장음표시 사용
51쪽
ro sanctus manifestativa occultae diuinitatis potentia patris, ex patet e per filium procedit, ut ipse scit . quod vero dictio,per, cat sam significet, iam dictum est, nec repetere oportet. sanctus p rea Cyrillus in secudo ad Hermeam inquit: sanctum spiritu ad des , qui ex patre per filium naturaliter profuit. Idem in secundo thesauroru , in sermone cuius titulus, quod ex essentia patris& filii spiritus sanctus est, sic narrat: Quod igitur spiritus sanctus qui in nobis est, nos esse Dei consermes ostendit, procedit autem ex patre, & filio, apertum est diuinae esse essentia ,essentialiter in ea, & ex ea procedentem. Prosiliunt ex schismaticis quidam c Iumniatores, ac eiliise ridendo dicunt ad nos: Quid rursus o c tholici ad hoc nobis respondebitis p vel quam reddetis rationem scripturam cavillando cum euangelista aperte, & clare dicat, quod spiritum conspexit mysteriorum peritus Ioannes quasi columbam in Christum descendentem. Ergo quod non habuit accipiebat: quo pacto spiritus sanctus a filio procedere existim bitur, cum ipse in Iordane consisteret; & spiritus in eum caelitus descederet,voxque paterna superne testaretur,Hic est filius meus dilectus, in quo mihi complacui Z ad hos,qui diuinae ecclesiet dogmata subuertunt, & scripturarum rectitudinem peruertunt, respondendum existimo; ebrietatem discutite prauae suasionis, dc malitiae, facientes hominem circumscriptum eum, qui est indefinitus , & incircumscriptus, ut splendidum veritatis lumen circumspicere valeatis; & nobiscum ad dominum clamare, Vere filius Dei es, & omnia quaecunque habet pater tuus,ut Deus, & tu habes; tuaque diuina potentia cuncta complecteris: ac tuae matris intercessione,placidum spiritum nobis reddis, qui bonitatem communicat, & ex patre per te procedit: Et rursus, cum sis i circumscriptus mi Iesu,& domine, quamqua in Iordane cosistis, paternum tamen thronum non reliquisti: numqua mihi haec ha resis in mentem veniat, ut dicam,eum quae non habebat accipere;
nam quaecunque pater habet, habet & filius; & nihil inest patri, quin insit filio, excepta paternitate. Si enim quod non habet, ipse accipiebat, vera Arius protulisset dicendo,crat aliquando quando non erat . at id cogitatu tantum est impium . qui vult igitur recte sentire, talia no credat, sed ut sacer Athanasius magnus in diuinis, qui in sermone de incarnata dispensatione, qui incipit. qui diuinas scripturas volunt intel ligere, sic scribit: Ne credat quis, . quod is quod non habebat accipiebat: is enim superne demittebat ut Deus; & inferne ipse eum suscipiebat ut homo. ex eo igiatur in eum destendebat: ex ei deitate ia humanitate ipsius. A
52쪽
dis pipse superne mittebat ut Deus, ta ipse ipsum inseme susciapiebat ut homo; S: veluti Deus mittebat, vel uti homo recipiebat. . . natotus erat in terra,nulloq; modo a caelo aberat,quippe cum in m omnis deitatis plenitudo corporaliter resideret. Cu ergo carne esset circumscriptus, in Iordane conspiciebatur, sed deitate cu .ςsset incircumseriptus, paternum sinum non relinquebat, unde ex
eo in eum descendebat, ideo nihil prodest quod a vobis allatum est, imo pro nobis videtur lacere..Vobisque magnum importat
. NDE igitur omnino nobis. ostendere possitis, non esse ex filio spiritum, ego nequaquam video. Magnus Ioannes Chrysi,stomus in homilia, quam in incarnationem domini laeit,sie Chyysesto inquit: Venit Christus ad nos, dedit nobis ' 'i'
