장음표시 사용
461쪽
grandis sceleris. Adultus , si ab HaeretIcis bapt Eetur, fit irregularis . Addit tamen AlarIus uuin. s. si
conmtutus in articulo mortis alium non haberet , a quo baptizaretur , Irregularitatem non contraheret .
Porro haec Irregularitas non Incurritur nisi ex solIus Baptismi reiteratione , non autem extendenda est ad aIIa sacramenta imprimentia characterem , qusa hoe ἔn Iure non habetur. Ita AIarIus Ille n. q. 4. Quarta IrregularItatis speetes oritur ex delict6 ordinis, quia quis male suscepit ordines, v. gr. In exeommunicatione, suspensione, vel in Ioco interdIcto, vel tempore interdicti, eui Ipse causam dedit; vel suscepit ab Episcopo exeommunicato , aut suis penso , aut non habente iurisdictionem , vel quia fuscepit ordinem per saltum: ordinatum tamen pers Itum, tantum esse suspensum , non vero irregula rem , si In tali Ordine ministret , docet cum pluria hus Bona cina e vel si suscipit ante legItimam aetatem , vel sine dimissorlls , aut furtive Episcopo n
sciente , nee approbante , vel si exercet solemniter ordInes Sacros, suspensionis, aut exeommunicationis vinculo Irretitus. Paroelius excommunieatus assistens Natrimonio non fit irregularis , quia nullum ordinem exereet, sed tantum assistit tanquam testis qua- Iifieatus ἱ bene tamen irregularis fiet , si benedieat nuptIas, quia tune exereet Ordinem Saerum . Suspe fus a inrisdictione ἱ eam exercendo non fit irregulais xIs, si nullum ordinem exerceat . Suspensus ab O dIne InserIori fit Irregularis, si exereeat ordinem superiorem, non vero e contra. Suspensus ab Ingressu I eeIesiae fit irregularis ,- si in ea celebret, vel in eoe meterio, non autem si extra . Suspensus a divinis , hapi Eans m ea su necessitatIs sine ulla solemnitate , sed more lateorum s item eanens Epistolam , veIexercens actus ordinum minorum 4serviendo Saerifieio insta sine solemnItate, sed ut Laicus, non fit
enormi, quod in Iure est depollisae dignum ; haec
462쪽
autem ab Alario enumerantur bio de Dregularἱtate a
Coneubinatus diu continuatus, Fornicatio longa, stuprum, Incestus, etiam eum filia spirItuali - Ιrret Iaritas tamen eκ crimIne enormI , excepto homiciadlo , non Incurritur , nisi crimen sit notorIum, republIeum . Est etiam irregularis ex erisIne enorm schismatieus non purus , ut habet AIarius hie n. 7. schismaticus non purus dicitur ille, qui licet aliam EeeIesiam sibi non eonstituat praeter Romanam , quam credit esse veram, eiusque eaput esse Romanum Pontificem , tamen per actum solum voluntatis Indicatum per actum externum se subtrahit ab eius obedientia ex aliqua animi passione e & item quand duo , vel plures de Papatu contendunt, & se pr Summo Pontifice gerunt. c. Sexta IrregularItas oritur ex desectu persectae lenἱtatis, quam debet habere Ecclesiasticus , ut imi tetur mansuetudinem Christi . Et haee praeelpue ii bet locum, ubi intervenit mutilatio, aut Illicita deformatio , & multo magis ubi homi eidium etiam ivis directe voluntarium ἰ & extenditur ad omnes , quἰ mandant , consulunt , aut aliquo alio modo eausa sunt homIeἔdii, vel mutilationis , sellIeet sepa ration gali ius partis a corpore . Ηἰne qui non abscindἴt , sed tantum membrum debilitat, non fit irregularἱs . et am si illud membrum proprium exercillum exerc re non valeat: manet enim anima in illo membro , di sie debilitatum pertinet ad ornatum corporis a deInter membra computatura
P. Quid venit nomIne membri pRωρ. Intelligitur illa pars hominis , quae habes
ossie um per se distἰnctum ab alia parte a ut manus opes: non autem digitus, qui membrum non est, sed pars membri. Hine ad Irregularitatem ex mutilati ne requiritur separatio alicuius membrὲ proprie diacti, non autem praecise partis membri . sic in rixa
praescindens ab aliquo dἰsItum pollicem s unguem ε
463쪽
dentes, barbam, capillos, cartilaginem aurIum, aequi excaecat , privando aliquem visu , non autem' extrahendo oculum, irregularis non est , quia vere
8. Qui graviter vulnerat cum magna sanguinis effusione, fitne irregularis ' Resp. Negative; quia vere nullo membro HIvat: nec fit irregularis , qui potum dat mul Ieti adhue
in utero scelum non gerenti , ut eam reddat sterIIem 9 nee qui dat potionem ad disperdendum foetum
nondum animatum; & idem die de mutilante mortuum.
