R.P.Fr. Dominici Bannes Mondragonensis, ... Institutiones minoris dialecticae, quas Summulas vocant

471쪽

qua modus xnioneni ' edicati cum Habiecto taliter m pat Iacat, ut requirat ad sui veritatena praedis, uni cu subiecto secundu riusque formalem significatione simul coniungi secundum exigetiam significationis modi,

V.nsi dicas, Possibilist Atanis

Necessaris album est um; Contingenter. algum est nigrum. In his enim enunciationibus modus apsicat suam significationem formalem ad modificandam unionem prydicati cum sibiectis secundum suas sirmalita-

' Hinc colliges rations quare quaedam mbdalis dicitur diuisa dc quaedaalia composita Divisa quide dicitur,

quia ad diiudicandam veritatem vel falsitatemetus,necesse est seorsiim re-sbluere subiectum usq; ad singularia ab luta. & postea examinatur ve itas aut falsitas iuxta exigentiam modi modificantis unionem prςdicati cum subiecto. Hoc autem expedite facies considerans enunciationem de a- esse, an in illa unio praedicati cum

D d , subiecto

472쪽

io - Liber quartus,

subiecto sit possibilis ii vel necessaria, vel contingens vel 4mpossit,ilis.

Proposita o autem de inesse ea et

quae remanet dempto modo. sed imridus inmodali d uirino potestauferre immediate: sed pri us,ut di im iis, QM

la Miiudicamus, m cum illius prioris antec atra idus H

biliter est nisum , oste Iggis' stibi stum albe sinis, &, hocst umes album,ergo album pusibiliter es Inqua resolutione in maiori proposia

tione

473쪽

iam poterui auferrei dum possibiliter & manebst enunciatio de inesse, hoc est, nigrum, in qua Constat unionem praedicati cu subiecto esse possi- bilem. Altera vero propositio; P ikbter album in m rum, quia moduS antecedens subiectum modificat unionem praedicati cum subie sto secun- . dum suas formalit tes , est impossi bilis,sicut sua de inesse estum possibilis,album est nigrumwnde eius Contradictoria est necessaria, impo Hur

album effagrum.

Instar huiusMctrinae poteris exemicere rationem modalis compositς vel diuita in aliis modis.V.ncurrens necessario,in an nes, modalis diuisa est & ve.'ra: haec autem; Necessario animal est cui

composita 'modalis est &falsa Item. Creansnecessario in vera est: haec autem falsa ; Necessario creans ea Delu.Similiter C est vera, Contingen-ur creans eis Dein haec fabri, contingenter ea Deus. rum diste-rςntia non aliunde sumitur, quam ex

474쪽

422 distinistionei mod is coimpit ullae vel diuisae.

vero falsa sunt. Ait essimuli ς- positione deris

remscribenti Neque,emiden ii nimcant haec diuisi proiiuulati sedentempossis cessambula ister os libentem berepossit, esse; uix in sedentem ambulare , non scribe u sis berepossibile esse , Nam illud spos e&hperinde valet, ac si quis facultatem habeat, quod possit non scribendo. scribere:prius autem illud, quod non iunctim effertur , quasi facultatem scriben-

475쪽

a MI II. de Zmisione. scribendis imitam xlui non scribit, habeat. Diuisione vero Captiones fiunt, ulmossim quinque sint duo dc tria, Malim patialsintana paria,& maius sieest tantam re amplius

desuntmoderni Theologi irridentes dimitistionem utiquam de sensu diti &composito praesertim in mate- ria dolibor arbitrio, per quod homo iacestatemhabethciam cum sedet,adambillanduini: &sevcnalibere sedet, qua reuiuimp Hibile die habere facul Nequoeni libenticiis facii as adsimul fa-mqndum hortauo-dMutrumlibet, de dimidatione ad unum, mane nihil nasinus facultas dc potes a Malierum, sicut manet potestas

redi a iore determinatione. In

hocmiim no Componimus actum cuaehu, sed facultate ad alteru actum,ecdum alteru exercet. Sed de hoc alias. Observet tamen Dialecticus non

476쪽

ςsse certam regulam sensius compositi,quando,mossis, accipitur nominaliter,sicut in ista esst sensus compositus,