deicendentem,ex eo, spiritum, & corpus no- .strum sustepit. Verbum, ex eo, quid significat aliud, quam quod qui ex eo procedit, spiritum nobis tr didit λ quemadmodum, & dilectus discipulus dicit, quod ex spiritu eius dedit nobis, & de plenitudine eius nos omnes accepimus. Cyrillus magnus in interpretatione euangelii secum GHil; . cum Ioannem super ea verba: Et ego rogabo patrem, & alium δ' ' paractetum dabit vobis, sic dicit r Cum filius naturalium bonorum Dei, & patris essentialiter sit consors , eodem modo h Det & spiritu quo pater intelligitur, no aduentilium, neque extra. Stultum enim est. imo dementiae plenum ita sentire: sed quemadmodum nostru unusquisque proprie in semetipso continet spiritu & ex risceribus intimis extra profundit. Iccirco enim eu corporaliter uisus lauit Christus,ostendens, quod uti ex hominis ore spiritus corporaliter procedit, ita ex diuina essentia, ut Deo conuenit, profluit quod ex ea procedit. Hoc loco si quis vult cum aequitate videre, S discere, intelligere licet, statimque a schismatis prauitate defiigere,& synodo subiici. Cum sit enim, inquit, naturaliu bonoru Dei & patris consors filius, non aduentilic, neque extra, neque improprie habet etia spiritu, sed essentialiter eodem modo quo intelligitur & pater. Si igitur naturale bonum patris rit, spiritum sanctum emittere, communicat vero filius natura libus patris bonis non improprie, sed naturaliter & essentialiter
lacundum magnum Cyrillum nec potestis negare ergo id habet
53쪽
etiam filius, videlicet spiritum sanctum emittere, non participas inh6h; tione, sed essentialiter eo modo, quo pater ipsum essentialiter Metaphra. Mittit. Attendite huic, inquam, attendite. Symeon Metaphra i s. stes in sancti Dionysiij Areopagitae vitae sermone, tertia Octobris., haec scribit: Quae corporalis quidem praesentiae sunt, finem accia, piunt: quae vero spiritus, incipiunt; & in caelum Christus meus, effertur., ac in patriam reuertitur sedem, & procedentem ab eo, spiritum discip ulis suis mittit ad insdclium gentium couersione.
V D IS, & procedentem eius spiritum dicit, idest qui ex eo procedit. At non ponitur praec: de
eise dicunt hostes veritatis, procedentem ex talio , sed si alicubi reperitur. in patre procede re, intelligitur: ex filio vero nequaquam; d tum aute , & missi im per filiv. quippe cu mittino denotet procedere, ac de caetero quado a dierimus spiritu sanctu ex patre mitti, non intelligamus ex patre procedere. Paracletus,inquit Christus, quem mittet pater in noc
mine meo: non ne concedemus eum ex Patre procedere λ maxia
me. Sed quia dicitis in diuina scriptura non reperiri,& ex filio ea procedere, volumus id nunc expresse Ostendere. Magnus An Mastis it stilus Antiochiae patriarcha, qui, N a sancto monte Sinai appellatur ; is est de quo sancta sexta synodus scribit: Recipimus sanctum Anastasium,& Theodorus Melitines respondit, sanctu vocat totus briens hunc sanctae memoriae Anastasium, qui fuit Epia scopus Antiochiae: & qui eum no recipit, Deus anathematizabit di omnes una voce dixerunt, amen. Hic igitur sanctus in oratio ne, quae inscribitur, De rectis dogmatibus veritatis ad nos pertinentibus , quae incipit, De sana nostra fide, sic ait: A corpore uasi exemplari proprietate accepta, diuiuoru conexione oste imus, per membrorum proportionem, ac similitudinem: sic de spiri tus oris eius, idest, Dei spiritus sanctus dicitur, cu os sit unia genitus: & spiritus rursus ex eo procedens et nec solum a patre, sed etiam a filio missus. Et paulo post: Atqui dominus a semet esse
ostendens, discipulis inlitHans dicebat, accipite spiritum sanctu. Audisti quod non solum a patre dicit, sed etiam a filio E Vbi sunt. qui dicunt ex solo patre, nec prFise apponi procedentem ex talio λ Non verentur tot & tantos patres reprobare, cum sancta, de
magna Iuminaria sint, dc aperte dicant, etiam ex filio in multis
54쪽
- de proce s. Spiritus sancti. I '
