장음표시 사용
231쪽
HISTORIARUM LUDOVICI Msierunt, doli ac sisenenti i enitus ignaros, per quos id caeteris de consulatu civitatis insinuari mandarunt, rogantes sibi subveniri, ne in tantum discrimen incurrerent.
Quo nuntio exciti atque exterriti cives et totius provinciae primiores, qui in urbe erant, sub silentio quidem et absque ullo foris strepitu, per omnes domos mandarunt ut unusquisque se in armis, intra domum Suam, Paratum teneret, minime exituri, aut aliquod ii avoris, aut tumultus indicium ostensuri, nisi prius id eis foret demandatum, simul etiam districte inbibendo De suis hospitibus, quos Pluri-ii. os habebant ex Britonibus, vel mininio verim contumeliam quantulamcumque aut injuriam ius errent: quin potius eisdem Omnia benevolentiae atque humanitatis exhiberent officia. Hoc enim nihil lue amplius intendebant cives, quam quod possent ducem suum HOvum, qui in dicto monasterio Saucia)-Catharinar adhuc erat .cum duce Britanniae, tuto in suam ducere urbem et illis, quae sibi metuebat, Periculis auitae malis erit,ere. Nam, ut diximus, hi lubitanter creditum est quod, nisi ea die urbem ii atroiissot, Briatones, adveniente nocte, eum ad Pontem-Archae et inde ad regem, aut alias ituo' voluissent, abduxissent. Providentiam igitur cives adhibentes De id fieret, de civitate missus est clarissimus et strenuissimus miles, Joaim , comes Hari curiae, cum circiter centum lanceis virorum armatorum aliisque in numero salis competenti, cum Plurimis nobi suam patriae et civium urbis, ad conducendum in urbem ot sociandum suum
232쪽
UBER SECUNDUS. sducem novum, cum ille dies adesset quo Se promiserat adventurum. VenerunΓ autem simul ita debito ac docenti ordine usque ad P satum monasterium, absque ullo prorsus tumultu Vel Strepitu, populo quieto manente in civitate. Ad quam etiam, Cum Suo duce exspectabant atque sperabant advenire, eumque non minus quam suum proprium, festive et hilariter excipere ducem Britatiniae. Sed heu sproh dolor i tunc
dolus, qui diu latuerat, in apertam manifestamque lucem erupit, et. cunctis Patulus et Conspicuus suit. Nam dux ipse Britanniae, a pravis ii Ominibiis Belial satellitibus persuasus , minime ducem nouuiu asSO-ciare voluit, sed Φ eo se penitus sejunxit et abscidit.
Sed non eo mitius valde solemniter suil novus duxi' Suam urbem, cum jam max eSSdt obscura, cum su- cibus et taedis plurimis, heu bras noctis abigetitibus et vincentibus, introductus.cum magno totius urbis et puli applausu . Quorum tamen alacritatem et laetitiani non parum amaricabat deturbabatque, quod sic inter principes, Paululum antea tanta benevolentia junctos, tale ac tantum obortum esse audiebant dissidium. Ea siquidem nocte qua ingreSSus est dominus Carolus, Normantiise dux, praedictam suam urbem 'Romomagum, retrogrado. Vestigio dux Britonum cum suis ad Pontem-Arcliae relut lavit. Qui et persuasus
persidorum satellitum suorum Stiggestionibus squi, se
iterum ad regem revolventeS, Potiora lucra et compendia de eo ob hujusmodi sualia insignem perfidiam
233쪽
HISTORIARUM LUDOVICI Mexspectabant, quam ab duce Normannorum Cons uti fuissent , misit illico ad regqni quosdam Iniquissimos viros ad insinuandum sibi hujusmodi principum cli cessiouem. Ob quam Prosecto, accolis Normanniae dies illa sestus in magnum luctum est con erSus : qui postea propter hoc, cum id genti vastatione et damno totius patriae, experti Sunt quam verum sit quod divina
prophetarum oracula cecinerunt : a Nolite confidere
in pruicipibus vestris; η et aliud : u Maledictus qui considit in homine et qui ponit carnem brachium
implente s enim Britones illi ambitiosissimi et avarissimi atque persidissimi, illud quod sapiens in suis' proverbiis 'inquit: u occasionem quaerit, quI vult re.
