장음표시 사용
51쪽
S; nulIa potuerit dare signa, eo quia subito sensibus
fuerit destitutus: dico cum Patre Homobono, Mol- festo, & aliis ab eodem citatis , quod Moribundus sussicienter dedit signa suae ultimae voluntatis confutendi, per mores Christianos toto tempore vitae suae peractos, neque censendum est, quod qui sanus I auri dabiliter usus est Sacramentis, in perieulo mortis ea non petat . HInc propter talia signa InterpretatIva voluntatis, poterit absolvere sub conditione de praein senti, scit. si es dispositus, ego te absolvo, &e. SI autem quis, dum actu Iethaliter peccat , subIto destituatur sensibus, tunc attritus praesumendus non est, nec absolvendus. Tamburinus docet, quod neque huic absolutionem sub conditione denegaret , quia potest esse , quod non Ita destituatur sensibus, ut vic Inus morti non refleetit ad suam salutem , ad quam per attritionem se disponat: quia ex una parte in extrema neeessitate consulitur de medio ad salutem necessario, ex alia per conditionem de praesenti provid tur reverenti* Sacramenti. Tropositἰοnes da natae , ad hoe Caput reducendae
Iam Coenae solum prohibere ab Iulionem haeresis, dc aliorum criminum, quando publica sunt, & id nociderogare facuItatI Trident. In qua de oceuIlIs criminibus sermo est, anno ica . r 8. Iulii in Consis orio Saeta Congregationis Eminentissi Cardinalium visa, & tolerata est. Ab eodem 4. Praelati ReguIares potant In foro conscientiae absolvere quoscunque Saeculares ab hae resi occulta , & ab excommunicatione propter eam
Ab INNOCENTIO XI. 3 L LIcet saeramentaIIter absolvere, dimidiate tantum confessios ratione magnῖ concursus poenitentium , qualis potest v. g. contingere in die magnae alicuius sestivitatis , aut Indulgentiae.
Ab INNOCENTIO XI. 6o. Poenitenti habenti consuetudinem peccandi contra Lesem Dei, Naturae s
52쪽
aut EceIesiae, etsi emendationis spes nulla appareat . nec est neganda, nec est dἰfferenda absolutIo , dum modo ore proserat se dolere , & proponere emen
Ab INNOCENTIO XI. gr. Potest aliquando absolvi , qui in proxῖma occasione peccδndi versatur , quam potest, & non vult omittere ; quinimo directe, & ex proposito quaerῖt, aut ei se Ingerit. Ab INNOCENTIO XI. ΓΑ. Ab Iullonis eapax est homo , quamvis laboret Ignorantia MysterIorum Fidei, & etiamsi per negligentiam etiam culpabilem nesciat Mysterium Sanctissimae Trinitatis , & Incarnationis D. N. J. C. Ab ALEXANDRO VIII. 19. Per Illam praximinox absolvendi ordo Poenitentiae est inversus.
ta sviri in Consessione Sacramentali e &' obligat ad silentium de Lege DivIna, Ecesesiastica, & naturali. Differt a secreto naturaIi , quia in hoe se offeruri fures casus, ut boni publici in rebellione, & siinlibus; in quibus seeretum negligi potest , R debet ἔat sigillum Consessionis In nullo casu sine IIcentiΣ poenitentis violari potest ; secus odIosa nimis redderretur consessio. Non licet Consessario revelare peγcata, neque directe , neque indirecte, neque in viata, neque post mortem poenItentis. a. Cadunt sub sigillo non solum peeeata In specie, sed etiam in genere , si loquamur de mortali-hus , non vero si de venIalibus , unde dicere et Hic mihi consessus est venialla , non est fractio sigilli . Bene autem si dIcatur: Consessus est muIta venialia, ve I venialia gravia r Cadunt etiam sub SIgil Io 'des ctus naturales in consessione comperti , de quibu
53쪽
quis valde erubesceret, compIices delicti , de poenitent a gravis - iniuncta , dῖIallo absolutionis , negatio ob casus reservatos, & quIdquid, si reveletur , minuere potest bonam famam poenitentis , & reddere consessionem odiosam . Hinc Tamburinus vuIt, quod si quis Dereis consessus est, neque hoc possit reve- Iari , quia pollens esse lnvItus , cum ob talem
Consessionem sectam secreto detur ansa suspicandi malum statum pomitentis , qui ad hanc faciendam ligavit: maxime si quis habeat Consessarium proprium , & ad alium secreto aecessit. Bona cIna vult, quod nee generaliter liceat Ioqui de vItiis alicuius parvae Parochiae, dicendo verbi gratiar In ista parva
Parochla vIllum Iuxuriae multum dominatur e hoc enim esset offendere gravIter paenItentes , qui ad istum Consessarium accedunt ό & sorte facile erit, facta Inductione poenitentIum , devenire in . eognitionem eorum, qui talἱ vltIo sunt Irretiti.