dictionibus, & syllabis Quo pacto non erubescunt, immo cla econtradicunt tanto examini sacrorum doctorum Z sed quid aiunt noui interpretes spiritum dicit ex patre procedetem, de milIum,no solum a patre, verum etiam a filio; distinguuntque dicentes, aliud esse procedere, aliud mitti ; ac procederet patri assignant, mitti t filio. Libeter eos interrogarem cu audimus a patre mitti spiritu sanctum, quid id significet λ an aliquid aliud nobis ostendit,qua procedereλ minime vero. Misit diuinit simus Paulus, inquit Deus, de pater spiritum filij sui in corda nostra, clamantem abba pater . nonne hic intelligimus ipsius spiritus es lentiam Θ n quaquam dicunt, no percipientes unam esse spiritus procestione, quae diuersiis dictionibus traditur, eundem seruantibus sensum , quemadmodum,& in generatione filii euenit, quando audimus: hii sit Deus filium suum factum ex muliere,ad Galatas hoc inquit beatus Paulus, & ipse saluator ait: Ego a patre exiui, de veni. Et alibi: Pater enim misit filiu saluatorem mundi. Et rursus: Euan-gςlizare pauperibus misit me. Et iterum: Hunc enim pater sigia uit Deus. Et Ioannes, Et verba caro factum est, de habitauit in uobis. Quae omnia generationem filii ex patre demonstrant: id-
quo vere, de si deliter intelligimus, veluti quando dicit: Neque ςnim pater iudicat quemquam, sed omne iudicium dedit filio. t sicut pater habet vitam in seipso; sic dedit & filio vitam h bere in semetipso: non enim prius generauit, dc postea tradidit ei vitam, di iudicium; sed vitam genuit ipsum, dc iudice genuit ipsum. Sic de de spiritu sancto, quando spiritum patris audimus. spiritum ex patre intelligimus, de spiritu filii, spiritu ex filio per
cipimus . At quando audimus, spiritus profluit, scaturit,emanat, immixtitur, prodit, traditum, missum, emissum, sumministratu, essulam, procedente, profusum; per haec Omnia nomina, dc qumcunque alia similis sunt derivationis, spiritus processionem intellisimus: ita hanc hic doctor intelligens, indifferenter in patre surpat, & silio, de spiritum dicit procedentem di missum, non solum a patre, sed etiam a filio. Animaduertite, rogo per dominu, animaduertite. Accedat igitul veritatis praeco, dc consessor in gnus , de celebris Athanasius, ut mecum eadem testificetur. hic enim in consessione suae fidei, ius principium : Quicunque vult siluusese, ante omnia opus est, ut teneat catholicam fidem, sic inquit: Spiritus sanctus a patre,& filio, no factus, nec creatus, nec genitus, sed procedes. Doctor hic etiam dicit a patre, de filio spiritum sanctum esse, non lactum, non creatum, non genitum,sed Vocedentem. Cum in hunc locum peruenerim, subiit mihi v C a hementer Idest a patre spiritu
lio spiritu mitti . ad Gal. 44
55쪽
hemeter sere, & in vocem prorumpere cum lacrymis,& eiulatu & eos deplorare, qui spote sua aduersus luce,oculos occlud ut, dcveritati repugnant,nec solum veritati contradicunt, verum etiam sanctos Ecclesiae doctores aspernantur; neque aspernantur solu, sed etiam iniuria assiciunt. quam nam defensionem, vel commiserationem inuenient qui haec faciunt λ O tuam patientiam Chimste rex : quomodo blasphemantium Ora non comburuntur. Athanasium dicere non verentur ebrium suisse, & vino oppi
tum, quando haec scripsit. vere plenus erat spiritualis poculi, ω pientis, & gratiet ex spiritus sancti fonte scaturientis, non ut hi mulerabi Ies dicunt . propitius sit illis dominus acynobis : tollatur ab eis haec ina pudentia; nobisque cotingat sub Athanasii pedibus Giblianti consistere . Accedat magnus Epiphanius Cypri Archiepi scopus, ut una mecum huic sententia patrocinetur, hic enim in sermone qui vocatur Ancoratus, sic explicat: Vterque in homine iusto habitat Christus, & spiritus eius. Si Christus ex patre creditur Deus ex Deo,& spiritus ex Christo, veIab utrom ut Christu dicit, qui a patre procedit, & hic de meo accipiet. A dicet quis rergo duos dicimus esse filios, de ouomodo unigenitus t sine quidem , tu quis es, qui Deo contradicis nam'vocat ex eo filium, spiritum vero sanctum ex utroque: quq fide tantum a sanctis credita, Iucida, di a luce data, lucidam vim habeat. Et rursus in e dem di Spiritus sanctus spiritus veritatis est,tum tertium a patre,& filio est. num intellexisti illud ab utroque spiritus veritatis esta patre, & flio, quid demonstrat Zanimaduerte diligenter, & i tellige : nam nihil fortuitum, di eorum quae suntlia continuo si xu circa lutc retiatur , sed anima. Eiuidem Epiphanij in eodem tractatu de libro: Quomodo nemo novit pinc nisi filius, neque
