장음표시 사용
421쪽
336 HISTORIARUM LUDOVICI XIcarant illic magna militum praesidia, undecumque potuerant collectorum, qui ad numerum mille et octingentorum, praeter loci accolas, ascendere ser
De providentia et industria obsessorum et Coloniensium, et de adventu imperatoris Gloniam, atque exercitu quem ex tota paene Germania illio congregavit '.
Igitur cum obsidione eos cinxisset Burgundionum dux, et magnas illo copias Contraxisset, tam suorum Burgundionum et Picardorum quam etiam Italorum
et Anglorum, quos ad sua fovebat stipendia, non tam facilem ipsius oppidi comperiit expugnationem Vel deditionem, quomodo initio ratus erat sibique fuerat suggestum. Nam oppidani, tali egregie et opulenter victualibus et armis erat resertum Oppidum, ita cum
militibus, quos in praesidio habebant, solertissimo
atque strenui SSi me sese ac ' oppidum suum tutahan tur. Una enim pars eorum alternis Vicibus, semper in moenibus atque turribus, et inter ipsa moenia et aut murale' die noctuque excubabat, explorare non ces-
422쪽
Sans si quoquo modo, vel jaculo, vel hombardula obsessorum aliquem serire ac dejicero potuissent. Unde eveniebat frequenter, ut ex obsidentium C stris, potissime de Italis, quos acerbiore insectabantur odio, aliqui Decarentur; et, cum infra unius mensis, Vel circa, spatium, ipse Burgundionum dux ipsinnoppidum vel expugnare, Vel ad deditionem coadictare speravisset, nec integro Prope anno quo castra, etiam per totam hiemem et aestatem, illic habuit, ipsum potuit obtinere. Hanc quidem providentiam in suorum distributiorie ac dispensatione victualium Obsessi tenuerunt, ut duas tantum vel tres coquinas sacerent pro Omnibus, qui in oppido erant, de quibus cuilibet distribuebatur, secundum quod pro instante necessitate videbatur opportunum . Inter ipsas vero bsidionis moras', cum Obsessi Coloniensibus denuntiari secissent sibi pulveres pro hombardellis et macti inis siris deficere, miserunt ipsi Colonienses quingentoS Viros pedites, cluorum UNUM quisque certam de hujusmodi deserebat pulveribus quantitatem ; qui hora cotidicta, noctu, clam castra Burgundionum penetrantes, ad portam usque oppidi, in qua eos oppidani opperiebantur, Penetrarunt inc lumes, introque absque ulla cunctatione admissi sunt. Per proditores enim aut transfugas didicerant signum seu verbum vigiliarum illius noctis. Hoc autem, et
423쪽
338 HISTORIARUM LUDOVIa XIobsessis solatiunt et munimen, Obsessoribus vero magna attulit incommoda. Sane cum illic Burgundi uni dux sua castra haberet, quae ibi metiSe augusto anni M. CCCC. LXXIV. Primum locaverat et terra cis Rhenum, atque numen navali etiam expeditione, longa obsidione obsessos premeret, nonnullas etiam copias peditum, circiter ad duo millia hominum, Colonienses trans Rhenum, ex adverso Nussiae Collocarunt, qui, ne Burgundi nes illam transrhenanam provinciam incursarent, ex eave annonam sibi quaererent aut praedas agerent, averterent. A quibus insestabantur non modicum
castra hostium, ad quae usque petras et alia jacula suis machinis jaciebant.
Sed cum ex suis viribus ad longum non confiderent Colonienses polentiae ducis Burgundiae posse resistere, quin et Nussienses et ipsi postmodum deditionem sacere cogerentur, si non aliunde sibi defeti-sionis praesidia compararent, toto annisu curarant ut Fredericum imperatorem, in Sua Austria quie centem , cum expeditione quadam ad suam adduc rent civitatem. Ipsorum igitur frequentibus et paene assiduis pulsatus precibus et querelis, allectus etiam muneribus et honorariis nam certam pecuniae quotam
menstruam pro impensis sibi faciendis, quamdiu itiea expeditione remoratus esset, et donec ad fines suos Proprios remeasset, Promisisse atque exsolvisse ipsi Colonienses serebantur , copias ex tota paene Germania contrahere est adortus.