3. Ex quanam Confessione oritur oblIgatIo sigIlli Reis. Ex Sacramentali, sive valide, sive Invat Ide facta, dummodo peccata dicta sint In ordIne ad claves, seu ad absolutionem sacramentalem habendam. ΗIne si quis consulat aliquem In ordine ad modum xplicandi peecatum in Confessione , hic tenetur ad sigillum . Insuper si quaerat, num hoc confitendum sit, vel reticendum. Si autem poenItens sua occulta negotia sub sigillo ConsessionIs protestatur narrare Ict si quis adeat neerdotem anImo narrandi aliquod, vel proprium, vel alterius crimen , vel provocand Ipsum ad peccatum , vel aliud quid simile agendI , fine anImo obtinendi ab Iulionem , tenebItur quis audita retIeere sub secreto naturali , non sub sigIIIo GeramentaII , quia haec in Consessione accepta non
sunt, neque cum ordine ad claves.
. Si quis eum iuramento obligetur a Iud Iee Supremo ad aperiendum crimen auditum In Consessioiane, quid tenebitur facere Reis. Potest absolute dicere se neseire IIIum esse reum taIIs criminis. Ita Tamburi Verum mihi videtur cautius nolle iurare , & dicere IudIei se non
54쪽
FARs L 3ν posse Ioqui de auditis in Consessione , & hcte tene. tur facere Sacerdos , etIamsi ipsi immineat grave damnum ; hoe enim est pati propter iustitiam. 3. Lieetne duobus Consessoribus , qui paenite tem de iIsdem peccatis se aecusantem audiverunt, adi Icem colloqui de aussitis Reis. Negative, quia uterque sigillo obstrictus est - 6. Si quis In Confessione deprehendat aliquem esse uxoratum, nobilem , Religiosum , & quid simile, spectans ad qualitatem personae , potestne hoc reis
Reis. Si de revelatIone poenitens non sit InvItus , potest revelare. Si autem invitus sit, eo quod forte notitia qualitatis personalis sit, ipsi gravis , vel damnosa, reticeri omnino debet. 7. Potestne quis colloqui cum paenitente de a
ditis in Consessione Reis. Sine IIeencla non potest , hoe enim est ipsu in confundere: si autem poenItens prius' Ipse quatur ad petendum eonsilium, potest de iis loqui scensetur enim , quod loquens eum obligatione ad respondendum , det saeuItatem . S autem Consessarivius petat licent am loquendi de/llud Itis In Consessione propter gravem errorem , quem commisit In a ministratione gaeramenti, & poenitens nolle Ileencam dare , Suarem vult non frangi sigillum, quia vu- poenitens est irrasonabiliter Invitus . .
