Magni Hippocratis Opera omnia (tomus I)

271쪽

et calidum idom, et calidum et acutum, et salsum et calidum, aliaque innumera, ac Puaesus frigidum aliis facultatibus conjunctum. Haec sunt igitur a quibus noxa provenit, sed et calidum adjunctum est, robur ac Veluti principatum habens, quod incitat et una cum eo, cui conjunctum est, auget, nes Iam tamen peculiarem Vim quam conVeniat majorem obtinet. Atque ista ad hunc modum se habent. Ad haec Vero accedunt indicia imprimis quidem manifestissima, quorum jam pridem omnes saepius usum accepimus et in dies peri elitationem percipimus. Siquidem tibi nobis graVedo exoritur et ex naribus humor emuit, qui priore et eo qui quo tidie per nares fortur cum longe fit acrior, nasum non modo in tumorem attollit et calentem summeque ferventem' urit. Quod si longioro tempore perseVeraVerit et manum R OVeas, etiam Iocus exulceratur minime Carnosus et dum At Vero narium ardor tum sedatur, non cum suxio sit ut inflammatio adest, sed cum humor crastior et minus acris

272쪽

extiterit, ac concoctus , eique, qui prius aderat magis permixtus. Quibusdam vero ex sola frigiditate et nullius alte-xius accesssione hic assectus plane excitatur. Qui omnes li' berantur, si ex Digore quidem percalescant, ex ardore Verupers rigescant, quae celeriter contingunt et nullius conso ctionis indigent. Reliqua autem omnia'quae eX humorum acrimonia et incommoderatione oriri a IIero, eodem modqsedantur, commoderata et concocta. At fluxiones in oculo)irruentes eta Vehementi et cujusvis humorum acrimonia, pδ' Bebras quidem eXulcerant et quibusdam genas, subjectRβqμ' o Qulis Partes, ad quas confluxerint, erodunt, tunicam etiδφPupillam ambientem rumpunt ot oxodunt. Dolor autem '

RrdOV summaque inflammatio tamdiu dotinoi, dum suFi' leoncocta fuerit et crassior ovaserit, Iemaoquo ab iis reddi iste suerint. Concoquitur vero ubi muttia suerit permi liq)P0ntemperatio et cum aliis coelio. bti in otiam quae in s- lust3 seruntur, ex quibus raucedi nos oriuntur, anginae 1 qusPelsita et pulmonum inflammationes, haec omnia Prim' '

273쪽

confirmantur. At vero tibi crassiora et magis cocta suerint, 0mnemque acrimoniam deposuerint, tum jam et febres et quae molestia assciebant desinunt. Eas Vero rei cujusque LRusas existimare oportet, quae quidem cum adsunt, hoc in do provenire necesse est et quibus in aliud temperamentum commutatis cessare. Quando igitur ab ipsa pauca caliditate et frigiditato nulliusque alterius facultatis participe , eQ contigerint, hac rationo cessabunt, si ex frigido in RHidum et ex calido in frigidum commutata fuerint. Commutantur vero ad oum quom dixi modum. Praeter haec ἹRReeunque hominoni malo assiciunt, ea omnia ex facultatibus Driuntur. Voluti quidsim, si amarus humor aliquis, quem hilem flavam nuncuparo solemus, effusus fuerit, quaenamRRSietates, aestus ot impotontiae detinent 2 Quibus inter-iqni liberati vol spontanoa purgatione, Vel medicamento, quid horum tompostivo contingat, doloribus plane et ca-