dcre ub amico, n ut discessionem atque proditionem suam aliquo honestatis obtegerent velamento, mendacissime confinxerunt quod cives Rothomagenses consph averant suum perimere ducem atque Suos, SI
in ursem ipsam introiissent; quod utique, non modo veritate, sed etiam omni Verisimilitudine atque appa.rentia vacuum esse, lacile liquere unicuique potest Quomodo enim potest Veri Simile alicui videri quod
Normanni, qui Satis graVes, Oculati et circumspecti esse solent, tantam mentis laebetudinem incurrissent, ut tantum, nedum velle, Sed Vel cogitare possent, ut eum principem et Suos tam perside et sine ulla caiisa exstinguere et perditos iri Volui Ssent, in quibus solis mortalibus et per quos SPem Sude Securitatis, tran- ouillitatis et pacis repositam eme non ignorabant;
et quibus, pro lseneficiis in suum collatis principem atque dilectissimum ac desideratissimum ducem, valde se teneri obligatos atque obnoxios fore agnoscebant;
234쪽
LIBER SECUNDUS. 49 pro quibus etiam, ad eam digne reserendam, seminus sufficientes ducebant λ Quis, inquam, existimare unquam poSSet, quod talibus tantisque ossietis atque benefficiis praeventi, tantae perfidiae et ingratitudinis , imo saevissimae et abominandae crudelitatis vicem rependere Voluissent . Certe nullus sana ut predimus, mente id verisimile unquam existimaret, tantumque a vero abhorret, ut saliud credat, quam
quod J exploratum solidissimeque compertum habuimus , nulli sciliceti omnium mortalium principum ,
post ducem suum, cives Rothom enses . ethrosque omnes provinciales plus honoris atque benevolentiae,
quam uncissi Britonum duci si non iniquorum et
pravorum satellitum circumventione, ita a recto COPP-
toque defecisset itinere) deserre voluisse. Sed et nou parum miramur de eoisum inconsideratione qui vel talia improbissime confingere, xel talibus
vanissimis figmentis fidem accommodare potuerunt, .cum, Procul dubio, tantas armatorum copias idem dux adhuc secum haberet, quae, ubi hoc attentare Rothomagenses voluissent, non modo se tueri a civi
bus , sed etiam urbem, in quam eis liber patebat in-
greMUS, CoarCtatione armatorum et subigere sibi et diripere, absque reluctatione, potuissent. Faliscant igitur perfidorum et mendacissithorum hominum linguae, qui, talibus inventis, suam tegere ignominiam, et optimis atque honestissimis civium moribus talium figmentorum nebulas salsissime obducere CO- nati sunt, et eos, insontes atque innocentissimos, tam atrocis sceleris compositione ausi sunt infamare.
s. SuppleeZ gratiam. 2. Habeamus dans te mia
235쪽
Quomodo tentatum suit ducum Normaliniae et Britanniae recones. 4liationem sacere.
