Jo. Schilteri Institutiones juris canonici ad ecclesiae veteris et hodiernae statum accom[m]odatae

241쪽

136 Fit D VAREN. COMM. trimonium continhere, nec posse se conti nere, postea uxorem duc re possent, & nia hilominus in ministerio manere. c. diaconi. 28. distin. Adde qubd presbyteri, quamvis adversus votum in ordinatione factum,

& expressam professionem, uXorem doxissent, excpmmunicabantur tantum, nisi ratiam eis episcopus facere voluisset, ut abetur c.I6. Concilio Chalced. aut a mini sterio sacerdotioque summovebantur, ut scribit Justinianus Novel. 22. de his qui nuptias iterant. & habetur in c.I. Neocaesari conta Nec id eb dirimebatur matrim

nium. m. nuptiarum. 27. q. I. c. quidam.27. diast. Hodie autem ita jus constitutum est, .ut conjugati nullo modo ordinentur, nec ad beneficia aut dignitates ecclesiasticas u

as rent, id quod de presbyteris sanxit J

stinianus, Noves. 123. cap.2. c. cum decorem de

clari conjugd Veriti sint forte istius juris

authores ne gravissima matrimonii onera functionem muneris ecclesiastici limp diant, nec immeritb. Negotium habere qui νο- ter, inquit Plautus, navem ct mulierem, haec duo sibi comparato. Hinc Cicero rogatus ab Hircio, ut post repudium Terentiae so- . xorem ejus duceret, omnino facere super-

sedit, dicens non posse se uxori & philos

phiae pariter operam dare. author Hier nym. in Brin. Conjugatos accipimus, qui vectis in praesens tempus conceptis

242쪽

DE SACR.ECCZEs.MINIsr. LIB.IV. 23 nuptiaS contraxerunt, quamvis fortasse secutus non fuerit concubitus. extri c. antia

ροε. de Vot. Ποαju GI. de cler. conjug. Orien- talis tamen ecclesia hanc constitutionem tanquam moribus populi parum congruentem non recepit, sed adhuc Veterps canones servat. c. cimi olim. de cleri conjug.

Quod ad eos attinet, qui coelibes in clerum admittuntur, hoc jure utimur, ut lectores, ct cantores, & qui in inserioribus ordinibus ui sunt constituti, nec ad subdiaconatum uia que conscenderunt, usorem ducere posisint, tenetque matrimonium, quod ita contractum est, nisi alia causae obsistat: beneficia vero sua minimh retinent, sed si

tim vacare dicuntur. ca. I. ubiso. c. diversis.

de cle. conjug. id quod nonnulli accipiunt, etiamsi matrimonium ob aliquod impediamentum efficax non sit sed hoc inferius disputabitur.-C teris omnibus, puta est hypodiaconis, diaconiS, preSbyteris, epia, , scopis uxorem ducere faS non est, nullum,' que est matrimonium, quod ab ipsis coi

trahitur: praeterea beneficiorum suorum amissione mulctantur. ca. ut lex. 27. q. I. c. I.

c. .. de cleri conjug. c. pen. 27. distiussi nec is protestatio diaconotum recipitur cujus h. Paulo ante meminimus, quoniam episcopi, nullos ordinare jubentur, nisi se perpetubi, caelibes victuros promiserint. GI. 28. distin.

243쪽

contractae sunt, beneficia vacent, an vero privatio condemnatioque sit necessaria, controversi juris est quaestio, de qua suo loco disseremus. not. iu caa. de clari conjug.

CAP. II X.

Digamum a sacerdotio N beneficio ecclesim icosummoveri,

qua ratione id cano

QV mvis conjugatus ad sacerdotium

veteribus canonibus admittatur, ut diuximus, digamus tamen omnino ropellitur. Digamum vocamus non qui eodem tempore duas habet habuit ve uxores, quod numquam in ecclesia orthodoxa pernussum, Romano a 'tem jure semper vetitum fuit.

l. a. C. de incest. nupto sed qui diversis temporibus. Sic enim habet canon qui dicititur poselorum X V r. ' inii post baptiusmum duabus implicitus pest nuptiis, aut concubinam habuit, i episcopus, aut presbyter, aut diaconus, aut denique in coim sortio sacerdotali esse non potest. Cui consentaneae sunt constitutiones Ius ini ni. Novel.6. novet. . novel.IzF Idque sumptum p Paulo Videtur, qui ad Timo-

theum

244쪽

tigii

is, .