424쪽
MBER QUARTLS. ars Mandatis igitur suis imperialibus ad onanes Germaniae civitates, quae vulgo imperiales dicuntur, directis, singulis imperavit ut Certum numerum armatorum ad Coloniensem urbem, Praesinito eis tempore,
transmitterent. Accersivit et plures ex principibus Germaniae et ecclesiarum praelatis, potissime electores Sacri Imperii, ut cum his, quas contrahere POSsent Copiis, similiter parati adessent ad constitutum diem. Erat tum per totam Germaniam, et trans Rhenum et cis Rhenum per Omnes serme civitates, oppida et villas, ingens strepitus armorum, Imiliaque verbo rum jactantia de comprehendendo Burgundionum duce, quem, ut Vulgo serebant, manus suas evadere impossibile foret. Sed ipse nihilominus in sua immotus Perseverabat. obsidione, sese etiam ad excipiendum, si aggrederentur eum hostes, diligentor ac Solerter praeparans. Currebant adhuc inter Francorum regem et ipsum treugae, quae anno superiore inter eos initae fuerant, duraturae usque ad finem mensis aprilis . Quae, ne Prorogarentur inter eos, tota Germania maxime ver batur. Unde ipse imperator crehras pro ea re et alii Germaniae principes legati OCes ad Francorum regem, et vice versa, mittebant, satagentes til ex duabus partibus aggressus Burgundionum dux, et veluti quodammodo conclusus, plagas quas ei tendebant, nullatenus Posset ei fugere .
. Cette trove, signee te 13 jitin 1474, devait durer iusques et reompris te mai 1475. Lenglet Dusresnoy, Commines, t. III, P. 321. 2. Mir te traite conelu , Andemach 'e 31 decembre 1474 par Pempereur et les electeum de l' Empire aveo les plenipotentiaires
425쪽
340 HISTORIARUM LUDOVICI XI Cum igitur imperator esset Coloniae, qui ex sedi nullas copias advexerat, sed domesticam duntaxat familiam suam, magnus concursus ex tota Germania tactus est armorum. Nam Omnes paene Germaniae imperiales civitates copias, quae sibi imperatae fuerant, transmiserant. Adventarunt etiam cum exercitibus Suis, quantos colligere potuerant, alter Saxonum dux , marchio Badensis , lanigravius Hassiae, archiepiscopi Moguntinus et I reverensis et episcopus uo nasteriensis , aliique quam plures comites et harones;
ex quorum concursu conflatus est numerosus magis quam verendus exercitus. Iactabant quamplures eos
ascendere ad centum quinquaginta millia, alii ad plus, alii ad longo minus : quod verisimilius aditimamus.
Sed esto esset numerus quantumvis magnuS, erat tamen multitudo coli pota ex agris et de otiosis mechanicis civitatum Germaniae, qui gulae et ventri dediti, cauponas et lupanaria, potius quam militiae castra,
frequentare assueverant, aut se in armiS exercere.
Erant enim tuerique inermes, ant talibus instructi armis, quae fugam potius Vel cruentam caedem, quam victoriam, eis polliceri viderentur; nonnullis exceptis equitibus, quos principes secum adduxerant, qui
de Louis M. Lenglet Dusresno', qui a piibliis les pilces de ceste negociation Commines, t. III, p. 459 et stituantesin, les a mises h iori 1 la date de 1475, ne remamuant Pas qu'elles portent Cemillesime dans les Originaux, parce que lyusage de P Empire etait de commencer Pannee k Noel. 1. Quas dans le ms. 2. It y a ait deux dues de Saxe. It s agit ici du duc Emest, electeur et marechal du Saint-Empire. 3. Charies, margrave de Bade. 4. L eveque de Munster, Conrad de Rietperg.