Rex autem qui non ad aliud inhiabat, et cujus
omnis animus ad tales serendas vel fovendas dissensiones intendebat, ut ad sines a se cupitos aliquando pervenire posset , tali ad se rumore perlato, Veli menter est gavisus, ipsius Britanniae ducis erga se reconciliationem laetanter suscipiens, et libenter admittens atque annuens; ipsiusque satellitibus cust dias civitatum et oppidorum majoris partis Normanniae, quas nomine domini Caroli, Normanniae ducis, receperant, Plurimosque honores in provincia eis concedens et tradens, ad sua stipendia trecentis lanceis ex militia ducis Britanniae, pro pirii sidio, in diversis locis Normanniae collocatis et distributis. In crastino autem ingressus ducis in Rothoinagum, convenerunt ipse dominus Carolus et Britanniae dux , in villa quae vocatur Portus sancti-Αudoeni , supra ripam Se luanae, prope Pontem-Archae , instantibus et prosequentibus plurimis proceri hus Normanniae et illustri comite Dunensi, qui satis luculenter intuebatur ruinam ducis Normanniae, cui ducatus firmus Dullatenus eme Poterat, nisi, reconciliatione facta ciliti duce Britanniae, ejus ope et auxilio nixus, se contra regis potentiam tutari et defendere posset. Erat nempe
velut arbor noviter terrae mandata, quae, nondum radicibus defixis solo haerebat, sed convelli facile poterat
236쪽
M, LIBER SECUNDUS. et moveri. Poterant etiam ipse dux Britanniae et sui, qui majoris partis arcium et civitatum atque oppidorum Normanniae, nomine ducis, quemadmodum diximus, custodiam et sal Sinam susceperant, interveniendo ducis possessioni et eam ad regiam manum transs
rendo, facillime ipsum prout persidissime secerunt
Sua posseSSione Perturbare et spoliare. Sed iluamvis in dicta villa, super reconciliatione ipsius ducis Britanniae mulli sermones habiti fuerint, sucritque a civibus et larimioribus Patriae obnixe rogatus valiteque comiter invitatus ut urbem nigredi vellet, nec tam leviter et pro nulla causa, quae hactenus. impertiisset obsequia sua illustrissimo duci, vellet omittere', et, ex tanta amicitia atque foedere, lamaretis sacramentis firmato, in adverSum Penitus resilire, frustra tamen et sine fructu omnes luijuscemodi conatus processerunt, nec precibus ullis aut
obsecrationibus est inflexus. Qui jam, ut diximus, ad
regem Pro Sua reconciliatione, Suis Vehementer sol - licitantibus et accelerantibus, tralasmiSerat.
Igitur rex, conciliato sibi primum duce Borhonii ut diximus, cloinde vero Britannia' duce, videns si atrem suum omnibus paene Uxiliis destitutum serat enim comes de Gutrolois, ut diximus, jam cum Οmnibus suis copiis ad suas terras defendendas reversus adversus impetus et insolentiam stolidorum Eburonum), cum diligentia magna Normanniam, cuili. omnibus quas habere poterat copiiS, est aggreSsus. Quotidie enim sibi adaugebantur et crescebant, quia
. Possessioncm dans te nas. On Imurrait conserver l'accusatis en corrigeant interveniendo Par intreperien D. 2. Amittere dans te mS.
237쪽
352 HISTORIARUM LUDOVIa XI i .
ae magna pars suorum stipendiariorum, quae se ad fratrem suum contulerat, sperans sibi ad sua stipendia servire et militare, cum viderent desectionsem Britanniae ducis, et spes jam eis nulla vel minima esset. quod . possent stipendia ex duce Normanniae Ohtinere, ad ipsum regem diei enus redibant. Quos omnes, eo quod eis tum maxime indigeret, libens et laetus recolligebat; imo etiam ad se, quibus poterat artibus, retrahebat, ut eos auferret fratri suo. , . -
De insidiis et proditionibus per dueem Borhonii et per regem factis in. adversus ducem Normannue. . .
. Cum autem adhuc Carnoti esset, finxit se velle cum fratre suo pacem reconciliare, et mittere se pm ha o causa simidavit ducem Borbonii ad eumdem. Qui ctim in itinerst esset, misit Rothomagum ad ducem Normanniae nuntios et epistolas, verbis utens pacificis' in dolo : denuntians sibi qualiter eum ad se Ireximitteret, Cupiens cum eo rationabiliter et tranquille, tanquam cum dilectiissimo sibi atque unico fratre componere et pacificare. et similiter irater ipsum et Britanniae ducem , quorum aegre et displicenter intellexisset dissidium. Credens autem dux Normanniae Caroliis hujuscemodi verbis, Deo dolum aut Simulationem suspicatus, rescripsit duci Borbouit quod ad certam diem apud Loci im-Veris' se conferret, ad quem etiam sese ipse
