장음표시 사용
181쪽
salutem matrIs, ex quibus indirecte, & per accῖdens sequatur abortus: in hoc ergo valde obvio casu dis ingui bene debent cireum stantiae diversae, iuxta quas diversa etiam est responso . Primo enim , si scelus necessario expellendus pro conservatione vitae matris nondum sit animatus anima rationali, adhiberi ponfunt medicamenta eum Intentῖone d; recta ad sanandam matrem I quae utῖque cum sit vivens praeponi
debet foetui, qui nondum vivit . Secundo, si foetus sit animatus , adhuc distIngui debet a vel iudicatur matrem simul eum foetu morituram, nisi medicinam sumat, ex qua sequatur probabilis spes vitae matrIs cura periculo abortus; & tunc potest sumere medicinam , quia in pari casu , & necessitatς mater dς-bet prIus Iespicere, & consulere sibi , quam proli , Εκ Diana hoc etiam tenendum est ἰn dubio , an meis dicamenta sint matri allatura vitam , vel mDrtem squIa melius est dubium medicamentum experiri , quam it Iam sinere sine medicina certo perire . Vel
iudicatur certe , aut valde probabiliter sine medῖcamento matrem quidem mor turam , sed vivum e s eio utero matris posse extrah Infantem Sacro Baptismate regenerandum ; & tunc illicitum est cum notabili prolis perieulo, 6e detrImento adhibere meditamentum . Ita Homobonus , Diana, Lemus, &al; t communiter , quis vIta spIrit ratis infantis praeponenda est vitae temporali matrIs , ut ordo charῖ-tatis ChrIstianae servetur. Sῆ enim pro fratribus an mas ponere debemus, ut habemus Joannis it f. qua to magis mater pro se Iute spirItuali filii, ne aeterna beatitudine privetur Citantur tamen pro hac ultima sententia tanquam eontrarii Lopeae , & aIii pauci apud Bonacinam , eap. 8. n. 3. Sancheae iudicat hunc easum raro posse contingere , cum ob communIcationem humorum , ut plurimum , mors matris secum trahat illam Infatalis . . 20. Ex eodem Homobono , etIam si sciatur certe puerum moriturum sine Baptismo, nisi mater, quae ad mortem aegrotat , viva aperiatur , nullo modo
. schidenda est adhuc viva , quia non sunt facienda
182쪽
nata , ut Veniant bona ,' neque Iicet Decidere matrem , ut salutati lavacro regeneretur filius a postquam autem ipsa decessit, statim aperienda est , vepuer baptiaeetur. ΤropositIones damnatae, ad bane sectἰonem redueendae.
se , vel Clerico calumn atorem gravia crIm na de se , veI sua Religione spargeret minantem occidere, quando alius modus defendendi non suppetit, uti suppetere non videtur, si calumniator sit paratus, vel ipsi ReligIoso, vel eiu Religioni publice, & coram gra-vῖssimis virIs praedieta Impingere, nisi occidatur. 18. LIeet Interficere falsum accusatorem , falsos testes , ae etiam Iudicem , a quo inἰqua certo im-m Inet sententia, si alia via non potest innocens da
I9. Non peceat maritus oeeIdens propria aucto-Titate uxorem In adulterIo deprehensam. Ab INNOCENTIO XL 39. Fas QR vIro honorato oecidere invasorem , qui nititur ealumniam Inferre , si aliter tiare ignorantIa vitari nequit ; Idem quoque ditendum est, si quis Impingat alapam, vel fuste percutiat , & post impactam alapam, vel ictum fullIs fugIat. 3 3. Regulariter oecidere Possum furem pro conservatione unius aurei.
3 a. Non solum lieituna est defendere defensioneo reisiva, quae actu possidemus ; sed etῖam ad quae ius inchoatum habemus, & quae nos possessuros sp,
34. Licet procurare abortum ante an*matJonem scelus, ne puella deprelienis gravida occidatur, aut Infametur a 3 s. Videtur probabile , omnem foetum quandia ἔn ntero est , earere an ma rationali , & tuna primum incipere eandem habere, cum patitur, accon sequenter dicendum erit , in nuIIo abortu homicidium commItti .
