장음표시 사용
261쪽
tis se dedentibus civitatibus et oppidis quae ad hoc
faciendum salis voluntaria erant) , usque ad fines et terminos Flandriae absque magno negotio penetrasset. Quod cui lentius, emensis subinde tribus aut quatuor annis enituit, Cum Ambianenses cives et Sancti-Quintini, Demine eos ad lioc ullo pacto urgente, voluntarie sese dediderunt. Quod si tunc ad restringendum talo periculum, Eburonibus a tergo derelictis, principes Burgundionum cum suis Copiis accurrissent, non est sacile dictu cum quanta saevitia ipsi Eburoties Brabantiam, Namurcum, Hannoniam terrasque vicinas incendiis, caedibus atque rapinis complevissent
Non multo vero post reversionem a Dinant O , illustris ille Philippus, Burgundionum dux, valefaciens suae dulci Brabantiae, cum extremos suae hujus mortalis et transitoriae vitae propinquare cerneret dies, per flumen ex Brucella Machi liniam et consequenter, Per Ganda uin, Insulense oppidum', ubi suum extremum
I'auteur a parte plus liaut dinient dans te but; inais quoiqu'il euidria hien des gricia contre la inalson de Boiirgogne, it ne troilvait pas clue cela sit assea pDur Servir d'excuse ii la rupture d 'un trai te aussi solennel que celui de Constans 1. Et voici priui quoi : a Le comte de CharrOllois estant , Pe-ronne , la gabulle de sci, laqhielle it avolt mis jus a Paller en sonvoyago de Flance, l'an nec devant, a Per ne, Mont didier, et Boyo, et promis de te non jamuis satre cucillir, ii remist sus; et mesines icit recticillir los arrerat gus d ing an . que la dicte gabellen avolt potnt coiiru. La Itielle choSo scit Perdie au i et i Ple Pe- rance que ii Z avolent en tui; et par espectat, ii sut du tout malde ceti lx desilictes terres oti la gabelle eouroit, et par tous tes
262쪽
LIBER SECUNDUS. IIcompleret diem, se devehi secit. Quo loco, adveniente relate, plenus dierum ex hac instabili luce migravit ad Dominum , multis profecto heroicis ac civilibus virtutibus clarus, et, suo aevo, prae caeteris serme occidentis principibus felicissimus, et suis amatissimus .
Quomodo Franeorum rex comitem de D arpich apud ROthomagum a cersivit; cujus interventu, per legatos quos secuin tu Angliam misit foedus eum Anglorum rege petiit nec obtinuit.
Porro licet, uti diximus, nullos tunc bellicos motus Francorum rex adversum Burgundiones aliosque sibi adversos in istJ frustra et inesticaciter intentasset, ii cintamen sertabat quin, ad eos subigendos seque de eis ulciscendum, qualia posset undique conquireret auxilia, jaceretque sundamenta. Et quia, ad aggrediendum Diirgundiae aulue Britanniae duces Suumque germauum, Anglorum metus eum, ne id saceret, cohibebat ancit,ilemque reddebat, Omnes ingenii sui Vires arte que contraxit, ut regem Anglorum EdDardum, quitum pacisice regno potiebatur, Sibi foederando ot con ciliando in amicitiam traheret abstraheretque ah ad
alter de Bruxelles h Gaml, puisque Malines ali rati nocessite lindetour sur la gauche, et que te trajet direct par eau est trace parte eours de la Senne, de la Nethe et de I Escaul. L aut eur 1etrompe probablement en cet endroit, coimne ii est certain quit se troinpe au friet de Ia demiere elape du duc, qui sui Bruges ot non pas Lille. s. Le 15 juin 1467. 2. Amantissimus, dans le ms. II 12
