장음표시 사용
291쪽
ceas. Respondit Manes: Deus Ueteris Testamenti est auctor malis cum ipse dicat: Ego 1um ignis devorans. Archelaus respondit: cujus ergo erit filius ille qui dixit Lucae s. v. s. Ignem veni mittere
in terram, ct quid volo , nisi ut accendatur ιδ Tu accusas eum qui
dixit quod Deus est auctor vitae dc mortis s Cur ergo honoras Petrum qui ad vitam suscitavit Tahitham, morti autem tradidit Saphiram ' De eo qui praeparavit ignem conquereris s At cur de
illo non conquereris qui dixit Matth. a s. v.4 I. Discedite a me maledicti in ignem aeternam' Tu accusas eum qui dicit Isaiae 4y. U. 7. Ego Dominus faciem pacem di creans malum. EX pone mihi, quo' modo Iesus Matth. Io. v. 34. dixit: Non veni pacem mittere fed gladium. Eodem idiomate loquuntur ambo ἡ cur ergo unum damnas , absolvis alterum e
Manes: Et quis est, inquit, Deus qui excaecat e Et tamen
Paulus a. Cor. 4. v. . dicit: Deus hujus feculi excaecavit mentes in-
Melium, ut non fulgeat illis illuminatis Evangelii. Lege superiora, inquit Archelaus: Iuod si etiam opertum es Evangelium nostrum , iis qui pereunt es opertum. Porro quis dixit Deum Veteris Testamenti excaecasse mentes infidelium t Nonne idem ait Iesus Matth.
II. V. II. Ideo in parabolis loquor eis, quia videntes non vident. Et
Lucae 8. v. IO. Ut videntes non videant γ An hoc dixit quia nolebat ut viderent, an potius quia erant indigni & claudebant oculos ne . viderent in Sol excaecat illos quibus visus est debilis s non quia Sol ad excaecandum sit sactus, sed quia oculi male dii positi sunt. Neque dicit, ego eXcaeco mentes, ne audiant Evangelium, sed ne illuminentur lumine gloriae Evangclii. Audire Evangelium Omnibus permittitur, sed gloria Evangelii solis veris Christianis est reservata. His,aliis teste S.Cyrillo Ieros. Catech. s. disputationem suam contra Manem complevit Archelaus, quam P stea Syriace conscripsit teste S.Hieronymo L. de Script. Eccl. c. VIll. Talibus prostratus Manes, videns adstantes in st conc latos ac sibi timens, qui e carcere fugerat, inde etiam fuga et
pius, venit ad vilissimum quemdam pagum, ad instar serpentis qui in Paradiso Adamum omittens ad Evam accessit c inquit S. Cyrillus Ibi cum quadam die confrmata turba conesonaretur tanto confidentius, quod neminem sibi adversarium formidandum haberet s Presbyter illius loci Diodoridis appellati, qui Diodori seu ut vult Epiphanius Tryphonis nomen gerebat, Vir quidem bonus, sed lenis & animo placidus, videns se ad fraenandam impostoris audaciam imparem, Archelaum per literas certiorem reddidit s qui Presbyterum Epistola squam Valesius ad calcem Historiae Socratis exhibet) primo confirmavit, suppeditatis aserim. VII. Par. II. N n mis, Disit igno by Cooste
292쪽
mis, quibus ille cum Mane praelium instauravit, deinde Ipse a
cedens venit ad locum, in quo iam Manes aderat disputationem diei ptaecedentis continuaturus. Illum ergo aggressus dicentem Jesum Christum hominem mille solum apparentem, tanta rati num efficacia veritatem Incarnationis ostendit, ut confusus obmutuerit . Hinc populi erga Archelaum plausus , in Manen vero commotio, ut nisi Archelaus obstitillet, lapidibus obrutus remansisset. IX. Itaque fuga e Diodoride evadens, esto plures ut eum cap rent inseq ierentur, fluvio Stranga clam trajecto, Arabionem, unde discellerat, reversus fuit. Sed Persarum Regis vigilantiam effugere non potuit. Nam ut ait Epiphanius Haeres. 66. D. I a. comperta ejus fuga , mi s Satellitibus in eodem Casesso comprehensam homi-xem ignominiose in Persidem abduxit, ubi calamo cate detratia , ultimum de eo supplicium sumsit. xuam quidem tutem utris ad modum insistis paIeis M bodiernam diem in Perside fervant. Hunc ergo ille exitnm vita confecutus es is ob id Manichaei tetralis fuit arandines
