장음표시 사용
191쪽
γ38 AF F ARAT Us hellum esse iniustum, sed etiam si tantum dubitent.
Advertat tamen Consessarius militum, qui hoc Ign rant, valde periculosum esse illos erudire, nam eum nimia dissici Ie sit derelinquere militiam, quod facere nequeunt sine vitae periculo, ponuntur in mala fide sine spe emendationis.19. Quaenam sint lἰella In beIIo iusto eontra hostes Reis. Ea quae necessarIa sunt ad finem belli obtrunendum . HIne primo licitum est dIrecte oeeidere de sensores partIs contrariae, & illos spoliare. Innocentes tamen, sub quo nomine veniunt pueri , senes, mulieres, Clerici Religiosi , aliique ad arma gestanda Inepti, ut peregrini, advenae, mereat res, ct rustiei, qui non prael tantur, d ecte, oecidi nequeunt , quia sine eorum morte finis beIII potest obtineri. Possunt tamen spoliari bonis externis, ut
pote pars Rei publicae hostilis , quae propter delicta totius corporis puniri potest in iis , quae subsunt
Reipublieae, & ex quibus haee sumit commodum ad se desendendum contra iustos aggressores. 2G. Hinc primo ex Alario num. Io. IIcltum estinImicum exercitum , aut Civἰtatem, contra quam iustum geritur bellum, in depopulationem tradere saut incendere, si alIter capi non possit, Iieet multῆἐnnocentes oecidantur: quia isti non occiduntur directe, sed per accidens, indirecte, eo quod moralia ter separari nequeunt a nocentibus. ai . Hinc seeundo licitum est per accidens aliquando comburere EecIesiam , & hostes extrahere, in ea spolἰare, & oecidere, si Ecclesia veluti eastro
a a. HIne tertio licitum est aliquando iuxta beruli Ieges permittere militibus, ut vulgo dicitur , ἰIIaeeo, seu CivItatem militibus in ptaedam , & direptIonem dare, si iudicetur necessarium ad expedien dum bellum , Incendendos militum animos , & hones deterrendos. Cavere tamen tunc debent Duces, ne res Ecclesiae, & Eeel fiarum personae simul cum Iaicis comprehendantur; non enim sunt membra
192쪽
sed indisserentes , & saeri , adeoque ab IRIs Iniuriis excepti . Debent prohibere etiam, quantum comm de possunt, & Impedire alia crimina , ut stupra , adulterIa, Templarum spoliationes , non autem re rum profanarum , quae ad templa asportata sunt pro maiori securitate: & multo magis ne iniuria afficiantur Saerae Virgines Deo dicatae, & Sponsae Christi DominI In Claustris degentes , si autem quoad Ista non InvigiIent, sunt omnium istorum criminum rei ; dc utique Duces tenentur ad compensatione
a I. Hinc quarto, Represalla IIcita sunt eum IstIsconditionibus: primo , si mani seste constet Cives aI- terius Reῖpublieae gravem iniuriam secisse; . secundo , si Superiores illorum rogati recusent congruani & i stam satisfactioneni praebere: tertio , si constet cutipabiliter denegatam satisfactionem: quarto , si PrInceps supremus illa concedat , non autem mIn Ister Privata authoritate ; quinto ut non Instratur plus damni, quam postulet iusta satisfactio; sexto ut Ecclesiastici & eorum bona non tangantur. a . Estne lieitum contra hostes adhibere Insidias ct strata gemata Reis. Assirmative , dummodo absint mendacia , dc multo magis periuria . Unde quod explorataresse fingant quandoque amicos, mortale non est. Ad verte tamen , veneno Inficere sontes, vel puteos , vel arma , IIeItum non esse : & in impietas eontra Ius gentium, neque a Turcis , vel aliis Barbaris usitata. as. Estne servanda fides hostIbus data . . . R. es. Si sponte data est, servanda est, nisi eedat in grave damnum Reipublicae, aut RelIgionis: cum enim in hoe casu non potuerit se obligare , neque servare tenetur: nec etiam obligat, cum altera pars fidem non servat r frangenti enim fidem , fides se Unda non est . Hinc obsides oce dere per se non licet, an vero In aliquo grav, o easu liceat , hoc bene erit examinandum sa I. Cavi
