Apparatus universae theologiae moralis pro examine ad audiendas confessiones. Auctore P.D. Thoma Francisco Rotario. Editio novissima, cui nunc primum accedit pars quarta continens historiam poenitentiae publicae notis et animadversionibus illustratam

발행: 1765년

분량: 650페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

ἔsti, quando sunt sui iuris, recedere . Ita AIarIus .

qui IImItat , ni adolescentes certiores facti de promissione, saltem tacite eam ratificent; si autem habeant usum rat Ionis , & praesentes sunt proniissioni parentum, & taceant, censentur acceptare, sic cap. I. de Sponsalibus impuberum in QC. Quaenam sunt signa ratificationis tacitae In ρdo- Ie entibus, qui seῖunt Parentum promissionem Resp. Ex AIario, sunt oscuIa, munera, datIo an nuli , mutua conversatio in aliena domae tamquam cum sponsa . Beriau de Sponi ibus existimat lassicere, quod sciant, & non reclament. . Suntne valida Sponsalia eum consanguinea sub hac conditione; Contraham tecum, si Papa dispenset Reis. Ex Alalio , promissio haec conditionata va-I Ida est , inducens obligationem standi promissis posta dispensatione ; neque enim est conditio turpis , ut Invalidet actum humanum o Contraria sententia sustinetur a pIuribus apud Sotum . Licet omnes t . neant cum D. Thoma, quod sponsilia contracta eum . infideli sub hae conditione , si ad fidem eonverta

tur, teneant.

i 8. Proniissio solis labiis exterius facta sine animo

promittendi est ne valida RehP. Nequaquam, quia cum tali fictione promis.sio non est, sed simu Iatio: si quis autem promiti rei sponsae cum animo se obligandi, non autem cum animo exequendi , adhue teneretur stare promissis , quἰa contrarius animus subsequens non potest impedire naturam verae promissionis , cuius effectus esti ligare promIttentem. 9. Juramentum factum de ducenda una ex fillabus Petri habet ne vim sponsalium ZRωρ. Cum Alario , negative, quia sponsalia ἔneerta non sunt sponsalia . Ita Glossa in eap. ev litreris fecundo de Pon tibus . Si autem factis legitimis& licitis sponsalibus , cum una dormierit , place sentire eum Hostiensi citato ab Alario , qui doeet tunc compellendum esse ad illam ducendam , non tam virtute sponsalium , quam ex praesumpto consensu ;

382쪽

sensu; eum enini ex una parte iuraverit ducere tinam ex filiabus Petri, & ex alia unam eognoverItex Illo actu satis dignoscItur eam elegῖsse , & in eam determinate eonsensisse non deest tamen eo traria sententis apud Sancheae oro. Si quis sit certus , se promisisse dueere nam a & dubius unum promiserit cum anImo se o. bligandi, teneturne ducere Reis. Assirmative, quia praesumptio, & possessio i stat pro obligatione , quae sequitur naturaliter ad promissionem , nisi expresse vitietur a condIlIone contraria e cum ergo de hae non constet , praes

mendum est , actum promissionis fuisse elicitum iurata eius naturam.

xx. Quῖ virginem defloravit spe fictae proinlisio.

nis matrimonii, teneturne eam dueere pHeis. Assirmative , non quidem vi sponsalium , quae utique non fuerunt valida desectu intentionis , i eucendit sed vi contractu g, do ut des. Cum ergo puella ex parie sui e tractum impleWerit tradendo corpus virgineum vioIandum, ille tenebitor Ini plete alteram partem coiit tactus nee sis It eompensate exhibendo dotem, ut nubat alteri viro ; sed debet. omnino eam ducere , quia natura tal Is contractus pertinet ad iustitiam commutativam, quae petit, ullnon tantum reddatur aequaIe, sed omnino idem: Ita Beriau, qui citat pro se Sancheae, vasqueZ, N varrum , & alios. ra. Limiga tamen primo , si deflorata ob dispariis talem status potuerIt coniicere , deflorantem non habere voIuntatem ducendI , de multo magis si ex verbis eius equivocῖs , 8r potius amatori s , quam obligatoriis , & ex anImo serio provenientibus ,3dem dignoverit e secundo , si ante tempus stabilitum pro matrimonio haee cum alio sornicetur ;tertio, si virgo putata , fuerit deprehensa non vir go , vel quae faciebat se divitem, de nobilem, alia

postea sit . in his enim ea sibus fictus promissor , eximitur ab obligatIone ducendi , IIcet cognoveritulam: in primo quidem , quia volenti & conse

