장음표시 사용
421쪽
vullum peccatum est, a fortiori ad evItandum proprium ἱ plus enim quis tenetur erga se , quam erga alium . Copula causa sanitatis tantum venialis est ex D. Thoma. 3. Si quis emisit votum simpIex castItatis, potestiane unquam petere debitum Reis. Ex Alario , quando quῖs petit gratia alte-TIus, non peccat , quia hoc modo petere , ex DIuci Thoma, est reddere. Si autem petat , ut sibi satisfaciat, peccat mortaliter, toties quoties. q. Si alter ex coniugibus votum castitatis fecerit post Matrῖmonium, potestne ab alio Irtitari Z Reis. Ex Αlario , affirmative , quia votum hoc praeiudicat sibi, & nocet domesticae gubernationI. . Si uxor se:nt virum mortaliter peccare petendo debitum, teneturne illud reddere e Re p. Cum Alario, affirmative, quIa non eoop xatur peccato exigentis, sed tantum actu ex natura sua lieito, quem pravus sinis petentis non vitiat I &fine peccato redditur , quod cum peccato exigitur is Si tamen uxor sciat virum alligatum e sse voto sim
pileis castitatis , & ex alia parte dissicillime pol
abstinere a copula, lege citaritatis tenebitur quandoque petere, uε docent plares apud Sanchez-ς. Si maritus soIitus sit ex mali ita sua semen em in vas effundere , Peccame mulier reddendo ei de- .hitum P. Reis. Cum RIaris V. I t. si non cooperetur huiu Tuossi e musioni , non peccat , quia malitia viri est vimnino extrinseca, & per se abactus Doci importata, . Si maritus ob vir um Imbecillitatem , vel ob moebum , Puta paralysiae , quandoque semeta extrae vas eFundat; poteritae mulier reddere Λωρ. Si per experientiam compertum sie is possi-b lem esse foeminae Penetrationem, Omnino a copulavissandum .est, quia deest sinis generationis, & bendi pensatis omnibus , acitus iste reducitur ad tactum
eum poIliityone , qui de se mortalis in is Si tam emite aliqua spes penetrandi, & probabilitas seminandῆ
422쪽
eopulam , quamvis per accidens, & praeter Intentἴσ-nem seminetur extra vas. Idem dicendum de uxore , . quae semen intra vas retinere nequis dummodo nota desperetur aliquando detentura , quia, ut docent pi res Auctores , matrix scemlnea saepe necessarium s men attrahit ad generationem , superfluo expulso.
Rev. Primo, supponendum nullum esse adeo stuI- tum , qui putare possiit actum sodom Iticum cum uxore licItum esse: insuper velle consummare in vase naturali, de actum Inehoare In vase praepostero, illud penetrando ad Venerem excItandam, puto cum Pontio nulla modo excusari posse a lethali, neque enim hic mois dus redueἰtur ad simplicem tactum e nam qui hoetentaret eum puero , aut cum scem na sol ita , non satisfaceret integritati Confessionis dicendo se habuisse tactus Impudicos cum illis , dum penetravit vas praeposterum anImo etiam non seminandi . Quantum ergo ad alios modos sine perIeulo seminandi extra vas, sentio cum AIario aia a I. si fiant ex causa, puta ad evitandam sussbeationem prolis , vel ex alto fine honesto, & hono, a nullum esse peccatum: si sine causa, erit veniale.