193쪽
Reis. Si bellum sit iustum , sugere nequeunt, maxime si eum parva custodia relinquantur propter da tam fidem non fugἰendi: si autem bellii in iniustum sit, per se possunt fugere , & hostium bona ause re, per accidens 'tar, en hoc neque lieet, quia alii eoncaptivi durisis inde' tractantur , & plurima I commoda inducentibus orIuntur. Στ. Bona eapta ab hostibus in praelio iusto, euin
Ren. Bona mobilia sunt capientis, nisi consuetuis do haberui, ut aliqua pars cedat Principi, aut CommunItati ; tunc enim illa pars segreganda est a capiente; & danda cui eompetit. Ad hoc ut fiant ea pientium, x duas conditiones addunt Doctores, ait ram scil7cet ut hostis praedam ad Castrum devexerit,& In tuto posuer ij secus, si dum ab illo asportatur, sit spoliatus , eadem bona prIorIbus debentur dona Inis, qui adhuc circa illa suum retinent ius, s cunda, ut inter apprehensionem & detentionem vi ginti quatuor horarum spatium possessionis intere dat, seu saltem una nox; si enim mane Tureae ChrIst Ianes spolient, & sero Tureae depraedentur ab a IlIs, Isti non poterunt IlIorum Christianorum bona sibi appropriare; possunt tamen bona captorum, quae nunquam In potestatem domini ventura sunt , emi qu cunque vili pretio, ut domino' comparenti resti
a8. si Dux prohibeat milItibus hostes spoIIare,
tenentu me illi, qui spoliant, restituere Reis. Si Dux prohibeat ob commiserationem Ins IIcium, vel ob conventionem cum illis factam , ut facilIus cederent vIctoribus, rapientes tenentur res ἔ- tuere; si autem prohibeat, ne milites onusti spoliis victorum , minus apti reddantur ad praelium , pe eant solum contra debitam obedientiam, & restitu re non tenentur. Ita Diana, cui adde; si prohibeat, ut Ipse solum cum suis amiess ditetur spoliis victorum , nec peccant contra obedientiam , quia tale Praeceptum ex motivo avaritiae est iniustu in . ay. CIe-
194쪽
litia de iure divino, sieuti volunt nonnulli collἰgen tes hanc prohibitionem ex vetbis Matthaei as. Mi sei gt idium tumn in vagἰnam; an etiam de iure na- aurali, sicuti volunt alii , eo quod Cleriei sunt Deo dicati , ct illius . ministri. ; quae tamen non videntur adeo certa, quia si de iure divino , . vel naturali mIIIlla esset Cleri eo interdicta, neque Summus Pontifex dispensare posset hoe praeceptum. I quod tamen est contra quotidianam expetientiam e nihilom Inus certum est ex pluribus Canonibus militiam esse CIerIcis inisterdictam sub gravissimis ipcenis, scilIcet interdicti ab usu Ord Inum , reclusionis in Monasterio, & si Iabello decedant, privationis Sacrificiorum: hine Cle-rIcus milItans , si ab urgenti causa non eAcusetur,
IO. Quaenam sunt causae urgentes exeusantes CI ricum a culpa, si milItet Reis. Ex Alar o , si bellum sit repent7num , de Clerici necessarii sint ad urbis custodiam , in quo casu non solum possunt, sed etiam tenentur urbem custodire. Secundo ex Caietano, Cleri ei bellare possunt in oesensionem propriae vitae , vel proximi innocentis, & valde utilis Reipublicae. item ad defensionem Patriae contra iniustos iuva sores, ad obtinendam victoriam Ecesesiae valde ut Ilem ς & in istis casibus MendoZa, & Conincti . tenent , Clari eos per seipsos vulnerantes, & occidentes non fieri irregulares &DIana superaddit ita tenendum csse , quia talis occisio, aut vulneratio culpabillsi non est. 3I. Daturne casus, in quo Clerici milItare possunt in bello offensi vo RUP. Cum Alaldero , negatIve, quia bellum o
sensivum nunquam est adeo necessarium ρ & ea
quo valde necessarium sit , huic provideri potest per
3 a. ConstitutI In Ordin bus mi oribus tantum peccantne mortaliter militando offensive, vel de sen- sive sine urgenti necessitate ae .
