장음표시 사용
241쪽
156 HISTORIARUM LUDOVIa ramum, deinde Falesiam, et Odomu in postmodum trajecit, quaqua Pertransibat, aut miliuam seu commissos mitteret, omnia auferens fratri et ad manum suam reponens. Non enim in hassa Normanuia resistentiam alicubi invenit, in cujus omnibus seri ne oppidis ac civitatibus Britonum munitiones erant. Nihili enim pendet at datam fratri caeterisque Principibus, et maximis firmatam sacramentis, fidem frangere, et per jurii ac perfidiae reatus incurrere. Quos, frivolae excusationis velamento, n gabat incurrere, quasi per vim aut metum talia promissa secisset: quae quantum justitiae et holiestatis habere apud Deum et homines posset, aliorum duximus judicio relinquendum.
Qualiter dux Normanniae a principibus Burgundiae per legatos auxilia postulavit; et de egressu dueis Normaliniae e nothon ago versus Honnesiuium . unde in Britanniam cum duce Britanniae transivit.
Videns autem optimus ille Νormanniae dux se, hominum agente perfidia, circumventum destitutumque auxilio, non posse contra germani sui potentiam resistere, misit legatos cum epistolis ad illustrissimos principes Philippum, ducem Burgundiae, et ejus filium, dominum Carolum de C romis, episcopum Lexoviensem et dominum Brunetum de Longcan ,
1. Diomas Basin liti-meliae. Il revient fur celte amhassade dans son Alu logie iliv. I, c. v I , et tot oum en se donnant potir collogitestes deux person ges nomines ici. Cependant deux ploces dipi maliques representent in mission comine separee. Documenta inedita, Melancer, t. Π, P. 424 et 424.
242쪽
UBER SECUNDUS. 57ntili leni , et Cardinum des si ars, nobilem virum :imprecans per eosdem dictorum principum auxilia et fidem in sua extrema necesSitate . Sed cum, pro tempore, auxilia minima mittere PoMe4Se excusaretit, eo quod dictus illustris comes suas copias in terris Leodiensiunt, sibi infestissimo rum hostium, eduxisset, quibus tunc valde neces-
Sario indigeret, rogati sunt etiam ut per legatos
regem commouere vellent, quatenus Normanniam,
fratri suo datam , dimittere vellet, promissamque sibi et caeteris principibus sanguinis sui et juratam fidem minime violare. Quod si praetendere rex vellet, vel non aequam sore partitionem de Normannia quam unico sibi fratri pro parte sua haereditaria assignarat, vel eumdem in eum aliquid admisisse propter quod ea indignus, vel legitime privandus censeri deberet,
offerebat idem dux Normanniae, Coram rege ConVO-catis et assidentilius Parthus Franciae, juri sistem --rumque decretis omnino parere velle.
Quam humanitatem hujusmodi princi liss libentes
concesserunt, millenteS propter hoc diversim et sigillatim, iam pater quam filius suus, Suos legatos, et scribentes iam ad regem quam ad caeleros principes, eosdem obnixius rogando et recluirendo quatenus ita lacere vellent, et viam juris amplecti, rejecta via facti. Sed hujuscemodi eorum precibus rex, opportunitatem exsequendi quae conceperat nactus juxta ea quae a Mediolanensi duce sibi fuisse consulta supra retuli mus , non obaudivit. Qui statim postquam statum
243쪽
inferioris Aormanniae composuisset, omnibus ad se metu potius quam benevolentia retractis et revocatis, et pacta nonnulla cum duce Britanniae et fictas quasdam amicitias conciliasset , versus Rothomagum, in quo adhuc si a ter suus Stabat, est re erSUS. Sed, quod obmittendum non est, cum ad preces'
ut aiebat in ducis Britanniae, quasdam abolitionis ge
nerales litteras, amplissimam et expressissimam continentes formam, Concessisset et ubique publicari mam
dasset Iier quam omnibus, ad se et suam Obedieritiam redire volentibus, indulgentia amplissima, et quantam carta sustinere vel dictantis ingenium adinvenire potuerat, sine ullo delectu praestabatur, sex duntaxat personis, ibidem nominatiS, exceptis ), plures tamen, qui de ea minus consulte conlisi erant, deprehensi,
aquarum gurgitibus, variis in locis proh dolor) eias
praeceptis suffocati et exstincti fuerunt , vel variis
244쪽
suppliciis assecu; ita ut, quod olim nobilis tragicus
cecinit :Non intrat unquam regium limen fides, et item :Jura pudorque Et conjugii sam ala fides
et plura hujuscemodi, hujus principis temporibus,
quam vera sint, cunctis evidentissime patuerit. Videns ipse itaque quod de duce Britanniae, cum quo apud Cadomum plures dies sesti e transegerat, semirus erat quod fratri suo auxiliorum solatia minime esset praehiturus, similiter etiam neque comes de Charolois, qui in expeditione advel Sus lbe diei sessatis occupatus erat quorum adversus eum odiorum veterum saces, jam longo pacis olio Sopitas', excitaverat , ut Rotbomagum urbem constringeret, in qua Sum germanus erat, oppidum Pontis-Archae, ubi idem germanus aliqua militum praesidia locaverat, obsidione cinxit , satis aspero tempore et importuno, mense videlicet januario .
