R.P.Fr. Dominici Bannes Mondragonensis, ... Institutiones minoris dialecticae, quas Summulas vocant

321쪽

enim non potest serri in-mali, quia

inclinatio rationa,

non potest alieni tot boro visi v ro vel sub speciqK9.q cultato, At quando est expressi csytradictio in

obiecto, sub nulla rati0pς'eri occul-xari potest: destruitur myra primu

est. Quamobreni M'hpyi: paturaeas scriberetur error illa sim tuo lumen

quia maxime ad exercjtiqn inmadria Dialecticae disciplinae aςEὀstiuo- datum est. Est itaque strimum pt 1-

322쪽

a 8 Liber tertius,

pium naturali lumine cognitum: ita ut nulla ratione probari posti t. Nam si illud principium quis probarc intenderit,necesse erat , ut per bonam Consequentiam id ossiceret. Illa vero consequ en tia nisi praesuppona e pri ncipi uillud esse verum,inutilis omnino Crit. Etenim quan uis aliquis cocesserit antecedens &consequentiam, negaret Consequens. Nam diceret, in bona Consequentia polie antecedens dari Verum,&Consequens falsum. Igitur in omni argumentatione semper prς 'supponitur, in omni bona Consequeri- 'tia non posse anteCedens esse Verum,&consequens falsum. Aconde nul-Ia argumentatione hoc principium probari poterit Ratio vero explicati- ua huius principii ex cognitione te minorum habetur. Nam si propositio antecedens est simpliciter vera, eius veritas consistit in adaequatione intelligentiae ad rem sicut es , ergo nihil in ea falsi contineri potest . ac proinde nec poterit falsitatem parere. Si igitur consequentia est bona&antC-

dens

323쪽

T 7.IL Cap. IV.de Locis. 27'Cedens verum, necesse est 6c cons quens esse Verum. Implicat enim contradictionem falsum in vero contineri. Sed vides ' ρ in hac nostra ratione eXplicativa, et- . Iam nos uti consequentia bona ex vero principio, & inde conamur eX-

plicare illius primi principii verit

temo

Prςsupponimus enim in bona consequentia si antecedens est: verum,&Consequens verum esse debere. Fru- 'straque iam laborabimus contrariC-gantem illud principium,sicut neque . disputandum est contra negantem,su'dlibet in urinonest Ex dictis sequitargumentantis fiamma victoriam esse trahere respondentem ex concessis per bonam consequentiam ad Conclusionem in qua contradictionis implicatio est. Iam vero ex illo principio Dialectico indemonstrabili aliae ConclusiΟ- nes euidenter deducuntur & regulae, quae ad illud principium reducuntur. Moderni regulas decem proponunt- κω.

324쪽

18o Liber tertia , .

ad disserendum necessirias. Prima fit

vero semper verum infertur: alias daretur in bona Consequentia ante, cedens Verum,Hc consequens falsum Jecunda regula, Fessum non nisi ex fab

sequitur. Istae duae regulae simitam proximae illi principio , ut probatione

non egeant. Tertia regu .lia bona consequentia si antecedens est necessa rium, consequens debet esse necessarium, nec suffcit esse verum. Proba.tur, quoniam alias posset dari antec dens verum, α consequens falsum. Nam si antecedens es: necessarium, semper est: vexum ; si vero consequena non est necessarium, poterit aliquam do esse falsum, ac proinde tunc dabi stur antecedens verum , ω cor et u falsum. regu . In bona ima

quentia si antecedens est: possibiliri Consequens non potestissem suadialo. Probatur, quia cus uel sunmili ebile semper erit falsum,m2 Tuq am cedons sit possibile, potestaliqua Messe verum, ergo tunc dabitur 1 ob. ceden4 vorum, k consequμα uiua suinta

325쪽

IV Locu. 38l consequentia si consequen est contingens, ante Cis densatormineta necessarium. Haec intesti quia is ruboedens necessarium semper Est verum iconsequens autem

continomi pinerit esse falsum, ergo in bonia qsequentia poterit dari an

non potest esse ossibile; alvosatur, nam continsons diciliabs alia id indifferens est ad vinulis vel nitati : igitur contingens poturi o verum , dct un c con seq uestilium; cum si impossibile. Septi minreti, Quidquid sequitur ad consectans: bonae consequentiae, sequi- tim eius abiecedens, v. g. baec est bona consequentia. Petrus distulat, mi id fuit; fit ursus haec est bona; '-- θρα tu , ergo mouet linguam.Igito Vimo antecedete ad ultimum Consequens, bona erit consequ entia. inc regula demonstratur deducendo ad impossi bile. Nam detur opposipum quod B. bene sequatur ex A. M