filium nisi pater, sic audeo dicere, quod nequo spiritum nisi pater ει filius, ex quo procedit, & a quo acc it filium p trem nisi spiritus sanctus , qui vere glorificat, qui docet omnia, qui ex patre, di filio est , do a quo procedit, & a quo accipit. cum autem dicit; quod est a patre', N a filio, nondum intelligitis ver-bu est,quod est substanti uu; ta esse significat,illius de stio dicitur quod est. Idem Epiphanius in eodem loco. sic ait: Ergo pater semper fuit, & filius sena per suit, spiritus ex patre, di filio i spiata modum rM.quin etiam spiritus sanctus non constratas, sed ex eadem sub spiri ut ςin patris, di filii: nam ipse unigenitus dicit, spiritus patris, Anni ex patre procedit, & de meo accipiet, ne diuersum a patre pa taretur, neque a filio . Λudis, ne externum ac diuersum, inquit, a patre Pataretur, neque a filio: iccirco cx patre di filio procedere
56쪽
de proces. Spiritussincti. a I
dicitur. Et sanctissimus Maximus ubi interpretatur quid designat Aliter Iegit apud prophetam Zachariam, aureum candelabrum, & Iampas iuuc locum eius, & lucernae, ita scribit: Spiritus sanctus quemadmodum na- SThQmM tura secundum essentiam est; sic ex patre per filium essentialiter Nςψς'k-ψ'
genitum ineffabiliter procedit. Audis, & hic ex patre per filium 'y'' dicit essentialiter, & ineffabiliter procedit: hoc idem est, ac si diaceret essentialiter ex patre & filio procedere: quippe cum dictio, per, idem significet quod, ex, ut ostendimus. Idem in Epistola ad Marinum Cypri presbyterum, cuiusprincipium; Diuina lege secundum Deum iboepletatus pater venerande, humanam lego neglexim,huc inquit: Synodalium actoru lanctissimi pari nostri,
non in tot, quot scripsistis capitibus, regiae urbis homines com- εprehenderunt; sed duobus tantum, quorum alterum est de the logia: quia dicit etiam ex filio spiritum sanctum procedere: alte- erum de diuinati carnatione ; ubi scripsit dominum sine originali εpeccato esse, ut hominem . Et in hoc Romanorum patrum expO ε itiones consentire demonstrarunt: quin etiam de Cyrillum Ale- a candriae episcopum,ex eius sacro tractatu composito in sanctum a Ioannem Euangelistam . ex quibus se non principium filium fa- .cere spiritus ostenderunt: nam unum tantum filii, & spiritus prin cuipium nouerunt; huius secundum generationem, illius secundu . Processionem: sed ut processionem per eum declararent: & hac a ratione coniunctionem ,& identitatem essentis comprobarent. εAudis ex filio etiam procedere spiritum sanctum, & inter se con- 'sentire patrum auctoritates & ut beatus Cyrillus idem dicit, &cofirmat in sacro in Euagelistam Ioanne tractatu. Quod vero dicit,eos no iacere filiu principila,minime quod no sit ex eo,sed esse magis ostedit. non iacere principiu videlicet principale dicit,s cundum illam impiam heresim, quae asserit filium ex Blo patre, spiritum ex solo filio: itaque filius principalis causa spiritus inici ligeretur: iccirco ij diuini patres ex patre, vel filio dicere vit uerunt, idest neoue ex patre solo , neque ex filio solo, sed ex patre per filium. Ideo per eu & ex eo repertu est & prodire,& pr fuere,& procedere; & in hoc praecipue, ut alibi oste sum est. Diuinus Tarasius Constantinopolis Patriarca in epistola ad orien- Ta j 13. tis Pontifices, quae incipit, Multis, & ingentibus prouidentiis, sic ait: Et in spiritum sanctum,qui ex patre per filium procedit, & eu Deum esse cognoscimus. Audis ex patre inquit per filium proc dere. Quod vero dictio, per, causam significet, antea dictu est,ic rursus sacer Athanasius in epistola ad Serapionem, quae incipit, A:han. ,
