장음표시 사용
291쪽
L I A E R IV. 20nant, nec tam faciles sint, ut credant, grande illud opus, quale est Naturae, cursum remorari & retro vertere, posse haustu aliquo matutino, aut usu alicujus pretiosae medicinae ad exitum perduci: non auro potabsi, non margaritarum essentiis, & similibus nugis: sed ut pro certo habeant, Prolongationem MDa esse rem operosam, & quae ex compluribus remediis , atque eorum inter se connexione idonea, constet. Neque enim quisquam ita stupidus esse debet, ut credat, quod nunquam factum est
adhuc, id fieri jam posse, nisi per modos etiam
Quarto monemM, ut homines rite animadvertant & distinguant, circa ea, quae ad vitam sanam, & ea , quae ad vitam longam, conserre possunt. Sunt enim nonnulla, quae ad spirituum alacritatem, & sunctionum Robur, & Morbos arcendos, pro simia quae tamen de summa vitae detrahunt, & Atrophiam senilem absque Morbis accelerant: Sunt & alia, quae ad Prolongationem vitae, & Atrophiam senilem longius summovendam juvant: sed tamen non usurpantur a que periculo Valetudinis; Adeo ut qui iis utentur ad Prolongationem vitae, de beant simul incommodis occurrere, quae ali O- quin ex eorum usu supervenire possint. Arque hactenus dedimus. Quod ad Indicia attinet;tale hujus rei squam Animo metimur j plasma est. Conservanturres & durant duobus modis: Aut in Identiatate: Aut per Reparationem. In Idenditate
292쪽
Σ ,6 DE AUGM. SCIENT. sua, ut musca aut formica insuccino: Flos, aut Pomum, aut Lignum in Conservatoriis Nimal - 4m: Cadaver inter balsama. Per Reparationem, ut in Flamma & in Mechanicis. Operanti ad Prolongationem rita, utroque genere uteridum est, disjuncta minus possuntl corpusque
humanum conservandum, quemadmodum Inanimata conservantur: Ac rursus quemadmodum Flamma conservatur; Ac denique qua- dantenus ut Mechanica conservantur. Tres igitur sunt ad prolongandam vitam intentiones: Retardatio Consumptionis: Probitas Reparationis, Sc Renovatio ejus, quod coepit veterascere. Consumptio fit a duabus d radationibus: De-pradatione spiritus innati ; & depradatione Aeris ambientis. Prohibitio utriusque duplex: Aut si Agontia illa fiant minus Pradatoria, aut si Patientia Succi scilicet corporis in reddantur mi- nus Depradabilia. Spiritus fit minus Pradatorius, si aut stubstantia densetur, ut in usu inratorum Sc Nitratorum, & in Contrictationibus rAut Euantitate minuatur, ut in Diatis P thagoricis Sc Monacticis: Aut Motu leniatur, ut in otio 8c Tranquillitate. Aer ambiens fit minus Pradatorius, si aut minus incalescat a Radiis Sosis, ut in Regionibm frigidioribuου, in Speluncis in Montilin, &in Columnis Anachoretarum: Aut summoveatur a Corpore, ut in Ctite densa, & in plumis Avium , dc in ustu olei di Unguentorum absque Aromatibus. Succi Corporis redduntur minus depra dabile; ,
si aut Duri facti sint, aut Roscissi sive oleost.