426쪽
UBER QUARTUS. 341equis et armis, more Germaniae, competenter instructi
Qualiter rex Francorum recuperavit Perpinianum; et de innumeris parua jacturis et damnis, quae Burgundiae ducis terrae et subditi sui a Franeis passi sunt, finitis treugis, dum adhuc ante Nussiam in obsidione maneret'.
Collecta igitur tam numerosa multitudine, putari potuisset Burgundionum ducem, qui longe minores secum copias habebat, de fuga potius cogitare, quam de exspectando talem tantumque exercitum debuisse; praesertim cum jam prope menses octo in obsidione ante Nussiam, totamque hiemem, quae imbribus, gelu atque nivibus satis aspera et importuna fuit, Pertransiisset. Sed nihilo', ut videbatur, inde deterritus,
quamvis tam ex ictibus machinarum obsessorum quam Variis ex morbis contractis ob longam sub dio remorationem atque dormitionem, aliisque quampli . rimis incommoditatibus, satis Dumerosam multitudinem militum, armorum et equorum amiSiSSet, Constanter et perseveranter in sua Olisidione Persistens, imperatoris et suorum Germanorum adventum exspec
tabat. Sed quia de prope imminebat finis treugarum, quae, uti diximus, usque ad finem aprilis' inter regem
Francorum et ducem Burgundionum pactae fuerant, earum rupturam atque sinem imperator et sui princi-PeS exspectare. videbantur, ut, Germanis ex una et Francis ex altera partibus in ducem Burgundionum
s. Chapitre imprime dans Pamplissima collaetio, t. IV, col. 77742. Ci-dessus, P. 339.
427쪽
a42 BISTORIARUM LUDOVICI Msuasque terras impetum iacientibus, ipse nec evadere,
nec effugium aliquo in loco habere posset. Interim autem, decurrentibus adhuc hujusmoditreugis, rex Francorum laboravit sibi subigere oppidum Perpiniani, nonnullosque, qui ab eo defecerant in comitatibus Bomilionis et Ceritaniae, in Catalonia. Quos quidem, missa illuc magna parte suarum Copiarum, absque magno negotio ad deditionem coegit, impositis eis, quas voluit, legibus. Ex nobilibus autem terrae et his, qui rebellionis auctores fuisse serebantur, capti bello plures puniti fuerunt, ..ad allos edoman
. Similiter etiam, cum oppidulum quoddam supra ripam Rheni, inter Colottiam et Confluentiam , num
cupatum Lina', pertinens archiepiscopo Coloniensi, haberet praesidia circiter quadringentorum Burgundionum , quae Commeatum annonae descendentis per Rheuum Coloniam, Cursumque navium plurimum
impedirent atque in starent, ad illa impedimenta tollenda secit imperator per marchionem de Branden- burg et alios principes ipsum Obsideri. Cujus cum moenia et propugnacula petrariarum ictibus deiecta
suissent, obsessi deditionem secerunt. Ipsi vero, obstadione durante, cum certus numerus incolarum oppidi
3. Le nom n'est pas dans Ie rns. ti cet endriat, mais it se rectuve plus loin, quoique tin peu defigure. Ie te restitue d'apres Molinet,l. I, c. xII, et Olivier de La Marche, l. II, e. III. 4. Alberi, marinis de Brandet urg.