sub ruunt. Ita Epiphanius. Eadem S. Cyrillus Jer. Cat. 6. iti IO. Capitur, inquit, Manes ille, quem fui adorant discipuli, di ad Regem adducitur. Exprobravit ipsi Rex mendacium , ct furam s irrisit fervitutem , ultxs es pueri interemptionem : damnavit O propter cameeris custodum nec em. Mani jubet Persico more detram cutem : erreliquum quidem corpus feraram pasui traditum es : illad vera m anae mentis couceptaculum cutis Wo Dribus in acci modum nise afuit. limi se Parae letum dicebat, O futuroram frientiam profiteb tur , suam ipsias fugam compreMusionemque ne civitia: X. Manis excidium, quod paulo post dilaputationem cum A chelao secutum est, non videtur ultra annum a78. mile differri ,&contigille mense Martio circa aestum Pnchatis verisimile est , quo tempore ejus mortem majori quam ipsum Pascha ceIebritate
recolebant sub nomine Rematis ide' gradu seu Tribunalis. Quod
Manichaeis exprobrans S. Augustinus Lib. contra Epist. fundam. tap. 8. Gim , inquit , pd a vobis quaererem illo tempore quo vos audiebam , quae causa esseo, quod Pascha Domini plerumque nulla , iu- tardum is paucis tepidissima celebritate frequentaret- , uultis vigiliis, uulla prolixiore jejunio iudicto Auditoribus, nullo deuique fessuiore apparuxu , cum vestrum Bema , idest diem quo Maura haeus Oeeios est, quinque gradibus in . ueso tribunali ct pretiosis linteis adornato ,
ac in promtu posito ac objecto adorantibur, magnis honoribus proseqaamini. Hoc ergo c- quaererem, respondebatur , Uus diem passionis e
se Mandum esse , qui verὰ palsas esset et rarisam autem qui natus uos esset, neque veram , sed uluxam carnem humanis oculis ostendisset,
293쪽
XL Ex his apparet, Manis seu Manichaei morte ejus nomen
R errores non fui illa extinctos , sed nomen celebratum, & errores asiis discipulis non parvo tempore promulgatos, & veritati Cathorilicae non parvam praebuisse materiam eos impugnandi et quod praecaeteris valide praestitit S. Augustinus pluribus operibus contrata Manichaeos elaboratis. In suo coetu ut refert L. de Haeres cap. 6. Hierarchicus ordo is erat: Promissionem Domiri nostri yina Christi de Paraclito Spiritu Sanuo is suo haeresiarcha Manichaeo dicant esseeompletam. Sude δε iu fais literis yesu Christi Apostolum dicit ἡex eo quod nos Christus se missurum esse promiserit, atque in illo
miserit Spiratam Sanctum. Propter quod etiam ipse Manichaeus duo et decim discipulos habuit ad insar apotitiei numeri, quem numerum Manichaei hodieqae effodiunt. Nam ex electis suis habest duodecim , quos appellant magi ros, ct tertiumdecimum principem ipsorum : Episcopos autem septuaginta duos , qui ordinantur is mulseris: er Presbteros qui ordinantur ab Episcopis. Misent etiam Episcopi Diacouos . Iam eaeteri tetitummodo Electi vocantur : fed mittunturatiam ipsi qui Φideatur idonei ad hunc errorem , vel abi es, fusiueu- dum O augendum , vel ubi non es, etiam femisandum . En quomodo
Satanas ad formam Ecclesiae Christi Synagogam si iam in Maia