274쪽

Ed. Chari. II. fassa. J Foes. I. λβ . Da, Lind. I. θέ.ὶη καὶ απεπτα καὶ ακεντα, μηχανη ουδεuιη 0υτε των π0νων παυθὰ sθαι 0υτε τῶν πυρετων. καὶ οἷσι μεν ὀξυτ ητες πρ0σιστανται ὁ μειαι τε καὶ δωδεες, οἷαι λυσσαι καὶ dri εὐσπὶ Iχνων καὶ θωρ, αιὲ καὶαπ0ριη, ουπαυεται τ0υτε0υ προτερ0ν πρὶν πΠ0καθαρθῆτε χθὶ καταστορεσθνη καὶ μιχθνῆ τοισιν αλὶ0ισι, πεσσεσθαι δε καὶ μεtu sitiλλειν καὶ λεπτυνεσθαι καὶ παχυνεσθαι ες ρομων εἶδος, πολλῶν εἰδεων καὶ παντοίων. διο καὶ αἱ κρίσιες καὶ οἱ o id μοὶ τῶν χρ0ν- εν τ0ισι τουτεοισι μεγα δυνατται. παντων ὁ τουτων ρηκισrα πρ0σxὶκει θερμω ri φυχρω πασχειν ' ουτε ru εχ ν Toυro γε σαπῆ, ουτε παχυνθλη. τι δ' αν αυτὸ φαί)ημεν εbuι;&ρrῆσις τε αυτέων ἐστὶ, πληὶν πρ0ς αλληλα εχουσα δυναμν. ἐπεὶ αλλω γε Ουδενὶ τὸ Φερu0τ ιιιμεν παυσεται τῆς θερμης ἡ τω ψυχρω, 0υδε γε παλιν τ0 ψυχρ0ν ἡ τιν θερμ . etu IGλλα περὶ τὸν υνθρ-0ν ἴσον ον πλεοσι μιηνται, τοσουζ' ηπιωτερα καὶ βελτιονα. παντων δε αριστα διακειται -θρ-0 οταν πεσσηται καὶ εν ῆσυχίν I, μηδεμιην δυνηυν ἰδίην ussu Iore defunguntur. At quamdiu ista sublata, incocta et mirnime contemperata fuerint, nulla arte neque dolores nequo febres sinientur. Et quibus quidem acuti, acres et aerugi noli humores instant, quinam furores et viscerum ac th0r cis Iancinationes, animique abjectio indo oriuntur 2 Neqv'Prius haec quiescunt quam emaciati, dejecti et aliis pex mixti fuerint. Multis autem variis quo modis concoqui, p*x mutari, tenuari et in humorum naturam crassescere possunt

Ideoque in istis et judicationes et tomporum numeri Ny gnum pondus habere mihi vi dontur. At nihil istorum sm' calido aut frigido contingero solet, cum neque putrest' tneque in crassari possit. Quid vero hod ipsum esse dicemRΤ'Nempe eorum contemperationem osso, verum ea cum mytuo inter se sat, tum vim haber6. Quandoquidem c li)μφnullius alterius permi liono quam frigidi calidum ess* β' sinet, neque contra frigidum, quam calidi. At reliquR 'φ DiR, quae in homine insunt, quo pluribus permiscen μ' eo miti Ora et meliora evadunt. Is quo tum demum op jφRila tus est, ubi concoquit os quid toni agit, nihilqV'

275쪽

σπουδασαι ως εἴσεται, εἴπερ τι μελλει των δε0ντων ποιήσειν, o τί ἐστιν ανθρωπος προς τα εσθι0μετα καὶ πιτο ιενα, καὶ

0 H o p εκαστου ἐκάστορ συμβλησεται, καὶ μ' απλῶς τω δο- ηεξιτ υτι πονηρὸν βρῶεια τυρ0ς- π0νον γαρ φερει το ' πλσὶρω- θεντι αυτεου, li αλλα τίνα τε πονον καὶ δια τί καὶ τίνι των dem abundo mihi dixisso videor. At vero medici quidam et sophistae fieri non posse dicunt ut quis artem medicam ς0gnoscat, nisi idem noverit quid sit homo, et quaenam 'ju. prima generatio et compositio. Equidem quae ab his

de natura vol dicta vel scripta sunt, non tam ad artem modicam quam ad pictoriam spectare existimo. At mani