263쪽
1 8 HISTORIARUM LUDOVICI XIVersariis; ac omnem spem in eius auxilio repositam habere videbatur. Ad id autem perficiendum, velut apposito sibi idoneoque maximo instrumento, astu et calliditati hus illius sceleratissimi proditoris, comitis de maroich, utebatur, i er cujus proditiones et dolos rex Henrieus regno dejectus et Edoardus in regem sublimatus exstiterat. Egitque tantum legationibus, nuntiis atque epistolis, ut eumdem perfidum muneribus proniissisque pellectum ad se usque ROllio magum traheret, colloquium cum eo, remotis quibusque arbitris, habiturus . Tantum autem honoris reverentiaeque ei detulit, quantum nec ipsi Anglorum regi, si hi s Dderato, si hi reconciliato et pacato rationabiliter deserre debuisset. Nam et cum Harosilitum, quod totius regni velut lilaedam clavis ESt, Venisset, claves opitidi sibi pro sentari tradique secit, et similiter in oppidis ot castellis, quocumque transitum saceret, idem fieri jussit et mandavit . Cum autem satellites circa ducentos, vel amplius, secum adduxisset Rotlion agi, mandavit rex mercatoribus pannorum, tam de latia quam de s rico, ut quidquid de suis officinis singuli eorum requirerent, eis alis lue aliqua dissicultate liberarent, protium ab eis noni poscentes, quod se sacere restitui de prolirio fisco eisdem mercatoribus promittebat. Undo Omnes serme comitis ejusdem stipatores, qui cum laneis et commu-
264쪽
LIBER SECUNDUS. Isilibus venerant vestimetitis amicti, damasceno et velut o , vel pretiosis laneis pannis quos Rothomagum, pro caeteris regni urbibus, mittere solet , in Angliam
Cum ipso autem comite per multos dies habuit rex secreta colloquia, sibique plurimum pollicebatur tor- rarum ac dominiorum, si, suis opera et auxilio conciliato sthi rege ac regno Angliae, hostes suos Opprimerealque dejicere vel subigere potitisset. Quod se omnino iacturum idem comes despondebat, aut certe, si id minime Edoardus sacere vel lot, se, quem regem CreaSSet, regno etiam depulsurum ac deturbaturum, ita quod vires regni Angliae, ut sibi adversas et suis ini- mi Cis opitulaturas, rex Francorum nihil formidare
deberet. Ut autem ad hujus tam vellementer a Francorum
rege optati et concupiti foederis pervetii retur complementum, misit idom rex cum praelato comite in kngliam dominum Antonium de Maugni , archiepiscopum Narbonensem, et Bastardum dictum de Boi bonio, quem paulo ante ammiralem secerat , cum nonnullis consiliariis' in magnifico et nobili apparatu. Qui cum Londonias, ubi rex Anglorum erat, una eum pra sato
. Satin damasse et Veloum. 2. I. archev qtie de Nari onne etait alors Antolno dia Bec-Cre
265쪽
80msTORIARUM LUM,VICI XI comite appulissent, comperierunt illic etiam ex parte illustrissimi Caroli, Burgundionum ducis jam enim ejus genitor, ut diximus, in sata Concesserat), Solen nes
legatos eorum Pra veniSse adventum. NOH enim nescius Burgundionum dux erat, qualia contra Se rex,