183쪽
- De Bello. a. o EIlum , allud est offensivum , allud defensi. II vum: ossensivum est Illud , quo quis armis s& allis InstrumentIs martialibus vim alteri Insert edefensivunt est, quo quis armis, & aliis instrume tis martῖalibus vim illatam repellit. a. Estne licitum Bollum Reis. Bellum ecfensivum , ad hoc ut sit iust uni , unicam debet habere conditionem , scit. quod ponsidens sit moraliter certus se iuste possidere ea, quae
a contraila parte Invaduntur I tunc autem habet fumelentem certitudinem moralem , cum invadens non probat contrarium . Bdillum offensivum , ad
hoc ut sit licitum , tres conditiones requirIt i primo , ut fiat auctoritate Principis supremi , qualessent Papa, Imperator, Rex, & alii , qui ideo dicuntur haber altum dominium ; secundo , ut adsit iusta causa , dc quidem gravissina , ut necessitas
boni communis , & quietis conservandae , recupera- Alo iniuste ablatorum, coercitio rebellium , & similes ; tertio , i ut fiat ex recta intentione , scilicet amore boni communis , non autem ex odio prῖv to . Si desint duae piqniae couditiones , bellum est Iniustum , Invadens tenetur resarcire omnia damna regior Is invase; si desit tertia , invadens peccat iuxta qualitatem odii, quod utique mortale est, cum gravissimum damnum Intentet inimico, non ta-
3. Potestne dari casus, in quo duo gerentes bellum ita se habeant , ut nec invadens , nec Invasus hellando peccent Reip. Assirmative ex FIIllucio , non quidem perser fieri enim nequit, quod eadem Regio, Civitas vel Castrum iuste pertineant ad duos , Ita ut uuus habeat ius retinendi , & defendendi , de alius sp vandi, & occupandi : per accidens tamen ex igniarantia
184쪽
ribus', & Invadens tentare occupatIonem.
q. Quamnam diligentiam tenentur adhibere heIIatores ad cavendam Ignorantiam assectatam, vel supinam Reis. Requiritur prImo , ut proponant iura sua,& eausas belli doctis , & pἰls consiliariis ἱ qui nectae; te deeipi possint in examine negotii adeo gravis , nee suspecti sint, quod decIpere velint δε & etiam socurius erit, si adhibeant Theologos , qui totum dI- scutIant secundum legem Evangelicam, & eum plena libertate opinionem proferant f & istis auditisi , inuo eato SpirItu S. Principes, vel Magἰ stratus antein quam deliberent, rem coram Deo Ipsi secundum interIus conscientIae lumen denuo probent, δc Illud deinligant , quod in puncto mortis vellent se elegiste equibus peraeus , si adhue iuxta proprias conscIentias, & consiliariorum , & TheoIogorum opiniones videatur II cItum bellum, poterit sine scrupulo indici. s. Estne lassiciens causa Indicendi bellum gravis iniuria Principi, vel Reipublicae illata Res . Ex Alario, & Diana , tunc licere ad vindicandam gravem iniuriam , eum pars opposita condunani satisfactionem dare recusat ἱ sic enIm habetur exemplum In l. a. Reg. c. Io. Adverte , quod iniuria debet este gravissima, & satisfactio prius p
s. Estne causa suffieiens indIcendi bellum alteri , quia auxilium praestat Inimico contra ipsum Iniuste bellanti Reis. Assirmative , quἰa licet vim vi repellere ,
cum haee contra iustitiam insertur. Ita Diana adduiscens exemplum ex lib. a. Regum cap. g. 6. Estne sufficiens causa indicendi alteri bellunt . quia hic Impedit, ne rei puniantur Rris. Cum Diana amrmative, de exemplum adducit ex libro Iudiem , e. ao. ubi Israelitae Beniamitis bellum iuste Indixerunt , eo quod Gabaonitas. gravissimi sceletis reos tradere recusarunt . EX qu infert Bannes PrincIpem laesum esse judiceni dir
185쪽
elim reἰ I entis, de tantum habere ius morte pisciendi reum , ut possit respuere qua incunque aliam satris ictionem, quam sorte ipse exhibet ; unde si iste sit a nud alium Principem, qui ei dederit refugsum, dc uol t eum tradere morte plectendum , sed solum velit alias satIssa filones exhIber , posset iuste bello illum cogere . Mihi tamen videtur sententIa n mis. Iaxa, neque Ilae et hanc causam aeceptare tanquam' sufficientem , ut ea solum attenta , bellum adeo communi bono gravosum aggredi possit ; dc meae sententiae utique mitIor7s, & Evangelicae charitati magIs accommodatae, est et Iam Coninch. dub. I. num. I 8.