9. Si fiat eopula cum periculo abortus , eritne peccatum Reis. Cum Alario n. 2 . ante animationem scelus, si non intendatur abortus, non est mortale ; si autem scelus sit anImatus , erit mortale. TO. Potestne aliquando sine peccato negari debiatum habenti ius illud petendi Z RVP. Ex Alario n. aς. amrmative in his casibus, primo , si aliquis sit impotens ad Illud reddendum,
puta, vir debilis, non tenetur, quia nemo obligat ut
ad impossibile ; aut quia saepissime , & immoderate
petit cum gravi ineommodo, reddentis, cui notabiliter vires extenuantur copularum frequentia , utent in habet D. Thomas, ordo naturae postulat , ut
prius individuum In se ipso perficiatur , & deindesu perfluum ministret generationi et cum ergo Matri monium institutum sit in beneficium naturae, coniux s s non
423쪽
non habet potestatem corporIs alterius, nisi quantum ad beneficium naturae; non poterit ergo ab alio i ne, & rationabiliter petere debitum, nisi salva illius sincolumitate : Non propterea mulier poterit negare debitum , praecise ut eximat se a doloribus partus , quia ad hoc libere se subiecIt . Non est peceatum di farre redditionem debiti ad breve tempus , dummodo in alio non sit periculum incontinentiae . Neque erit peccatum negare ad praesentiam puerorum , vel In alio casu notabilis verecundiae , quia in istis sibus imprudenter quis petit. Neque erit peccatu negare remisse petenti, quia tunc non censetur pete xe cum intentione obligandi , sed potius alliciendi , di movendi. Negare quia plures sunt filii , qui nutriri nequeunt, non est iustum ; nam ves vult per-Petuo contiuere, & hoc non est Iicitum, si in alte xo sill incontinentiae periculum ἱ vel vult tantum acttempus , & hoc non iuvat ; quia si per mensem
immo per annum contineat , & postea copuletur , concipiet nihilominus, & quidem facilius. Menstrua tam posse negare , nisi timeatur incontinentiae pertaculum in viro, videtur certula propter turpitudinem
actus; immo alii existImant virum sine lethai pet re non posse in hae cireumflantia , sola causa Iibiadinis explendae ; quod cum AlarIo mihi videtur I verisimile . Non reddere debitum intra bimestre datum ad cog tandum de melior; statu , non est peccatum , quia est privilegium iuris ; & hoc facere
poterit , etiamsi de Religione pro eo tunc non co gitet. Immo , ut addit Alarius m G. si mulier si1 tantum duodennis, expectare cogitur sponsus per quatuor annos . Sponsa ante benedictionem Matrisonia negare potest deb tum: si tamen diu differatur, eo suillus erit reddere , ut docet Alarius , ad vitanda plura peccata, modo non immineat scandalum, puta quia MatrImonium adhuc pubscatum non est . Potest etiam marito insecto morbo gallico, vel simili, aut amenti negare . II. Dabentiae coniuges conari , ut simul sem,
424쪽
Rεθ. Assirmative e quia licet semen mulieris solum
passive ad generationem concurrat ἰ tamen valde con
ducit ad partum formosiorem . Hinc coniugi In seminando tardIori conceditur se per tactum dispon re, ut simul cum viro semInet . Et si iam sem IaaverIt, poterit muner se tactibus excitare , iit semianet , quia Illi tactus ordinantur ad complementum actus coniugalis, ad quod mulier habet ius. Si autem mulier iam seminavit , vel ad id sit exellata , ut probabilis futura sit sem; natio maritus se retrahens
peccat peccato mortali contra naturam , quia desta
dat suo fine semen scemineum a & contra iustitIam , ut habet Bonaesna , quia tune cum copula iam siet incepta , uxor habet ius ad actuni completum. . ia. E si ne aIiquando lIcitum viro In copula non
seminare eLris. Si nullum sit polIutῖonῖs perIculum in ne tro coniuge, & mulier de hoc actu invita non sit,
poterit quis excusare se a seminando. Si autem scemina iam . semiuauit , tenetur vir omnino sem Inare , nisi aliquod vitae perleulum Immἔneat ante copulam non praevisum, vel superveniat aliquis , quia sic Iaeius praesentia seminare adeo adversatur honestati, ut et am perIculum pollutionis adsit , nullum osse peccatum censeat Sancheae . Licet enim quis 'ulium usum seminis licitum non habeat, nisi ad generationem I eensendum tamen est in his gravissimis causis ius natur, non obligare , cum alteri iuri naturali contrarIum sit. xy. Oscula, tactus , & amplexm extra copulam suntne uxoratis permissa
Reis. Si absit periculum pollutionis, sunt permissa ex honesto fine ad fovendum mutuum amorem, de ad ladandam tentationem . Si fiant ex pura complacentia sine fine bono , erunt venialia.