293쪽
L I B A R I v. 267 Duri, ut in Rictu assero, vita in Frigido: Exercitationabin robuctis: Balneis quibusdam Mineralibus. Roscidi, ut in usu Dulcium, & abstinentia a Salsis & Acidis, & maxime omnium in tali Mistione Potus, quae sit Partium valde tenuium & subtilium, absque tamen omni Acria monia aut Acedine. Reparatio fit per Alimenta: Alimentatio autem promovetur quatuor Modis: Per Concoctionem Viscerum ad Etrusionem Alimenti,ut in confortantibus viscera principalia di Per excitationem partium exteriorum ad attractionem alimenti, ut in exercitationib-&fricationibuου debitis, atque unctionibus quibusdam & Balneis appropriatis: Per p parat nem alimenti ipsius, ut facilius se insinuet, de digestiones ipsas quadamtenus anticipet, ut in variis & artificiosis modis cibi condiendi, potin miscendi, panis fermentandi, & horum trium
virtutes in unum redigendi: Per confortationem ipsius ultimi ad in assimilationis, ut in somno tempestivo, & applicationibus quibusdam exterioribus. Renovatio ejus, quod coepit veterascere , fit duobus modis: Vel per Intenerationem habitus corporis ipsius, ut in usu Malacis tionum ex Balneis, Emplastra, & Vnctionibus: quae talia sint ut imprimant, non Extrahant:
Vel per expurgatisfiem succi veteris , &substitutionem succi novi, ut in tempestivis & repetiatis purgationib- , sanguinis Missionibus, ct Dialis attenuantibus , & quae florem corporis restituunt. Atque de Indiciis hactenus. Pracepta, quanquam ex ipsis Indiciis pluri-
294쪽
1οῖ D Ε Αus M. S cI E NT. ma possint deduci ; tria tamen veluti praecipua sub)ungere visum est. Prsicipim- primo, ut Ptolongatio vitae expectetur potius a Diaetis statis, quam a Regimine aliquo victus familia-
Ii; aut etiam a medicamentorum particularium excellentia. Etenim, quae tanta virtute pol lent, ut naturam retrovertere valeant; fortiora
plerunque sunt & potentiora ad alterandum , quam ut simul in aliqua Medicina componi, multo minus in victu familiari interspergi possint. Superest itaque ut sertatim, & regulariter , & ad tempora certa, & vicibus certis recurrentia, adhibeantur. Secundo praecipimus, ut Prolongatio nia, expectetur potius ab operatione in Spiritus, ac a Malacissatione partium, quam a modis alimentandi. Etenim, cum Corpus humanum,
ejusque Fabrica missis externis a tribus patiatur; Spiritibus scilicet ; Partibus; & Αlimentis; Via prolongationis vitae per alimentandi modos longa est; atque per multaS ambages & circuitus: At viae per operationes super Spiritus , &super partes, multo breviores
sunt, & quibus citius ad finem desideratum pervenitur; Eo quod Spiritus subito patiantur,& a vaporibus, & ab astectibus,quae miris modis in eos possitnt: partes item, per Balnea, aut Unguenta, aut Emplaria, quae subitas etiam impressiones faciunt.
Tertio praecipimu8, quod Malacissatio partium per Exterius, fieri debet per Consubsantialia, Imprimentia, & Occludentia. Consu
295쪽
L I n E R IV. χέ' stantialia , Imprimentia, & Occludentia. Con--ι antialia enim benevolo partium amplexu libenter excipiuntur, & proprie malacissant.
autem,&virtutem Malacissantium,
tanquam vehicula, facilius δc altius deducunt, atque ipsa partes nonnihil expandunt. Occludentia autem, virtutem utrorumque retinens,
de paulisper figunt, & perspirationem , quae elires Malacissationi opposita, quia humidum emittit,) cohibent. Itaque per haec tria i sed potius ordine disposita, & succedentia, quam commixta) res absolvitur. Interim in hac partemonemuS; non eam esse intentionem Malaci L ationiS, ut nutriat partes per exterius; sed tantum ut Cas reddat magis idoneas ad nutriendum. Quicquid enim magis aridum est, minus est activum ad assimilandum. Atque de Prosim gatione Visa, quae est pars tertia Medicinae,noviter ascripta, haec dicta sint.
