장음표시 사용
251쪽
166RISTORIMUM LUDOVICI XI quemadmodum supra retulimus , in suae perfidiae poenam damnorumque a se clatorum nonnullam re- compensam, quingentis millibus florenorum Rhenensium mulctati sunt : quam summam Per Certos terminos dependere liaberent. Simul etiam ut ex ipsis supra ducentos, quos Burgundionum dux duceret nominandos, Venirent Brucellam, flexis genibus, a duce supplices veniam deprecaturi, sigillatasque liti ras de capitulis concessae et a se aeceptatae Pacis secum asserrent, damnati sunt. Et hoc quidem adimplerunt, pace hujusmodi litteris et magnis sacramentis roborata . Nonnullos etiam solutionis terminos summae praedictae, in qua mulctabantur, Observarunt. Adveniente autem aestatμ. cum illi insensati et suriosi Dinanienses, non modo a Suis probris ot coni meliis, quas in praefatos illustres principes faciebant, se non cohiberent, sed etiam eisdem impia facta iticendiorum atque praedarum in terras Burgundionum, in sui exitium, cumularent, non valentes iidem principes illustres tantam ultra eorum perferre vesaniam, iterum expeditionem validam, ad contundendas eorumne luit ira, adversus eos Coegerunt. Et eidem quidem
illi illustrissimo Philippo, jam morbis ac senectute consecto, non satis suit hanc, uti praecedentes expeditiones, silio ducendam committere, nisi personaliter etiam ipsemet eidem interesset. Cum enim ipsi latui
2. Le 22 januler 1466. Les let tres de pacification donnees parte com te de Chiarolais, te 2 ι, au quartier generat de vichimalo, soni impriinees dans Lenglet Duis noy, Commines, t. II, P. STt.
252쪽
ut supra retulimus veluti affixi patibulo suspenderant, sed etiam se ipsum et generosissimam atque honestissimam dominam eius consortem, illustris quondam regis Portugalliae filiam , acerbissimis ac foedissimis contumeliis lacessiissent , nec sese ab eis ullo modo cohiberent, non existimabat ad patres suos seliciter apponi posse, si ad tempus. usque dormitionis suae hanc tantam iniuriam reliquisset inultam
Et hactenus quidem, a tempore foederis quod rex cum illustri comite de Charolois, praecedente hieme, prope Parisios pepegerat, et sibi terras donaverat quas paulo ante ut diximus) quadringentis mille scutis
redemerat, aliis etiam postmodum sponte propria adjectis, existimabant serme omnes amicitiam magnam et gratiam eumdem comitem apud regem invenisse. Appellabat enim eum, quotiens ad eum scriberet, filium suum, et primogenitam filiam suam se in conjugem ei velle dare aiebat obierat quidem consors
ejus, nobilis domina filia ducis Borbonii desuncti,
moderni soror tempore quo eum expeditio Montis-
. G-dessus, p. 134. 2. La duchesse Iinbelle etait filio du roi Iean de Poringat, mort en 1433. 3. II semble qu'il y ait ici une lamne, quoique te texte du
253쪽
Ilericii prope Parisios adhuc detinebat; ex qua filiam
unicam susceperat'. Et quanquam tale sortiri conjugium eo quod hujusmodi silia, iam matura viro nec ad complexus viriles ad annos plures, ob juventutem, habilis esse poterat ) nec sibi nec suorum accolis dominioruna placitum satis esset, tamen ut BCCPytum gratumque sibi fieret rex plurimum curare videbatur, promittens etiam, dolis nomine, amplas terras lataque dominia se daturum. Aiebant enim, et ita vulgo serebatur , quod ei offerret dare Campaniam cum nonnullis aliis terris adjacentibus'. Quas Cum, utrum Satis secure accipere, ipse illustris comes ambiger i seu dissideret, misit Parisios nonnullos peritos iuris de suo consilio, qui illic perquirerent ac investigarent. diligenter, si aliquando a regibus Francorum suis filiabus talia ae tanta terrarum dominia. in dotem assignata suissent, dum nuptui traderentur . Qui quidem, cum exactam de hoc ac
1. Marte de Bourgogne , duchesse apres la mort de Charies le
254쪽
LIBER SECUNDUS. 69 longam pervestigationem fecissent , retulerunt, et
similia aliquando facta suisse, et id jure atque legitime
posse fieri. 'Quae cum ita praelato illustri comiti fuissent nuntiata, et per frequentes eum opiStolas et nuntios , ut ad id intenderet, non omitteret frexi sollicitare, dulcissima semper et totius benevolentiae plena, filiali eum .appellatione compellans, talibus allectus et, reluctante licet quodammodo animo, Pr Vocatus et Persuasus, ad hujusmodi in iliendas et contrahendas nuptias solemnes legatos, idon a Sussultos potestate, ad regem destinavit, circa illud tempus quo ad Dinantum expugnandum transire adparabat.
De reditu et expeditione praedictorum legatorum et Dinanti exeidio '.
