. de historia animalium cap. 3.3I lib. cap. iv.ubi dicit apud Cymmerium Bosphoru Sispanin fluuium sub solstitio deferre ueluti folliculos acinis maiores,quibus quadrupedes uolucres erumpunt, quod genus in postmeridianum usque diei tempus uiuit uigens,&uolat, mox descendente solemata eicit,& languet, deinde Occidente emoritur, uita non ultra unum diem peracta, Mab hoc animalculi genere quidam practici medici, ut Vale. scus de Tarania, Malij eum secuti dictam febrim epheme. ram contendunt, sic etiam homines a Poetis dissi,ριφημεροι, id est, diarii, quod uix sibi unum diem, ne integrum quidem ualeant polliceri , sic Aristophanes, in nubibus dixit, τι με καλ&ρ quid me uocas homo diurnus, ubi cum in persona Socraris hoc dicat, no im dicit, ut exponit interpreS, ω θνητωdest, o mortalis, uel οἰφὴμεραρρον , qui cura mortalia, &fluxa, sed per contemptum uix unius diei uita digne, quasi dicat leuissime,apud Suidam dicitur, lapalueiqi
tales qui in diem norunt uiuere, non p ospicientes futuru, suod uidetur ex Homero acceptum , qui de procis ait,
ειφημερια φρονεοισερ, ubi Scholiastes, το παραυτίκα μονον φρρ νουντες, ου ηαρο-υντερ τοὐ μελλοντΘ, id est, quod adest solum praesens cogitantes, non prospicientes in futurum οσταλαιπωρην καλῶ:ad obeudos labores pro
eo quod uideret honestum; 4 Labor per se est ex rebuS poetius fugiendis quam expetendis, nisi adsit, τὸ του ἐνεκα, idestrfinis, quod est praemium, quare huius spe suscipiuturi digres,ea sublata nihil reliquum est amplius, ut laboremum, Q licet sbiae uirtutis desiderio saepenumero homines suhos labores,& pericula, nonsperse tamen suscipiuntur illi l/h res,nec sine praemio, sed praemium est ipsa uirtus, cte dicebar Isocrates uirtutis radices amaras,fructus esto in cundissimos, & Hesiodus.
596쪽
Apud quem etiam cui lidis testatur Valerianus in datum sibi a musis lauri sceptrum laborem, & diligentiam scribentis indicat, propterea quod veluti sunt amara lauri folia, ita virtutis sudor laboriosus, hinc cum ob moment,neam vitae breuitatem nemo haberet exploratu se diutius vitam producturum, &superstitem futurant,detrectabant etiam,& renuebant labores, qui pro honestate & virtute libenter alioqui suscipiuntur, cum scilicet certi essent labores, incertum praemium: liam cum duo sint Hri, humane naturae v ῶνα, idest, labor, M voluptas, haec Qta cusit Aset κiνΛαρ, leuis motus & N; δκκτΛ σασι ξωοις, idesto, omnibus animalibus probata, fguisse ex peti tu r, ad eam homines sponte naturae procliues sunt, labor vero cum sit motus asper κινησις, Mugptς natura, αποκρουςιm, idest, vim habens repellendi a se, & reiiciendi; facile libenter euitatur, quia omnis humana natura ut Terentius ait.)labore prκliuis di ibidinem. 4Praeclare καλον, quia Ut dicebat Plato, τὰ καλα χαλεμὰ, pulchra dissicilia, Scholiastes Graecus interpretans illud: καλῆ, υτε τι τu αρ Vi tuti, addit,αυτα ηἐν μετGαλαιπωρὼπὼνρ 4psa. n. cu labore, ac difficultate coparat, hic vero pulchria positu pro Tu αλα θοι,idest,bonu ἐνεκα, conuertuntur enim haec, α ne Videretur tamqua philosophus locutus, cuius sententia longe a vulgi opinione diuersa addidit δηαντι καλω, quod Videretur honestum,vulgus enim opinione ducitur,& multa nomine virtutis honestat, quae non sunt vera virtus, Sc contra, Unde praeclara inducitur apud platonem de Iusto disputatio, utru scilicet, sit melius esse , an videri iusi um,cu is qui videatur ςsse, licet non sit, fruatur praemiis,& honoribus, δίcontra qui sit, ia non videatur, iaceat, negligatur: quare Euripides in Theatro inquit Stobarus laudatus est, quod dixerit. πιδ 'αισχρον,ανμ4τοDιn ενοι οκῆι idest, iud turpe,nis ita videtur esse utemi e Cui mox occurrens forte fortuna Plato eum ita redarguit, Aaa a vi
597쪽
In Thucyd. Narrati Pestilentia a
ut diceret altero pronuntiato senario. idest,
turpe turpe seu videtur , ylie. non. . i