Litterae tuae dispositi anis, sic scribit: Cu viuia sit filius, qui viueus
57쪽
. . . verbum est; unam esse oportet persectam di plenam sanctificanssis i vita, quae sit operatio eius, ac munus,quae ex patre dicitur proc , , derer quonia ex verbo, quod ex patre sine dubio praedicatur, elu-- ' , cet, mittitur, & traditur, sane filius a patre mittitur: & traditur, filius vero spiritum mittit. Audis operationem esse, & munus filii spiritum sanctum, patremque mittere filium, & filium spiritue
Cyrilli is. Alius accedat testis non minor hoc, Cyrillus magnus, ex Ac -ptiaca dioecesi cum synodo una secum cogregata sic ait: Profluits ex patre spiritus ex natura secundum sua processione: ergo & exa ipso homine, & Deo Christo ex natura secudum sua processionem profluit. non enim secundum mensuram spiritum filio tradit:secim ipse a seipso emittit eum, quemadmodum lane, & pater. Eadem, ad Hermiam scribit doctor hic.
. V o D autem filius principium essentiae spiriatus sit, quod per praepositionem, per, ostendi
tur , longo antea sermone aperte exposuimus & nunc expressius per magnum patrem nostrii Nyssenum Gre otium toffendemus. hic enim in primo aduersus Eunomium clare de diuina
unione, & distinctione diuinarii personaru sermonem habens: Cu spiritus, inquit, patri secundu quod uterque increatus est colunctus sit; rursus ab eo quia pater, ut ille non est distinguitur:ab ea vero,quae ad filiu est conexione,secundu quod uterque increatus est, & quod uterque ex primo principio suam subsistentiam habet, rursus proprietate sua distinguitur: quae est uod nec ut' unigenitus ex patre productus est,& quod per ipsum liu manifestatur. rursus cu creatura per unigenitu sit producta, ne existimetur aliquid comune esse spiritui, & creaturae quia per filium est manifestatus: spiritus a creatura distinguitur immutabialitate,& immobilitate,& quia non indiget alterius bonitate. hoc loco magnus hic pater, & doctor de distinctione, & diuina unione sermone habens,spiritu sanctum ob oculos ponit, patrique, dc filio eum comparando, inuenit quae nam inter se communia, &vnientia, di quae propria, &distinguentia sint. Cum igitur, in-:quit, patri, iuxta id quod increatum est si coniunctus,ab eo ru sus distinguitur, ne pater scut ille est,existimetur: cum filio vero commune habet, quod increatus est, una est enim trium esse ταὶ α praeterea uterque communiter Deum principium habent. . rursus
58쪽
rursus tamen ab eo his duobus distinguitur, quia no ut filius per generationem, sed per processionem videlicet ex pane sit, id est per i diuersum modu substantiae, & quia per ipsum filium manufestatus sit. Sed quia creatura habet esse per filium nam omnia per eum lacta sunt, ut ait Euangelista Ioannes, & spiritus per Glium manisestatus est, secundum omnium doctorum choruὶ ne aliquid commune esse existimaretur spiritui, & creaturae, eo quod haec per siliu creata sit, alter vero manisestetur: cum quid esset apsita illi commune iam assignasset, metuens,nequis hac communiatate identitatem essentiae arbitraretur, immutabilitate,& mutabialitate, immobilitate, & suo contrario ea inter se distinguit: quod hic per filium subsistat,alter vero per filium manisestetur, commune , & idem existimans: distinctionis vero modii inuenit, eo quod liqc mutabilis,& mobilis est: alter vero immutabilis,& -- mobilis. atqui si hoc quod est, per filium manisestari spiritum, non ostenderet filium principium esse, quemadmodum osteditur Per hoc quod est, per filium creaturam subsistere id enim deci rat eum esse principiu) facilis utique spiritus , & creaturae disti αctio fuissit: nam possemus dicere, quod Ze si ambo sint per filiv.