XIL Ex duodecim Manis seu Manichaei discipulis tres praecipui fuere Addas, Thomas, & Hermeas seu Hernias . Ita Epiphanius num. I a. dicens: Ergo ille sie mortuas eos quos dixi discipulos reliquit , Addam, Thomam, o Hermeam , quos aut equam illo mortis genere parnas lueret, tu varia Ioca dimiserat. Hermeas in En-ptum profectus es , quo eum plerique versati sunt. Neque antiqua es admodum Me haereses , adeδ ut qui eam Hermea Manis discipulo eoμuquuti sunt, nobis qua ad illam pertinebant narraverint. Addas iusuperiυ rem regionem abiit, Trimas in daeam. Atque ab iis Secta,lla ad hodiernum usqae kem vires atque iacrementum habuit. Ita
Epiphanius . Idem dicit S. Cyrillus Catechesi 6. n. 3I.& Theodo
ritus L. I. Haer. Fab. c. 26. cum nominum ti regionum aliqua di
versitate. Nam quem Epiphanius appellat Addam Cyrillus vocat Baddam & Theodoritus A Idam . Vulgo sub nomine Adimanti rem censetur maxime a S. Augustino. Quem S. Epiphanius vocat Her- meam S. Cyrillus Hermam dicit. Theodoritus vult, eum quem vocat Aldam, missum fuisse in Syriam, Thomam vero ad Indos . Thomas iste scripsisse sertur quoddam Evangelium, quod a quia husdam Thomae Apostoli existimatum falso fuit: quare Cyrillus
praelaudato loco sic monet: Nullus quaeso legat Evangelium fecundum Thomam: non enim es cuius e duodecim Aposto lis, sed unius de tribus pravis Manis discipuli. Nn a Prae-DLitigod by
294쪽
Praeter Libros quos a Scythiano editos in haereditatem Manes acceperat, de quibus supra, alios proprios edidisse sertur. Plures ei tribuere videtur S. Augustinus L. f. Consess. c. 7. , ac ultra Epiastolam ad Marcellum, quam retuli, adest Epistola quam vocarant Fundamenti. contra quam Librum scripsit S. Augustinus. Ejus quoque discipuli scripta aliqua reliquerunt. Adimantus seu Addas scripsit Librum contra Legem & Prophetas adversus quem S. Augustinus scripsit Librum unum. Mucius seu Seleucius Acta sub nomine Apostolorum confinxit, & Libellum de Nativitate , B. Virginis. Communiter autem Libros apocryphos produce-hant , ut Acta Andreae, Joannis, Petri, & Pauli, & alios quos Gelasius in Synodo Romana proscripsit.
XIII. H.eresis sub Manichaeorum nomine evulgari coepit tempore Aureliani Imperatoris & Felicis I. Romani Pontificis circa ann. Domini a II. Cum enim,ut dixi,Manes anno a 78. occisus fuerit &ante mortem jam misistet discipulos in varias ac dissitas regiones ad eam evulgandam, necelle est asserere, aliquibus annis ante
habuisse cxordia. Latillime vero ἐκ citissime propaFata est . Nam ex Arabia statim in Mesopotamiam & Persidem delata est . Ex
Perside in Syriam transiit de in AEgyptum, Africam , & postea
mari trajecto in Hispaniam & Galliam penetravit. In Asia quoque , Paphlagonia, & pluribus Orbis partibus multos infecit. Diutissime etiam substitit. Nedum enim S. Epiphanii temporibus per AEgyptum & alias Orientis partes pervagabatur 8 S. Augustini aetate in Africam transierat prima ejus proles fuere Hieracit e de quibus infra . Sedente S. Leone I. Romae aliquos
occupaverat, quam tamen coacta Synodo inde expulit, ut habetur Serm. I s. ejusdem. Anastasii Imperatoris temporibus circa finem
seculi s. adhuc in Perside, Syria, A Mesopotamia graisabatur. Quin & sub Pontificatu Gregorii Magni scilicet annis plus quam
34o. a Manetis morte in Siciliam irrepserat, ut apparet ex ejus Epistola F. Lib. 4. modo 8. Lib. s. ad Cyprianum Diaconum. Ex hac enatus fuit in Arabia Mahumetismus velut ex serpentis viperaeque ovo prodiens. Divisa postea fuit in varias Sectas, videlicet puros Manichaeos, citharistas, & Macarios a sortis felicitate sic dictos, ut S.August. Haeres. 45. scribit. Hujus haeresis infella proles seculo II. fuere Albigenses.