Duo im- i οτό nfli Λδυ,Qu'dq; noueraxiucundum.JEiectis ductu, pess0yςβ legum custodibus verecundia,& timore, subsecuti sunt duo ,buhi' satellites malorum,& auctores, atque isti pulsores ad omne& auiti ' n e fas,& scelus, nempe voluptas,5 lacri cu ditas,siue auaritia,quibus duobus nihil esse potest pernitiosus, & ad omne malum, de omne scelus patrandum ardentius, quibus tanquam facibus. furialibus, inflammaturi animus cupiditate omnis sceleris, atque rapinae. Et quod ad primum itinet, nempe το , idest, Voluptatem. praeclare nes anc sententiam dictum a Platone est in Tiniaeo: Voluptatem esse soν κιζκο ελεαρ, idest, marimam mali escam: quod Latine. Voluptas ita primo Vertit Plautus in Mercatore, Sapientiam illud di. malo tumi ctum te audissereor tapius , Voluptas est malorum esca, φea non minus homines , quam hamo capiantiad . Mmox Cicero de Sellectute rLirsus usurpauit, diuinus,inquit, Plato escam uiatorum voluptatem a pellaui quod ea vide. licet homines capiantur, ut hamo pisces Per has vero volin .ptates, hoc iucundum το ti υ intelligit prauaS. Volupta' tes , Meturpes, Vr stupra, incestus , & huiusmodi corporis vi tio libidinis, &intemperantiae obnoxij oblectamenta: sunt enim etiam aliquae honests voluptates, & cum virtute con
πανταχ' ν , maestuosum ex omni parte . terum ad vitia,& mala auctorem, impulsoremq;fuisse ostς
ditsu Cri cupiditatem,ex quacumque etiam re quaesiti: R 'huis desiderio obtenebrato rationis lumine in omne rapi intur scelu ,δc nihil est tammetarium, quod auaritia no agglydiantur homines , ipsumque praesertim vulgus, qui quibψηφnes iij Sestilentibusq; seritenti j; sese ad rapinas, S e piiVtiones instruunt, S inflammant, cuiusinodi illa est anale decantata :,- Lucri bonus est odor ex re
m ex Vespasiani dicto scelerato,& auaritiae serdib.)i: quinato deprompsit'. Cum enim a filio melioris adolescente admoneretur,ne ex re putida,lotio Vidος
598쪽
posito vectigali lucrum faceret,admota ille accepta inde pecunia filij naribus,quaesiuit, ecquis illa putereti similis quoaque illa Ennij -A de habeas, curat nemo, sed oportet habere Et illae Sophocleae:
Est dulce lucrum,&yisiit a mendaciis. Ε t illud,
Quae cum a Poetis vulgi mrsonas repr sentantibus saepenumero dicantur, merito test apud Athenaeum lib. 3.ὶ de illis conquerebatur Cephisodorus Isocratis discipulus lib. 3.
sui operis aduersus Arist*telem . Illud autem Verbum a1 ανταχοθεν,ex omni parte, habet amplificationem, φασιν um, quasi dicat ex profanis, sacrisq; rqbuos promiscue lucrum quaesitum, nulla habita honesti, Sc virtutis ratione, imo quasi in morem & consuetudinem receptum, ut nec turpe, nec vitiosum ducerent, sed laudabile, honestis nominibus suam contegentes cupiditatem,& facinus, nem pe ho nesti,dc utilis. ex quo obiter discrimen notandum i κου ραλεου, δί-nempe lucri, δc utilitatis. Illud enim viiij, hoc cum uirtute coniunctum est, δί honestate: ita enim comparatum est natura, ut finitimis uirtutunominibus, uitiorum turpitudinem contegamus , honesta Finuimi, appellatione abutentes. Sic teste Aristotele 3 . Rhetoricotu, vir utuna latrones λαζαὶ honesto se uocabulo appellant ποριςαρ, idest, rei quaerendae studiosos. Et Dionysi j seu Liberi patris assen- i unius
latoreS Διονυσιοκολακερ, se vocabant τεχνι ταρ, idest, artifices. Sic Horatius docet faciendum Sat 3. pro conservandis amicis, ut eorum uitia feramus, δί finitimo uirtutis nomine cohonestemiis. Mus bicolait , frugi dicatur, breptus, Et laetantior hic paulo est, concinnus amicis Postulat ut videatur, at efit truculentior, atque Flus aequo liber, simpleae,frtisq; habeatur; Caldior est, acres inter numeretur opinor, . Haec res iungis, S iunctossemat amicos.
599쪽
Sic Lucretius dicit facere amantes,dum amicarum uitian6minibus ornant uirtutum in eodem genere dissimilist. Qui locus,quia elegantissimus, libet integrum reditare. NHoc faciunt homines plerumque cupidine c*, Et tribuunt ea, quae non sunt his commoda vcte. . Vulti' modis igitur pravas, turpeisqividemur Esse in deliciis,summoq; in honore vigere' Nigra melichrous est, immunda, foetida,ακοσμος, Caelia palladion, neruosa, lignea, Sorcas, Parvola, pumilio, chariton mia, tota merum sal 4 agna,atque immanis, κατά-kqιρ, plenaq; honoris: Ealba, Aquinon quit, e muta, pudenses. , At flagians, odiosa, loquacula, λαμπαδεον s. testsi ερωμ ένιον tum sit, quom viuere non quit Tya macie. αδ ινα verὸ est, iam mortua tuis. Algemina, oe maninosa, Ceres in ipse ab Iaccho. Simula, αλυνΛ, acsayras e labisse, φίλημαι.
600쪽
D Zorum vero metus, vel hominum lex nulla deterrebat,illud quide iudicantibus ex squo
esse siue colerent,sive non colerent,quod omnes Viderent pariter interire. Erratorum vero nemine sperante,quoad iudicium constitueretur se vitam producturum,ut poenas daret, multoqs maiorem iam sibi decretam poena impendere arbitrantibus, quae priusquam incideret,aequum iudicabant aliqua Viatae voluptate frui.