장음표시 사용
361쪽
276 HISTORIARUM LUDOVICI XIque singulariter divino munere tutata praeservataque suisset. In quo etiam apparet quam pulchre et eleganter sacer Psalmista cecinerit : a Qui habitat in adjut rio Altissimi, in protectione Dei coeli commorabitur h etl quod consequenter in eodem imo bellissime canit. Durarunt igitur inter Francorum regem ducemque Burgundionum treugae praedictae initiatae ex quarta die
aprilis, et postea sub eisdem legibus ex calendis. julii
in annum productae, absque hoc quod commercia aliqua inter utriusque obedientiae subditos cursum haberent. Quibus ineundis et seriendis causam praestitisse serebatur adventus illustrissimi ducis Aquitaniae, qui ex Aquitania a rege, germano suo, ut si hi auxilia
ferret, accerSitus, Cum Pulchro armatorum comitatu venerat, tanquam sibi Subsidia Praebiturus; re autem vera regi magis suspectus habebatur . Fuit autem ea li euga satis OPPortuna et Prope n e
saria Burgundionum duci, ut ab obsidiotae sua Am-hianetisi discedendi honestam acciperet occasionem, in qua parum aut nihil proficere poterat, eo quod maximis equitum et peditum copiis eam urbem rex repleverat, eidemque commeatus abundantia quotidie providebat. Sed et de toto regno ita gentem circa fines illos militiam congregarat, quae ipsum Burgundiae ducem et ejus exercitum in plurimis angustiis victualium habendorum multisque aliis periculis supponebat.
362쪽
2 IPassa est et sua Burgundia, illa expeditione xm-hianensis obsidionis durante, plurima damna jacturas lite a militia regis, cujus ducatum in illa parte ha here serebatur comes delphinus Alverniae', qui, cum aliqua portione stipendiariae atque ordinariae militiae regis junctis nobilibus Alverni se et Delii natus, multa castella et villas in Bilrgim dia expugnavit et diripuit. Erant illic et nonnulli Leodienses exsules, Burgundionum insestissimi et acerbissimi inimici, qui in populos
et accolas Burgundiae sinit misericordia saeviebant,
sicubi manus mittere possent. Sed de hujusmodi jacturis et damnis vix quidquam, nisi longo post decurso tempore, Burgundionum dux scire terat, eo quod de terris suis Flandriae atque Dicardiae, in quibus agebat, nulli in Burgundiam nec e contra securus transitus patebat; nam Campania, clii se intermedia est, regis erat, et i citharingiae dux , mortuo Patre suo Iohanne in Catalonia , principe honae memoriae, ad Parim regis accesserat, et tum Burgundionum duci hostis factus erat in gratiam regis atque lavorem, eo
quod ipsius siliam desponsatam haberet .
363쪽
Quomodo , eurrentibus eisdem treugis, Carolus, dux Aquitaniae, foedus eum duee Burgundiae copulavit, et comitem Arminiaci suis treris restituit; et de gestis ejusdem comitis.