DE SACR.ECCLEs. MINIST. LIB.IV. 23'theum &,Titum scribens, episcopos Adiaconos unius uxoris viroS esse vult. I. ad Timoth. c.3. 9 ad Tis. c. I. Idem ad Timoth. Vidua, inquit, deligatur, quae unius Viri uxor fuerit. I. ad Timbib. c. s. Quorum Verborum interpretatio apud Gratianumerat. 26. dist. Sic apud Veteres Romanos

ante Christianismum & alias item gentes, digami a sacerdotio repellebanthr. Hieronymus ad Geruntiam: Hierophanta apud Athenas eviratur, & aeterna debilitate fit castus. Flamen L nius uxoris ad sacerdotium admittitur. Flaminea quoque uniuSi mariti eligitur uxor. Ad tauri AEgyptii sacra semel maritus assumitur. Hinc sacerdos unipiria dicitur orebellio Pollione. Nam etsi polygamia humano divinoque jure permissa sit, vitandae incontinentiae causa, tamen a veteribus patribus non satis honesta judicata est, quod immodicae cujusdam incontinentiae argumentum esse videretur: adeo ut non dubitaverit Chrysostomus conjunctionem hujusmodi, scomtationem appellare. Et sane Paulus, ut ab eo, cujus summa sacrosanctaque est apud nos authoritas, incipiam, hortator est virginitatis ac coelibatus. I. ad rinth.7. Praeterea satis constat, his omnibus, qui plures nuptias contraherent, quanquam laicis, poenam olim impositam fuisse. Sic enim lanitur in canone III. Neocaesarien. cor

245쪽

et o . FR. D VAREN. COMM. cilii. De his, qui frequenter uxores docunt, & de his, quae saepius nubunt, tempus quidem paenitentiae iis constitutuni manifestum est, sed conversatio & fides eorum tempuS abbreviat, &c. c. de his. 3I Fast. 1. Item Chrysostomus apud Grati num, Hac ratione, inquit,& A stoli praeceperunt secundas adire nuptias propter incontinentiam hominum. Nam secun- 3dam quidem accipere secundum praeceptum apostoli licitum est, secundum autem Veritatis rationem vere scortatio est, &c. can. hac ratione. 31. quaestio. I. Et

Augustin. Nec contra humanae Verecundiae sensum audeo dicere, ut quotieS V Iuelint, nubant, nec ex corde meo qGotaS- libet nuptias condemnare. c: ultim. 3I. q.I.

Haec ratio movit antiquos juris pontificii. c ditoreS, ut digamos ad sacerdotium non admitterent. omodo enim potest hortator esse viduitatis apud populum,qui& ipse conjugia frequentaverit φ ut inquit Ambrosius in lib. de . c. una. 26. distinct. Nec vero tantum a saeerdotio , sed b aliis etiam inserioribus ordinibus eos summovendos esse putaverunt. c.s quis risduam. c. cognosicamus. 3 . istin. c. maritum. 33. dist. Quod si forte ordinationem eorum sequu- ta fuerit digamia, ut si forte in inferioribus ordinibus constitutus, alteram uxorem

duxerit, statim irrita se ordinatio,

246쪽

amin l

que omni privilegio nudati esse intelliguntur, adeo ut alaicis hominibus, & qui nunquam ordinati HEre, non differant, idque novo jure pontificio expressum est. iit. de biga. in 6. Veteri siquidem jure hac

poena tantum afficiebantur clerici, ut ad sublimiores ordines non pateret eiS ascenius. Diaconi vero presbyterique a ministerio summovebantur, ut ex Justiniano colligere licet. Novesi. 22. de his qui nut. iterant. c. seriatim. 32. distin. Quod autem novo jure matrimonium hujusmodi cum .s cerdotibus diaconisve contractam non teneat, nemini dubium esse potest. O. a nobis. de biga. non ord. cum ne monogamia

quidem ipsis ullo modo concessa sit post ordinationem, ut ex jam dictis apparet . Quod autem diximus humano civilique jure polygamiam iis qui initiati non sunt, permisitam esse, de jure civili, quod in libros Justiniani relatum est, accipi volo.

Nam apud Harmenopolum Graecum authorem lib. . tit. 7. c0nstitutio cujusdam Imperatoris legitur, quae quartas nuptias interdicit omnino, & irritas esse jubet. Quod de digamis hactenus dictum est, in iis quoque qui viduam duxerunt, locum habet. c. 3. ca. debitum. de biga. ca. quis viduam. 3 . dist. Nam hos canon apostolorum XVII. digamis omnino comparat, hac ut arbitror ratione, qui digamiamq λ μXO-