383쪽

ilenti non fit iniuria; in aliis vero, quia contractus

non est legitimus ratione deceptionis. I 3. .LImita etiam secundo, fictum promIssorem non teneri ducere foeminam, quae solita sit prossitui, sed tantum consuetum pretium ei tradere, contractus enim non est obligatorius, cum non sit iustus propter inaequalitatem rei datae , & acceptae, neque era fornicatione sequitur ei damnum notabile; eum iam sit malae famae. Lemus, & Sancheae doeent, quod si

ex copula occulta nullum damnum timeatur viduae ,

vel virgini bonae famae, fictus promissor non tenetur eam ducere: quod tamen non placet, eum obligati ducendi non sit tituIo damni illati, sed titulo contractus adimplendi; ut dixi In responsione. . 34. Si quis post sponsalia contracta cum Beriai contrahat secundo cum Flaminia, & istam cognoscat, teneturne prima, vel secunda sponsalia adimplere λRel'. Licet certum sit in casti omnimodae aequali tatis secunda sponsalla nulIa esse nihilominus Iucasu, quo secunda habeant annexam copulam , iudieandum est in favorem istorum: quia naturalis aequitas postulat , ut quae passa est tantum damnum quale est a viro eognosci, praeponatur alteri , qua

ex violatIone contractus, aliud damnum non patitur, quain quod promissum non consequatur , ceterum ejus corpus integrum est: ita Homobonus tract. II. c. 9. resol. 8.1 1. Si quis primae promiserit sine iuramento, Sesecundae cum iuramento, quamnain tenetur ducere . Reis. Ex Homobono ib. tenetur ducere primam'; iuramentum enim non IIgat In hoc easu, cum cadad supra rem malam, quae sine peceato, & sine damno primae, cuῖ promisit, nequit adimpleri.

1 6. Si quis post validam promissionem matrimoni

de futuro cum una , contrahat in re matrimonium cum altera , teneturne in casu mortIs suae uxoris

primam duceret Reis. Cum Homobono, negative, quia subsequens matrimonIum dirimit totaliter sponsalia , neque datur obligationis reviviscentias quod ait valere, etiam

si pri

384쪽

si prima sponsat Ia fuerint iuramento firmata. In cavisu tamen, quod illam cognoverit sub spe futuri matrimonii, tenebitur adimplere, eum damnum illatum tune sit adhue reparabile; quapropter urget obligatio reparandi.

hanc sub tali spe defloraverit, teneturne ad servandam fidem Deo datam In voto, vel foeminae in sponsalibus cum defloratione ZReis. Cum SancheΣ , de Layman , pmmissarium deflorantem tenerἰ dueere defloratam, si haec non sula voti conscia , quia votum non obligat eum notabili damno proximi, & vlo Iatione institiae; neque enim tune potest hostia esse Deo acceptabilis. Tenetur tamen tponsus servare votum , quantum in se est: se solum potest reddere, non petere debitum , quia dispensatio est solum In favorem defloratae. Hine si harem Oriatur, adstring tur denuo voto total ter . Mihi videtur tamen consultius in hoc casu petere a Sacra Poenitentiaria .voti dispensationem, ut saniste , & se

cure nubat.

28. Quandonam obIIgant sponsalla, quae non deterna Inant tempus suturi matrimonii 3 Reis. Probabile non videtur, quod doeet Coninehobllgare eadem die; tum quἔa praxIs eommunis Ee- cIesiae est contraria; tum quIa Inutilis sie foret promissio de futuro. Puto ergo obligare , quando at teruter ex sponsis iuxta prudentum aestimationem iv. se petIt adimpletionem promissi. Hae e enim est natura debIlI , ut oblIget ad solutionem, tune quando creditor rationabiliter petIt satIs fieri . AdvertIt Ho-m Obonus , si etiam neuter petat , & non sit iusta causa dilationIs, quam primum sponsos celebrare debere matrimonium de praesenti ; sic monuit apud ipsum Congregatio Cardinalium , ordinarios Id eu- rare debere , ut quam primum eelebrentur matrimonia de praesenti, quo suprἱ perieulum , aliaque peccata

vitentur.