Cum vero obsessis nulla spes maneret succursus a
quoquam solatia consequendi, Optimus ille Princeps,
1. Lyaut eur oublie qu'il a dii te contraire dans l'Histoire de chartes VII, t. V, C. XV. 2. Il nyy eut d' assiege que te chateau de Pont-d l'Arche; lavis te sui dA le s januier au potivoir du mi par une nouvelle trahison de Lovis Sorbier . te iuenae qui avait tant contribue a lapriso de Rouen et ii l 'el alion du duc de Nornaandie en livrant niesse. Arrete par les gens d'armes du roi, it acheta in grace en procurant leur entree dans la ville. Chron. scand. , ad ann. 4465. 3. 1466.
245쪽
pactioniblis possent, sacerent deditionem. Quod simi, litor civibus suis Rotho magensibus, quos se videbat adversus potentiam reg. tulari non Posse, et quOSi
sui causa, in periculosae et eis merito metuendae calamitatis discrimen exponi non volebat licet ipsi ex .
magno luo ad ipsum assiciebantur amore, id non facturos, sed extrema omnia pericula se potius subiaturras prOClamarent , ut sacerent consilium dedit: pro cipiens ut ad regem mitterent, et conditioncs accipientes, quanto potiores et sibi utiliores assequi possent, sibi parerent . . Tum videre erat in eadem inclyta urbe lamentabilem et luctuosam faciem rerum : nam alios in Hul tum et lacrymas erumpere, non tam ob suam calam, talem, quam ob sui amantissimi ducis a se discessum miserandum et lamentabilem; alios Deum et Sanctos' obtestari ac obsocrare, supplicibus volis et gemitidius adversus regem invocare; omnes ejus Persidiam, Per- .iuria. impietates dotestari et in abominationem habere atque ducere, qui contra fidem et sacramenta a selam solemniter praestita, germano suo unico proprium auferret patrimonium , quod etiam a Commimi utrius
que parente sibi destinatum disi visitumque fuerat. Sed nihil talibus obsecrationibus et exsecrationibus pro tunc suffragantibus cis, necessitas ipsi duci optimo incubuit ut, securitati vitae suae consulens, a civitate abscederet, atque alio se transferret. Unde, cum illa militarium manu, quam adhuc penes se habebat, tam
246쪽
ex nonnullis patriae nobilibus, qui nimium regis minas
saevitiamque metuebant, quam ex collectitio milite, iter suum versus Honnenutum', maritimum castrum, direxit. in quo cum esset, de Sua paene salute desperatis,
cum nullum sibi superesse aliud putaret effugium, Voluit per mare terras Flandrire petere, ne in sui fratris regis manus incideret. Sed cum id attentasset, et navim, veli saciendi causa, conscendisset, vento adverso prohibitus, pedes iterum retulit ad terram, et firmatis quibusdam pactis cum duco Britanniae, qui ad eum Honia enutum venit e Cadonio, Cum imo, mutato consilio, iter versus Britanniam arripuit. Et per annos serme quatuor illic stetit, sub tutela et prolectione ejusdem ducis'; cujus ad eum fides humanita que aliquanto enituerunt clarius, quam apud Rotho- magum exhibuisset. Adversas enim res fidem exigendo Plus Potuisse compertum fuit, quam secundae eamdem fidem poscendo antea valui Ssent . Eleganter quippea tragico enuntiatum est: Quum fidem prospera pOSCunt, advena exigunt .