Αl, armis itaque interea, hujusmodi durantibus tremos, utrinqiae est cessatum; nulla tamen extra Propriam cujusque obedientiam currebant in alterutrum commercia, sed odia acerrima durabant. Dietae plures inter partes constitutae fuerunt, in quibus de pace tractaretur; Verum Cum nulla Vel minima si e perveniendi ad bonum pacis semper paene discedebatur. Non tamen seria Dat quaelibet partium foedera sit,i atque auxilia, undecumque possent, comparare et conciliare; unde essectum est, hujusmodi tempore treugarum percurrente , ut amicitia inter Burgia Ddionum ducem et Carolum , illustrem Aquitaniae ducem , regis ge manum , denuo copularetur, arctior et validior quam unquam antea exstitisset. Cui instaurandae amicitiae foedusque solvendi, quod paulo ante inter regem et ipsum firmatum exstiterat, quid causam attulit, non satis ad certum hactenus habere poluimus. Ferebant nonnulli hujuscemodi discessionis suae a rege fuisse causam, quod non se
vata sibi et adimpleta plurima sibi suissent, quae rex in illo sedere sibi servare et adimplere promisisset; alii quod se a rege circumventum fuisse, ipso etiam . rege attestante et palam Se de hoc jactante, agnovisset. Dixisse enim rex publice serebatur quod idem suus
364쪽
LIBER TERTIUS. 279 germanus comitatum Pictavi , Cum terra quam acceperat, nunquam habuisset, nisi quemdam dominum de Corson, apud eumdem suum. germanum Praeci Puum, Summa quatuor aut quinque millium scutorum corrupisset . Putarunt etiam alii factam hujusmodi discessionem Propterea quod regem, fratrem suum, ipse dominus Carolus nimium timeret, et Propterea se adversus potentiam fratris sui conjunxisse ducibus Burgundiae et Britanniae; cujus etiam Burgundiae ducis filiam unicam ' matrimonio accipere considehat et firmiter sperabat, ex qua sibi omnia ejusdem ducis dominia pulcherrima potuissent provenire. Natus enim fratri suo regi puer masculus erat illo anno , habere propter quem fratrem suum magis Suspectum ipse rex serehatur, ne, si sorte sibi superviveret, cupiditate ' regnandi sobolem ipsius exstingueret.' Potuerat etiam idem dominus Carolus. priusquam filius regis natus fuisset, spem habens quod a fratre suo, millo relicto silio, regni successio ad ipsum ex
morte Patris. perVentura esset, tunc contentus manere dei portione quam acceperat, spe fretus aliquando omnibus potiri, et quod ad eum summa totius regni Franciae' devolvenda foret. Qua spe cum
4. L'auteur ononce mal un lait qui est rapporte par l'interpolateiir de la Chronique scandaleuse, savoir que Gilheri de Cha-bannes, Seigneur de Curion , et uti autre recurent dix mille ccus
3. Celui qui sui depuis Charies VIII, ne te 30 iuin 1470.
4. dans le ms. d. Britanniae dans te uri.
365쪽
280 HISTORIARUM LUDOVIci XI propter natos jam duos filios fratri suo se frustratum inspiceret, apud se reVolvens quod non sequam satis partitionem atque portionem tantae haereditatis a fratre accepisset. dolore intrinsecus tactum fuisse
et poetiitentia ductum quod pro jure sibi competenti , qui unicus germanus ot cohaeres fratri suo exstiterat, tam parvum quid accepisset, quod vix sextam tem totius saceret haereditalis. Ob hujusmodi igitur causas, seu earum alteram aut aliam, quiD DOs hucusque latere potuit, a laeder quod cum rege percusserat postquam discessistat , sactis treugis cum ilii rgundionum duce stante in obsidione ante Ambialium, in terras suas Aquitaniae r dierat, initoque, ut diximus, foedere arctissimo cum ducibus Burgundiae atque Britanniae, Etiam alios quo
cumque, vel subditos vel finitimos, in idem foedus
attrahere et advocare conabatur. Unde comitem Ar miniaci quem rex suis terris exuerat atque laudaverat
ob Plurima per eum patrata scelera et impie gesta atque secedere in quemdam montem, Prope Magoniam, paene inaccessibilem compulerat) ad terras
. I uis XI eut, apros te dati phin Charies, un au tre fils du nomde Francois, qui ne vocul s: itere; lii ais te duc de Guienne ne putpas lo connaitre. car it et ait inori depuis plusi iam in is loraque
2. Omission de qlioli te cliose comine libenter crediderim; illaut alors corriger re οἱ cns par rei ob ntem , danς te membre de Phrase precedent. 43. Diseessisset postquam dans le ms. 4. En itiei noire justificatis du comte d'Mittagmic, doni Legrand. nous a conserve te texto dans son Recueil sur Lovis XI mss. dρla Bibl. imp. ad min. 4 170ὶ, atteste que c' est ii Fonta rabie et non sur la frontiore d'Aragon que ce personnage passa te teinps de
366쪽
LIBER TERTIUS. 28 suas restituit et reverti procuravit, licet easdem a rege in augmentum suae portionis dono accepisset. Haec autem sacere putatus est, propterea quod idem comes Arminiaci vir animosus, et in rebus bellicis valere aliquid aestimaretur. De quo quia aliquid de eo dicendi
nunc se opportunitas Obtulit, narratio aliquando plendor habenda est.