8. Monere super tenerassa Matronam, ut me IugeonsuIat domui suae, & Invigilet iuper filias, & -- mulose Item Dominum, ut caveat se a domest Ieis e
Gubernatorem , ut praem lat mellas se is ne a pro-dItoribus subripiatur, in semper fractI sigilli, redis dens Consessionem odiosam. Immo si ex Confissione praeterita complIcis sei t poenitentem esse ream adulterii, vel incestus, vel alterius peeeas , quod tetiacet, poterit quidem eam laterrogare si autem haee semper neget, nullum potest dare Iadicium suae notitiae , sed. tuto absolvere , eomtattendo rem Deo. Neque ad cavendum grave damnum 3Ices dioere: In
isto Ioco, designando seincet partem civitatis , vel
55쪽
Monasterii, perpetratur grave crimen . Neque e ad hune locum deberent bene advertexe iudices , vel civitatis excubiae. o. 9. Si ConfessarIus ex Consessione sciat vInum pro suo Sacrificio esse veneno insectum , vel aliunde sibi mortem imminere , potestne in scientia Consessi is ad mortem vitandam bResp. Suareae vult nullo modo posse nil praetextu aliquo, si ex hoc coniurati suspieuὶ possint complicem delicti revelasse in Consessione mortem Sacerdoti dandam , & hine immineat grave damnum poeni tenti. De Lugo Vult praetextum aliquem, quo vitae suae provideat, non esse Illicitum , etsi ex hoe immineat damnum p Itenti. Ratio est, quia a IIud enfacto ipso patefacere peccatum s i aliud est simulato praetextu facere aIiquid, vel omittere, ex quo at Iunde scientes possint suspῖcarI peceatum fuisse conseia sum . Primum est fractis sigill , secundum non, cura.non sit aliqua aperitio secreti, nec verbo, negfacto aexhibita p,cae aliorum enim malina proveni φ aquod culpa in D Ozescata ifi . Qmnam tenentur ad sigillum Reis. Consessarius, Interpres, alii fortuito audIentes Consessionem , invenientes chartam cum deser pilone peecatorum in ordIne ad Consessionem , Is a quo petitur consilium peecati in Consessione expria mendi , Praelatus ad quein aeceditur pro Ileentia a reservatis, omnes isti tenentur xx fideli te, ex Rel NSiones ex praecepso divino, naturali, & eccIesiastico .
.. UId est Consilentia Resp. Conscientia i quae est prsina regula proxima morum , definitur judiεIsim practIeum par.
56쪽
tieuIare ordinatum ad operandum, quo quis iudica hanc, vel Illam rem este malam vel bon m. Qui tuplex est, scilies recta , erronea, dubia , proba NIIs , & serupulosa. Conscientia recta est , qua quis prudenter iudicat operatῖonem , quae est bona , esse bonam, & quae est I mala, esse malam. Erronea est, qua quis imprudenter determinate iudicat bonum ma4 um, & malum bonum. Dubla est, qua quIs determinate nescit , an aliquod sit bonum, vel malum , sive suspendendo iudlatum ad utrumque, sive positive dubitando. Probabilis est, qua quis ex aliquibus ratIonibus non Ievibus, vel ex Doctorum auctorit te , assentitur unI partἰ eum formidine oppositi cScrupulosa est ἴ qua quis ex aliquibus rationibus ferivibus iudIeat rem bonam esse malam. Hina frequens ter dubitans In omnibus de contrahendo peccato, diacitur serupulosus. , a xx. operans contra eonscIentIam rectam, peeeatne
Hma reguIa voluntatis creatae In ordine ad bene operandum , participata a prima reguIa omnium acti num humanarum, stilicet Iege aeterea Dei; & de IIIa dieiture senatum es super nos Iumen vultus tui Damine.
