장음표시 사용
101쪽
Pl PERIT 18 , est planta cujus solia & praesertim radi cos acrem & mordicantem habent saporem, ideoque a pi-PeriS acrimonia nomen mutuatur. Gr. B. JJsper
Piso, idem quod Mortarium. PI S S A PH A L Τ V s , est nativus Vel factitius. Nativus describitur a Dioscoride, quod narcatur in Apollonia Et i- Totarum. Item, quod ex Cerauniis montibus deVol Uatur,& impetu fluminis raptum rurSus aestu in littuS eXPUatur,
ibique concrescat. Et hac ratione nihil aliud esse videtur quam viphallus , de quo vide suo loco. Pactitius, est mixtura ex pice ac bitumine, cunde & nomen accepit Videturque id esse, quod nostrates Alphalium UOCant, seu Bitumen iudaicum. Non desunt qui putant Arabum este unitam attamen ipso vocis sono medium quid picem in ter & bitumen notat; nigrum , terrenum , graVeoleΠS ;forsitan Variis coeuntibus pinguibus cum bitumine susco
n0men a Syris inditum; ideoque ejus originem nescimus. B. Pistas fi bos in t fistito. G. Pimper nuSbaum. Gall.
Pistochi p. A. pistach-tree. DI S T 1 L L U M , est instrumentum PharmaCeuticum, quores in mortario tunduntur. In Bolanicis sic Vocatur pars illa floris, quae ejus centrum inter stamina occupare solet,
ct pistilli oblongi pharma utici formam habet. Sumitur a Cl. Toum fortio pro ovario sive seminali conceptaculo :eoque sensu est semininum plantae organum semper bene tectum , & in intimo floris centro ut plurimum dispost tum, quod semina, quae Vera sunt O , usque in peris 'am maturitatem continet, conserVat, & ab externis iu-juriis defendit, &postquam faecundata sunt, uteri Vicem Aerit; haec autem singula scelus ad instar umbilicati fune instructa assurgenti ex utero stylo annectuntur, qui intu. cavus est; & ad superiora exporrectus in Veram Vaginam expanditur, quae diVersa plerumque figura praedita mirum in modum in extremis oris fimbriata apparet; hinc quum totum styli corpus maxima autem ejus superior parS Tu dis Pall0pianis noe absimilis sit, eodem a nonnullis nomi-
102쪽
ne insignitur non, quod ipsa saecundi pulVeris grana, linam staminum apices ejaculantur & in Vaginam excutiunt, ad impraegnata nondum OVa deserat haec enim tantummodo vehiculi Vices gerunt.) Sed, quod spirituosus ille halitus pulVere suo eaepeditus, & vagina exceptus , per Tub Fallopianas seu stylum delatus contenta OVario faecundet semina. B. Een stam per. G. Ein rutirpistili, stoester. Gall. n Bistortier, uti Pilon. A. A pestie. Ρ 1 S T O L o C si 1 A , est Aristolochiae species fideliter par tum eX pellens : hinc ejus nomen a fidelis &suerpera, graVida, a λὶυώ, id est jaceo, scit. A i in lecto. Ρis UΜ, est planta, quae habet caules longOS, CaVOS, fistulosos, fragiles, coloris viridis, albescentis, ramosos, repentes: solia sunt oblonga, a caule quasi penetrata, cae tera pinnata, costis apposita flores sunt leguminosa, albi, punctis purpureis instructi, fori succedit siliqua lon ga, inflata, cylindrica, faeta seminibus subrotundis, Viri ilibus; sed post siccitatem angulosis, albis, aut florescen ribus : radix est parva. Ρisum primo distinguitur a magni
tudine, secundo a colore, tertio a slgura. Gr. Πωον, πiσσον, & nomen accepit, Vel από του κτίσσειν quod
Decorticare significat; vel ab agro vel urbe Pisa , circa quam copiolimine olim nascebatur. Leothos est ovi Vitellus cortice obductus, hinc pisa quia cortice etiam Vestiuntur. Gr. Αεκιθους nominant. Gall. Pois. PITTACIUM, est pannus modicus , qui medicamen to illitus, assecto loco imponitur. II τώ λ. Ov, Πλατυσμα,
qui latior Videtur, ut Splenium oblongior : Splenium Fibnio a splenis figura, longiusculum proprie emplastrum est. B. Noni pla aster. G. Wund pilaster. Gall. Emplorepour les pio es. A. A Woud plaister. ΡΙΤ UITA, idem quod Phlegma. PITUITARIA GLANDULA, Vide Glandula Pitui
Ρ I T UI T A R I A. , Vocatur Staphlys agria, quia massicando pituitosam salivam copiose elicit.