Comes enim iste, de vetere prosapia et nobili Ἀ- milia comitum Arminiaci appellatorum, in domo regis Caroli VII, adolescens, vivente patre, nutritus et
educatus suit'. Cuius sororem acceperat in conjugem dux Aleticonii'. Mortuo autem patre suo , Cum Pate nam adiisset nactusque esset ligereditatem, aliam sororem juniorem innuptam incestare praesumpsit . Ex quo prole Su Scepta, cum, tum ex stupri Consuetudine,
tum muliebribus delinimentis atque blanditiis eam perdite adamaret, etiam cum ea de facto matrimonium contraxit. Quae res sibi ei illi nobili familiae atque domui, unde ducebat originem, maculam valde scedam atque gravem infamiam importavit. R. Quod cum utcumque cuperet abolere, et efficere ut licite eam sibi retinere liceret, quam sic contra interdicta divini et humani juris sibi copularat, super hujuscemodi tam proximae consanguinitatis im-
367쪽
pedimento, apostolicae sedis dispensationem conatus est obtinere. Atqui cum eam nullo pacto obtinere posset, quemdam Ambrosium de Cameraco, Parisiensem juris canoriici doctorem, invenit, hominem amisatis, sed pessimo ac tortuoso ingenio, qui, magna a
se Suscepta pecunia, se eamdem obtenturum ac ei reportaturum promi Sit. Verum cum eam nequaquam valeret obtinere, cum copula matrimonialis in eo
gradu sit prorsus divina lege prohibita, ad nefandas salsitatis artes se convertit. Consecit enim sub Domine pontificis maximi, Sedi tunc apostolicae praesidentis, litteras salsae dispensationis, quibus et salsam bullam, verae quam potuit similiorem, apposuit, ea que, tanquam verae dispensationis litterae essent, ad eumdem comitem destinavit. Quibus ab eo pro ingenti munere atque heneficio receptis, ipse jam velut Securus utcumque, quod rem ante occuluerat, jam Palam ostendit atque manifestavit, sororem eamdem pro conjuge, et susceptam de ea prolom pro legitima tenens et reputans. Sed cum ea res ad summi pontificis aures Pervenisset, cui a plurimis propterea graviter succensebalur, quod talem penitus illicitam ac sibi minime possibilem fecisset dispensationem, desuper inquisitio habita est; quaecum exacta foret, primumptionibus atque indipiis v hementibus ad picelatum Ambi Osium perventum est. Cum autem desuper in causam tractus apprehensusque suisset, videretque Contra se tantas adduci praeSumptiones, quae Scelus ipsius prope notorium efficerent, tandem totius doli atque commissae salsitatis commentum agnovit. Quo agnito, etiam summus pontifex id regi Francorum Carolo intimare cura-Diuiti eo by Cooste
368쪽
MBER TERTIUS. 283vit, tam ad se purgandum, a quo talem. processime dispensationem tam rex quam omnes, qui audiebant,
mirabantur, quam etiam ut manu regia coerceretur,
ne in tam scandalosa et pessimi exempli copula impune Permaneret.
Hoc autem per regem s arolum intellecto, pluribusquo criminibus aliis, quibus idem comes reus d serebatur a mullis, eum ad curiam suam partamenti Parisiensis in jus accersiri secit ut contra suum Procuratorem super objiciendis sibi criminibus injure responderet, seseque, si posset, legitime defenderet. istic autem comparens, sub arresto positus et inhibitus, ne urbem ipsam egredi praesumeret, fuit.