q. Qui iubet aliquem pereuli , & vulnerari sine
deformatione, si vulneratus , yeI percussus mutilatur, vel deformetur, estne irregularis Reis. Assirmative, immo etiam si quis non contra dicat volentibus sua causa aliquem deformare , si contingat deformatio, irregularis erit.
ro. Qui dat operam alicui rei , unde sequitur deformatio, vel mors, estne irreguIaris Resp. Distinguendum est inter dantem operam res Ileltae, unde sequItur deformatio, & dantem operam ei illicitae. Qui dat operam rei licitae , ct adhibet omnem diligentiam, quam potest, ne sequatur deformatio, mutilatio, aut mors, istIs nihilominus s cutis quis non emeitur irregularis nisi forte opus sit de se perieulosum , & mortis aut deformitatis in inductivum. Hine Clericus utens chirurgia circa vul--neratum , etiamsi hoc ex sola charitate faciat , est irrepularis , quia mInisterium chirurgiae de se periculosum est , & ob tale periculum ClericIs prohibetur. Qui vero dag operam rei illieitae, etiamsi adhibeat omnem dilῖgentiam possibilem , ne sequatur mors, aut mutilatio , hac secuta , fit irregularis
Si quis rixetur illicite eum alio , si supervenientes Amiel eum deforment sui gratia , etiam sine suo consensu, fit irregularis. Idem dic de Clericis, qua Interians rixae, auxiliando , & animando pro parte ἔnjusta, si quis deformetur, sit irregularIs; si vero Intersit solum ad pacificandum, licet ex eorum prae sentia, amici, 3 es t servi animentur, eontraria ξλra
464쪽
pars terreatur, & Inde sequantur mutἰIationes , Re deformationes, non fit irregularIs, quia dat operam rei lieitae , quae de se non est incitatIva ad sanguinis essutionem , sed retractiva , licet per aceidens
r i I Ex homicidio easuali sequiturne Irregularitas in eo, qui causam alIquam dat homieidis Reis. Homleidium easuale dieitur illud, quod fiapraeter intentionem agentis; & hoc dupliciter sequIpotest, uno modo immediate , quando stilicet alI-quIs est eausa proxIma & immediata , ex qua D quitur mors ; alio modo , quando quis est causa tantum mediata & remota, unde illa sequatur. Doctores utuntur etIam hIe- distinctIone superIus Insinuata , sellicet cum quis vacat rei IIcitae adhἰhita sufficienti diligentia, dc eum quIs vacat rel. illicit aer sic ergo in genere respondendo communiter sentiunt , homἱcidum casuale ortum eum sumeienti diligent7a ad Illud evitandum , irregularItatem non causa re nisi forte actio de se sit valde periculosa; ortum vero ex actione B Iieita & peri Iosa eam causare: res tamen IndIget per casus particulares dilueidari. I 2. minam sunt casus usitatiores, in quibus ex homIeidIo casuali non oritur Irregularitas
Reo. sunt isti; deserviens infirmo, & vertens Ita eodem lecto, veI transferens dilIgenter de Iecto ad Iectum, vel porrigens cibum, qui a Medico vetitus non fuit , si eκ his infirmus moriatur , irregularis
non est. Doeet Bonaeina, Sacerdotibus, &Religiosis circa moribundos eadem opera servilia licereis quae licent Lalcis; secus In claustris ex hoe perieu Io quandoque immo saepius eum multo infirmorum detrimento minueretur servitus necessaria . Amicus amicum eomitans; ne periclitetur in via, si postea ille inveniens InImIeum suum eum oecidat, Clerieus comitans non est irregularis, nisi amicum animet ad cidendum ; AduIter caute de prudenter se gerens iuxta exIstimationem hominum ἔn tali materia, si adultera a viro occidatur , noti ideo est ἔrreguIaris . Mutens servum ad viIlam te si a furibus ,
465쪽