PirYRIA SIS, Vide furfuratro a ατ ιτυρον furfur. B.
Ρ11YRo1 DES , est urinae sedimentum furfuraceum,
103쪽
PITYS , est Pinus, picea , quia a m in , quasi pingui undat, Vel a olim α, liquidem ex ea pix defluit. B. Di Moni. Uide Pinus.
ΡΙTYUSA, est Egula, cujus solia pini soliis proximel accedunt : hinc nomen Venit a nἰτυς pinuS. ΡIX, Gr. II. α, 'est parS resinosa eX arboribus resino
sis, uti Pinu, Abiete, Larice, Terebintho, Cedro &c. Vi ignis, eXtorta, modus sit per descensum. Primo venit pix liquida : deinde crassior & crassissima, assertur copicit se ex Finlandia, aliisque circa Norvegiam locis. Pix li
quida dicitur Pis laeon Dio fortis. Pix illa ubi denuo coctione purgatur seu si mavis de legmatur crassescit magis & magis, diciturque pix sicca, Palimpiga, Pix na-l et os quod navibus picandis adhibeatur non quod a navibus maritimis derasa sit, quippe haec appellatur pis
B. I pili. G. Ρech. Gall. De la Pota. A. pitch. ΡIX GRAECA, vide Colophonia. PLACEN ΤΛ UTERINA, seu Hepar Uterinum. B. moeder hoc R. Es: substantia rubra hepati similis plurimis acinis glandulosis & innumeris vasorum tenuissimorum myriadibus reserta. Habet venam unam, & arteriasi duas ex funiculo umbilicati & vasa sorte lymphatica a partibus vicinis. Parte eXteriore utero adhaeret, alterutri lateri indisserenter, frequenter tamen in medio, quemdd' modum fructuum petiolus arbori, interius Chorio obdulcitur, & qua parte utero adhaeret, membrana quoque intercurrit : ex uteri vasculis minimis huc currentibus Cum orificiis vasculorum placentae communicantibus silC-
cum nutrientem non secus ac in papillis intestinorum contingit, quae chylum imbibunt & Vasis lacteis communicant) accipit, qui per Venam umbilicalem, Una Cum sanguine resuo, in usum scelus facessit, cujus yal S super- sua ab arteriis in amnion sorte deponitur, ut status etiam
Per os nutriatur. Forte Vasa sanguinea placentae, cum Ual fis uteri sanguineis communicant. Placenta illa Una Cumi membranis, post: enixum saetum, etiam eX pellitur, & Se cundinarum nomine Veniunt. B. nagebo οὐ te i sit Boorte--li. G. Leber kuchlein, die nach geburt, after' burt. Gall. Le Gate au, ou P Arriere falx. A. Omb Calae, i the womb-liVer or Secondine. PLADA ROSIs, sunt parva & mollia tubercula, inter-
104쪽
nae parti palpebrarum accrescentia. B. Ptubie vitis ahit
Idem quod Arthritis Vaga. ΡLANTA, est Vegetabile integrum , si Ve arborem Velis, sive fruticem, sive herbam, estque corpus organicUm, Per radicem terrae assi xum , unde nutrimentum capiens crescit, sicque distinguitur a reliquis rebus crescentibu8, Viventibusque. B. n plant. G. Ein gewMChS, kraut, eine pilanige. Gall. ne Plante A. A plante. PLANTA NOCTIS idem quod H droo, & Sudamina, sic dicitur quod a frigore nocturno potissimum inducatur. PLAΝΤΑ ΡΕ Dis, est pedis inferior carnosa & concava pars, inter digitos & calcem. B. . e buet 3 sol. G. Die
soliten am lasse. Gall. Plante du pie l. A. The Sole of theroot. ΡL A N Τ A GO, Gr. r ν: nomen deVenit a planta. Vide Arnogis sum. PLANTA 1s MUsCUL Us hie a latere inter soleum 2 gastroenemium ab externo semoris inferiore tuberculo exilis, longissimo tendinis tractu , emistus , calciS teres infigitur externo lateri, plantamque t genS totam, Omnesque adit digitos : ejus ossicium est retrorsum extendere.