Hine parentes Impedientes stior, qui spon-

385쪽

salia ipsis Insciis contraxerunt , ne celebrent matriamonium a peccant mortaliter, quia Impediunt actumi ustitiae, ad quem filii tenentur sub lethali . Si tamen propter maximam disparitatem sponsorum timenda forent scandala, dissensiones , & rixae, ob familiae dedecus, possunt licite Impedire, etiam Implorata Judicis, & Principis auctoritate 3 quIa cum tale matrimonium adversetur charitati , & pietati, sine peccato contrahi nequit I Ita Beriau, qui citas Sancheae, Navari & Gulieria o. Quinam tactus possunt pertatiI Inter sponsos ZResp. Illiciti tenendi sunt tactus condueentes ad copulam, cum en7m illa sit illicita, ita etiam quidquid ad eam conducἔt . Hinc omnes contactus tu pes etiam pro levi morula sunt peccatum mortaIe. Actus vero ordinati ad fovendum mutuum amorem sui manuum contactus, non animo luxuriandi, per

mitti possunt; Ita Boss. sicuti enim copula redditur

honesta a matrimonIo , ita actus Isti eohonestanis tur a sponsalibus . Limita tamen cum Homobono, etiam istos diuturniores , ct frequentiores admitti non posse, ne alterutri sponso sit pollutionis periculum. Hinc peccant mortaliter parentes, vel tum

tores, & custodes sponsae , qui eam solam relinquunt cum sponso, propter dictum periculum, quod fere semper non sine peccato evenit. a I. Sponsalia clandestina suntne valida Reis. Affirmative , quia Concillum Tridentinum hane conditionem apposuit matrimonio , non vero sponsalibus ; & ut notat Alarius , sie declaravit Congregatio C rdinalium a nec quantum ad hoc pe cant cIandestine eontrahentes, quia utuntur iure suo a nulla lege prohibito. aa. Si sponsus post sponsalla serescetur, tenetur ne hane circumstantiam aperire in consessione, quod

sponsui siti iReis. Ex Homo no , non est conditIo neeessi ris exprimenda in consessione , quia . iniuria fa cta sponsae prudentum iudicio, & vulgi opinione ,

ὲςvir in sponso est, pruinde npn expedis limites v

Diuili sti Coo e

386쪽

nIalIs; Res autem e contra In sponsa se habet, cucius fornicatio est valde turpis, & gravis sponsi iniuria , & exponitur periculo con Lipiendi, atque adeo iniustitiae erga futurum virum, qui prolem alterius

nutriet tamquam suam.

Possunt ne dissolvi sponsa IIa ZResp. Affirmative; cum enim in sponsalibus non sit aliud vinculum, nisi mutuae promissionis, sicuti haec in genere dissolubilis est, Ita & in sua specie. Neque enim sponsalia post Concilium TrIdentinum

secuta copula transeunt in matrimonium indissol nisbiIe, sicuti ante Concilium fere communis erat D etorum opInio .a4. Per quas causas dissolvuntur sponsalia ZResp. Ex Homobono, primo per mutuum spolia forum consensum , etiam si fuerint iurata, etiam admodum voti; ut accidit , cum quis, ob pietatem spauperi sceminae cum iuramento promisit . Debellautem adverti, quod Ipsa libere consentiat in disso- Iut Onem, non vi, non metu inducta. Secundo, per ingressum alterius in Religionem , per votum sim plex castitatis, & Religionis, per susceptionem o dinis Sacri, per matrimonium cum alia contractum ἔhaec enIm sunt vincula sortIora , quae destruunt vi culum minus forte. Quod autem In ingrediente Religionem non sit expectanda professio, sicuti in matrimonio rato, puto certum, quia si egrediatur, fiunotabiliter vilior, neque quIs tenetur amplius cum ἐIlo ducere . Tertio , superveniente affinitate , Vel

cognatione spirituali . Quarto , si quis proficiscatur In longinquam regionem , & tempore statuto Pro matrImonio non redeat . Quinto , si morbus contagiosus, veI notabilis superveniat deformitas. Sexto, si quis fornIcetur eum at Ia r Item si fornicatio praecessit sponsalia , sed tune fuit ignota, repostea dubitet, an tempore sponsallum ita fuisset emga sponsam captus amore, ut eam despondisset etiam defloratam ab alio. Septimo, propter morum asperitatem alterius coniugis , qui d gnoscatur crudelis, durus, de asper . Tandem ob aniIssonem ali cuius