Veniamus ad Cometicam, quae certe partes habet civiles, partes rursus estaminatas. Corporis enim munditia, & decor honestus, recte existimatur promanare a modestia quadam morum, & a reverentia; inprimis erga Deum, cujus creaturae sumus; tum erga societatem, in qua degimus; tum etiam erga nosmetipsos, quos non minus, imo magis, quam alios re vereri debemus. Verum adulterina illa decoratio, quae fucos dc pigmenta adhibet, digna certe est illis desectibus, qui eam semper comi tantur , cum non sit, aut ad fallendum satis ingeniosa, aut ad utendum satis commoda, aut
296쪽
27 o DE AUGM. ScrENT.sd salubritatem satis tuta Sc innocua. Mir mur autem , pravam hanc consuetudinem fucandi,leges censorias, tam Ecclesiast icas,quam Civiles, quae alias in luxuriam circa vestes, aut cultus capillorum effoeminatos,admodum fuerint severae, ita diu fugisse. Legimus certe de Iezabele, quod pigmentis faciem obliverit; verum de Esthera, & Iuditha, nil tale perhi
Pergamus ad Athleticam. Eam sensu inteli ligimus paulo largiori, quam accipi eonsuevit.
Huc enim reserimus, quicquid versatur circa conciliandam qualemcunque quam corpus
humanum suscipit in Babilitatem; sive sit Asi-titatis , sive Tolerantia. Quarum Agilitas duas habet partes, Robur & Helocitatem: Ac Tole antia itidem duas, vel Indigentiarum Naturalium patientiam, vel in Cruciatibus Fortitudinem. Quorum omnium videmus saepenumero exempla insignia, in practica funambulorum, in duro victu hominum quorundam Barbarorum, in stupendis viribus Maniacorum , &in constantia nonnullorum inter exquisitaTormenta. Imo si aliqua alia reperiatur facultas,
quae in priorem partitionem non cadit, qualis in 'inatoribus sepe conspicitur, qui mirifice Anhelitum cohibere possuntὶ ad hanc ipsam Artem aggregari volumus. Atque quod talia fieri quandoque possint, manifestissimum est : At Philo phia & inquisitio causarum circa eadem fere neglecta jacet: hanc arbitra murob causian, quod hominibus persuasum
297쪽
sit, hujusmodi Magisteria Naturae, solummodo vel ex peculiari certorum hominum indole, quae sub disciplinam non cadit, j vel a diutina, ab annis usque puerilibus, consuetudine, i quae potius imperari, quam doceti soleti obtinere. Quod etsi verum prorsus non sit, tamen defectus hujusmodi rerum quid attinet notare Certamina enim Olympica jam diu cessarunt: Tum etiam in ejusmodi rebus mediocritas sufficit ad usum'. Excellentia autem mercenariae cuidam ostentationi sere inservit. Postremo accedimus ad artes voluptarias.
Eae secundum sensus.ipsos dispertitae sunt: oculos oblectat praecipue Pictoria, cum aliis artibus innumeris, quae ad magnificentiam spectant, circa aedificia, hortos, vestes, vasa, calices, gemmas, &similia. Aures demulcet Musica, quae tanta vocum, spiritus, chordarum , varietate, & apparatu instructa est. O-lirn etiam H draulica, pro Coryphaeis quibus. dam Artis ejus habita sunt, quae nunc prope obsoleverunt. Atque Artes, quae ad Visum, aut Auditum spectant, prae aliis praecipue Liberales habitae sunt: Sensus hi duo magis casti: Scientiae magis eruditae , quippe qui etiam Mathematicam, veluti Ancillam, in Familiis suis ha-.beant: Ellam altera ad memoriam & demonstrationes, altera ad mores & affectus animi nonnihil respicit. Reliquorum sensuum ob1e Rationes, atque artes circa ipsos, minus inlio nore sunt: veluti Luxuriae,quam Magnificenti re Propiores, unguenta, odoramenta, Deliciae M
298쪽
Dx Aus M. SCIENT.Cupedite Mensarum , maxime autem Incitamenta Libidinis ,rectius censore,quam Doetore indigent. Optime sane a qu. busdam annotatum est, nascentibus & crescentibus Rebus pub. artes Militares florere; in statu & culmine positis Liberales ; at ad declinationem & decasum