sistam naturae cognitionem non aliunde quam eX aTte me

di R haberi censeo, quam is facile percipiet, qui universam RVtem medicam probe complexus fuerit. Quod quidem plerique mihi porvonillo vidontur ot istorum notitiam habuisse, Rx Did sit homo, quaonam ejus ortus causae, Teliquaque ς'xte cognoscerent. Quandoquidem naturae cognitio mihi 'dieo esse necossaria vid otur, isque omni studio conten-4'x' debet, si modo quid rheto praestare Volet, ut intelligat 'ηψn m modo quis ad ea quae comedunt et bibuntur soli'hunt ot quidnam eo; qtio ox singulis eVeniat, neque sim- PiniLiter tantum Oxistimoi caseum malum esse edulium, quod AR se eo ingurgitat, dolorem sentiat, sed noscat quenariam

276쪽

δε παση ν, ἀνθ0αmisy φυσει ην κακον, παντας αν ξλυμαίνετο, dolorem et quasnam ob causas inserat, et cuinam ejus usu minime sit accommodatus. Cum enim alii plerique sint tum cibi tum potus natura pravi, non tamen eodem m0d0 hQminem assiciunt. Quod ita so habero hac oratione Veluti eXemplo confirmo. Vinum merum copiosius epotum h0mi nem quadam imbecillitate assicit, idque qui vident omnφ' noverunt eas esse vini vires et in ipsum noxiam reserunt, sed et quasnam hominis partes praecipuo assiciat no Vimu) Quod et in reliquis ita plano constat. Caseus si quidem, qR' niam hoc in medium protulimus, non omnibus est ΠΟΣ .)1 sed sunt nonnulli, qui ubi eo se explεverint, ne tantili sim quidem ossenduntur, quin etiam gracilibus mirum in modμφςOnterre perhibetur, quidam eii in non nisi eum molos δdegHnt. Horum autem naturae hac ratio116 inter se dissexμη Quod in corpore caseo est inimicum, ab eo excitatur et ς' movetur, in quibus ejusmodi humor plurimus in corpqy' redundat, quoque majorem dominatiam in corpore Iiabu' 'eo graVius assici aequum ost. Quod si univorsae hominum η't RQ infestus esset, omnibus utiqu6 noedret. Quae si qμ

277쪽

μενοι, ἡ περιπατῆσαyτες, ξ φαγόντες τι δεεροιον, ταυτα δε

δυνήσεται Ουτε Τιθεεσθαι ὀρθῶς. δειν δε Ποι δοκεει καὶ ταυτεἰδεται, ὀσα τψν ανθρωπω παθλ7ματα cino δυνά μων ερχεται noverit, nullo modo ab eis ossendatur. In iis vero qui ex morbis convalescunt, ac praeterea longis morbis conflictantur, multi velut instructa acie conflictus fiunt, partim spon-t', partim ex iis quae sine delectu offeruntur. Plerosque autem medicos novi, qui non secus ac idiotae, si quid sorte eadem dio innovassent, lavando videlicet, aut deambulando, Vel alienum aliquem cibum edendo, quae omnia etsi adhi-buisse quam omi fisso prasistiterat, nillilominus tamen in eo-xum aliquod causam rojecerunt, cum quidem causam non Rgnoscerent et id fortasse quod sorte maXime erat Commodum prorsus extingueroni. Quod certe minime sacere Con-Venit, sed novisse oportet quid balnei usus intempestivi essi-φλRt, quid item defatigatio. Noque enim ista eodem modo mRle assiciunt, noquo quicquam aliud, ut neque repletio,' 'que hic vel illo cibus. Qui igitur haec singula quemadmodum se ad hominom habeant, igriorat, is neque quae ab PVovori urit cognoscol, neque iis recte uti poterit. At 'x mihi etiam cognoscondao assectiones Videntur, quae 9 mini tum a sacultatibus, tum a figuris Proveniunt. Fac ul-