Album esse nigrum is possibile , quae est

impossibilis, quia, facit sensum com- politum. Sed tamen in liac,sidentes, possibile esse ambutire, voluit Aristo Hesfieri sensum diuisum, Ut patςc CX VCrbis eius Citatis, Rursus nec est certa regula modalis diuisae, quod modus accipiatur ad uerbialiter; nam haec est,modalis Compositia i Possibiliter assuestimgrum , etiam si adverbialiter modus accipiatur. Certior autem regulae' moaalis diuisae, quando modus intςr , ponitur inter subiecstum N pr*dica, tum enunciati nis vel enuciati, qu041 per verbum infinitiuum prosertu Ficgistae sit ni modales biliter est nigrum. &i Ebum , nigrum. At vero ad uerbi liter sumptus cpi bcλtugi hitio enunciationis, s nex simodali somposita ut haec

477쪽

T II.II. Bias M. i, i enunciationis r pectua extre-nal,quod in diqui, siue enunciatum infinitivi modi, seseper est modalis composita: Verbi gratia. Album esseni-

veritas vel falsi- -ta vero nulla

r ii id rei et ablato modo; & in

Vnio praedicati cum conditionem impor- Llim'per naridum, videlicet,q uod sit, occessaria unio, vel possibilis, vel im: possibilis,vel contingens: dc secudum hoc iudicabis veritas vel falsitas m

478쪽

Liber quariu datis,u g. necessario homo inammat, vera&necesIaria motalis est: quia eius de inesse siue pretiacens, homo in animal, eontinet unionem necessariam pra dicati cum subiecto. Omnes autem modales compositae de modo nominati,ut cognosCantur, an verae vel falsis sint, reducendae sunt ad modales, ubi modus est adverbium postpum in principio totius propositionis. V. g. si velis examina re veri tatem huius ueminem mn Mimia, spusiotae,faciligocio comperies, si dictum illud Me infinitivo couertas in enunciatio mex eis de extremis & praeponas aduexibium modale,v. g. Possibiliter homρη δέ tas. Et sic de aliis omnibus m e

Iibus compositis,in Dibus mod in nomen, agendum est vitatem vel falsitatem e minata DEt hac via euadqs pqlle ruminum varietatem, Mae ἡ cumnibus in qΡbyν constituens Nihilomui aqui tu i in iussis rotulis ingemum μέ WTaol, Π,

479쪽

Tra I.IL Cap IL de C misione. notet cum Petro Hispano sexdecim I formas varias modalium compositarum: quas quidem ita diuidunt. Nam unusquisque ex his quatuor modis, possibile, im sibile, Contingens, Necesse, seu Necessarium, quatuor constituit modales propositiones distinctae formae: ac Uinde quater quatuoressicient sexdecim d stinctas formas. . Prima forma est in qua neque dictum neque modus negatur. Vt, Periri dissutare est possibile,petrum dissuta e res necesse. ιιιdecunda forma est, in qua dictum lationem habet & non modus. Vt, non distulare estpossibile forma, ubi dictum negatio- 'includit, sed modus nega--RUFI 'iniun aesulare nonesipossibile. ct dista' rina, in qua tam dictum. negationem habent, vin dissisare non in post ita que has quatuor se mas habere, Ut prima quid stili sthontradictoria tertiae &s - civit, tia secundae dc subalternata

quarta .

480쪽

quartae. Et eadem erit proportio si po-:nas exemplum in rei quis modis.Hoq. ta me obseruato, q uod contingens nόn 'debet accipi specialiter sed dumtaXat pro Possibiis: ac proinde eius annumeratio superflua est. Si autem contin 'gens specialiter accipiatur, non sunt. ιiactenus praefixae regulae, quomodo sse habeat respectu alioru modorum, γ

lvel respeetu ipsiusmet cum multiplici

Varietate negationis positae in dicto vel in modo. Quam tame diligentiam . nos adhibuimus & ad regularitatem praedictum modum contiπων reum Cauimus, ut statim apparebit. Prius tramen c6 templare communemram ex quater tribus formis a nobis clarius condi. stinctam.

. Figura