per interventum illius perfidissimi II milch, struerolatque macta inaretur molimina, quantumque sibi suisque foederatis et subditis allatura forent praejudicii et jacturae, si juxta Francorum regis Votum Procederent, et quie sibi ipsi ille perfidus comes fuerat pollicitus, sortirentur essectum. Unde prudenter ac sapienter inimicorum antecapiens consilium, curabat diligentius ne se ipsum iidem inimici in hujuscemodi copulando foedere praevenirent, sed illud ipsis cauta providentia, bonis atque honestis artibus, potius praeriperet Suae- qite utilitatis efficeret . Tentavit igitur ille Is Broich, varietatibus doli quo insigniter instructus, ea quae regi Francorum Promisisset osticere. I entarunt hoc et ipsi regis legati, varias et diversas aperientes fores atque vias, acri atquctvorsatili Francorum regis ingenio ad inventas, SPθ-ciem magnam proventurae inde ingentis Anglorum regi et regno utilitatis protondentes, et quae verisimiliter ipsius Ed ardi an initim ad sibi assentiendum pollicere debuissent. Sed ipse Edoardus, qui jam tum in semetipso, tum in alii S multis, Francorum regis con-
.' Les Pieres publi res par Bymer demontrent que t 'ambassa lede Bourgogne allait non pas cliercher uia accord, inais hicn don-ner de la publicite , des enga gemenis qui existaient dria entre leduc Cliartes et te roi Edouarii; lous detix s'etaietat tui me Pafise signature a ce sitiet, et i a codule du duc de Murgogne portati la
266쪽
DBER SECUNDUS.181 stantiam, fidem atque sinceritatem compertaS, SpeCtatas et exploratas habebat, non fuit ad circumvenien
dum et flectendum lacilis illitis melle sermonibus. Et profecto credibilius est, si tam constans atque fidum
suum Semper Francorum rex exhibuisset ingenium sacto et opere, quam acre, velox atque callidum et
versutum in multis jam ostenderat, ipsum cum Anglorum rege et regno, quod perquirere Videbatur,
foedus inventurum sui SSe. Magna enim et lata terrarum dominia, tam de suis
quam de hostibus sui fama serebatur), eisdem ossere-hat ; ex quibus ingentes commoditates Anglorum genti
et regno facile proVenire potuiSSent. Sed quoniam, teste Cicerone, sundametitum stabilitatis constantiaeque, quam in amicitiis quaerimus atque optamus, est fides, sidum autem esse non potest multiplex ingenium et tortuosum, non existimavit Edoardus tutum sibi nec conveniens sore cum homine in qu6 tantam inconstantiam, multiplicitatem et varietatem comperiisset, foedus vel amicitias copulare.
pris, en lyaidant a conquerir fur les Bourguignons Abbeville et leo inte de Ponthieu. Les premicres paroles de ce projet auraienteto ieines des 1466, comme on te volt par une letire du conate de Charolais qui syen plaint au roi a la date du 16 aovi. Cette lintrea ete donnee par Diiclos , mst. de Louis XI, pieces justificatives du liv. IV.) Cependant les instructions connues des ambassadeura de Louis XI n'etaient mini telles. It ne s agissait que d'osseir au
roi d'Angleterre une pension annuelle et de te leurrer Sur Ses pretentions a la Normandie et 1 PAquitaine, en tui os rant de remetire cette question a la decision du pape. Ungard, t. II, c. IX.
267쪽
De laedere copulato inter Edo esum, regem Anglorum, et Carolum, ducem Burgundiae, qui ejusdem rogis sorori'm in conjugem accepit; et de solemnitate nuptialis sestivitatis.