Paigne de monseigneur de Beatheu, si ere du duc de Boiicton, de Psevesque de Verdun. qui estOit de ceuix de Haraucoliri, de maistre Pierre d'Oriole; du neveu du comte de Damymartin; demessire Iohan de Blosset: du seigneur de Malicorne; de Ioacliinde Velinire, et de mouit d'autres gens de hien . . Olivier de la
Marche, Memoires, i. I, C. 35. 3. On lit en marge devant ce Passage : Rariun hoc est. 4. Vera de I' Agamemnon qui doli utre almi restitue : Po, cum
fidem secunia, at aduersa exigunt.
247쪽
De immensis calamitatibus quas passa est Normannia , tam a rege quam a suis militibus et gente Britonum.
Intersta autem rex, cum totam sibi Normanniani subigeret, quantis illa misera terra calamitatibus completa sit et consecta non est facile ad condignum referre. Ex una parte, et ubique paene, tota regis militia, effusa per agros, pauperes ruSticos agroru m Cultores sine ulla miseratione vexabat, eorum bona diripiens et consumens; ex altera Vero parte, Versus Britanniam, illa Britonum militia , in suam revertens Patriam, omnia populabat. Neque enim victualibus, quae apud rusticos invenerant, satis erat eis ventris ingluviem saturare, sibique et equis ac jumentis cum hospitio pabulum gratis iuvenire ; sed ipsorum vehicula et quadrigas accipientes, rusticorum Omnem Supellectilem, quam in eorum domibus reperirent, vectari in
suam patriam in hujusmodi quadrigis et vehiculis
iaciebant. Armenta quoque, et ovium Seu CaPrarum , aut porcorum gregeS, quotquot invenire poSsent, Si militer ah lucebatit : sibi praedam ex his, quaecumque apud patriae accolas per agros sese obiicerent, iacientes, omniaque rapientes tauquam in terrae alicujus hostili vastatione. Unde nec tripodas, vel andenas , aut cacabos, seu quidquam serri aut alterius metalli, vel lectorum, aut laneae sive lineae supellectilis, ad quae manus mittere potuissent, in domo aliqua relinquebant, Omnia tollentes, Omnia abigentes. Quae res
. Andrarer, landier ou chenet.
248쪽
LIBER SECUNDUS.16a prosecto et non immerito, nationem et gentem illam Britonum vicinae illi regioni Normanniae, quae perante satis amica sibi exstiterat, exosam valde atque
abominabilem reddidit , et plurimum postmodum
caedium atque rapinarum Normannorum de Britonibus , et vice versa, Occasionem attulit atque dedit.