Et nihil utique ambigebat nec aliud ullo pacto su picari poterat idem comes, attentis pro ea re tot et totiens per regem commonitionibus ot adhortationibus repetitis , quin jam ad complementum et persectionem res ipsa perduci absque difficultate deberet. Sed ' cum ducti sui legati ad locum ubi rex tum agemur savoir si uti roy de France polivolt donner en mariage a safille lesilietos contes et les oster v la CDuronne. . Immoires, i. I, eh. xxxv. Comme Thomas Basin a ecrit molns longiemps aprestes evenemenis et qu'il et ait a la cour de Bourgogne en 1 66, son temoi mage ossee plus de garanties d'exactitude, tout singulier qu'il est qu'on soli alle si tard aux renset ements. . Chapitre piibile dans l'Amytissima collectio, t. IV, col. 749.2. Quoniam dans le n s. 3. Si dans te mS.
255쪽
bat scilicet ad oppidum dictum Montis-Argi' γω
enissent , qua mente, qua fide et sinceritate res agerentur, Primum agnoscere Potuerunt. Nam non modo in materia, pro qua injunctum legationis munus SuSCeperant, repulsam et alienos prorsus terminos ab
his quos quotiens tamque diu' de ea re habuerat rex et tenuerat, ostenderunt; sed , pro benevolentia ei dulci filialis affinitatis compellatione, querelarum,
minarum et exprobrationum Verba, quae prius subhujusce confictae et Simulatae copulandae affinitatis in legumento vel alae suci aut, inimicitiarum speciem manifeste praetondentia' reportarunt . Et revera tunc creditum fuit quod rex Din tensibus succurrere deberet, minimeque vellet eos OP- primi permittere. De quo ipsi et Leodienses caeteri plurimum conlidebant. Qui so ab . eo adverSus Burgundionum ducem in arma excitatos et, magnis ab eo promissionibus acceptis de succursu atque opitulatione, secura los jactitabant. Unde et tunc, apud dictum locum Montem-Argi et in plerisque aliis locis, rex magnas machinas et belli apparatus fabricari sa- ciebat. Fecit enim tunc pro munimine caStrorum catenas fabricari serreas, in tanta numerositate, quod
ex eis invicem connexis et ligneis palis per spatias. Monlargis. 2. Dans te nis., ab his totiens quotiens tanquam diu. 3. ProtendenIium dans te in s. 4. R Mit tros- in intelligent. Louis XI ne se montrait plus lemome a caiise d'un dissenti inent grave qui cominen ii h existerent re tui et te comte de Charolais, dissentiment qui n'etait pasun mystere, putriu'il a elo emanu du chmniqueur Jacques Duclercq l. V, ch. LVI. Le heau-pere et te gendre syetaient surpris in trimant lyun contre l'autre aiu,res du roi d'Angleterre.
256쪽
certa aflixis et pendentibus, cingi poterant castra ha bentia in ambitu spatium duorum serme milliarium italorum. Serpentinas etiam et similes machinas hselli, cum susis ex serro lapidibuscudi et fieri paene innumeras laciebat. Quae cum Burgundionum legati agnovissent, et loco ederis conjugalis ineundi pro qua re cum indubitata paene spe missi fuerant) non aliud quam probra atque
minas terroresque armorum invenissent, cum tali
expeditione ad propria redierunt, et Dinantum, ubi erant in obsidione principes illustres, lyhilippus, pater,
et ejus silius, a quo missi fuerant, Venientes, quae egiωsent, audiissetit atque vidissent retulerunt. Postquam autem, ad oppidi expugnationem, hom-hardae seu petrariae admotae sunt, infra minus quam dierum octo curriculum ri litis turribus et moenibus, oppidum expugnatum est . Quod cum milites, insultum facientes, vi ingrederentur, sese tradidisse cives
ad voluntatem principum Drehantur. Unde neci in ipso ingressu Parcitum est, quae, procul dubio, immanis suisset ac plurima, Disi facta sic, quamviS Sero, praecessisset deditio. Sed oppidum, quod opulentissimum erat es ob id firmissimum serebatur set revera sic erat , et propter hoc locupletum totius patriae
suarumque Optim atque divitiarum Commune prosu-gium, in direptionem et praedam militibus cessit. Si militer et viri, prout quisque ad manum victorum veniebat, Iaddicebanturi captivitati ; ne autem in mulieres ludibria et obscoenitates admitterentur, prin-
1. Cest-h-dire des bouleis de sonte. 2. Le 28 nout 1460. 3. Le eomte de Chariatis a seit chascun loger par inurrier
257쪽
172 HISTORIARUM LUDOVICI Mcipes providerunt. Deputatae enim certae domus suerunt, in quibus, datis fidis custodibus, Observarentur, ne qua eis violentia aut iniuria inferretur. Ferebatur autem plures ex his quos, ob scelerum Conscientiam, metus amplior tenebat et magis anxios faciebat, antequam irruptio in oppidum fieret, acceptis signis Burgundionum in suis vestimentis , tanquam ipsi de victorum numero et multitudine essent, Pori exiisse, et hoc modo imminens eis mortis effugisse periculum. Ex his autem qui captivi fuerant, deprehensi nonnulli, quos procaciores in probris et Contumeliis dicendis de principibus exstitisse Constabat, in flumen praecipitati, submersi sunt. Caeteris Vita Se
Postquam vero pauci dies . exeuntibus illic' principibus, in oppidi direptione deletioneque facienda, eorum qui supplicio' ob sua demerita digniores exsisterent , detriti sunt, depositis aliquibus aedibus, quae
ecclesiis viciniores exsistebant, ut ab incendio. aedes sacrae immunes possent evadere, datum est illud su-Perbum quondam et opulentum Dinantum voracibus flammis, et totum in savillas cineresque redactum. A quo excidio nec ipsa sacrata oratoria Cura, quae
pro eis tuendis fuerat adhibita, protegere potuit quin
4. It 3 a ici une alteration prosonde , laquelle it saut suppi Ar
en lisant eorumque sumticio sumendo qui Oh, et C.
