장음표시 사용
231쪽
vel supra rationem formalem signis Catam per si ibstantivum. Cuius dissi cultatis resblutio utilis erit futuris Theologis pro materia de Trinitate& incarnatione. De qua re tres regulae solent a Modernis constitui Prima est, mmennumeraseprimitivas'eciei additum terminosubstantiali appellat unitatem aut pluralitatem ratione uer-
ma substantialis δευianimi ,sed si addam r
adiecimo , non numerat formas sed νυλ
a. V. g. ii , tres homines, nomen illud numerale numerat treS naturaS
humanas , si autem dicas tria qualia non numerat qualitates sed supposita. HatC secunda pars verior mihi est& magis distincta quam prior. Cum enim dico, Petrino vnuinciens propositio est. Non propter unitatem scientiae: quia potin habere plures scientias, sed propter unitatem suppositi substantialis, siue habeat Vnam
siue plures scientias. Si autem nomen numerale coniunctum cum adiecti-uo numeraret duntaxat formam significatam , haec esset vera, nutu eu
232쪽
rM.LCap. VII. de Apprigatione. roscientes, si triplicem scientiam ha- heret. Similiter haec esset vera, si unica albedo inesset tribus hominibus, sti hominessunt tres albi, ergo nomen nu- merale tantu numerat supposita dum coniungitur adleel tuo. Est itaque regula quantum ad secundam partem Certissima. 'Ex qua sequitur quod cum in symbolo dicitur, non tres omnipotentes,
et in omnipotens, non tres aternised uinemine nomen, omnipotens, &, aetern .
non adiective sed substanti hic accipiuntur a Theologis. Sed de priore parte regulae non est tanta in fallibili taS. Nam cudico, Petruso Paulussimi duo homines, proculduhio non solum dualitatem constituo in humana natura, s quam regula appellat formam substantialε significatam per stib stata-tiuum)sed etia& potissime assero dua litatem instippositis. Non igitur taleno me numerale numerat praecise formam substantialem significatam per substantilium. Et confirmatur. Nam
si Pater Filius Spiritus sanctus N i asi
233쪽
assumerent eandem singularem n
possibile esse dicunt tunc haeC propositio esset vera; Patres Filimc Spiritus sanctussiunt tres homines. batur,q uias essent unus homo, essent Vnum ruinpositum humani naturae, quod falsiim est: quia rursus si essent unusiappositum, vel illud esset Pater, vel Fi-llius, vel Spiritus sanctus suppono
enim Φ in illo Casu immediate neret lunio ad proprietates persbnales diuinas, sicut modo facta est immediate ad filiu in proprietate per nati.Vnde non poterat designari hic Deus tanquam immediatum subsistens in humana natura. Similiter si verbum Diuinti assii meret duas naturas huma-lnas scutasti mpsit unam, sequeretur, i quod esset duo homines, ac proinde duo stipposita humanae naturae. Et enim homo importat subsistentem in humanitate. Sed de hac re in materia l de incarnatione latius disputatTheo- logi. N inc autem breuiter dicam meam sentch-
234쪽
HLICap.6Lde Appemtione. I Isententiam. Existimo enim primam illam partem reguta iuxta se irietiam D. Thoma multo aliter esse cXplicandam.Quam ego sic costi tiro. Nomen numerale primitiuae speciei adiuncta substantius significanti substantiam in concreto numerat non solum sup- .posita,sed etiam formam vel naturam significatam, V. g. Petrus es Paulussunt duo homines, non solum propter dualitatem humanς natur , ted etiam propter dualitatem supposi orum. Similiter in hac propositione: Pater Filimes Spiritus sunmu sunt tres istilum multiplicatur natura Deitatis , sed etiam multiplicantur supposita. Sed falsa est, illa propter multiplicationem Deitatis. Caeterum in illo casu,si tres personae assumerent eandem humanitatem, satis probabiliter dicitur, quod essent tres homines: quia tunc ille terminus , homo , licet non mutaret significationem, ut supradiximus,nihilominus quantum ad proprietates logicales , haberet se, ut se habet termini significantes accidens
235쪽
T L cap. VII de Appellatione. 1' 'Deum esse trinum&vnn m. Trinum quidem propter Trinitatem per na.
rum, Vnum autem propter unitatem
Deitatis subsistentis. Nullatenu S tamen dicemus , Deam esse triplicem: quia triplicitas dicit multiplicitat Cm, quae simplicitati diu in repugnat. Cuius disterentiae nulla melior ratio a sit gnabitur , quam usus loquendi sandioru in Patrum lcThcol ogor hi m , J tii Cognita rerum natura, ita loci uisunt de tanto mysterio Vide quae diximus super primam partem q/ι i. 36. artis. q. dubio I. Aliae duae regulae quae a Modcrnis distinguutur clariores sunt. Est enim secunda Regula: TVomen numerale addatum adiectivo n meras 'possa. in regulam nos extendimus otia ad substantiua Connotativa significantia formaliter accidens r ut, artifex, δε- Quorum exempla supra sunt posita. Tertia regula. Nomen numerale denominati m si adiiciatursubstantiaosue absoluto sueco otativo, appellat numerum duntaxasupra concretumsub stantivi.