278쪽

tatem quidem intelligo extremas humorum qualitates et Vires nosse; si guras vero, ea quae in homine insunt. Quaedam euina cava sunt et ex Iatitudine in angustum c0RotR, quaedam etiam expassa, alia solida et rotunda, alia lata et pendentia, alia distenta, alia longa, alia densa , alia x xδet florida, alia vero spongiosa et laxa. Videndum seri' quodnam ex his humorem ex reliquo corpore ad se attraligiet pelliciat, nulla quae cava et expassa, an solida et rotun da, an quae cava et ex latitudine in angustum contrR ιδ sunt, id maxime essicere possint. Ac mea quidem sentent/yt quae eX cavo et lato in angustum contracta sunt. Ista V'x'eX Tebus eSternis manifeste porcipero licet. Veluti qui 'φsi ore hiante sueris, nullum humorem attraxeris, ubi V*λ' protentis labris constrinxeris ac compressoris, praetere*qμ' sistulam admoveris, quicquid libuorit, attrahes. Π00 γ' qquod admoVentur cucuYbitulao ox Iatitudino in angWJμφcontractae declarant, quae eum in usum sabricatae bu MinoeX carne trahant et avellant, aliaque id genus permul δ'

279쪽

0σα δε φυσαν τε καὶ ἀνειλήuατα ἐνεργαζονται ἐν τῶν σωματι, π90τqκει ἐν ε ἐν τοισι κοίλ0ισι τε καὶ εὐρυὶωρήσεσιν, οἰον κοι- Rutem earum, quae intra tiominem sunt, partium natura et ligura ejusmodi, vesicae, capitis et uteri in mulieribus,

'Reque maxime attrahere, et semper attracto hamore refertae Ronspiciuntur. Quao vero cava sunt et expassu, ea assi uentem quidem humorem omnium maxime recipiunt. Verum non per

inde attrahunt. At solida et rotunda neque attrahunt, neque Riuuentem humorem recipiunt, qui certe circum elabitur, cum i dem in qua permanea t non habeat. Spongiosa autem et Tara, 'lut lien, pulmo et mammae, prope admota maXime eXUgunt,''que praecipue accodente humore indurescunt et augentur. FQque enim si in ventriculo humor insit, eumque foris contin' t, et singulis diobus ovacuetur, verum cum eum in seipso re-ς'pexit, eumque vacua et rara ac parva Penitu 3 imbiberint, pro xRVO et molli durus et densus ovadit, neque eoneoquit, neque 'mittit. Istaquo illi Ox figurao natura contingunt. Quae Vero RIus eorumquo convolutiones in corpore essiciunt, ea in ςRV1tatibus ac laxioribus spaciis, Velut ventre et thorace,

280쪽

ται ρκπυτὶ ματά τε καὶ φυματα πλεῖστα. γινεται. δε καὶ im0φρενας ἰσχυρῶς, νησσ0ν δε πολλον. διατασις μεν γαρ φρενων strepitum et sonitum excitaro aequum est. Cum enim non sic impleant, ut consistant, sed mutationes et motiones h beant, ab ipsis stropitiam et evidentes motiones sieri necessistest. Quae Vero tum carnosa tum mollia, in iis stupores et repletiones quales jugulatis fiunt. Quod si in latum et xeni tens incurrat, eique aliquid resistat, quod natura neque stadeo robustum, ut vim ejus sustinero, neque ab eo in l'assici queat, neque ita molle et rarum, ut in se recipiat ote edat, sed tenerum, storidum, sanguine praeditum, et dφη sum Velut hepar, ob densitatem quid sim et latitudinem x' Dilitur, neque cedit, natus vero subiens increscit, robusti ψyeinoitur, et impetu in id quod obluctatur fertur; VHIVM quia tenerum et sanguine praeditum, doloris expers οβ' non Potest. Easque ob causas tum gravissimi creberrimiqμ' dolores eo in loco excitantur, tum suppurationes et tub'y Gula quam plurima. Quae etiam circa sopium traiis verbiss)sed longe minore vi contingunt. Sopti enim transVexsi 'gitura in istium pro tunsa ot ronitens, eumquo fit nervosqy q