247쪽

et 2 F R. DuAREN. COMM. uxoriS, quam ducunt, probare videntur, usque digamiae occasionem eis praebere. Nam digamia mulierem non minus, imo magis quam virum dedecere Videtur. Quare Portia cum laudaretur apud eam

inquit Hieronymus in Jovin.) quaedam

bene morata, quae secundum habebat in ritum, respondit, Foelix & pudica mi quam praeterquam semel nubit. Itaque lege Mosaica praeceptum fuit, ut pontifex Virgi em tantum uXorem ducere posset. Levit. 2I Adde si lubet, quod ridicula vulgo res est, & cavillis hominum obno-αia,, uxorem viduam ducere, quod vel tria

tum apud juris civilis doctores dicterium Bulgari Jurisconsulti discipulorum in

praeceptorem satis ostendit. s. l. rem non novam. C. dejudic. Sed & Vprrius Flaccus, ut refert Varro juris pontificii peritissimus, eos qui viduas ducerent, vetereS fossaS te gentibus comparare perquam facete solia

tus fuit. Haeς enim fuisse ejus sententia fert si quia feriis tergere veteres fossas luceret, novas facere jus non esset: ideo magis viduis, quam virginibus idoneas esse iserias ad nubendum.Macrob. lib.I.Satur. cap. V. Quamobrem non immerito praecipit Hesiodus, virginem ducendam esse , ut

gratis moribus imbui possit, lib. a. ἔργων

248쪽

DE SACR.ECCLES.MINIST. LIB.IV. 2 3Ejusdemq; sententiae est Aristoteles lib.I. oecono. Porro idem jus esse in meretrice, quod in vidua satis perspicuum est eX ca none Apostolorum, cujuS supra mentionem habuimus cap. r Qui Viduam,inquit, duxit, aut divortio separatam a viro, aut meretricem, aut ancillam &c. cisi quis via duam. distin. Meretrix autem quam c non Graece vocat, accipienda est authore Hieronymo, quae multorum libudini patet. ca. vidua. 36. disti. Velut Augustinus ait, cujus publice vaenalis turpia, ludo est. c. m retrices. yz. q. . Quae igitur cum uno aut altero se .miscuit, meretricis appellatione non continetur. L palam. de ritu in . Veruntamen ad hanc quoque canon productus est, ut quisquis talem

duxerit, a sacro ministerio arceatur. c. c randum. c. praecipi min. 3 . disti. c. qualis. JO. .

quaest. Idque Tesetano concilio diserte

cautum atque CXpressum est. ca. qui in alia

' r. distis. De eo autem qui uXorem adulteram retinuit, quid judicandum sit, malo synodi ipsius verbis quam meis referre. Verba Synodi Neocaesar. ca. 8.haec sunt: Si cujus uxorem adesterium commisisse, cum esset laicus, evidenter fuerit probatum, hic ad ministerium ecclesiasticum admitti non potest. Quod si in clericatu eo jam constituto adulteravit, dato repudio dimittere eam debet, Si R q 3 Voro

249쪽

q. F R. D v A R E N. C o M M. vero retinere ejuS consortium velit, nori

potest suscepto ministerio perfrui. . s c

beneficiis conferendis : idque nos docet Paulus, cum Timotheo praecipit, ut nemini cito manum imponat. I. ad Timoth. cap. . m. quid est. 78. distin. Sed & Christus Joanni, quem maxime charum habe- bat, ideo praetulisse Petrum fertur, quod hic senex, ille juvenis admodum esset. P ulus tamen Timotheum adhuc adolescentem Ecclesiae praefecit, cum nulla adhuc regnaret ambitio in ecclesia & eum euina esse intelligeret . Nam sicut vetereS Romani, authore Cicero te, leges annales non habuerunt, quas attulit ambitio, ue

250쪽

DE SACR.ECCLEs. MINIST. LIB.Iv. sgradus est erit petitionis inter aequales: sie videntur canones ecclesiastici ministrorum aetatem definientes ex hominum vitiis profecti esse. Leges egregiae, inquit -- Tacitus, honesta exempla apud bonos ex delictis a liorum gignuntur. Sic oratorum licentia, Cinciam rogationem: can- . didatorum ambitus, Julias leges: magistratuum avaritia, Calphurnia scita pepe-i rerunt. Horum igitur canonum constia tutio & observatio perutilis Ecclesiae ac necessaria non immerito visa est, in iis pro sertim muneribus, quae graviora majoris . 'que momenti sunt. Ratio enim utilitaDque suadet, ut senex aliquis jam maturuS,ac ut Homerus ait , παλαιά - πιλά potius quam juvenis retrum imperitus, clavum Ecclesiae teneat. Idque in omni parte Reipubl. praeceptum maxime t nendum, nec unquam uiae gravi necessit te violandum est. Quare Sylla de Mario juniore dicebat, debere juvenem prius remo, quam gubernaculo admoveri. Ac tametsi tribunatum militum puero dei tum aliquando, atque adeo consulatum apud juris civiliS authores legamus. l. --mo. C. de religios l. ultim. C. de nulli. test. t men arbitror nullam id aetatis hominibus administrationem legibus conces am fuis. so, & juris authores de tribunatu consul tu ve honorario sive imaginario tantum

loqui,

' in