I 4. Coniux dubitans de valo se Matrimonii po te sine petere debitum Regy. Certum est, si unus dubItet, alter non dubitans reddere potest, quot es alter exigit. Quantum autem ad perendum, si dubium de nota valore exceda in pro
425쪽
in probabilitate alteram partem de valore , debetaeoniux sufficientem diligentiam adhibere ad cogno scendum, irum Matrimonium subsistat interim non
petat. Quod si facta diligentia adhu dubitat; potest
cx AlarIo citante pro se Sanchez , & allos , etiam petere; cum enim sit in possessione , Matrimonium In dubio iudieandum est In favorem illius; neque enim quis tenetur propter scrupulum , quem deponere ne- qu t, manere ligatus, ut non possit coniuge sua uti. x s. Si alter coniux iuret se non consensisse In Matrimonium, poteritne quis adhuc debitum petere, ct reddere Zi Reis. Ex Alario, alter coniux non tenetur credo re iuranti , nisi tales assignet circumstantias , quae eum totaliter certificent de consensu negato: si ergo
non credit, licite petit, & reddit: si credit, illicite
petit reddἰt. I g. Obliganturne coniuges ad conservandas vires, quibus indigent ad moderate utendum eonyugio
Re... Affirmative, quia lex iustitiae, quae oblἰga.
ad reddendum obligat etiam ad media neeessaria , qu7bus debitum reddatur . HIne vir mediis illicitIsreddens se impotentem , puta pollutionibus voluntariis , peccat eontra iustitiam ; Peccat etiam , qui per voluntarIas abstinentias , & ieiunia rediit se impotentem ad moderate reddendum . Et si etiam per Ecelesiastica ieiunia reddatur Impotens uxori moderate satisfacere, non tenetur ad IIIa servanda, quia sortius est hoc iustitiae vineulum , quam Ecelestae
praeceptum . Excusatur etiam a ieiunio uxor , quae esset probabilἱter certa ab eo se reddendam ess e notabiliter deformem, de exInde vIro odiosam. Caveat autem, ne quod conceditur necessitati , usurpetur ad vitae licentiam . Hinc In praxi casum existimo met physicum, Si non admittendum.1 . Qisisnam est finis usus Matrimonii λReis. Praecipue sunt duo, primus scilicet proereario prolis ad cultum Dei amplifiandum i secundus fusa, seu remedium incontinentiae.
426쪽
PropositIones damnatae , ad hane Sectἰ-em ,
. Ab INNOCENTIO XI. s. opus eoniugii ob solam voluptatem exercitum, o mui penitus caret cui Pa , ac desectu veniali.
r. Uid est Censura Resp. Ex Alario, est poena spirItualis, &medicinalis, privans hominem usu alIquorum bonorum spirituassum, per Leclesiasticam potestatem Imposita. a. Quotufex est censura Reis. Triplex, excomm uescatIo, suspensio, & Interdictum. Hine carcer, exilium, privatIo Beneficii, nisi habeant annexam suspensionem , censurae non sunt, quia sunt paene mere temporales..Neque etiam degradatio, depositio ab ossicio, vel Beneficio, cenis surae sunt , quia IIeet sint plenae spirituales , non sunt messic ales, & possunt infligi etiam post emendationem pe . cui et neque etiam iriegularitas ex defectu , quia haec est impedimentum canonicum , non vero poena ; nec Irregularitas ex deIIcto , quia noudatur per modum poenae medicinalis, sed punitIvete , di perpetuae , neque aufertur per absolutionem , suculi censurae, sed per dispensat nemo 3. Quinam possunt serre censuram Resp. XoIus Superior EcelesiastIeus habens iursia ι'Ionem in foro externo, & eontentioso , sive ordinarium, sive delegatam. habet potestatem des gaiam , non potest at Ium subdelegare ad serendam, censuram , nil habeIt ad hoc spectaIe mandatum . Hicie ferre possunt ce suras Papa, & Concilium ge-aeerale in toto orbe , ita ut eorum censurae nunquan
427쪽
ImpedirI possint; Concilium Provinetale In tota Pro vineta; Archiepiseopi, Episcopi , Capitula Sede vacante, Generales , Provinciales , Superiores Iocales
Religiosorum respectu suorum subdItorum . Alli et- . . iam ex privilegio , & multi Archidiaconi , Arehipresbyteri, ct Decani in eorum iurisdictionIbus. 4. Potestne delegari Laicus ad censuram serendam Reis. Negative, quia non est Superior Ecclesiastiaeus, immo nec Religiosus Professius, nisi habeat pria
1. Potestne Abbatissa ferre censuram in suas subditas Reis. Negative , quia stemῖnae non sinu rapaces potestatis clavium I possunt tamen suspendere cleri- eos subdItos ab ossicio , vel Beneficio , suspensione
late accepta per modum praecepti, quo violato nota incurritur IrregularItas.