tamen creatura, tamquam causatum est ex eo: aIter vero tamquanon causatu: sed nunc id non dixit: nam quod veru esse nestisset non erat eius officii dicere. sed aliam distinctionem inuenit, qua . , veram, & solam arbitratus est esse. Igitur praepositio, per, cum dicitur, quod spiritus per filium manisestatur, hoc idem valet, . quod cum dicitur, creaturam per filium subsistere, ac quia cre turae causa dicitur, & creditur esse filius,& hoc significat prγIositio, per: ergo dictio, per, de spiritu,etiam causam esse filium enotat. At quis poterit unquam seruata serie haec subtiliter per . partes exponere, cum ea in infinitum extendantur sed magnus . di celebris Athanasius rursus accedat, ad testificandum, filiu spi- Athanari ritus sancti processionis causam esse. hic enim in tractatu primo . . aduersus Arianos, qui incipit, Quaecuque haeresis contra verit ctem, excogitasse insaniam aduersum se aperte consipicitur. haec ait: εΗ cum Iudaeis Christus ut homo loquebatur, sed distipulis suis ediuinitatem,& maiestatem suam ostendens, non minorem se spi- critu, sed maiorem, & aequalem esse ostendendo, tradebat quide aspicitum, & dicebat: ego eum mittam, & ille me clarificabit, & aqvucunque audiuerit loquetur. Audisti rutius magnum patrem e hunc, non minorem se spiritum dicit, sed maiorem, & aequalem. aequalem secundum consubstantialitatem: maiorem non magnitudine aliqua, neque tempore, absit: nihil enim prius & p sterius
59쪽
sterius in diuina est trinitater sed quia ex eo habet esse, quemadmodum sane ex Deo di patre. Vbi sunt qui dicunt, quod ex solo patre spiritus est, nec procedit ex filio non erubescunt sanctis
contradicere. O tuam patientiam Christe rex, partim pro sanctis habent hos, festum celebrant, adorant, di imagines eoru fingunsidi exornant eas auro: partim abnegant, ea quod dicant, ex filio esse spiritum, & impudenter in eos contumeliosi sunt: nunc hoerii libros adulterando, nunc penitus comburendo, ne appareant: hos autem temulentos dicunt, illos vero, non esse sanctos, quia ex filio spiritum confitentur. postea non verentur homines hi, nos criminari, qui sanctis, & ecclesiae doctoribus subiicimur r& scripta eorum seruamus. Minetiam nobis, aduersantur, quia sanctae & cecumenicet subiicimur synodo: eiusque decretum vel Matth. 13. ti aureum monile penitus pectori affigimus. profecto Pharisae , rum similes sunt, quos increpat Christus Dominus noster dicens., Vae vobis scribae, & Pharisaei hypocritae, quia clauditis regnu cc , lorum ante homines: vos enim non intratis, nec volentes intrare, sinitis: propter hoc amplius accipietis iudiciu: sic & hi faciunt. hi namque ob praesumptionem oculos obuersos obtinentes ecclesis, non lubiiciuntur. Et in nos quod subiicimur,contumelias efful dunt. Resipiscite per Deum fratres, & videte quot sanctos vobis Athan. 18. Ostendimus id confirmantes. Item idem Athanasius in Epistyl ad Serapionem, sic scribit: Sane cum pater spiritum mittat, filius' insumans tradit eum discip ulis. nam cuncta, quae pater habet ,γ- Grillis.' iij sunt. Consentanea scribit his maximus Cyrillus in enarratio , ne noni Anathematismi, ubi ait: Homo factus Dei verbum, , sic etiam mansi Deus, omnia habens quae pater,excepto tantum, eo, quod no est pater; propriuque habens ex se ipso filius, & es. . sentialiter insitum in se spiritum sanctum vaticinabatur. Audis illud ex eo λ Aliud ne igitur denotat, nisi ex eo procedentem λ Et cuncta habentem quaecuque pater habet. Percipite homines Dei, percipite. Sanctus Hilarius in sermone qui post pentecosten legi-- .. . tur, in festo sanctae Trinitatis, sic ait: Credimus in sanctam Triasti imbres . nitatem idest Patrem, filium, & spiritum sanctum. unum Deum