B. plant spler. G. Der sus Z sol,len inausia. Gall. Lemambier Gr dit vulgati ement Plantatre. A. The Mus cle of the Sole of the Eoot. PLASτICA VIRTVs dicitur quae Vim habet aliquid
formandi. Veterum est locutio & ignorantiae asylum; quod enim recte explicare non poterant, Vim plasticam vocabant : ut est Vis Ossisica ossifraga, expultrix , attractrix &c. a re fingo. Gall. Vertus Plastique. ΡLA NT ARI A, est arundinis species, ob similitudinem fructuum , quam globuli arboris platani habent nomen accepit. B. At t-gras. G. Igeis kncepse. A. Reed gras I LA' ANUS, est arbor, de qua Herodotus, aliique scriptores tam multa locuti sunt, dicitur & platanus latus, quia haec arbor in Asia tam mirisic. ramos expandit; ut plius quam mille homines sua grata Umbra tegat; sub tali arbore dicitur Hippocrates invenisse Democritum,
cumque esse all0cutus. diomen habet, ob solia lata &
105쪽
ampla, a dilato ramos late diffundo. G. Ahom,
masg holder. Gall. Platane, ou Plane. A. Plane-tree. ΡLA TYPHYLLOS, est Esculus : Vox sonat Lati lia, ergo a reλατυ latum & φυλλον solium. PLATYSMA, est linteum latum, quod ulceribus superimponitur, a latum. PLAΤYsMA MYODES, Vide M oris. PLECTRU Μ, Vide Cion.
ΡLEΝ1ΤUDo, est Plet hora, sive boni sanguinis abundantia ; quae dicitur esse vel ad vasa vel ad vires. Vide
phalicus : significans Implens Principale , a impleo,&-principium.
PLERΟΤICA, sunt Medicamenta carnem restaurantia& implentia. Vide Sarcotica, a impleo. B. mahende mid delen. G. Fleiscli machende mittet. Gall. Remedes incarnati GPLET HORA, est cum sanguis, alendo corpori utilis, in Vasis supra mediocritatem abundat, ita ut a minimo motu Vehementiori, in statu sanitatis requisito statim morbus inducatur : diciturque esse vel ad vasa, cum 1anguis ita abundet, ut Vasa quibus continetur, mole sua distendat : Vel ad vires, quando tanta est sanguinis copia, ut Vasa quidem non supra modum repleat; Viribus tamen sit gravis. Sed illa disserentia , potius ad morbos referri debet, quam ad sanitatem : nam si vasa distendantur, Cras sum sanguinem & obstructiones indicat: & si homines Viribus fuerint graves obstructiones & compressioneS Vasorum minimorum & nervorum significat, a ni vi im
PLEURA, sive MEMBRANA SUBCos TALIS, est membrana thoracem ejusque viscera intus succingenS. B.
106쪽
intercostalium inflammatio, cum febre acuta, Contin Ua , punctorio lateris dolore, aucto in inspjratu in exspiratu, Vel animae retentione mitiori, quare conjungitur cum dipficili respiratione, pulsu duro, tussi, sputoque interdum Cruento, estque Vel Vera, ut supra definiVimus vel 1puria, a πλευρα latUS. B. Elide Darei pitur h)L G. Das 1eitenstechen, seitenwehe, brust gesta vaer, stich. Gall. Pleur esse. A. The pleurisie. ΡLEURITIS NOΤHA, seu SPURIA, est species pleuritidis, in qua musculi intercostales externi, Vel Musculi alii his incumbentes vera instaminationeaeorripiuntur, Cum signis nonnullis pleuritidis modo discriptae. B. Uria Basta ari pleuris. Gall. Ea se Pleur e , Pleure se botarde. P L E U R o R 1 H o P N OR A , est lateralis morbus, in quo non nisi erecto collo respirare possumuS, ex latuS, rectus, & spiro. PLEXUS CHOROIDLs, supra glandulam pinealem , Velut supra sibulam suspendi videtur: iste plexus ad hunc modum Constituitur : ex utroque medullae oblongatae latere, ubi cerebri limbus ei connectitur, duae arteriae e posterioribus carotidum ramis, ubi vertebralibuS Uniuntur, Oriundae, recta ascendunt; quae statim diuisae, Velut plures ri Vi juxta consiti, versus glandulam pinealem eVehun tur, ibidemque mutuo occursu terminari videntur; atque illic loci, e sinu quarto surculi venosi utrinque prodeunt, qui pariter in filamenta divisi, arteriis