295쪽
Generalia haeresu Manichaeorum capita . l. NI Ulla unquam ex inseris erupit haeresis tot scatens erroribus ac blasphemiis, sicut lux ex diabolicis Manichari faucibus, quae omnium pene superiorum sordes collegit & proprias ad didit , Unde universam Religionem corrupit ac sustulit. Hoc ut Lector agnoscat generale prius illius systema subjiciam, N. postea de singulis sermonem instituam. II. Manes igitur tanquam suae doestrinae hasim, supra quam suas fabulas aedificabat, jecerat, quod duo essent prima principia,
num unum, alterum malum . Bonum Principem lucis appellabat , malum Principem tenebrarum. Lucem autem ac tenebraS
non sensu metaphorico, sed reali accipiebat s sic etiam malum non purum deiectum, sed realem substantiam esse asserebat: unde quia oportebat ut essectus realis causam realem haberet: nec Deus bonus mali causa elle posset, propterea duo ponebat principia opposita, duo aeterna, immortalia , suprema, ac invicem independentia, unum auctorem boni, quem absolute Deum ac Lucem appellabat: alterum auctorem mali, quem materiam, principem Mundi, malignum, gentem tenebrarum, Diabolum identidem
III. A principio, ut resert Tbeodoritus L. I: Haer. Fab. c. 26. . Deum bonum seu Lucem mille a malo Deo seu Materia penitus ignotum, A e contra : & bonum Deum tenuisse quidem partes Septentrionales Orientales & Occidentales, malum vero , idest Materiam , meridionales occupasse dicebat. Verum multis seculis evolutis inter Materiae fructus seu eflectus seditio orta suit. Cumque coeptum esset bellum, & lii quidem insequerentur , illi vero fugerent, ad fines lucis venerunt, unde lucem contemplati, simul&Letitia & admiratione aflecti decrevere simul junctis copiis adversus lucem bellum Ferere, Arapere eamque suis tenebris miscere. Veritus autem Deus lucis rem universam pugnae discrimini committere s neque enim, inquit, habebat ignem , ut fulgure ac fulmine uti postet, neque aquam ut inundationem posset imducere , neque ferrum aut alia arma, tale quid cogitavit. Accepta lucis particula veluti quadam esca 8chamo in materiam immisit: quae a materia quali devorata ei velut glacie concreta & confixa est. Et hinc dicunt coactum fuisse Deum Mundum fabricare exhoni & mali lucis & materiae seu tenebrarum commixtione: haec
296쪽
IV. Mundus itaque ex naturis honi & mali sic permixtus quinque elementis ex natura mali seu tenebrarum constabat, nimirum
fumo, tenebris, iῆne, aqua, & vento. In fumo nata esse dice-hant animalia bipedia & ipsos etiam homines: in tenehris serpentia: in igne quadrupedia, in aquis natatilia, in vento voIatilia. His quinque elementis malis debellandis alia quinque elementa de regno & substantia Dei missa este, & in illa pugna permixtata, futile, nimirum fumo aera, tenebris lucem, igni malo ignem bonum, aquae malae aquam horam, vento malo ventum honum .
Solem & Lunam duas esse naves per coelum tanquam per vastum mare navigantes, ac Solem ex igne hono iactum, Lunam vero ex bona aqua. Esse autem in eis navibus sanctas virtutes, quae se in
masculos & feminas transfigurant, ut illiciant principes gentis adversae, A per hanc illecebram commota Lorum concupiscentia fugiat de illis lumen quod membris permixtum Ienebant, & purgandum susceperant ab Angelis lucis, purgatumque illis navibus imponatur ad rUna propria reportandum . Hucusque ex S. August. L. de Haeres cap.46. Hanc insaniam de Sole de Luna in eis detestatur idem S. Do- 'Or L. Io. contra Faustum cap. 6. ubi postquam eos irrisit', quod
Solem navem fingerent, cum Sol omnium oculis rotundus appa reat , subdit: Verum hae tolerabilius Oel ridentur vel flentur in lo-his : iIIud es intolerabiliter feeleratum , quod de ipsa savi puellos pulchras O me I proponi dieitis, quorum firmose is eorporibus mardes aut principes tenebrarum , ad feminas masculi, ct ad masculos femime: ut in ipsa flagranti libidine ct inhianti eouevisentia de
membris eoram tanqaam de tetris fordidisque compedibus Dei vesrimembra solvantur. Et his obscaevissimis pannis vestris eonamiui affuere Sasuam Trinitatem, disentes , Patrem in secreto quodam lumine halitares Filii autem in Sole virtutem, in Luna sapientiam s Spiritum vero S audiam in aere . Ouae cap. 7. & 8. refutando progreditur .