3. Cuiusnam speciei est preeatum Z Reis. Est illius speeiet, contra cuius virtutem tuis dieium practicum iudieat aliquem peccare 3 si qui
oscuIatur pueIIam eontra conscientiam rectam dictantem puellam non eme osculandam, ut servetur casti ias, & vitae puritas, peccat contra castitatem. 4. Operans contra conscientiam erroneam peceatne pResp. Si conseIentia sit ineulpabilIter erronea , operans contra Illam peceat, quia habet affectuim ad malum, & voluntatem determinatam ad illud facieadum: iudicat ex ignorantia, & errore , puta, non mentiri eum damno proximi esse malum , & Dei offensam, & n hilominus mentiri non vult r in quo easu iam patet , quod voluntas est male affecta e ga legem, & Deum , quem vult offendere potius , quam mentiri: sicque peccat. Et hine sancti Patres
explicant illud dictum S. Pauli as Rom. ΙΑ. Omne
57쪽
s ad non est εω sde peccatum oti hoc est omne quod
s. Si conseIentIa erronea iudicet aliquod ein prae..eptum sub Iethali , quod revera praeceptum non est, illud transgrediens peccarne EReis. Assirmative s sic qui putat se ante vigesimum primum annum , Vel post sexagesimum tenerἱ ad ieiunium , ge nota ieiunat , peccat, quia habet vo-1untatem malam ad legem transgrediendam , & quantum cst ex se, vult legem transgredi casu quo sit. Si vis rationem subtiliorem , est In promptu illa , quam ex D. Thoma tradunt Scholastici: quIa obi ctum cognitum specificat actum voIuntatis , non uaest eale in se, sed ut proponitur ab Intellectu. Cumargo conscientia erronea proponat In casu supra amis
nato fractionem ieiunii tamquam malam , & Oppo fitam Iegi Ecclesiastieae , fractio ieiunii erit actio mala . c. Quid est conscientia InculpabilIter erronea Reis. Est iudicium practi eum Imprudenter dIctans
honum malum, S e contra is post factam sume tem diligentiam ad inquirendam verItatem de bonita te & malitia rei, qua non obstante quis errat. Coninscientia culpabiliter erronea est iudicium practῖeum dictans bonum maIum, post nul Iam, veI saltem mo- dieam & Insumientem .il gentiam ad Inquirendam veritatem de bonitate & malitia rei. F. Quἰ operatur ex conseiecilla cuIpabilIter err .ea, peceatne si operetur iuxta conscientiam, vel si
operetur contra conscientiam ξReis. Peceat in utraque parte, & si operetur iurasa, & si operetur contra . Sie qui v. gr. putat ex Conscientῖa erronea culpabili & vincibili mentiri In iudicio ad evitandum grave damnum in proximo esse praeceptum sub lethali a lege charitatis , peceat si mentiatur, & peccat si non mentIatur. Ratio primi est, quia ignorantia vincibilis non exeusat a culpa Icum enIm sit In nostra potestate Ignorantiam vincere, & errorent deponere, peccatum ex tali ignorantia est voluntarIum Indi recte , scilicet in eo actu ἰνο posi unitu, ct nolumus erudiri in necessariis ad
58쪽
AIutem . Ratio seeundI est , quia qui sacῖt contra
conscientiam erroneam, facIt contra dictamen rationis ostendentis non mentiri esse Malum : igitur si mentitur, vuIt malum facere, Deum offendere, M hine peceat. Debet ergo secundum Lay man, & Be eanum , homo sie constItutus errorem deponere, quod sacere potest , cum conscientia erronea culpabilis est , postea operari seeundum conscientiam rectam. Si hoe non facit, Iibere in causa peccat, ve tendo se ad alterutram partem. 8. Agere contra conscientiam erroneam . est ne mortale, vel veniale
Reis. Ex Homo no , tale peccatum est , qua Iedictat conscientia; unde si dictet expuere In Ecesesia esse mortale, expuens peceat mortaliter; si veniale, venialiter . Ex D. Tlioma enim , voluntate & pro' posito maleficia distinguuntur. s. Quomodo quis erudItior factus, explicare deinhet peceatum commissum contra dictamen conscιenintiae erroneae Reis. Ex Homobono str t. s. eap. Io. q. ς . ReguIariter non tenetur exprimere cireum stantiam Co
scientiae erroneae , sed lassicit , quod qui in die, quem putat festum, vel ieiunii, omisit sacrum, veIieiunium , dieat et omisi sacrum in die festor fregi ieiunium eum tenebar ieiunare: dico regulariter ; si
enim aliquam circumstantiam mutantem speciem se eum asserat, tenetur illam exprimere I sic qui precavit cum ea , quam credebat consanguineam , Ivoto castitatis alligatam , tenetur dicere e peccavi cum foemina, quam falso credebam consanguineam, vel voto castitatis alligatam . Iste enim duplieem habet annexam malitiam , peceati fornicationis scilicet, & Incestui, veI sacrilegit. Eodem modo se habet committens peccatum, ciues lis putat annexam excommunicatἰonem; habet enim superadditam malitiam inobedientiae , & spretum Ecelesiae . Immo quamdiu est in hoc errore , Iicet excommunicat.anem non incurrat , tenetur tamen se gerere ut excommunieatus: di si in divinis communicet eum si-
59쪽
delibus peccat mortaliter. Item qui putat tener ad xestitutIonem per aeeidens, ratione conseIentiae erroinneae ita urgentis , restituere debet , IIcet aes alienum non habeat.