195쪽
Reis. Lorea docet di puri s r. numeri r 2 per se
non .peccare I per acciuens tamen peccare possunt, quatenus se exponunt perIculo irregularitatis , &έnhabilitatis ad proprium officium ; & etiamsi h neficiati sint , non peerabunt mortaIIter , nisi beneficia postulent residentiam , aut eorum oblIgati nes non Impleantur , SI.tamen per se Ipsos atruquem oec Idant, veI vulnerent , debent Beneficium resignare, aut dIspensationem petere. 33. Clerieus dispensatus a Summo Pontifice, ut
possit ire ad beIIum , sine irreguIaris , si aliquem
cineret Reis. Cum Alario, negasve; nam tune Pontἱ sex censetur toIIere irregularitatem , eum dat IIeentiam pugnandi , quae per se coniuncta est cum vulnerubus , & occisionIhus. 34. Placet hie addere doctrinam Molinae tomo a. trari. a. dis. II o. conel. Etiam in ea sibus, In quihus Clerici in bello iusto pugnantes Iethaliter peccant, non sunt irregulares, non solum fi hortentur
ad pugnam, armaque & subsidia praebeant; sed etiam si ipsi aliquos percutiant , & vu Inerent; quod aperte colligitur ex capite pellas de Bomisidio e &multo magis id valet in Iaicis; ratIo est; quia eum bello iusto Ecclesia, & Respubliea defendatur, V
Iuli Summus Ponti sex eIs favere , ae proinde non IrretIre irregularitate omnes in eo ad homicidium eoncurrentes, in percutiendo, hortando , & consulendo , Sc. quod erit Irretire totum exercitum,& homines a iusto bello eum magno Ecelesiae &ReIpublicae damno retardare. Haee sunt verba Molia
33. Clerici possuntne bello assistere, ut Ibi minI-serla spirituaIIa circa anImarum salutem exerceant
Reis. Affirmative ; imo hoc eliaritatis officium , cum sit anImarum periclitantium saluti valde utiIe, laudabile . Neque peceant, aut fiunt irregulares similites hortentur ad pugnam & animent ad vIctoriam, imo si host um occisionem In generali --dmat , Diana tenet lichani quandoque eiae suasionem
196쪽
n partieular7, quod ego cum Suare Z , θ' pluribus non admItto . Nolina vult , Clericos sic assistentes ret nere posse quidquid de liossium spoliis acquisive.
ruiit, dummodo Dux non prohibeat s at si constet de contrarIa Ducis voIuntate , restituere debent cui ipse mandat. Melius est, ut ab hoc abstineant, non enim ibi adstant contra hos es , sed in favorem animarum militum decedent Ium , quibus accurate constitere deben , ne desectu illorum aliqui pereant sine Sacramento Pcenztentiae, Zc damnentur, quorum animas Deus e manibus Illorum exquiret.
De Duello. . T ' Velium , alias monomachia, en pugna dum L rum , facta ad alicuius rei probatIonem . Nunc autem , ut cadit sub prolubillone , & aliis poenis Ecclesiasti eis Impositis duellantibus a Conc Illo Tridentino , & a Bullis Pil IV. Gregorii XIII. &Clementis VII. est pugna duorum, aut plurium cum periculo mortis, aut vulnerationIs gravis, ex illicito fine, de ex condicto assumpta. Differt a simplie rixa, quia haec non fit ex condῖcto , sed ex subito . de improviso casu . D Fert a bello , quod non fiainter duas, aut plures privatas personas , sed inter multitudinem hominum , pubIicam potestatem repraesentantium .i a. Sub quibusnam poenis prohibitum est duel- Ium Z .