236쪽
1 o Liber secundus, Et ponunt exemplum in hac, Deus est in or unicus. V bi intelligimus unum concretum subsistens , pro quo immediate ille terminus, Deita, supponit non determinas per nas. Item Concedimus , Deus est irinus, quia est tria stipposita personalia. Sed piacto hoc
sucundum exemplum destruit regulam. Nam adiectivum, est numerale derivativae speciei,& coniun- gitur cum substantivo; Deus;& tamen non appellat numerum supra concretum sui substanti ui : sed potius numerat supposita personalia, non autem immediatu suppositum,prout
significatur illo termino,Deus. Quamobrem multo melius nos diximus, haec documenta iuxta Communem
modum loquendi Ecclesiae Catholicae regulanda esse. Haec de proprietatibus logicalibus dixisse sufficiat. l
237쪽
lat,ut ad potissimum Di lecticae finem sensim accedamus. Hoc enim pro- Dialecticae est, omnibus aliis scientiis modum sciendi tradere. Neque tamen nunc de perfecto sciendi modo tractationem instituimus: de hoc enim in postremo libro nostr rum institutionum agendum est.Hic autem hoc tertio libro non eo rigore
loci uendi de modo perfecte sciendi,
238쪽
ro1 Liber tertius, sed de via necessaria ad illum dissere- mus.Nimirum de modo faciendi per spicuum, quod mente obscurum est . Hic modus faciendi dissinitur sic. Orario alicuius ignoti manifestativa dicitur mo-.
Diffinitis Pro intelligentia propositae dimiai
modiscisnes. tionis bc diuisionis nota primo , orationem in dissinitioiae modis edito cogeneris collocari, quatenus indifferentcr sic habet ad orationem perfe- . ctam dc imperfectam. Neque euim omnis modus sciendi est oratio per-
Reha. Sed quidam modus sciendi est
imperfecta oratio, quidam VCroperfecta.
Sed est obieetio in contrari v. Nam supra libro secundo, oratio per se primo diuisa fuit in oratione perfectam& imperseel am, ergo non potest iterum diuidi per se primo ii, orationem, quae sit modus sciendi ,& orationem quaerio sit modus sciendi. Confirmatur, quia modus sciendi est per se ora- . . tio,sicut homo est animal ,ergo omnis modus
239쪽
L Cap. I. de Modo sciendi. ao3 modus sciendi est oratio perfecta, vel
omnis modus sciendi est oratio imperfecta. Alias oratio in communi immediate diuideretur duabus diuisionibus tanquam genus in species vel disserentiaS. Hoc argum emtum solet aliquos nimium urgere: sed pro fido non habet tantum difficultati quantu in fronte promittit. Primo quidem,quia huius. modi diuisiones non sunt tam exactae generis in species constitutas per differentias propriaS contrahC CS genus,s1cut in praedicamento substantiar Ient fieri diuisiones. Cum enim oratio diuiditur in orationem persectam& orationem impersectam, illae disserentiae perfecti & impersecti ab efleactu accipiuntur. Quoniam perfecta perfectum sensum generat in animo auditoris , imperis ia vero imperfectum. Non enim perfectio illa dcim perfectio formaliter constituit speciε orationis: sed importat proprietatem quanda,quae orationi accidit. Omnis enim oratio perfectedcvni uoce habet
240쪽
orationis dissinitione, quae nihil aliud
requirit ad perfectam essentiam orationis,quam ut habeat partes per se significativas iuxta significationem totius: omnis itaque oratio perfecte oratio est. Cum aute dicitur quaedami secta,ex eo talis dicitur: quia n onperfectum sensum generat in animo
auditoriS. Quamobrem non est inco ueniens ut iterum diuidatur oratio in modum sciendi & in orationem, quae non est modus sciendi, nam alterum membrum diuisionis non est per se species
orationis,scilicet, non modus sciendi, cum sit illa differentia mera negatio. Sed intentio Dialectici diuidetis orationem in modum sciendi & in orationem, quae non est modus sciendi, est ex omnibus orationi b. eligere eaS, quae insignem utilitatem praestant ad scientiae acquisitionem. Deinde etiam in diuisionibus,quae fiunt in praedicamento Qbstantiae, aliquid simile accidit propter humanae- cognitionis imperfectionem. Nam primo diui-