258쪽
LIBER SECUNDUS. 73 incendii magnitudo eadem pari cum caeteris aedificiis calamitate involveret. Moenia quoque et turres omnes deiectae sunt, et vallum complanatum, locusqtie sancitus ne posthac, in memoriam sceleratorum civium, quisnam illic aedificare aut habitationes sacere atten
Mulieres vero, quo Vellent, cum his quibus operiebantur indumentis, libere abire permissae sunt'. Et hoc quidem exitium Dinantum accepit; et hunc succursum, haec opitulationis solatia, hanc fidei obse Vantiam atque tenacitatem apud Ludovicum, Francorum regem, tunc invenit; de quibus non minus confidere, quam Saguntum olim de Romanis, videbatur.
De iterato conatu Leodiensium et pace eis iterum data, Meeptis ab eis obsidibus .
Leodienses autem et ex aliis patriae oppidis atque villis populi, sese in unum agmen cogentes, cum Suis
259쪽
ΗISTORIARUM LUDOVIta XI 74 machinis, vexillis et Ordinibus, existimarant, obsesso adhuc oppido, tempeSti Vc poSse praebere SuCCumus solatia, et in campos, vehat potentiam Burgundionum bello aggressuri, exierant. Quibus, exstincto et exciso
oppido, illustris comes de Charotiis, patre suo in tuto locato tui tu sella gestatoria ad obsidendum Dina tum se dolierri seeerat), cum copiis suis intrepidus o viam venit. Sed, uti alias, animis atque viribus pavore
desecti, ad petendam supplices veniam, et suae tem ritalis at tuo praesumptionis indulgentiam, sese conve terunt. Sat,ienter cluidem. Nam si ad certamen usque pervenissent, verisimiliter de ipsis, qui majore ex parte inermes PedeStremue erant, tanquam de pecoribus occisi ODi S, strages ingens et caesorum acervi acti sui
sent. Eaiu vero dare senex ille Philippus dissuadebat, eorum pei idiani, levitatem et procacitatoni in jacu laticlis probris et contumeliis per plurimas vices e pertus, qui Semper perii di atque foedifragi esse consuevissent. Cupiebat, cum Opportune in patulis campis reperti essent, de sua perfidia quod contra sacramenta, totiens a se praestita et data, sigillatasque nuper cautiones venissent) poenas et supplicia debita reposci. Sed nihilominus illustris illius eo mitis de Charolois pius et clemens animus, ad misericordiam potius est inflexus, agente plurimum et pro ipsis miseris in te venion te comite Sancti-Pauli, qui tum adhuc sibi in suo exercitu militabat . Data est itaque ipsis venia; et quia in exsolutione pactae perante pecuniae moras
260쪽
LIBER SECUNDUS. IN secerant, fidemque minime servaverant, tunc alisque
cautione potiore sides eis habita non est; sed oportuit ut de suis, ad delectum ejusdem illustris comitis,
obsides quinquaginta darent, qui usque ad proximioris solutionis terminum, sub manu victoris remanerent; solutione autem facta, ita abire domum possent, postquam alii quinquaginta delecti, ut priores, missi obsides forent . Et hac lege, et sub certis mullis capitulis, juris-jurandi religione firmalis, ad suas domos et agros permissi sunt abire'; principesque illustres Burgundionum , permissis suis militibus proprias repetere domos, in Brabantiam triumphantes remearunt. Siluit itaque tunc ab armisque quievit Francorum rex, Spectareque otiosus potuit Dinanti flammas et stolidorum atque cervicosorum humiliationem Eburonum, licet, ut diximus, ingentes bellorum secisset 3PParatus, quos in eorum Protectionem atque auxilium expensurus existimabatur. Et profecto, si voluisset, poterat facile eis auxilium impertire, Burgundio-numqtie principes atque eorum terras in maximum discrimen adducere. Nam si, quo tempore Cum Suis agebant copiis apud Dinantum, suis undique contractis, terras Picardiae fuisset aggresquS , nunquam tem-
complet des 600 000 ssoritis stipules. I. Duclercq, l. v, C. LXII. 2. Le I septembre 1460. 3. Cht ait bien la ce a quoi ii visait, et lous les armemenis doni