Illic igitur longo tempore perstitit ad se defendendum
contra accusationes quae contra Se promovebantur; et cum nullus advocatorum Curiae pro Causa sua a
deret praestare patrocinium, ipso Postulante, advoca-.tus si hi datus suit per Curiam vir disertus et in iure peritus, magister Petrus mi aut , adjuratus a Curia ut, quam melius atque fidelius posset, suum sibi comsilium atque patrocinium impertiret. Qui, post lon-Sam processus et causae deductionem, cum videret eum, si rem judicari exspectaret, in maximum vitae et status sui periculum ac discrimen posse adduci, consilium praebuit, tanquam optimum sibi atque s luberrimum, ut de fuga mature cogitaret: quod sibi,
non modo utile, sed et neςessarii Im GSe ratus erat, si salvus esse Vellet.
Clam adscitis sidis satellitibus ac comitibus, cum
369쪽
284 HISTORIARUM LUDOVICI Msine arctiore custodia in publico hospitio degeret, per fugam clam destinatam tanto periculo suo Oh-Viam venit; seque tam procul elongavit, donec ad Sulam montem usque Perveniret, infra Pyrenaei claustra atque juga silum, qui moris Aurae' vulgo nunCupatur, in confinibus Aragoniae, in quo aliquas arces firmissimas et paene inaccessibiles habere serehatur; illicque delituit, laudatus omnihus terris suis aliis, a rege occupatis, et velut in tuto asylo se illic continuit, usque ad Caroli regis obitum.
Quomodo idem comes Arminiaci, a rege exsulatus, per ducem Aquitanias ad propria fuit restitutus, et de eiusdem Aquitaniae ducis per
Postmodum autem, cum Obiisset Carolus rex felicis recordationis , Ludovicus, cujus geSta ProSequimur, pariter ac duci Alenconii qui a patre suo etiam condemnatus et, data misericorditer Vita, carceri perpetuo addictus fuerat) gratiam et criminum praeteritorum abolitionem plenariam sibi concessit, eum ad terras suas atque dominia restituens . Porro tanti heneficii ingratus, cum etiam cum caeteris Galliarum principibus in . eum postmodum conjuramet atque
370쪽
MBER RTHIs. 285 insurrexisset , etiam ipse denuo a rege indulgentiam et veniam accepit. Sed cum ipse, qui sceleratus erat et pessimus moribus, elatus uimium esset, semperque novis rebus inhiaret atque intenderet, magnam Semper et exl editam militiam tenere et habere cupiebat et de facto habebat. Quam cum ex terris propriis minime alere posset, seu ad stipendia retinere, non modo suhditos terrarum suarum rapinis, caedibus et variis injuriarum modis opprimebat, verum etiam et terras regis, suis vicinas, circumquaque vastabat et
populabat. Propter quae provincialium querelis, tam de suisquam regalibus dominiis, excitus rex, cum nedum ingratus gratiarum sibi factarum, sed et etiam penitus incorrigibilis appareret, misso exercitu contra eum ', iterato eum, terris suis et dominiis exutum et nudatum, profligavit et ad saxosos suae vallis Aurae scopulos sugere compulit . In quibus cum annis aliquot iterum exsul atque profugus latuisset, tandem a domino C rolo duce Aquitaniae, Gesciscente a rege germano Suo, et noviter instaurato scedere Burgundi Ouum duci adglutinato atque resociato, ex illis saxis et latibulis ad prisca dominia dolitosque paternas et avitas restitutus et repositus suit. Ad regem enim inimicum gerens animum, omnibus satagebat ut in Partes suas, quo cumque Pomet, Principes alliceret conciliaretque adversus regem. Dolebat enim se ab eo fuisse No