238쪽
deberet invenire. Eraue enim oppidum paene in medio. itinere situm, inter ROtho magum et Drocas , unde 3 idem dux Borboliti ad eumdem scripserat. Observans. itaque Normanniae dux statutum diem, adiit Locum-Veris . ubi, cum adventum ducis exspectaret juxta promisin sua, et mandasset capitaneo et civibus ' Ebroicensis civitatis , quod, omni cum honore et
reverentia quos 'sibi ipsi exhibere possent, ipsum
ducem Borbonii tam sui quam regis, cujus se ellegatum asserebat, contemplatione exciperent, Postquam ejusdem operiendo adventum illic remoratus
fuisset per dies duos, intellexit dolum atque perfidiam
quos sibi idem dux Borhonii patrarat. Nam Cum, ipsam Ebroicensem civitatem ingrediens, a clero et civibus sibi si uxta quod mandatum acceperant processi aliter exeuntibus obviam, fuisset honorificentissime receptus, fidei totiusque honestatis oblitus, perfide ac fraudulenter, nomine regis, civitatem accepit , intromissis de regis militia , quibus civitas nullo modo obsistere potuisset'; posuitque illic, regis no-
239쪽
HISTORIARUM LUDOVIta XImine, custodiam et officiarios ad administrationena civitatis et patriae. Qua perfidia idem dux Iueorhonii non contentus, eumdem etiam dolum in Vernonis oppido, duce optimo Normanniae omnia ex bona fide agi debere existimante, admisit, ipsum nequiter et infideliter g liando et sub regis potestatem traducendo. Sed et alias etiam longe periculosiores sibi a rege insidias idem dux tendi. advisamento. aliquorum sibi
si delissimorum, quos de Rotlaomago secum in consiliarios assumpserat, agnovit. Certior enim per eos
factus suit qui insidias huiuscemodi, fide dignorum
relatu, compertas habebant) quat Iter ad villas de
Conchis et de Passeyo' aliasque vicinas rex vafre et callide, praecedenti nocte, misisset quadringentas aut quingentas lanceas, a quibus, cum aliis quae sine interpolatione confluetrant, nocte proxima, nisi inde discederet, erat obsidione claudendus. Et hoc quidem
venu. Et pensant mondit seigneur de Bourbon que les matteresse deussent traicier par doulceur, ii vini jusques kΕvreux : l'entreedo laquelle ville lui sui resilia e par Ielian de Lorraine, non- obstant que monilii set eur de Bourbon lu3 eust dit et declare lex causes de in venue et oluist telle seurte, pour te lait de luy et dela dicte ville, qu)il eust v ulu demander. Voyant lesquelles choses Iedit monseigne ur de Bourhon, Et qu'on avolt mis gamison uviem, et qu'il estOit voix Commune que grant nombre de gens clyarmes venolent audit Eureux, monilit seigneur de Murbon symretouma audit lieu de Dreux. - Documents inciliis, Melaves, t. II, p. 431. Cependant, comine Tholuas Basin revient fur sa versiondans son Apologio l. I, c. vi , et qii' ine telle insistance ne permet pas de croire qu'il se init trompo de mut potnt, ii saut admetireque te naoyen par tequel le duc de Bourbon s'empara d'Εvreuxi ut i in stratagdine imagine par tui, apres qu'il eui essuye te resus de Iean de Lorraine. s. Conches et Pa , ariolita'hui dans te departement de PΕure.
240쪽
MBER SECUNDUS.355 verissimum erat. Unde consilium dederunt, si hujusmodi vellet sugere periculum, quatenus ad Pontem-Αrchae, locum tutum. sese absque aliqua retardatione reciperet. Quod etiam consilium impedire conati sunt nonnulli, qui circa eum adstabant, scilicet dominus de Bueu et dominus de Chaumoni, securitatem in eo
loco ficte et fraudulenter sibi pollicentes; qui, procul dubio, jam crediti sunt doli, quem rex macilinat, tur, conscii suisse atque participes . Sed ille princeps optimus eis potius, qui sibi fidelius consulebant, acquievit et ipso die, ante solis occasum, apud POntem. Archae in tuto se recepit, rediitque sequenti dio Rothomagum. Dux autem Britanniae Cadomum transiverat, ubi Copiarum suarum magnam partem habebat. Ad quem cum dux Normannorum legatos misisset, sciscitatum quidnam ipse animo gestiret, et ad tentandum adhuc
si ad reconciliationem inflecti posset, iidem legati, ad
se reversi, omnia de eo tu fausta et adversa nuntiarunt.
Cum autem rediisset Rolhomagum dux Normanniae, hoc rex intelligens, et sibi minime ad votum processisse quas fratri suo paraverat insidias, cernens versus bassam Normanniam, Argentonium' pri-