387쪽

euius rei promissis, & conditionis non Inapyetae , &ouaecunque evenire potest causa rationab iis , quaeti nota fuisset ante sponsalia , haec contracta non fuissent. as. Si sponsus, & sponsa fornIcentur cum ext rIs , eompensaturne debitum debito, ita ut neuter resiis

Iire possit. Reis. Ex Homobono, negative, sed adhue sponsus recedere potest, quia fornicatio sponsae est notabiliter vilior. as. Qui post eelebrata sponsalla contraxit Impe dimentum dirimens , teneturne petere dispensationem Resp. Si studiose & eulpabIIIter contraxIt Impediamentum , tenetur petere dispensationem , quia cum eulpabiliter factus sit impotens In praeiudicium alterius, tenetur a se removere impedimentum , ut alteri iniuste Iaeso satisfaciat et nisi forte hoe fieri nequeat , nisi magnis sumptibus et quia quis non tenetur cum tam gravi incommodo satisfacere , cum prius teneatur erga se, quam erga alium. Si autem

ineulpabiliter hoe evenit, ad nihil tenetur. Hinc stu- .diose quaerere Ineursum impediment ad dissoIvenda sponsalia est peccatum, quia est se velle reddere impotentem ad satisfaciendum oblIgationi contractae. 27. Quisnam est Iudex ordinarius In causa disso Iulionis sponsallum Zi. Resp. Est Episcopus, aut eius Vicarius , aut dein Iegatus ab Episcopo , qui re eognita ,.& stabilita sponsalium dissolutione, cogere debet ad restitutionem eorum , quae causa sponsalium sponsae sorte tradita simi. Ita Homobonus , negans Parochum eme Indἰcem competentem, cum in foro exteriori iurILdietionem non habeat. Si autem eausa rescindendi sit

manifesta, & absit scandalum, non est, cur Iudicis attendatur sententia. s E

388쪽

MatrImonium P , Ut contractus , est eoniunctio. Iegiatima mar talis viri, & sceminae inter legitimas peris-nas, ind viduam vitae consuetudinem servans; ut S cramentum vero , est Sacramentum consistens in Iegitima coniunctioni maritali viri , & foeminae &e. Si e sum in star . Melior tamen mihi videtur definitio Bona cinae, nimirum : .Est contractus Iegitimus indita solubilis Inter marem foeminam , per quem mutua corporum potestas traditur, & acceptatur reciproce, ae grat Ia sanctificans confertur . . ia. Quamam est materia , dc forma huius Sacra

Resp. Ex DIana, materἰa est mutua corporis tra ditio , forma mutua eorundem acceptatio alἱquo signo exter orῖ manifestata coram Parocho , S' Testῖ-bus, qui solum requiruntur ut conditiones a Cone Iio TrIdentino Iegitime Impositae . Non est necesse sic na externa manifestantia internum consensum esse vel ba , sed possunt etiam esse nutus , & alia signa humano modo , sed clare consensum exprimentia ;nullum enim est praeceptum de consensu verbaliter explicito . Hinc Diana reiicit sentent Iam Pont i, &Rodriq. qui volunt peccare mortaliter exprimentem eonsensum per nutum, cum possit per Verba. 3. Quisnam est Minister huius Sacramenti Reis. Ministri sunt contrahentes, qui ideo debena esse in gratia , ut eonficiant , & recipiant digne hoc Sacramentum . Non est necesse , ut contrahentes recipiant prius Saeramenta Poenitentiae , & Eucharistiae ; sed solum hoe est de consido Coneilii TridentinF, quod hortatur coniuges, antequam contrahant, vel saltem triduo ante Matrimonii consummationem, ut pilus suscipiant Eucharistiam, S Poen te R Liam.

. a . . .