U. Duas Animas in quolibet homine ponebant: unam bonam a bono principio, quae sit de substantia ejus 8c corporea ut ipsum. Alteram malam & de mali Principis substantia. Animae fidelium, idest suorum , ajebant, ab elementis purgatae ad Lunam delar
bantur , inde ad Solem transibant, qui eas ad Deum cum eo re niendas reportabat. Animae vero inlidelium, seu eorum qui Ma nis doctrinam non susceperant, ad inferos demittebantur, ut ibi ad tempus a Daemonibus torquerentur, secundum criminum mens ram: atque ita purgatae in alia corpora, sive hominum, sive brutorum, sive plantarum remittebantur . Quod si adhuc purgatae
non fuissent, in magnum ignem projiciebantur. Et ita totum Re
297쪽
demtionis mysterium situm erat in separandis a corporibus malis particulis Divinitatis, eisque suo principio reuiuendis. VI. Nihilominus animas e corporibus separare non permiti batur , imo qui hoc fecit set eidem poenae obnoxius fiebat: quare qui animal occidistet, in ejusdem speciei animal converti, re qui plantam vel evulsiliet, vel caecidisset, in eandem plantam verti debebat. Quando ergo quis panem Manichaeo exhibebat, dicebat iste : Abscede parumper, donec illum benedicam. Tunc a cepto pane dicebat: Ego te non feci s illumque in altum projiciens, illi qui eum fecerat maledicebat. Deinde subjungebat: Ego te non χminavi: qui te seminavit, & ipse seminetur. Ego te non messui: qui te mediiit , S ipse metatur. Ego te non coxi: qui te coxit , & ipse coquatur. His protestationibus pinnistis panem
illum secure comedebat. VII, Carnibus vesci exhorrebant, nec ova comedebant: laci & vino abstinebant. Ita S. Augustinus Haeres. 46. Nec vescumar, inquit , carnibus , tauquam de mortuis vel occisis fugerit substastia Divisa, tantumque ae tala iura remanserit, quod jam dignum non sit Electorum veatre purgari. Nec ova saltem fumunt, quasi di ipsa
eum frangunιur expirent , nec oporteat allis mortuis corporibus . sci. . . . Sed sec alimnia laetis utuntur , quamvis de corpore anima
tis vivente musteatur sive fugatur: non quia putant Divinae substantiae nihil ibi esse permixtum ,sed quiasibi error ipse nυn constat. Nam O Onam uos bibunt dicentes fel esse principum tenebrarum s eum viescantur uvis : nee musti aliquid, veι recenti mi forbent. Ita e scribit corum insanam ac superstitiosam abstinentiam S. Augu
His addit: Animas Auditoram suorum is Eletros revolvi arbitrantur , aut feticiore compodio tu escas Electorum suorum, ut jam iude purgatae is ualla corpora revertamur. Ceteras autem animas eris pecora redire priaης, ω tu a ia ρahe radieibus fixa sunt , atque aluntur tu terra is Herbas enim atque arborer se puxant vivere , ut vitam quae illis inest , er fentire eredaui ct dolere , eirm laeduntur: aec aliquid inde μὰ cruciatu eorum quemqaam posse vellere aut eam pere . Propter quod agrum etiam Diuis parrare nefas babent. Unde agricultura*, qua omulum artium est iunocentissima , tamquam plurium obmicidiorum ream occasau : Disque Auditoribus, ideo Baec arbitrautur ignosci , quia praesent inri Himenta Electis fuis, ut D Oina illa obstantia tu eorum ventre purgata impetret eis veniam , quorum traditur oblatione purganda. Itaque ipsi Elasti , nihil in agris operames , nec Poma carpentes , nec saltem filia ulla vellextra, exspe-t aut . ae G. rs usibus suis ab Austioribus sis , vis ter de tot ac tantis
298쪽