428쪽
LIBER QUARTUs. 3 3 a Audernaci collucatiis esset supra ripam lutent, ex opposito obsessi oppidi Una , irruit in eos quaedam .
turma equitum Burgundionum, qui circiter ducentos ex ipsis occiderunt; unde luctus magnus et eiulatus in Andernaco fuit. Porro adveniente treugarum sine quae, uti retuli-
mus, ultima die aprilis anni M. CCCC. Lxxv. 'siniebantur, aggressus eSt Francorum rex cum magna et valida manu diversis ex partibus incursare, subigere et vas- 'tare terras ducis Burgundiae. Et cum ipsi duci peranto foederatus exstitisset dux IX,tharingiae, filius Ferrici, comitis de Vaud mons , eique juriisjurandi vinculo ,
satis arcte constrictus , sollicitatus Per regem, statim' . rupto foedere, veluti de statu ducis Burgundiae prorsus desperans, et tanquam impossibile existimans ipsum tot hostium, quot tum sibi imminebant, e manibus elabi posse, cum certa parte copiarum regis invadere coepit terram Luxem burgensem, igne et serro nonnullas villas et castella ipsius populatus, cum in ipsa terra nulla praesidia militum Burgundionum dux collo- CasSet, Sed undecumque quomodo potuerat, ad se contraxisset. Unde facile erat ipsi duci Lollia ringite atque Francis, qui se sibi in unum conjunxerant, in ea Parte, ubi nullus ad resistendum obvius occurrebat,
pro libito agere. Et certe plurimi admirati sunt, cum tanta sibi subjiciendi terram illam, defensoribus Iau-
429쪽
3M HISTORIARUM LUDOVICI XI datam, allata Francis ipsique Lotharitigiae duci adsciret optUrtunitas, quod Non eam si hi totam subegerunt rquod procul dubio tunc absque ma o negotio, Commu Di omnium serme aestimatione, efficere Potuissent. Satis enim hoc eonvinci poterat ex sacilitate qua castrum Pol e-Fortis , ot oppidula Montis-Falconis et noliter' vel expugnarunt, vel ad deditionem com
Ex alia item parte, versus Lugdunensem et Borhoniensem provincias, validus . militiae regiae exercitus Bui gui id iam etiam invasit, et villas atque Castolla plurima igne, ferro et priuilis popularunt ibi, cum ad tutelam patriae certum militiae suae numerum oum nobilibus et accolis terrae, pro munimento, dux Burgundiae reliquisset, sub ducatu domini de Rassy si ii comitis Sancit - Pauli squi erat constabularius Franciae), quem et mares allum et gubernatorem secerat Burgundiae. Cum incursantibus Patriam Francis ipse mimis provide ad eos depellendos sese obiecisset, ab eis circumventus, caesis pilurimis de suo comitatu, plus in eorum manus vivus devenit Aggressi etiam suere, proxima ante hieme, dum treugae adhuc manerent inter Francos et Burgundio
430쪽
LIBER QUARTUS. 34Snes, et ipse Burgundionum dux . in castris ante Nussiam jaceret, Suitensium populi, cum Argentinensium, , Basiliensium et Ferretensium copiis, sines Vesontionum L Quibus cum resistentiam dare et patrios sines contra 'eos tutari atque defendere milites illic pro praesidio siti cum numerosa ex agris collecta multitudine conarentur, plures ex ipsis, plebeiis caesi et vulnerati suerunt, aliis sibi per fugam consulentibus. Intuleruntque incendiis et caedibus, damna plurima hujuscemodi Alemanni praedasque non parvas secerunt illa atquct etiam iterum altera vice, in comitatu Burgundiae . Ita quod magna profecto infelicitas et
angustiae mullae tum Burgundionum ducem, terrasque et subditos suos atterebant. i
- , Et quod non parum calamitatem adaugebat, nec nuntium nec epistolas, eo quod aditus omnes adpetendam Burgundiam ab hostibus obsessi et OhHerati ,
SerVarentur, ut vel animos, suorum Confirmare et conSolari,' vel opportuna eis: consilia aut subsidia pra, re posset, nec illo mittere, nec Vice Vermi: inde , t
nisi cum maximis periculis et difficultatibus, poterat accipere. ; Qui enim deprehendi poterant, seu illos
euntes , seu inde revertentes , absque i ulla miserico dia . necabantur ab , hostibus. : Deficiens, quippe . abirius amicitia Lotharingia cum suo duce, quae paulo ante et amica et pervia suis libere exstiterat, in has