. Estne lassiciens causa indicendἰ bellum Principi , quia scedus violavit non. s. e damno , Iniur a. di dedecore patientis, cuius etiam legati vIolati, sunt eontra ius gentIumi Resp. Affirmative , ex Diana cItante pIura exempla in t Ibris Regum , & maxime a. Cap. Io. ubi David Animonitis bellum intulit ob violatos legatos. Verum notat ipse non esse sormalem Iegatorum violationem , si puniantur a Princῖρe , in cuius te ritorio graviter ultra terminos legationis dei querunt. 8. Estne causa sufficiens indicendi bellum alter ob denegata ea , quae iure gentium debentur , ut transitus per alienam regἰonem sine mora, & nocumento
Resp. Afirmative , nisi sorte agatur de transitu
exercitus armati sine necessiaria cautione damni compensandi; nam transeuntes tenentur omnem securitatem Agere non nocendi . Hinc quIa ab exercitu armato fere semper i meri potest damnum, Illi tranutus iuste negatur e Ita Alarius e tans at Ios. Haec ea- dein rat o est eausa sufficiens indicendi bellum prohibenti auxilium sociis afferri. Esne ea usa sufficiens indicendi bellum , si Populi' Idololatrae sint, vel inhaeresim, & infidelitatem Iapsi, & alios secum trahant, & Issensionem In Provinciis exestent Rip. Cum Alario verbo Bellum n. I 3. d; Mnguen do , quando Regnum deiecit a fide Catholi ea per IdO
186쪽
F A K s . II. . I 8 Idololatriam , vel per haeresim , tunc est causa iu-sa; alias falsum videtur propter peccata etiam pugnantἰa cum natura , infidelibus bellum inferri posese, si sui liti non sindia Regina idus assignat septem causas , propter quas contra infideles bellare licet . Prima , si possideant Terras Christianorum , ut Turcae. Secunda, si Chri-ε stlanos iniuria assiciant , & in servitutem redigant . Tertia ; si Christianos a vera Religione abducan . Quarta, si Praedicationem Evangelii impediant r. cunia enim Summus Pontifex habeat ius Praedicationis Evangelicae in toto orbe, & propagandi Fidem , & de- , struendi Idololatriam , potest ad hoc opus pietatIs praestandum mandare alicia Princῖpi, ut debellet Idololatrax, & aditum aperiat Legi Evangelicae r de hac. potissimum de causa potuit Alexand. Iri donatIonem novi O his facere Hispanis. Quinto, quando a Chris Iano Principe eorum domino subditi Ieges naturaei consentaneas recipere, & 0bservare nolunt . Sexta , si eommittant peccata mon solunt contra Deum, sed . etiam contra proximum , puta humanae carnis ingluvie, & execrandἰs innocentium saerificiis . Sept tua , si subditi Principis Catholici incidunt In haeresim ; nam Deus Deuter. II. praeeepit filiis IsraeI, rit delerent Civitatem , .quae In tale crimen incideret . Servandus tamen est ordo iuris , ut bellum eis non 3nseratur, nisi prius ab Ecclesia Romana declarentur haeretῖci.