326쪽

181 Liber tertius, cx B. sequatur C. & nihilominus C. non sequatur ex A. tunC si argumentor C. non sequitur ex A. tergo A. poterit esse verum & C. falsum si quidein mala consequentia possibile est dari antecedens verum, & consequens falsum. Tunc vltra sic prosequor A. est verum, ergo B. est verum quod Concedebatur bene sequi ex A. deinceps B. est verum, ergo C. erit verum quod concedebatur sequi ex B. Ac tandem habeo intentum C. esse veru & falsum. Oct a reguti. Quidquid

repugnat consequenti bonae consequentiae repugnat antecedenti. Probatur, nam alias si non repugnat antecedenti, poterit esse verum cum illo,repugnat autem Consequenti, C go tunc ConsEquens erit falsum antecedente existgnte vero. Haec regula sub

aliis verbis potest constitui. sit botia Consequetia ex opposito Consequentis sequitur oppositum anteEederitis: quae eadem ratione dem strat,quo - niam alias in bona consequetitiadaretur antecedens veru,dc eonsequens falsum.

327쪽

Tract. II. Cap. IV. de Locis. 283

falsum. Quod sic ostendo. Nam si oppositum consequentis non infert oppositum antecedentis , ergo poterit stare in veritate cum antecedete. Sed tunc consequens erit fassum,existente sito contradictorio Vero, ergo,&C.

Nona regula. Ex impossibili sequitur quodlibet, videlicet verum, falsum, necessarium,impossibile,contingenS. Decima regula. Necessarium sequitur ex quolibet,scilicet, ex impossibili, ex necessario, ex contingenti, ex sal , CX vero. Istae d a reguti simili explicandae sunt. Possiant enim duplici tet intelligi , praesupposita bonitate Consequentiae, uno modo permisit ue.' Nimirum quod ex impossibili possit sequi omnis disserentia enim-ciationis non tamen quod quaelibet enuticiatio .necessario consequatur ex impossibili. Et similiter intelli gareia decima regula. Non ut quodlibet ' sebellarium sequatur ex qualibet gisse entia enunciationis cuiusli

bet iled quia p0ssibile est ex quali

bet; disseretitia enunciationis sequi

necessa-

328쪽

i tertis , neccssarium. Atqui haec intelligentiabarum regularum planissima est exem pliS. v. g. bene sequitiar omnis rasumentritionalis omnis lapis ιβ -,ergo omnis lapis est rationalis: ecce ubi ex impossi bili sequitur impossibile.Itern haec est bona conseque uia,Omne vivens es an- a, omnis arbor eu viuens, ςrgo omnis Gr-bor eu planta Ecce necessariuiri sequitur ex impossibili. Item bene sequia .

tur, om e ens necessario currit, Retrin essens, ergo Petrin currit. Ecce ubi contingens sequitur ex impossibili. Et multa alia pxempla poterit prVceptor discipulis proponere ad intelligetiam Vtriusque regulae. Altera intelligentia

ut eo ipso quo antecedens est impossibile,statim quaelibet enunciatio bene sequatur ex illo , ut si dic s Perem essequus ergo lapis in leo, ergo equus est hinnibilis, ergo 'rem currit. Et simit ter propositio necessaria quaelibor ex quolibet antecedeti bene inferri. Ratio sic opinantium est,quia putant omnem bonitate consequentiae in i, Oc

329쪽

ipsa dati antecedens veru dc consequens falsam. Et omnem malitiam Consequentiae in hoc amni consisteres in illa possit dare antecedens verum& consequens falsum. Sic igitur probant duas praedictas regulas. Si animcedens est impossibile,no poterit dari

antecedens verum lc conloquens fausim. Rursus si consequens est neces sarium, non poterit dari conseque salsum di antecedens verum. Nihilominus haec sententia ab aliis merito non probatur, quorum ratio melior videtur. Quia bonitas consequentiae non consistit in pura negatione : sed in aliqua connexione inter significatum consequentis 3c antec dentis , ita ut intellectus conuincatur ex antecedente conceo, etiam alias impos bili , concedere consequenS.

Ah vero in hoc discursu quiu stipis. Ugo homo est quiu , nulla intelleAuire*aesentatur connexio, ut etiamsi a recedens concesserit, teneatur ill Eonsequens concedere. Deinde

330쪽

186 ber tertius, consequentiae malitia non solum o stendit vivando in propriis terminis datur antecedens verum & Consequens falsum : sed etiam declaratur quando in alia consoquentia similis

formae datur antecedenS ver u dc Consequens falsum. Assignabo itaq; hanc

consequentiam similis formae. Equineis animal ergo homo HI aqvita. ubi ante-dens est verum& consequens falsum, ergo altera Consequentia mala erat. Probo autem esse si mi litudinem formae inter illas consequentiaS. Non Chim impedit similitudinem formae si

antecedens unius sit in materia remota dc alterius in materia naturali. dummodo seruetur eade qualitas & quantitas in enunciationibus, eademquClogicalis proprietas. Neq; tamen destruitur aliquis formalis moduS argumentandi in Dialectica designatus, qui etiam debet seruari in similitudine formae. Igitur illat duae conssequentiae sunt similis formae. Nisi forte velis dicere locum argumentandi legitimum esse ab antecedenti impossibili ' quem