tantis secundum suam vianitatem homicidiis aIienis . Monent etiam Auditores suos, ut si vescuntur carnibus, animalia non occidant, ne offendant principes tenebrarum in caelestibus colligatos , d quibus omnem earum dicunt originem ducere : oes utuntur conjugibus, cou-ceptum tamen generationemque devitent, ne Divina subsantia , quae in eos per alimenta ingreditur, vinculis carneis ligetur tu prole . Hucusque Augustinus, inde inferens nuptias ab eis probi ueri, cilmhie ad Fenerationem prolis ordinentur. VIII. De productione Adami &Evae ita fabulabantur, subditidem S. Doctor: Adam ct Evam ex parentibus principibus fumi afferunt natos : erim pater eorum nomine Saetas sociorum suorum faetus omnium de rasset, quidquid inde commixtum Divinae obstantiae coeperat, cum uxore concumbens in carne prolis tanquam tenacissimo vinculo colligasset.. IX. Quid de Christo sentirent, ait: Gripum autem fuisse a mant, quem dicit vostra Scriptura ferpentem , a quo illuminatos a ferunt , ut coguitionis oculos aperirent, O bonum malumque deuo-jicerent, eumque orsum novissimis temporibus venisse ad animas non ad corpora liberanda. Nec fuisse in carno vera, fed simulatam Deriem carnis ludificandis humanis fensibus praebuisse, ubi non folismmortem , lerum etiam resurrectionem similiter mentiretur .X. De Lege & Evangelio dicebant: Deum qui Legem per MF-fe, dedit, ct in Hebraeis Prophetis locutus est, non esse verum Deum, sed unam ex principibus tenebrarum . Ipsiusque Te menti Novi Scripturas tanquam ivolsatas ita legunt, ut quod volunt iura acci piaut , quod notaut rejiciunt, eisque tanquam totum verum habentes nonnuIlas apocomas autemnant. Promissionem Domini Fefu ori de Paraclito Spiritu Saudio tu suo haeresiarcta Manichaeo dicunt esseampletam . Unde se infuis literis BD Christ Apostolum dicit, eo quod fus orsus se missurum esse promiserit, atque in illo miserit Spiritum Sanctum. Propter quod etiam ipse Manichaeus duodecim discipulos habuit ad insar apostolici numeri M. de quo supra dixi. XI. De Baptismo A modo orandi ait: Baptismum is aqua nihil
cuiquam perbibent salutis afferre, nee quemquam eorum quos decipiunt , baptirandum putant. Orationes faciunt ad Solem per diem quaqua versum circuit: ad Lunam per noctem , si apparet. Si autem n apparet, ad Aquiloniam partem, qad Sol eum occiderit ad Orie tem revertitur , flant orantes. XII. De peccatorum origine & concupiscentia ita sentiebant: Peccatorum origruem non libero arbitrio voluntatis, sed substantia tribuant gentis adversa : quam dogmatiganter esse hominibus mixtom, omnem carnem, non Dei, sed malae mentis perhibent esse opificium , quoe Diqitiaco by tac le
299쪽
ρ- ὰ contrario principio Deo coaeterna es . Carnalem concupis entiam , qua caro concupiscit adversus spiritum , nou ex vitiata in primo homine natura nobis inesse infirmitatem , sed substantiam Go- sunt esse contrariam , sic nobis stoarentem, ut quando liberamur atque purgamur , separetur is nobis, ct in sua natura etiam ipsa immortaliter vivat: easque duas animas, vel duas menter, uuam bovam , at teram malam, in uno homine inter se habere conficium , quando caro concupiscit adversi/s spiritum oespiritus adversus carnem. Nec in nobis fanatum hoc vitium talauti nos dicimus, numquam futurum s sedis nobis sejunctam atque seclusam obsantiam sam mali, o finito isto secula post conflagrationem Mundi, tu globo quodam tamquam in
carcere sempiterno esse victuram . Cui globo affirmaut acce urum, semper 2 adhaesurum quas coopertorium atque tectorium ex urimabus, natura quidem bonis, sed tamen quae non potuerint d naturae mulae
Haec ex S. Augustino generalia haeresis Manichaeorum capita 1unt, multa ex anterioribus ita resibus hausta, quibus tamen sua particularia interuerunt, quae omnia sequenti g. rejiciemus.
q. IV. Errores de Deo ct natura Mati rejem. I. D Raecipuum K palmarem errorem de duobus principiis, seu
L Diis, una natura bono & auctore honi, altero natura malo & mali audiore , ab antiquis haereticis Gnosticis, Marcionitis, S aliis supra refutatis, Manichaei acceperunt: quod inde processit, quia existimarunt malum non esse purum defectum boni, sed su stantiam quandam bono adversariam . Qui insimus est, cum malum nil aliud sit , quam desectus seu privatio boni. Unde S. Th.