ar praedonibus oecidatur: Qui aliquem condemnatum ad patibulum comitatur, & casu impellit iumentum , o Ille vehitur, unde per aliquod tempus acceler tur mors e Qui de mandato Episcopi conducit arma tos ad eustodiam Castri , si exurgente pugna multimoriantur, isti omnes ex Alario , & Diana irregu- Iares non sunt, quia nullum Ius ealibus actibus prudenter gestis Irregularitatem imponit. 13. Quinam sunt casus , in quIbus ex homieissio ea suali oritur Irregularitas Resp. Si quis domI suae . nutrIat serocem belluam, quae culpa sua , quia eam solutam tenet , aliquem oecidIt, vel deformat ἱ Qui rixatur ἡniuste cum aliquo, si supervenientes Amici illum deforment , e ἔam sine suci eonsensu ἔ Qui non est Medleus , veIChirurgus , & evellit telum infixum corpori alle ius, vel vulnerati, ut eitius moriatur; Qui assistit infirmo va Ide Iaboranti, & aliquid praebet, IeIco filium dat , ut eἰ porrigatur ad citius moriendum s si moritur, est irreguIaris e Magister eastigans disci pulos indiscrete, & sine circum ectione, ita ut eos deformet e CIerieus In venatione Illicita , vel aliis exereitus Illicitia se detinens, In quibus ae eidentaliter
aliquem deformat e Introducens meretricem In d mum suam per tecta, vel senestras, si decidens deformetur, vel abortiri eogatur: Adulter inventus amarIto, si in sui defensionem eum oecidat: JDeans svel saltans illieite eum mulἔere gravida , quae propter hoc foetum animatum abortitur: ini dormiens suis cat Infantem a se- illicite positum in eodem Iecto ἔMittens per lusum puerum in flumen, qui per ace dens in eo suffocetur e In h7s ea sibus apud Doctores Incurritur Irregularitas. Ubi advertIs appositum verbum llieite, scias quod ex eadem actione IIcite facta cum cautela , puta venatione, lusu, & ioco , licet sequatur deformitas, occisio vel mutilatio , cum tamen sit easualis ex opere licito , & eum debita dilia gentia facto , Irregularitas non incurritur. I 4. Nunquid semper ex actione illicita , si sequa
466쪽
Resp. Negative , sed Mum eum actio Illicita est pericu Iota , & serte propter Iericulum desermationis
cleri eis est prohibita. Haec regula generalis non est: nihilominus valde Inservit ad .lvendos sequentes caissus communiter ab Auctaribus positos, . ex quibus ad consimiles quis sic; Ie poterit erudiri. Si Clerieus iIIicite seeans alienam arborem , easu sine eulpa deis mei aliquem praesentem et Pulsans Campanam tempore prohibito , & adhibens eam diligentiam , quam adhiberet tempore Iietto , nihIlomInus ea dens tintlunabulum aliqnem occidit: Monactus, eui ex Regu- Ia prohibita est equitatio , equitand' mulam , quae calcibus puerum occidit : In istis casibus censet Nais
arrus Irregularitatem non ἱncurri, licet homicidium sequatur ex actione illicIta , quia tamen nullatenus ordinatur ad desermandum.
x s. Ex homicidio , vel Iu deserinitate tempore belli seeuta oritume irregularitas
Resp. SI bellum iniustum sit, ex homIeldio , d
formitate, & mutilatione un us tantum militis totus exercitus fit irregesaris. Item qui vendit arma , custodit saretnas praeliantium , aliquo modo adiuvat sanimat, & hortatur, irregularis est. In bello iusto Clerieus adhortando generaliter ad victoriam, & en fietendo ope, & hortatur , ut milites plures occidant, praebendo, vel vendendo arma, veI percutiendo manibus, dummodo per se non de rmet, neque occidat, neque Oeeisionem dIrecte praecipiat, non fiairregularis, quia hoc modo se gerens, non mortem ssed quod iustum est, & appetibῖle tanquam bonum , prineipaliter Intendit, scilicet Prineipis, Patriae, suorumque Iiberationem . Si autem per se oeeidat vel de tarmet alIquem ex hostibus , irregularis est, quia necessitas defendendi excusat quidem.a peccato, non vero ab irregularitate, quia se immiseet rei Clese
Ii statui Indeeenti, & prohibitae: Christi enim militia
cruenta non est: ita Navareus . Addit Alarius, quod Papa dando Clerico potestatem praeliandi tollit irregula ritatem . Sententiarum diversitatem in hae materia in de in parie secunda c. de bomicidio, Sectione de bella.