s. In quasnam personas potest serrἱ censura Resp. Ex Alario , in personam baptizatam , v vam , Inferiorem , & subditam . Hine Catechumen nequeunt assici censura, quia adhuc non sunt de gremio Ecclesiae s bene tamen Haeretich, Apostatae, re
Schismatici, quia per BaptisnHim facti sunt Ecelesiae subditi . Hine secundo mortui ligari non possundecnsuris, sed solum declarantur censurae , quas vivi Incurrerunt, & prohibetur Fidelibus , ne eum ἔIsagant orando, & praestando ea ossicla, quae eum solutis a censura praestarI solent , & die untur absolvamortui a censuris, quatenus permittItur fideIIbus, ut pro iis publioe orent , illis sepulturam Beelesiasticam tribuant, & praestent ea publica Chrrstiariae elia ritatis ossicia , quae caeteris fidelibus solutis solent exhiber . Hinc tertio nemo potest in se ipsum ferre censuram , quia sibi inferior non est. Qui dignitate,
ct gradu superior est, si delinquit in terrῖtorio In se xIoris , potest ab eo censura ligarI . Addit AIarIus , quod ex privilegio Imperatores , & Reges , scutreorum uxores , & filii ab Episcopis excommunicari nequeunt, ut etiam illi , qui in speciales filios Ec--siae Romaaae sunt recepti . Integra Civitas potest
428쪽
quidem IIgari censura interdicti , non vero excommunicat onis . Infantes , & amentes ex D. Thomanon possunt ligari censuris , quia in eorum actibus defectu cognitIonis non peccant. 7. Propter quod peceatum ferri possunt censurae Resp. Ex Alario , ob peccatum grave externum cum contumacia , & proportionatum censurae ; & si censura ea dat super personam determinatam , debet esse paecatum proprium personales si vero censura , puta interdictum Iocale , cadat supra Civitatem, vel Iocum, requiritur peccatum , vel totius Communiis ratis , vel SuperIoris loci , nee lassieit culpa gravis alicuius personae privatae . Adverte etiam ,. non Pr quocunque lethali faei Ie ferendas esse censuras , sed pro quibusdam tantum , ut monet Tridentinum, ne
8. Ad hoe ut Incurratur censura Iata supra alia quam culpam gravem externam, debetne actus peccaminosus esse In illo genere consummatus, &perfectus Re . Affirmative ex AIarIo, nisi aliud exprimatur
In comminatione censurae, quIa poenae, & odia suns restringenda . Hinc excommunIcationem latam supra homicidium non incurrunt mandantes , eonsulentes , iuvantes , Inimo nec lethaliter vulnerantes , usque dum ex vulneribus secuta non sit mors . Cum vero excommunIcatur mandans , consulens , iuvans , furans , dans suffragium pro indigno , nisi aliter e primant verba legis , semper inteIligi debet de L
ciendo Ista efficaciter, & effectu secuto. Alarius ee set in excommunicati Ibus lat s contra mandantes attendendum esse finem excommunicationis e Si, i quis , censura prIncIpaliter lata est contra oce dentes, & accessorie contra mandantes , non secuto es.sectu homicidii mandantes non incurrunt censuram , secuto incurrunt Si autem prIncipaliter feratur H mandautes, & consulentes , mandans efficaciter, similiter efficaciter iuvans , & consulens , etiam non Deuto homicidῖo censura IIgati sunt. 9. Ob peccatum veniale potestne seres censura
Reis. Ad lanimum serri potest Iev Is suspensio, vel
429쪽