. p. q. v. art. 3. directe probat, non posse esse unum summiim malum, quod sit causa Omnis mali. Primo quia non potest dari aliquid per edentiam malum, nam omnis estentia, seu natura eo ipso quod ens est, bona est, neque ulla res mala est, nisi quia privatur aliqua essentia aut persectione. Summum autem malum deberet esse per essentiam malum, sicut summum bonum est perestentiam bonum. Hanc rationem confirmat S.Augustinus Lib. 83. Quaest. qu. s. his verbis : Omne igitur quod est,sine aliqua Decie non es: ubi autem aliqua species, necessariis es aliquis modus, O modus aliquid boni est: summum ergo malum nullum modum habet, caret enim omni bono. Non es igitur: quia nulla specie eontinetur , totum hoc nomen mali de Deciei privatione repertum es. Malum ergo per
300쪽
se non est, sed in subjecto secundum se bono est, quod aliquo bono
privat: sic tenebrae in se ipsis non sunt, sed in aere quem bono lucis privant. Hinc deducitur, malum per se causam esse non poste, multo autem minus primam: Nam esse causam non potes convenire , nisi bono , qaia nihil potes esse causa, nisi loquantum es eus: emne autem em in quantum hujusmodi bonum es . Ita S. Th. dicta
II. Probat ulterius S. Th. hoc art. a. Sicut summum bonum est quod nihil habet mali, ita summum malum esse deberet quod nihil liabet boni: atqui hoc posito malum seipsum destrueret, cum saltem debeat esse in subjecto bono: unde dicit Philosophus in & s. c. s. Euod si malum integrum At ,se ipsum defruit: quia des Ho omei bono quod requiritur ad integritatem mali subtrahitur e Gum ipsum malam , cujus objectum es bonum. Ergo summum ma Ium else non potest . Sic igitur discurrit S. Doctor : Levi posuerunt duo prima priu-cipia , unum bonum oe alterum malum, ex eadem radice in hunc errorem inciderunt, ex qua aliae extraneae positiones ortum babaerunt: quia scilicet non consideraverunt causam universalem totius entis , sed particulares tantum causas particularium esse um. Propter hoc
enim si aliquid invenerunt esse nocivum alicui rei per virtutem fuatiaturae , aestimaverunt naturam illius esse malum . Puta si quis dicat, naturam Quis esse malam, quia combussit domum alicujus pauperis. Indicium autem de bonitate alicujus rei nou es accipiendum feeun-dnis ordiuem ad aliquid particulare , sed fecundum se ipsum, dr se
eundum ordinem ad totum Universum, in quo quaelibet res suum Iocuis ordinatissime tenet, ut ex dictis patet squ. I I. ar.3. & q. ar. a. Similiter etiam qui invenerunt duorum particularium esseetuum cou trariorum duas causas particulares contrarias, nesciverunt reducere rarefas particulares contrarias in causam universalem communem . Et ideo usque ad prima principia contrarietatem in eausis esse judicaverunt : sed cum omnia contraria comeniant iu suo commani, uecesse es in eis supra causas contrarias proprias iuveniri unam causam communem : Acut supra qualitates contrarias elementorum iuvenitar vir-
tres corporis caelestir . Et similiter supra omnia , qua quocumque modo frent, invenitur unum primam privcipium essendi, ut supra ostensum es s q. a. art. 3.
III. Non dissimili discursu Manen perstringit S. Epiphanius
Η Pres. 66. nulo. I 3. Haec duo principia quae contraria ponis, adeo invicem debent este separata, ut in nullo communicent, alioquin si in aliquo sociarentur, sumi ne contraria non ellent. liuod si tu direm separas δ 1δενς, serum udamquodque Mitam fit oportet. in