467쪽
is. Ex homicidio facto in sui defensionem orI.
turne irregularitas .Rωρ. Invasus , qui aliter vItam suam tueri non potest, quam occidendo aggressorem, nullatenus incurrit irregularitatem, quia homicidium hoe est necessarium ad servandum ius naturae dictans defensi nem suae vitae. Hoz inteIlIge , si occidat cum moderamine inculpatae tutelae ; si enim potest vulnerando & fugἰendo incolumitati suae suffieienter provIdere , & occidIt, irregularis est; oecisio enim est cum excessu moderam Inis Inculpatae tutelae. Neque enim meo videri, cum Alario, qui citat plures, ex fuga redditur Clericus Infamis , cum honor Cleri ealis mensurandus sit ex mansuetudine, de Imitatione Chri-fii Domini, non vero ex fortitudine, & strenuitatemἰlitari seculari. Hinc etiam irregularitatem incusetit Cleriaus vulneratus, qui Invasorem post illatum vulnus sugientem oce die ; tune enim non est am-pIIus in necessitate se defendendi, sed occidit animo vindIctae. Item ex AIario. n. 3. De deformatione IisIta, irregularis non est occidens, vel mutilans parantem insidias, cum aliter se defendere nequit. Neque etiam vocans socium , ut se ab nuasore defendat, qui propterea illum cum moderamine inculpatae tutelae
Oeeidit , in quo casu est homicidium necessitatis, defensio iusta . In nullo casu quam in illo propriae vitae defendendae excusatur quis ab irregularitate. Unde ad defendendam ullam consanguinei , amici, vel Innoeentis iniuste invasi, vel ad defendenda propria bona a iure, licet quandoque quis non peccet fit tamen semper irrogulat Is Irregulatitate modo ex delicto, modo ex defectit lenItat s. 17. Itaquae personae Ecclesiasticae , ut sibi in b, norum direptione & vitae consulant, ves et am damno alterius sibi ita coniuncti, ut iniuria illius haheatur tamquam propria r tales sunt parentes, fratres , filii , consanguinei, eorumque bona , inamo& bona Ecelesiastica , non autem amis , aut e
rum bona I possunt absque peecato & Irregulari a te apud Iudices Saeculares querelas deponere sde
468쪽
de malefactoribus eonqueri , Indicia trailere , imisitio & capere, de Iudici consignare , facta tamen
prius protestatἔone se nec mortem , nec mutilationis poenam intendere , sed solum defensionem fui, suarumque rerum vel Consanguineorum , ve Servorum, aut Ancillarum, ut dIximus; quae protestatio tutius scripto Relenda est, licet ad evitandam irregularitatem sufficiat tantum verbal Is . Haee protestatio iuvat solog accusantes , aut denuntiantes, non autem Notarios, Advocatos, vel Testes . Ut CIerieus accusans sit vere.ab irregularitate ἔmmunis, debet de facto sic protestari, & opedi anImo ab omni vindictae desiderio spoliarIe aliter
vult Mol na eum esse irregularem In foro eonseleniatῖae, si eontra Reum procedatur ad poenam capitalem , aut ad mutilatIonem. Verum Diana putat ex hoe actu interno Irregularitatem non incurri , quia EeeIesia non iudieat de interno. Protestatio Eeclesiastici tune solum neeessaria est, cum accusatur, veIdenunciatur Reus de delicto, pro quo poena sanguinis debeat ImponI, vel agatur criminal Iter, non et
viliter contra ipsum . Quod si ex Judieis Imperitῖanofi servetur ordo IurIs , Reus mutiletur , Iudiet , non aeeusatori Imputa r mutilatior hine non eris Irregularis. is. Ex homIeIdIo publIeo oriturae, IrreguIaritas Reis. HomieIdium pubIIcum dieitur oecisio deli quentis ob sua delicta, publice ab executore Iustitiae facta . oceatione huius plures irregularItates Incurripo ssunt a ClecleIs se Ingerentibus In hoe sine cautela& moderasone Ecclesiastiea, quam supra notavimus, re qualis decet Christi imitatorem, qui pro Crucimanoribus exoravit, non autem vindictam petiit. Hinei oegularitatem incurrunt personae publicae s aliquomodo concurrentes ad sententiam vel executionem morti tamquam Ministri Iustitiae, taIes sunt Iudex, Piscalis, Aecusator, Advocatus contra Reum ν Ca ni sex, deserentes ligna ad Haeretieum eomburendum; dummodo ligna lata inserviant morti, non autem princise ut post inoneae cadaver eo uratur. Ex Francisco
469쪽