vergentibus Voluptarias. Haec vero aetas nostra, vereor ne tanquam in de casu felicitatis, in Artes voluptarias inclinet. Quare ista milia faciamus. Cum Artiom Voluptariis Ioctilares copulo. Deceptiones siquidem Sensuum, inter Delectationes Sensivum reponendae sunt. Jam vero transcursis Doctrinis illis, circa compin humanum, Medicina, Cometica, AILDtica, Helistariat illud obiter monemus ; Cum iucοvore krimano tot Res in considerationem veniant , partes, humores junctiones, facultates, accidenIia: cumque si nobis integrum esset constitui oportuisset colyus unicum Doctrina de corpore humano, quae ista omnia complecteretur , t simile illi Doctrina de anima, de qua
mox dicemus:ὶ tamen, ne artes nimis multiplicentur, neve veteres artium limites, plus quam necesse fuerit, transponantur, Doctrinam
de partibvi corporis humani, defunctionibin, de humoribus, de respiratione, de somno, de generatione, de se tu , gestatione in utero, de Augmentis, de pubertate, de canicie, de impingiuatione, & similibus, in Coum Medicina recipimus ; licet ad officia illa tria non proprie peltineant ; sed quia corpus ipsum homissa, sit per omnia Medicina Subjectum. Motum autem volunt H-
299쪽
LIBER IV. 273luntarium , & sensum, ad Doctrinam de anima rejicimus, squidem Anima partes in his duobus sunt potiores. Atque sic Doctrinam, quae circa corptu hominis versatur, quod Anima pro tabernaculo duntaxat est , claudimus. C A P.
Par itio Philosophiae humanae cirea animam, in Do chii nam de spiraculo; di doctii nam d. anima senti Lili I e producta. Partirio secunda justem Philoso-ptitae in Dominam de subitantia ct facultatibus animae . O doctrinam de usu oe obestis facultatum. Aph -dieer dua docti inae de facultatibus ani tuae tDocti inade divinatione naturali , in doctrina de fas inatione. Sistributio iaculcatuin animae seusibilis in motum sensum.
na ; e cujus thesauris, omnes caeterae δε-ctrina depromptae sunt. Ejus duae sunt partes ;Altera tractat de anima rationali, quae Divina est ; Altera de irrationali, quae communis est curia Brutis. Notavimus autem paulo superius
cubi de formis loquebamuri differentes illas
duas anImarum emanationes, quae in prima utriusque creatione se dant conspiciendas; Ni . mirum, quod altera ortum habuerit aspiraculo Dei, altera e matricibiu Elementorum. Nam de anima rationalis generatione primitiva, ita ait Scriptura, Formavit hominem de limo terra , Sipiravit in faciem spiraculum vita . At
generatio anima Irrationalis, sive Brutorum, facta est per verba illa, Producat aqua, Pro-
300쪽
Σ Da Auo M. SCIENT.cat terra. Haec autem anima squalis est in homine) anima rationati organum tantum est, atque originem habet & ipsa quoque, quemadmodum in Blutis, E limo terrae: Neque enim dictum est, Formavit eoum hominis de limo terrae.., sed Formavis hominem ; integrum scilicet hominem , excepto spiraculo. Quamobrem patiem primam dochina genεralis circa animam humanam, docyrinam de spiraculo appellabimus; Secundam vero , doctrinam de amma sensibili sive producta. Neque tamen , cum hac tenus Philosophiam solam tractemus, quippe Sacram Theologiam in fine operis collocavimusὶ partitionem istam a Theologia mutuaremus , nisi etiam cum principiis Philosophia codveniret. Plurimae enim & m ximae sunt anima hvana praecellentiae supra animas Brutorum , etiam Philosophantibus secundum sensum manifestae. Ubicunque autem tot & tantarum invenitur Excellentiarum Symbolum, ibi merito semper constitui debet differentia specifica. Itaque nobis non nimium placet confusa illa & promiscua philosophorum de anima functionibus tractatio; ac si anima humana, gradu potius, quam specie,
discriminata esset ab anima Brutorum: Non alter, quam Sol inter Astra, aut Aurum inter Metalla. Subjungenda est etiam partitio altari ι-na generalis circa animam hhmanam , antequam de speciebus fusius loquamur. Et enim ., quae de speciebus postea dicemus, u-