apprehensam, per quam fit , ut neque iudicet rem esse bonam, neque malam ; sed circa utrumque est perplexus . Dubium duplex est , allud universale, seu speculativum, quo quIs In genere dubitat de bonitate, vel malitia obiecti , puta an liceat piscari , Ec venari In d Ie festo. Aliud praeileum , seu parti- Culare , quo quis dubItat, an hie di nune, puta intesto PaschatIs, venari, de piscari lieeat. Hine conscientia speculative dubia est , quae In genere dubi rat: practice dubia , quae in hoe particularI hie &nunc agendo perplexa est . a. Qui operatur cum eoaselentia practiee dubia νPeceatne 2R D. Assirmat7ve, & quidem peceato eiusdem rationis, & specIei, de qua dubitat . Sie dubitans de mortali, si operatur, peceat mortaliter; de veniali, venialiter. Dub tans, an si furtum I committit pec catum furti I & qui deni , etiamsi speeulative quis certus sit de bonitate rei , & practice tantum du-hius et puta , quis certus licitum esse venari In die festo , R dubius an in hae magna solemnitate hoe
ei liceat, si venetur, peccat e ratio est , tum quia se exponit periculo offendendi Deum , ct facῖt , ut dicit Homobonus , iniuriam anilao , dubItans , an hoc cedat In gravem amici offensam , & nihilominus illud vult Deere t tum quia , ut diiumus de Conisentia erronea , omne quod non est ex fide ,
hoc est ex eonscientia dictante hoe posse fieri, pe.
60쪽
Dubitans, an sit mortale, vel veniale hoe fa
vere, quodnam peeeatum commItst Reis. Ille , qui est certus opus esse malum , de incertus, num sit mortaIe , vel veniale , & tamen operatur, ex Bonacina & Navarro, dc aliis, proba hillus, peceat tantum venialiter, nisi forte ectet pa Tatus ad tale opus faetendum, etiamsi sciret esse moris tale ; in hoc enim easu propter affectum ad IethaIesutique lethaliter peceat. Ratio primi est, quia vel- Ie malum in genere, est velle malum , quod tra scendῖt, Ac commune est mortali, & veniali, si a
tem hoe malum excederet veniale, non esset malum
in genere, & In continuni, sed malum tale , quod utique volitum non est ab eo , qui vult malum In confuso . Nihilominus VasqueE putat illum peccare mortaliter quia se exponit periculo mortaliter pec eandi . Uerum , ut notat Tamburinus , se operans cum conscientia dubia in eonfuso , non advertit ad hoc periculum , adeoque ratione illius non potest feri peccatum Iethale culpab; le. q. Instante neeessitate alicuius operis se7endi, de quo quIs dubitat, an licitum sit necne e quid debet facere, ut vitet peccatum P puta , In tali festo quis dubitat, an debeat relinquere infirmum domi solum , ut sacro intersit 3 an relinquere sacrum , ut manea apud infirmum Resp. Debet hie se determinare ad alterutram par tem , adhibendo d; IIgentiam in perscrutandIs ratIoniabus, quae et tunc menti oecurrunt ii quo facto per suadere sibi debet I eitum esse hoe sacere, & expedire prae at Io, v. g. adstare infirmo, rei isto sacro, vel e eontra et quod si perpensis rationibus maneas adhue aneeps, & dubius, neque possic se resolvere, hoe sibi licere prae alio, debet faeere id, quod existimat melius. Si neque disternat de meliori, faciat quod velit. Tune enim perInde se habet, ae si qu7s haberes
sententiam ex utraque parte aequaliter probabilem.
. Quomodo Intellitur axioma IIIud t In dubiis tutIor para es et genda I