Repudiatis igitur hujuscemodi regis amicitiis, pro quibus at,ud eum, et ille perfidus IVaroles, et illi regii
oratores Perplura suaserant, ad copulandum foedus atque amicitias cum Burgundionum duce Anglorum rex animum intendit. Habebat ipse sororem , specie elegantem moribusque et Pudicitia decoratam atque ornatam . Hanc cum illustris Burgundionum dux, priore sua conjuge orbatus de qua filiam unicam, quae adhuc superStes est , sustulerat), ah Edoardo in uxorem petiisset , quam alibi ea tempestate honorabilius sibique utilius collocare posse non putaret, Sibi libens in conjugem dedit; percusseruntque invicem foedus sui, certis pactionibus et legibus , quod hactenus ultro citroque intemeratum inviolatumque a cunctis
Factus igitur desiderii sui compos Burgundionum dux, periculosissimam sibi et merito formidabilem
268쪽
UBER SECUNDUS. 8a molitionem, quae sibi contra se tum Praeparabatur, avertit et vanescere secit. Et utique, cum perante amicitias ad Henricum rogem liabuisset cui propinqua satis erat ex materno genere' cognatione conjimotus)suissetque partium suarum studiosus, et etiam tempore quo pater suus Edoardo manifeste favebat, ad faedus cum Goardo ineundum at pie seriendum non lacile animum inclitiasset, uisi, Oh regis Francorum molimina quae in sui exitium illud praeripere conabantur, necessitate compulsus suisset. Sed cum id tam accurate exquiri adversum se conspiceret, necessitas sibi incubuit ut sibi consulto provideret adversariosque praeveniret, si Salvus et incolumis, si integer persistere vellet. Vacui itaque suisque frustrati conati hus regis Oratores, remenso mari, ad Propria reversi sunt . Quae res illius perfidi de I rutch animum non parum offendit, sed in odium Edoardi vehementer accendit; quod etsi tunc, premente metu, dissimulavit ac sub Pectore texit, non tamen a memoria sibi excidit simultatemque semper exinde adversum ΕdOardum servavit, et Anglicanis populis pro Viribus eum exosum
269쪽
reddidit atque invisum. Quod ex ipsis, quae in conse
quentibus, Suo Ordine, reserentur, manifestius apparebit. igitur ut matrimonii solemnia agerentur, traducta
est in Flandriam Ecloardi soror, et Brugas, insigne oppidum Flandriae, adducta', tibi illustris Carolus,
Burgundionum dux, cum tanta spectaculorum Varie late et vestimentorum ornatu, cum tanta supellectilis
aurei et argentei copia, serculorum PomPa atque exuberantia , abundantiaque vinorum et artificatarum potionum, convivi uni instrui atque apparari secit', quod nunquam paene magnificentiae consimilis aliud tale apud Gallos, Germanos aut Britannos tactum fuisse recolatur. Sed quia extra nostrum Propositum est velle singulas illius splendidissimae sestivitatis partes exsequi, ipsis ab aliis, talium rerum studiosis, enarrandis derelictis, caetera juxta susceptae narrationis ordinem prosequamur, ad unum tamen, quod nondum a nobis relatum exstitit, gestum paulo ante hujusmodi nuptiarum atque foederis copulationem
revertenteS. . L'aiiteur anticipe fur les evenemenis, car la princesse d'York
ne debarqua a PI cluse que te 25 juin 1468. Le mariage se sit hDam, te 3 juillet fulvant. 2. Ce festin eut lieu essecti venient a Bruges le iour nieme du
270쪽
Quomodo milites ex Britonibus, per regem locati ad custodiam oppidorum inferioris Normanniae, ititerverterunt possessionem oppidorum, ea fratris sui nomiue tenere fie dicentes r et de eorum expulgione; aisque de foedere percusso apud Peronam inter regem et ducem Burgundiae.
Clim enim, ut Supra a nobis relatum exstitit, in reconciliatione facta ducis Britanniae Cum rege, Permisisset rex Britonum munitiones ot praesidia Cadomi, Baiocis et in plurimis aliis locis atque oppidis et civitatibus inferioris Normanniae remanere, et quod suo nomine locorum hujii scenicidi haberent custodias, procurante atque instimulante Carolo, germano regi S, duce Normanniae, quem Britanniae dux fovehat atque procurabat in sua terra ut diximus , interverterunt possessionem capitataei et milites Britonum qui, Domine regis, Pro praesidiis et munitionibus locorum, per inferiorem Normanniam relicti fueratii; et Praelati Normanniae ducis nomine, ea possidere atque Setenere dixerunt. Qua novitate turbatus rex et in magi iam excitus iram adversus Britanniae ducem, maximas totius regni copias aggregavit, quaS Per totam Cenomanniam, Normanniae atque Britanniae conterminam, effundenS, longo tempore per hiemem 3 Cenomannis constitit. Qua durante, illa ingens armatorum manus terras