sos no ha- omnipotentem, unius essentiae,unius substantiae,unius potestatis, hetur hie Omnium creaturarum opificem, ex quo omnia,per quem Omnia, sermo otae in quo omnia, patrem a se , non ab alio, filium ex patre genitu, eus est hic Deum verum de Deo vero: lumen verum de lumine vero , non
V Q ' tamen duo lumina, sed unum lumen, spiritum sanctum squaliter Isui a patre & filio procedentem. Iam ut ego arbitror haec auctoritas Ni no. scicit Omne dubitatio nem, cum sanctus hic dicat ; spiritu sanctu aequaliter
60쪽
de proces. Spiritus sancti. a J
aequaliter a patre & filio procedere, nullam reliquit causam iis, qui quaerunt occasiones. Audite igitur vos, & intelligite, qui salutem vestram caeteris omnibus anteponitis, quid denotare vult, spiritum sanctum aequaliter a patre & filio procedentem panim uaduerte Christiane, neque ita maligne sponte tua verba columeliosa proiicias aduersius imperitos. nam imperiti no solum discere aspernantur; veru etiam discendi cupidos maledictis insectantur. horum turpissima, Sc nefaria verba dicere praetermitto ; de corum undique meorum verborum seruando, propter gentis dignitatem . Praeterea magnus Athanasius in epistola ad Serapionem , inquit: Talem ordinem, & naturam habet spiritus erga fi- Iium , qualem habet filius erga patrem: sed alium ordinem, &naturam si iij erga patrem non videmus, nisi esse ex eo, & h bere eum pro principio: talem ergo sanctus hic vult, spiritum e ga filium ordinem habere. qua propter hac ratione spiritum dici oportet, & intelligi esse ex filio. Huic consentanea diuinus Basialius septimodecimo capite ad Amphilochium sic dicit: Ut ergo se habet filius ad patrem, sic spiritus ad filium, secundum orationis seriem in baptismate traditam. Si vero spiritus filio coordinatur, filius aute patri, & spiritus patri videlicet. Cyrillus magnum Alexandriae lumen , in quinto aduersus Hermeam sic ait: In hoc cognoscimus,quod in vobis est ex spiritu, quem dedit vobis. inhabitantem enim, & immorantem sibi unusquisque comparauerit eum, qui naturaliter & vere est Deus, non alienum aliquid,& diuulsum essentialiter ab eo spiritum accipi edo: sed ex eo,& in eo, N propriu eius. In septimo rursus ad eundem Hermeam sic ait rNam a peccato liberans eum, qui ipsi incumbebat, suo postea rungit spiritu; quem ipse ut verbum ex Deo patre infundit, &ex propria nobis staturit natura e tamquam commune vero rem dispensatione, quaecum carne est propter unionem constituens.& ut homo corporaliter inspirat: insumauit enim apostolis, diacens; accipite spiritum sanctum. nec ad mensuram dat Deus spuritum secudum Ioannis verba, sed ipse ex se quemadmodum sane& pater infundit. Quod nam candidius,vel sincerius argumentum hoc reperietur unquam apud eos, qui cotendere nolunt,nec sthisma complecti Z quia maximus' hic pater sic ait in sertio: Ex eo, in eo, & proprium eius. in septimo vero, non ad mensuram dat spiritum secundum Ioanis verba, sed ipse ex se infundit eum, sane quemadmodum & pater. Si igitur quemadmodum pater
producit spiritu filius, quid amplius ambigitis vos nam si quia unctus dicit insundit, non producit, vel prodit, vel emittit, sed . D infundit