Reis. Sub poena excommunication Is maiorIs, quae assicit primo provocantes ad duellum , de duellantes ;secundo , superiores temporales concedentes locum ad duellum: tertio, patrinos , consissentes , suaden, tes, spectatores . Nomine spectatorum non veniunt
illi, qui casu transeuntes per locum , ubi sit duellum, illud videant; sed illi, qui consulto veniunt, ut intersitit duello, tanquam socii, de eomites, aut etiam qui ex professo accedunt, ut illud videant, licen
197쪽
tantum ex curiositate , nsri vero antimo adiuvandi , aut consulendi super hoc . Haec excommunicatio ex
vi Concilii nulli est reservata ; sed per subsequentia
deereta Pontificia excommunIcationes ex duello re servatae sunt Summo Pontifici, ita ut ex Gregorio XLII. non possint tolli neque ab habentibus casus Papa Iesextra Urbem; & per hanc excommunIzantur primo duellantes , etIam privatim sine patrinis ; secundo Principes permittentes, & non prohibentes , insuper faventes, & non punientes; tertio, fautores, adli: Tentes, portantes chartas duelli , subscribentes , a Lfigentes, publicantes, dictantes componentes, mitin tentes , deserentes , divulgantes , Vel Imprimentes , vel etiam solo verbo denuntiantes , consilium , de favorem praebentes ; & in dictam excommunicatio nem omnes supra enumerati Incidunt, etiam si illi, qui ad locum destinatum pugnaturi accesserant, Im pediti , pugnam non commiserint , si per ipsos uonsteterit, quin committaIuro 3. Si aecedentes ad locum, ubi pugnare debent, Impediti sint a duello, incurruntne in praedictam excommunIcationem ratione illius particulae: SI per i os non seterit, quin committatuν Re . Ex Alatio me o Duello n. 7. qui sie distInguit; si duellantes, dum pergunt ad Iocum designatum pro duello, impediuntur taliter, ut neque pugnent, neque perveniant ad Ioeum, non incidunt in excommunIcatIonem latam a Gregorio XIII. quia utrumque copulativa exigit, ut accedant ad Iocum , di per Ipsos non stet , quod pugnent : comitantes autem ad locum , IIcet ad ipsum non perveniant , ineIdunt. Ita Iaudatus Doctor, qui citat pro se San-clieae, dc Comit I. contra Grassium , qui contrarIum tenet tam pro principalibus , quam pro comitantI-hua . Adverte, neque comitantes incidere Im excommunicationem , si etiam ipsi addantur prohibentibus; ct suadeant non pugnare, & vere pugnatum non sit. 6. Si altera tantum pars perveniat ad Iocum pu-gme , Inciditne in excommunicationem
Rev. Ex AIario nutar. 8. non incidit, quia Bulla
198쪽
regorII XIII. cum loquatur pluraliter, requirit
utriusque partIs accessum , neque , cum simus iapaenalibus , verba Bullae extendenda sunt , & am plianda .
Ecclesia , aliquid controversiae habeant , & ob reverentiam Ioes Invitent se ad pugnandum extra illum Ioeum, Inciduntne in poenas dueIlantJum Reis. Negative , quia hic proprie non IntereedIt
condietum 3 dc talis pugna moraliter non censetur duellum , sed subita rixa , propter modicum tempus , quod Intercedit inter controversiam , & pugnam . Neque etiam duelli poenas Incurrit , qui videns inimicum venIentem armatum contra se , diver tIt ad se armandum, & postea revertitur ad pugnam . 6. Quaenam conditiones requiruntur ad hoe , ut
pugna partἰcula is sit proprie duellum
Resp. Ex Alario num. I. requiruntur copulative Istae duae , nempe assignatio loci, & temporis, ne que una sine altera lassicit. HIne ab Ipso sub eodem
numero sequentes casus resolvuntur, Non incidunt in