capillaribus obViam sunt, inque illos pluribus in locis inosculantur, & Varie Complicantur; adeoque haec vasa, inter se plurimum irre illa , & glandulis interserta, plexus admirandOS. Consti tuunt. B. netiussi; geb log ten vlegi iug. G. Die netλ plei che gestochtene bl ut gesseie. Gall. Le Plexus, ou La- cIs Charoideo. The Net Choroides. PLEX Us GANGLIO FORMIs, dicitur, quando Varii nervi in unum nodum glanglio sive nodo similem coalescunt. B. Tenums vlegis suaso p. PLEXUS NERVOS Us, dicitur, cum duo vel plures nervi coeunt, & extuberantiam Velut nodum constituunt. B. Ecnum-bles hien / 3 enum-hnooping. G. Ein genoch ten sennader knopsi . Gall. Meud Nerveux. A. The nen
107쪽
PLICA, est morbus Polonis endemius, quando capilli capitis; in unum cirrhum, Vel plicam concrescunt, instar caudae vaccinae, adhaec etiam gibbi fiunt, laxantur artuS, membra conglobat & retorquet, pediculos findit aliaque symptomata inde proveniunt. Diligentissimus P. Rui chmihi plicam ostendit, quam in musaeo inter alia rariora serVat. B. vlech t. G. Maren flaclite & schrcelletns Zcep salben-Zceps alii maren-locli, Vel moren locli, wichiel Zceps, juden Zcepsse. PLUMACEOLA idem quod Splenia. PLUMBAGo, idem quod Mobb laena. Gall. Plomb demer, Plombagine, Mine de plomb noire, plomb de Mino. PLUMBA GO, est Ρersiicaria, dicta quod maculas habeat Plumbeas. PLUM B U Μ , est metallum mollissimum, ante ignitionem in igne liquescens fumando avolans, & diu Iusum Per Vasa pleraque transit, ante ignitionem calcem ejicit, Vitrescit cito, tum fusum nullo vase in igne contineri Ultra potest: cum metallis impuris vitrescit, tumque eadem secum ex cava superficie catilli documastici abripit, solum aurum & argentum pura a citeri, relinquit, in aqua forti, non in aqua regia solvitur, salemque dat dulcem. Minime sonorum est, coloris lividi, specificae gravitatis ad aquam, ut ΙΙ3 s. ad 1OOO. B. JLooti A. Gall. Plomb. Lead.
ΡΝΕUMAΤoDΕs, eit anhelosa respiratio, a πνεω spiro, & forma. ΡNEUM A Tos Is, est spirituum animalium generatio, quae sit in glandulosa corticali cerebri substantia, nili sorte vascula exsanguineis recte oriunda sint nerVOrtim com municatoria illic arteriolae deplentur, & spiritus extillan-xHx , 'qui postquam cerebri meditullium subierint, totum ne Volum genus, motibus actionibusque seniitivis persi ciendis: irradiant, a spiritus, & αιθηριι constituo. Sestimaringe. G. Geistinachung. Gall. G ῬMIou θώProduction d' priis. A. Generation Os spirit8.1' NE U MATO MD HALUs, est umbilici, a flatibus inventre collectiS, protuberantia, ex status, α --
108쪽
ΡΝiGMUs, est sussi catio, seu strangulatio, lim Vesstrangulo. PODAGRA, est Arthritis pedum , vide Arthritis &pes, & ἀτμω capio. B. Uoeten euvcli Boet-ssere epti. Cic. Peribus Captus. R. Das Zipperiein an den suessen Gall. Goute aux pie l. A. The gout in the seel. ΡODAGRA DENTIUM, idem quod Odontalia. PODAGRA LINI, idem quod Cossutha. 'PoDEX, idem quod Anus. PoEONIA, est planta quae habet Caules rubicundos, in multos ramos diVisos; solia ampla polita , splendentia , in parte superiori lanuginosa, caulibus rubicundi S adhaerentia : flores sunt rolacet, pentapetali, aut polypetali, Tubentes, saporis fatui odoris nullius ; pistillum floris abit in fructum multis siliquis univalvulis constantem in inferiori parte conjunctis , in superiori a se mutuo secedentibus per maturitatem, repletis seminibus Crassioribus, Oblongis, rotundis, nigris, lucidis, sub cortice crassiusculo, membranaceo, includentibus pulpam albam, saporiS i subdulcis, odoris nullius : radix est oblonga, crassa, tuberosa, foris fusca, intus pallida, saporis dum recenS est, subacris, cum levi quadam amaritie, odoris nullius. Gr.