eve interdIctum I nunquam excommunicatIo maior. quia poenae debent proportionari culpae ἰ eulpae autem levi gravis poena censurae I in proportionata , &Iniusta est, proinde nulla. Illac quod excusat a peccato mortali , excusat etiam a censura gravi lata propter ipsum: sic parvitas materiae , Inde liberatio, impotentIa implendi legem , Ignorantia invincibilis facti, v. g. si ignorans quem percutis esse Clericum , vel unorantia invῖncIbIlis iuris, ut si scias esse Cisricum , nescias tamen propter hoc exconi municae nem incurri ; in his enim omnibus deest contemptus Ecclesiae, & contumacia, vel quia lex graviter nou Deditur, vel quia Ignoratur- - O. Reis. Secundo cum Alario , verbo censuranum. yo. Censura saliena gravis ferri non potest, cum tota materia, supra quam eadit censura, IevIs est; eum autem tota materia simul sumpta continet gravitatem, licet dividendo illam in singulos delinia quentes levis sit', censura gravis tenet . Sic vat Ida est excommunicatio maior lata in eos , qui fructus vinearum surripiunt, nisi restituant. Hine etiam qui parum surripui e , nisi restituat , est excommunie tus: modica enim haec furta inferunt notabile damnum domino, In cuius favorem sertur excommu
' II. Si . quIs ex gravi metu committat peccatum seuἰ annexa est censura; incurrit ne illam ZReis. Cum Bonacina , non incurrit ; licet enim gravis metus quandoque non excuset a peccato, ex- eusat tamen a censura, quia faciens ex metu , non
Ia. Ex quot capitibus redduntur Invalidae cenis surae Reis. Ex triplici capite, scilicet ex desectu iurἔL dictionis In serente; secundo, ex desectu ordinis tuadicialis substantialiter non servati; tertio, ex defecta justitiae. Ex prImo eap te invalida erIt censura , si illam serens, puta Episcopus , habeat iurisdictionem impeditam , eo quia inciderit ipse in censuras, vel suspensam per Iegitimam appellationem . Vel cum
430쪽
AIarIo verbo Censuram n. I 8. si, Episcopus excom. municet aliquem existentem extra Dioeeesim , qui idistia Dioecesi non deliquerit ; si autem deliquerit in propria Diceeesi, & suerit cItatus, antequam exierit Iaut si exeommunIeet aliquem propter absentiam a sua residentia, aut si eum conveniat, ut restituat creditoribus existentibus in Dioeeesi, censurae istos ligant , etsi latae sint in absentes . Item Episcopus existens extra suam DIoecesim , non potest excommunicare
suos subditos In Dioecesi delinquentes, nisi sorte absia . a Dioecesi, quia iniuste fuit expulsus ; in quo casu . petita, & non obtenta licentia ab Episcopo illius Dioecesis, In qua existit, potest suos subditos exeo
municare. Ita AIarius num. . I 3. Ex serendo ea pite invalIda est censura , si praetereatur , veI Invertatur substantialis ordo Iudi cit . HIe autem ordo servari debet; primo , .ut reus moneatur, & citetur citat me canoni ea, idest trinar quandoque autem ex iusta causa sufficit una pro tribus , v. gr. moneo te semel pro tribus vleibus , i cundo, ut scripto reeitetur, ct fiat; tertio , ut ca
sa censurae exprimatur et quarto, ut reo petenti exem .plum scripturae, Intra mensenla tradatur ι secus Judex suspenditur ass Divinia officiis. Haec omnla requirun tur ad probandam contumaciam delinquentis, & Ee clesiae contemptum a Requiruntur' etiam ista tantum ad validam censuram Iatam ab homine per sente tiam particularem, cadentem in particularem per nam propter delIctum praeteritum. Quae enim sertusta Jure, vel per sententiam IudicIs, non IndIget monitione, sed Iex, & sententia ex se ipsis lassicienter monent. Neque etiam alia monitio requiritur ad lintentiam declarativam censurae incursae , quando criamen constat evidenter suisse patratum.14. Ex tertio capite invalida est censura, si deficit iusta causa eam ferendi . Haec autem tripliciter defeere potest. Prὶmo a si neque In re fuerit patra-xum delictum , neque fuerit .sussicienter in foro. e
terno iudiciali probatum; seeundo , si delictum fuit quidem in re patratum, sed in foro iudiciali proba-