poenas duellantium, qui in calore Iraeundiae se inviis tant ad pugnandum, & stat Im accedunt ad aliquem Iocum , ubi pugnent I haec enIm v detur potius rLXa , quam duellum ; Seeus si animo det berato st tuant locum , & tempus praeliandi, licet parva mora Intercedat inter rixam, & pugnam . Nec milites ad Invicem in eastrIs pugnantes , vel alii ob privatas Inimicitias, se invitantes ad pugnandum ubIcu que se Invenerint. Neque obviam se habentes , qui provocaverunt se ad talem locum, quia in Istis ea-sibus repentinIs, vel deficit assignatio tempoΗs , vel assignatio Ioel . Non est tamen audiendus Azorius a qui superaddit alteram eonditionem , scilicet ad ra-Honem duelli requiri , quod intercedat condictum. gratia probandae verItatis , aut crimInIs purgandi :Hine per ipsum , duellum non est pugna , quae fisodii, vel vindictae, vel dissidii eausa et quam sententiam me ito reficiunt SaneheΣ, & Alarius. . Potestne Dux exercitus eonvenire cum hoste ,
199쪽
& quosdam ad singulare certamen mittere eum assi gnatione loci, & temporis 3 Resp. SancheZ vult , si hoc non fiat ad vanam virium ostentat onem , sed ad conservandani aestImaiationem exercitus apud hostes , eosque debilitandos , vel ad terminandum bellum cum minori Incomm do, esse licitum. Homobonus', cuius sententia mihἔvidetur melior , negat , quia licet haec pugna fiat auctoritate publica , habet tamen speciem quanda niduel Ir θ' ex qualibet parte sequatur v7ctoria , nulla inde sequItur magna utilitas In RepublIca , sed p ra vana gloria. Ad casum David Is , qui solet adduci ab Adversariis , respondetur ex Divo August Inoo Davidem habuisse speeia Iem revelationem , & mandatum a Deo huius certamIn Is ; secus fuisset velIetentare Deum , iuvenem imbellem suscipere se Incaute pugnam adeo gravem.
8. Estne quandoque licitum acceptare duellum
privatum Relis. Sequentes casus excusare acceptatIonem: pr mo, si quis at Ias te occisurus, sta ut ab eius manILus e adere nullatenus possis , concedat electioneni duelli, ut fortunam experiar se in hac enim cIrcum
santia pugnare in duello est tantum se defendere modo unico i bi possbIII, quod est de iure naturae.
Sectitido, si Iudex duos ad mortem damnatos, vel et duello tentare alterutrius sortem , quia tunc ex Trullo a potestate plablIca alter al: e Ius emet minΤ-ser iustitiae constitutus. Addunt L syman , Uurtadus ,
Lemus, & Navarra , si vir nobilis in Aula Regia , vel militar7s in CastrIs provocatus ad piisliandum sisteret se merae de sensionis gratia cum animo praevalendi , privandus alioquin ob suspie Ionem tenaviae dignitate , ossicio , vel favore Principis; Prae-dIcti auctores veI excusant , vel non audent eum
9. Pol stne generaliter ad evitandam IgnomῖnIam acceptari duellum Eup. Negative , quia duellum , ex Caietano, Λ lario , Sancheae , AZorio, ad evitandam ignomi-
200쪽
niam est nedum prohibitum , sed malum ex suo genere perniciosum: Adde, quod apud bonos, & prudentes homines recusans duellum tot legibus prohibitum, tot excommunicationibus damnatum , nul Ium patItur detrimentum, honore . Immo neque apud alios , si provocanti dicat o se illum non aestimare dignum, cum quo pugnet contra tot leges dissinas, di humanas , interim se IIbere iturum per quascunque Vias, paratum contra quemvis invasorem armisse defendere, de tueri. ἄPropositἰones damnatae , ad hane sectionem
Ab ALEXANDRO VII. a. UIr equestris ad dueia . Ium provocatus potest illud acceptare, ne timidit iis notam apud alios Incurrat.
i. UId est seandalum Reis. Est occasio ruinae spIritualis proxiami, scilicet eum quis exempIo , aut Verbo, alium inducit ad peccandum. Dividitur In activum, & pasisivum . Scandalum activum dividitur In per se intentum , eum quis scilicet advertens alium trahi ad peccatum ex suo pravo exemplo , hoc idem Dincit , vel dicit , ut illum ducat ad peccandum :& per se non latentum , cum quis advertens alium trahi ad peccatum , facit hoc idem ex suo beneplacito , non tamen ut illuni trahat ad culpam . Utrumque est peccatum mortaIe, vel venῖale , iuxta qualitatem culpae , a d quam proximum Ind cIt . Scandalum passivum est , quo quis sumit occasionem peccandi exi opere alterius licito , ve si illicitum sit , non tamen habuit sum cientem connexionem cum ruina spirituali alterius et ut si quia videas aegrotum manducare carnes die Vener sI . 3 cum