ra olina, etiam pulsans Campanam , quando males chor est oecidendus , tum quia id facit tanquam Mianister Iustitiae, tum etiam quia signum hoc occisi nem intendit . Indῖcans Latronem latentem , quem seit a Iudiee poena capitis eri plectendum, si autem signa & Indicia sint insussicientia, & hoe faciat animo recuperandi res furatas absque illius mortis In tentione, & cum protestatione, ut dixi , irregularis non est. Quid inimicis venIentibus , vel voce , vel
aliquo alἰo instrumento turbam convocaz, ut eos O eidant , vel Latronem vocent , irregularis est ἱ nec iuvat , antequam occidant , protestationem facere ,
quἰa protestatio est privilegium tantum accusatoris . et Iudicis facienda est. a 3. CIrea Sacerdotes comitanter Reum ad suppIiaclum , placet haec, quae benigniora sunt apud Di nam , tradere, qui posito hoc prineipio, irregularitatem nempe ex homic7dIo publico impositani esse tantum concurrentibus ad illud tanquam MinistrIs I sitiae, hae resolvit. Primo, Sacerdos comitans Reum ad furcam, si hortetur Reum, ux scalas ascendat , vel eaput admoveat stipiti, non fit irregularis, conistra filarium, qui vult hortantem condemnatum, ulladmoveat caput ad stipitem , ascendat scalas , ausalἰud faciat, quo acceleretur mors, esse irregularem . Placuit apponere utranque sententiam , ut Sacerdos ex una parte caveat se istis immiscere e si vero ἔ caute aliquid ex his egerit , non satis sit de irre. gularitate dubius . Secundo , Consessarius obIIgans Poenitentem ad confitendum deIictum capitale, ne fiuperiurus, vel considens pcquiescere sententiae mortis, quam nequit differre , nisi per appellationem iniunctam, non fit irregularis. Tertio, Consessarius a I
dicibus quaesitus , an Reus homicidii sit decapitatiodus , potest sine scrupulo irregularitatis incurrendae respondere homicidam Mena mortis secundum Ieges puniendum elle , & negare potest absolutionem I diei nolenti condemnare , vel sequi sententiam i stam p ἰn istis casibus enim , inquit SuareΣ , sic itas ere respondendo non movet determinate Iudicem
470쪽
omnes Reos in generali . Adde, quod sie se germindo bene gerit munus proprium Di rectoris consesentiarum , proInde ex hoc munere bene praest Ito nequit ulla poena puniri. Quarto ex Diana, Episcopus perm Itiens Iudi et Laico exhumatisneni corporis Oe- etsi ad eapiendas insormallones de delicto in genere, non fit irregularIs, quis hIc actus est valde remotu a morte occisoris , neque ex hoe habetur positIve concursus, sed mera permἰsso ; & sic actum esse In Curia Arehiepiseopali Neapolἰtana testatur Genuen
sis , qui addit in eadem Curia decisum esse , quod possit Curiae Saeeulari concedi eo pla sententiae depositionἱs , seu degradationIs sertalis alἰeuius Clerici , qui inquIsitus de homicidio at Iegat se esse CIerieum,
Curia Sareulari Id negante . Clericus assistens ex mera euriositate, quando Reus suspenditur , secundum Sayrum , peceat mortaliter propter prohibitionem , quae super hoe habetur In sacris Canonibus 9 secundum suareae vaniaIiter tantum ex levitate materiae , secundum Dianam nullo modo peceat , quia putat Canonem praedictum abrogatum iam esse eontraria consuetudine. Tu vero scias propter hoe irregulariatatem non qneurri, interim abstine ν non enim haec spectaeula oeulIs Clericorum sunt digna. ao. Ex consilIo oriturne irregularitas P
Reis. Consillum homleidii triplieiter dari potest
vel per modum exhortationis , vel per modum apis probatIonis , vel per modum simplicis o senionis is Cum ergo homIeldium sequitur ex vi consilli quo- ni odocunque dati, tune quis irregularis .efficItur ex consilis . Excipe tamen hos casus e primo , PrIncl-pum Consiliarii , sive sint Saeculares , sive Cleriei,
In condendis Ie bus poenam eapitis statuent bus malefactoribus , non fiunt Irre Iares ; non enim Inten dunt hom nes trahere ad mortem'; sed retrahere acriminibus e hoe antem mini sterium ImpIere bonum
est . Secundo, qui allevi consulit, ut pro fide cirIni, vel Ecclesiae , pro parentibus , aruleis, Patria να etiam pro bonis illorum se mortἰs per ulo expo-V 6 nat s