389쪽

i am. Hine causa effciens huiuo SacramentI est eo trahentium consensus extrInsece manifestatus Paro-ehus vel Sacerdos ab eo deputatus est minister b nedictionIs nuptiarum.

inani sunt huius Saeramenti effectus Reis. Augmentum gratiae sanctificantis , & etἴamasa dona gratiae ad perficiendum amorem coniuet Iem , & in dissoIubilem unItatem Inter coniuges , ad frienandam indecentem concupiscentiam , & ad r ciam prolis educationem. s. Quid est Matrimonium ratum , quId eonis

Reu. Ratum est illud, quod Iegἰtime celebratum est coram Parocho, & Testibus e consummatum est illud , quod completum est per copulam persectam ἔn vase legitimo , Interveniente saltem viri seminatione e & ab hoc proprie significatur Indisi OIubi-

c. Estne neresse , Matrimonium Inter fideIes esse semper Sacramentum Resp. Cum Diana , non eonstat ex Patribus , &Coneili Is , & communi Doctorum auctoritate hareaeecessitas, Ilaut Christus Dominus ita MatrimonIum ἔnstituerIt, ut in eo ratio contractus, & Saeramenti sint inseparabilia; sed elevavit soIum eontractum ad raclonem superiorem Sacramentῆ, non tamen destru- Et, quod erat Inferius. Hinc primo rudes, nescIe res Matrimonium esse Sacramentum , proinde . nota habentes intentionem faciendi rem sacram , validum MatrImonium in ratione eontractus perficiunt , nota illa Sacramenti , hIne seeundo , Matrimonium contractum Inter fidelem, de infidelem cum dῖspensati ne, Sacramentum non est, ct secundum plures, nee Natrimonium contractum inter fideles per proeurato m . Neque existimo veram sententiam eorum, qui putant Matrimonia infideIIum ad fidem conve sorum in Baptismi susceptione evadere Sacramentum. Hae e tamen acuta & alias pure speculativa non suna mei Instituti .

v. Consens is tacItur sincline pro vero Matrim

390쪽

tes contrahant

Reis. Cum Pontio , negasve , quia fieri potest, ut filii taeeant ex metu reverentiaIi , & isti conse sus taesti pluribus Inconvenientiis aditum praebeant ,& reclamantibus contrahentibus mortuo parente ,

qui pro se ipsis relaondit , saeὶIe Matrimonium declararetur nullum. Meo ergo videri Parcictus Inst re debet , ut filii ipsi respondeant sunt enIm IIlῆ , qui se ligant , neque quoad hoc parentum subdun--tur voIuntati. Alarius tamen verbo Matrimonἰum n. g.

putat cum pluribus , sufficere consensum tacitum , ct adducit auctoritatem Bonifac. cap. unIco de Sponsalibus impuberum in c. Verum caput illud est desponsalibus, quae eum dissolubilia sint , non requi runt tantum consensum ἰ sicuti patet etiam de aetates quod enim sufficit ad minus , non ideo sufficit ad maius. In hac sententia est Bonacina, qui vuIt χλficere ad MatrImoesum 3 ut pro verecunda puel Istrespondeat alter, etiam extraneus e quod tamen mihi vIdetur Intolerabile. 8. Qes ficte contraria MatrimonIum sine anIm contrahendI , teneturne postea contrahere ex animo 3 Res 'Sancto tenet negative, si nulIum sequatur damnum stemInae ductae r quod vero non sequatur damnum, puta puram speculationem I si enim eum ea habitet , & multo magis sequetur copula , quis non videt damna esse ἔnseparabilia, & de natura sua sequI Puto ergo, quod sicut qui Iaborant Impote tia perpetua, tenentur separari , ut habetur ex motu proprio Sixti V. de Matrimonio Eunuchorum , adducto ab Homo, O , tr. 13. c. II. NOI. I. α quidem, ut fugiant periculum ineominentiae, si maneant in 'eadem domo , do Iant in eodem lecto , sequantur oscula & tactus, vel etiam semel morosa delectatlane oadanir Ita mihi videtur, quod cum Maperieulum inevitabile sir ab eo qui ficte contraxit ,

teneatur postea ex animo contrahere, ne in toti Dinmonum laqueos cadat e uitalominus se emiam conin

SEARCH

MENU NAVIGATION