io. Dubius de iustitIa belli potestne hellum m
. Reis. Cum Sylvio in a. a. q. clo, de art. i. ω q. q. coucI. 2. I. 9 q. cum hae distinctione r in causa Iniuriae dubius de iustitia belli non potest bellum movere, quia res adeo ReJ publieae pravosa, de periculis plena exequi non debet in causa dubia zin causa possessionis non possidens nequic bellum In Vere , qu a in dubiis melior est eo Illo possidentis, & si possidens armorum vi detrudatur a pos- uestione, posset hIe rursus movere bellum: quia gravissima injuria fuit affectus , patiendo spoliationem
187쪽
- honorum propter causam dubiam . In hae eadem causa possessionis non possidens potest movere bellum, si ipsi, de eonsiliariis suis videatur habere plus Iuris , & petens compensationem admissus non fuerit ; nam possidens in dubio tenetur admittere Iegatos partis adverse pro examinando dubio etiam
aequali e si autem neuter possidet , δe dubium est aequale , potest non possidens movere bellum , non. Pro acquirendo toto , sed parte , quia rest In tali dubio aut dividI debet , aut ex aequo compensati ad proportionem iuris, quod quis habet e Advertit tamen Diana eum Granado , quod si possidens magis inclinet In eam partem , quod res sit aliena snon ideo ad rest Itutionem aliquam tenetur o quἔacum talis propensio non evacuet dubium . hine a possessione superatur , quae in dubiis facit meliorei. conditionem possidentis. xi. HabIta iustitIa bellI debetne illaturus bel Ium proponere prius iura sua parti adversae ad videndum, num pacifice velit ipsi reddere, quod suum est Reis. Cum Molina affirmative e & si haec offerate Ompetentem satisfactionem , non debet bellum inchoarἱ . lnmio, ut Idem asserit , si ineceptum sit, debet, si non ex tu illa, saltem ex charitate , te minari ; secus gravis Iniuria fit Innocentibus, quando cum eorum maxhno damno quaeritur id , quod sine illo potest obtinerI. Addit Diana, teneri quandoque Prine pes desistere a bello iusto, si inde oriatur scandalum , & spirItua17s ru*na multorum , &detrimentum fidei & Ecclesiae r pensatis enim omnἰ-hus , quantitas mali excedit bonum , qtiod ex bello
I a. LIcetire advocare infideles tu auxilium pro
Reis. Cum Alario n. g. qui citat pro se Sanctum Antoninum , Molinam , dc alios , affirmative ; nisi tamen Immineat periculum fidei, ut v. g. quod proprii subditi pervertantur, de haeresis d latetur e licet Qtia in adiuvare Principem infidelem in bello iusto contra alios Infideles.
188쪽
re belli incurrere solent Duces .
Reis. Cum Diana , haec ut plurimum sunt primo isi minuant numerum mIlItum ob avarIllam, praese tando suos famulos In milἰtes , ut approprient sita stipendium , & si defectu militum, quos habere debent, perdatur Am, vel Civitas patiatur damnum stenentur re sarcire. Secundo, si ab oppidis, per quae non transeunt'. studiose divertendo ad. alla, exto queant pecuniam in redemptionem hospitu liees enim possint aggravare hoc , vel illud oppidum , va ranseant. facere tamen inane electionem venalem est contra iustittam 3 si nIpendium militibus subtrahe tes , permitterent eos sumere a rusticis necessaria advIctum, 1 si dimIssis veteranis militibus , In pertos conducant minori stIpendio: si faei Ies sint in cone dendo militibus Ileentiam , quae solet dIes C Omlato squando urget eorum necessitas , pro qua supplenda gravatur publicum aerarium novis expensis: si nota bile peculium exigant a PopuIis ,i ad hoc ut milites sub Oiscipi Ina debita retineant , seu per il quIeto v vere, ut solet dici.; . ad hoc enIm tenentur ex iustia xla ι Haee & his similia sunt illa crΤmina specIaIIa,ἔni quae propter avaritὶam Incidere possunt Duees a& cum ut plurimum in iis offendant nedum charNtatem , verum etiam iustitiam, tenentur ad compe sationem damnorum. I 4. Praeterea si miIites eertae mors sine necessitate exponant; si aliquem ex speciali odio, vel pravo fine collocent In Ioco valde pericuIoso , & ibi sine auxilio relinquant, ut percussus intereat, sicuti ex commissione Davidis factum est eum Uria , qui propterea dicitur a scrI uta ab ipso Davide percusius:
si castra ponant in laeis palustribus, & noxiis, cum periculo mortis, aut contagionis e vel milItes infirmos non dimittane ad eorum hospitalia , quae nota debent fieri, nisi extrema necessitate impellente e similitibus provideant. vi alia noxia , veI praeparenaici minori quantitate , vel dolose , vel vilia conin
189쪽
ius pret Ium: si pulveri tormentario alium pulverem, vel mixturam immisceant , i propter quam victorix, vel destnsio reddatur magis dissicilis: si plus a m litibus: pro ei , potu, vestibus, & armis exigant , quami praescriptum sit , si in designandἰs hospitibus alicui, ad plures domos schedulas praebeant, ut inamam se, recipiant , & ab aliis exigant pretium; Mdemum generaIiter si gravent plusquam par est vel Erincipem , vel Milites, vel Populos.