. Il se ibrma, dans la partie du pays appelee te Bocage, une sorte de thouannerie, doni te roi prosita plus lard potir expulser les
i'umble supplication de Iehan Carbonet, esculer, claarge de lammeet de cin I ensans, Contenant que, depuis NoeI derreniorementPas,e, Iedit suppliant a bante et De Iliente avec les Galatas do la uilloe en plusleurs lieux; et tui estant en ta ville ou paroisso de Thori y, oh il avolt sati grant chiero avec autres gens, tellementquyil estoit fori charge de vin et despourveu de sens, print lebonnet d'un appelle Pierre Patu dessus sa teste et te ivit en lasienne, et bailla audit Pierre Pain te sien bonnet, doni ledit Pain ne sui Pas content, etc. - Puis te recit d'une querelle ii la sui te de laquelle Pierre Pain ineuri Dappe d'un coul' de dague, et la graeeaecordee par te roi a Iean Carbonnel, o a Chartres, on moysde may, i 'an de grace mit CC C lxvij, de nostre regne te fixi esine is Archioes de r F. I. Reg. 226- , Ρ. 13. - η Mys, etc... SavOir falsons, nous avoir receue ruintile supplication de Iehan de Lamote, contenant comine, Par ci-devant et durant te temps des divisions passees, tedit Iehan de Lamote se sust nais et habandonne en nostro service en ta compagnie des Gallans de la seuillee, imur resister aux grans mauis et dommaiges que salsolent aucuns Bre-lons qui piliolent et defrobolent chacun jour noZ subgectZ en nostre
3s et duche de formandie; pendant te luel temps ou depuis, tedit
de Lamote et auires Ont lait Plusteum destrotasses, pillei ies, r heries, murdres et exces, lant fur tesdits Bret Otis que auiros; et depuis tui eussions et ti tous tesdiE Gallans de la seu illee remis, quiete, pardonne et aboly totis les cas, crimos, deliis et actemptat par tuu et les aut res sesdiis compat oris satZ et commis, en quelque voFe ou maniere que commis eussent este, ou precodent de nostre dicte abolicion; et soli avenu que, depuis nostre dicte
249쪽
Sed his omnibus calamitatibus adjiciebatur quod rex, qui proVinciam totam implacabili velut odio
habere videbatur, eo quod assectionem, quam ad se, ad germanuni suum habere potiorem indicassent,
tanquam leo' rugiens Seu urSus eSuriens , tributis et
vectigalibus immensi ponderis ipsam provinciam onerabat. Non enim miseratione permotus quod ita, tam a suis militibus quam a Britonibus, provincieses direpti spoliatique suissent, remissionem aliquam iaci bat tributorum; sed ea multo ampliora esse jussit et imposuit, quam ante calamitatem hujuscemodi civilium discordiarum exstitissent; eas summas resarciri sibique instaurari volens, quas germanus suus tulisset, dum in provincia exsistebat. Praeter hoc autem et Donnullos, tam ecclesiastici ordinis quam alios, cives optimos, contra abolitiones a Se praestitas et compactatas cum civitatibus et Oppidis patriae, Vel proscriptionibus damnavit, vel suppliciis affecit : nihil, Disi quatenus liberet, de securitatibus et abolitionibus sa
iis, etiam sacramento firmatis, ohServans sive Curans.
abolicion, ledit de Lamote, mur ce que sa 1 emine lya habandonne,
Reg. 497, IK 335.ὶ - It y a enco te une abolition generale, endate du mois de luillet 1466, pour les habitants du COlentin, ducomte de Moriain et des vicomtus de Caen, Vire et Auxanclies, qui avalent pris les armes de leur ches ata de repousser les Br tons. Ibid. Reg. 394, p. 170. 1. Propter dans le ms. Diuili o
250쪽
De expeditione ducis Burgundionum eontra Dinantum; et de simulatione regia Franeorum, singentis se velle dare in matrimonium comitide Charoseis filiam suam; qui, oh eam amnitatem copulandam, legationem solemnem ad regem destinavit
Cum vero haec ita per regem adversus fratrem suum et partium suarum studiosos sactitarentur', illustris comes de Charolois, qui, uti diximus, adversus Leodienses, ut eorum motus comprimeret, Suam duxerat expeditionem, a Sancti arudonis' oppido, quod eidem tunc Proprioque parebat episcopo , exiens Versus Le dium, trajecit in campos prope finem mensis januarii. Ita quos etiam cum e civitate Leodio multitudo populi male armata et sine ordine exsiliisset, paucis ex eis caesis, exterriti caeteri pacem et veniam petierunt. Quam quidem ipse illustris comes ex Consensu patris, qui senex et grandaevus stabat Brucellis, certis legibus dedit , minime tamen Dinaniensibus in ea comprehensis, qui caeteris Eburonum Populis procaciores et stolidiores erant. Et quoniam ipsi L dienses antiquo pacis laedere nequiter a Se violato, poenas in eo comprehensas in- Currerant. damnaque permaxima in terris finitimis Brabantiae et comitatus Namurcensis aliisque adjacentibus, ad ducem Burgundiae spectantibus, intulerant