quod grana mali punici acinis similia habere videatur. Nam sidia mali punici grana a Boeotis nominantur. Pσί-ωa ab ejus inventore, medicinae peritissimo, Paeone ain Pellata est, qui ea nempe vulneratum Plutonem ab Hercu
109쪽
se curasse perhibetur. Nisi si id nomen illud acceperit
tutes multum laudaretur. R. a conii inivrblom. G. Peonte, benigroen, psinin rosen, sicht-rosen, honings blum. Gall. λ ine, mone. A. Pe y, piony. POLEMONIUM nonnullis Leen Arbum, est. planta flos Culos albos producens , an habeat nomen a Cappadociae urbe Polemonium dicta aserere non audeo. A. Vita lage. POLlUM est planta graveolens, suae licebet caulem Ohrotundum, tenuem, durum, lignosum : solia oblonga lanugine flava instructa, dentata, crassa: sOS est monope- alli, , labiatus, cujus labii superioris locum occupant stantina ἡ labium Vero inserius in quinque partes dividitur; ex calice autem surgit pistillum posticae foris parti ad in-uar claVi infixum ac quatuor veluti embryonibus stipa- sum, qui abeunt in totidem semina in capsula, quae floris Calj X fuit, recondita, obrotunda, minima; sores in Capitulum collecti summis ramulis & caulibus innascuntur , suntque aurei coloris odoris penetrantis, aromatici, saporis amari: crescit haec planta in regionibus Calidis in montibus. Dicitur a canitie canisque capillamentis & tomen- ἰὼ hirsuto, quae non modo capitula corymbacea, sed etiami UiVersam plantam incanam reddunt perjnde ac Gnapha-
POLLEX, Vide Dixitus. POLLUTIO nocturna est involuntaria seminis , cum titillationis sensti per libidinosa insomnia , CXCretio.
Pessition. POLYACAΝΤ ii As, est Cardui spinosa specieS, ex ,r, multum & ακανθα spina. POLYANTHEMUM est planta multos flores proserenS, CX πολυς multus, & flos. POLYCHRE STON, est medicamentum multis morbis accommodatum hinc hoc nomine nitrum sulphure aC-
censo & ignitione praeparatum donari solet. B. EZen mitis det tot laeele 3ieliten.
POLYCHRONI Us est morbus diuturnus, qui ad menses & annos plurimos saepe extenditur, CX πολυς mUltus,
110쪽
POLYGALACTOS, est scemina, quae multo lacte abun
POLYGALA, est herba lac generans, Vel multum succi lactei habens, ex aeολυ multum, & ταλα laC habet Caulem tenuem, sat durum, alterum rectum, alterum repentem : solia exigua, graminea, altera actita, altera oblonga,& obrotunda: flores sunt monopetali, personati, peri rati , exigui, in spicas congesti; labio superiori erecto &inferiori bifido, quod magis prominet: post storem sequitur fructus compressus, in duo loculamenta, semina Oblonga continentia, divisus; storis calix quinquit idus hunc florem involvit: radix lignosa, exigua dura saporis amari & aromatici : crescit haec planta in locis incultis oves prae Omnibus graminum speciebus hanc eligunt, nullas Vires praeter eas , quae gramini communes sunt; habere
Ρο LYGALUM, idem quod Pol Tala. ΡOLYGONA TUM, est sigillum salomonis, planta haec habet caules rotundoS, politos, nullos ramos dantes, in summitate aliquantulum incurvatos : solia ad caulem alternatim & quasi pendula disposita, oblonga, ampla, nervosa, coloris subsusci : stores sunt monopetali, Campani-sormes, tubulati, nudi, multifidi, uni cauli adhaerentes pedunculis brevibus, in sex segmenta sisti sex staminibus e latere interno floris enatis praediti : OVarium ex floris centro natus tubam emittit longam , apiculo fimbriato instructam, & sit bacca mollis, fere rotunda, OValis, Viri dis, aut purpurea, ContinenS semina OValia, dura, alba radix est longa, digiti cras litiei, per interValla articulata,& nodosa, aut tubulata, alba, multas fibras possidens, la-poris subdulcis : haec planta crescit in sylvis. Sic dicitura radice geniculorum frequentibus nodis ex intervallis tumente, ex πολυ multum, & γονυ genu, seu nodus. B. Ea σlomons 3 esset. G. Wet1Z wurtZ. Gall. Seau de Salomon, Aene de Salomon , Genouiliere, Geniculere. A. SOlOmonS-seat. ΡOLYGONUM, seu CENTUM NO DI A, est planta, quae habet caules longos, tenues, rotundos, solidos, te*