et i s. Possuntne Duces militantes m navibus conisa Turcas, HI Haereticos, cum aliter manus hostium
fugere nequeunt , Ignem pulvery admovere, ne re ipsi, i& naves in potestatem hostium deveniant Reis. Primo: Niles privata auctoritate hoe facere nequit; excedit eniim eius officium, tam grave naiamus cum damno plurrum aggrcdi. Quantum ad D icem In ea navi supremuIn, communis sententia ne
gativa est, quia nemini licet se, & suos directe oecidere. Solum ergo navis incendium tune videtur lia Eitum In casu, quo milites in mare se dei uerent eum probabili spe salutis , licet cum periculo Incendii. Iagiandeae a Diana citatus tenet contrariam sententiam putans Itellum esse ex hoe motivo , scilicet si Dux ancendendo cavIm intendat hostis debilitatem, ne pra da capta insolentior fiat in eius Regem e sie enim propria de suoruin mors est solum per aeeidens; mosperare hoste ni oecIdere, & se & suos servare ine
Is. Peccata militum , ultra furtum Ipsis familIa- Te, de quo infra, ut plurImum sunt fugere, & deserere exercitum, asportando arma & vestes fui Ducis; quod utique Iethale est, cum adscribendo se mi. Iitiae, vitam suam tal; statui obbligaverint: propter hoc ergo tenentur arma , vestes, & quae sunt Dii essrestituere, & Insuper eoni pensare damnum, quod in adscribendo alio In sui dest et um patietur: non tenetur
tamen redire, eum certus sit, se sponte etiam redeuntem mortem esse plectendum z. tenetur etiam se Nare arcem; & stationem commissam defendere eum
periculo, vitae , quoadusque eas derelinquere perniis
190쪽
.sum sit ab habente auctoritatem . Neque sumientes fuga licita fiet, eo quod spes praevalendi & vincendi non sit ; ex fuga enim militum ante tempus, gravior fit iactura , & quam plurima amittuntur, quae alioquin fisissent servata . Tenetur etiam posituε ad custodiam vigilare, nequit rescriptum aliquod abii sibus recipere , & si sciat a Iterius milἱtis rebellionem , tenetur Duci revelare . Contra has ergo obligationes miles faciens, ut plurimum peccat mortaliter, quia tempore belli haec omnia gravIssum damni sunt causa. Praeterea miles peccat contra iustitiam,s oecasione ItinerIs, vel hyemalis hospitii, aliquid plus recipiat a populis , quam sit ei permissum a PrincIper si etiam excedat facultates traditas a Du cibus in depraeuatione ii lum , & eos gravet pro
ad bellum , non eurando de iustitia belli , s d desipendio . . i
Reis. Cum ΑIarIo num. 3. qui ellat pro secat tanum , & Navarrum , hoc modo ire ad bellum moris tale est, etiamsi miles si subditus e neque ergo an liqui milites stἰ pendiarii, neque denuo adscripti possunt ire ad bellum evidenter iniustum I hoc. enim est cooperari gravamini innocentium , quod non licet ;sicut nee Carnifex stlpendiarius potest exequi sentenistiam evidenter Iniustam. I 8. Dixi In responsione, non licere Ipsis pugnare In bello ev Identer iniusto I quousque tamen evidenter non constat Illis de iniustitia belli, bellare possunt, etiamsi dubii sint de iustitia : nam In dubiis
praesumendum est pro Principe, cui quis faceret gravem iniuriam, si sine evidenti ratione ipsum iudicis rei publicae quietis perturbatorem . At si miles deis cursu temporis evidenter selat bellum esse Iniustum, tenetur a militia desistere, & restItuere spolia inimicorum , si quae habet , vel id quo sorte faetus est ditior; erat enim posseGr bonae fidei . Milites stipendiarii non subditi, per Regina Idum tenentur ad restitutionem omnium, non solutu si evidenter sciane