R.P.Fr. Dominici Bannes Mondragonensis, ... Institutiones minoris dialecticae, quas Summulas vocant

641쪽

cap. VIII de Regulis cognscendi. 18'Quae conditio secum affert rationem ex visceribus syllogismi desumptam. Nam si ex puris particularibus nihil sequitur, quia non sit debita conexio

medii cum extremitatibus multo minus poterit Concludi extremitatum

identitas, vel separatio, si medium in praemissis non Complectitur ea omnia iupposita, pro quibus iuxta exigentiam copulae supponit, vel de quibus verificatur. Et Cofirmatur, Quoniam alias non posset syllogismus aliqua via reduci ad principia illa notissima in quibus sundatur ars syllogistica,scilicet ad Dici de omni,velDici de nullo. Etenim in via reductionis fieret argumentatio a non distributo ad distributum; siquide medium inquatuor priirus modis syllogizandi perfectis semper distribuitur. 6't dum vero est circa hanc c5-

modium in utraque prς-ntissa distribuatur: ut patet in Dari, re altera praemissa

642쪽

sso Liber quintin,

defectum h c consequentia mala est: Omne animessit in arca Hoe, Petrusea anima ergo Petrumuit in arca P se. Quia in maiori mediti distribuitur incomplete non pro singulis suppositis animalis,quae sunt,uci merui, sed pro generibus singulorum, ut aiunt, videlicet,pro singulis speciebus animalis.Si autem velis medium in maiori Complete distribui pro singulis indiuiduis

generum & specierit, bona erit consequentia & syllogistica.. Deinde etia aduerte, quod quando medium est: compleXu Cuius Una pars coplete distribuitur in una pra missa & altera pars non distribuitur in eadem, sussiciet si complete distribuatur in altera, verbi gratia Hic syllogismus est in Barbara: cuiuslibet hominis equus currit, omne hinnibile est hominis quilibet equus, ergo omne his Miscyrit. Vbi vides medium esse Complexum, hominis acceptum pluribus aC-ceptionib. cuius singulae partes seo sum distributae sunt. Si autem Complexum illud ex recto dc obliquo si1-

meretur

643쪽

meretur unica acceptione, sussicie ter distribueretur mediu unica distributione determinabilis recti: verbi

gratia in hoc syllogismo: milibellum

hominis currit,amne hinnitio es equus hominis,no opus est in minori distribu re obliquu hominis,sieds altam poteris inferrete omne hinnibile currit. Tunc enim ut in superioribus dictum est, rectus& obliquus reputatur, Vt Vnus terminus Compositus ex substantivo& adiectivo. Vt si diceres: omnis homo adgus currit, Petrus es homo albus, ergo P trus currit , ubi no opus est distribuere immediate adiectivum, albus. De quare satis diximus lib. q. circa legitimam constitutionem contradictoriarum. Notant tertio moderni, Q, quando medium est aliquod copulatum, Cuius una pars distribuitur in una praemissa, dc altera pars distribuitur in altera praemisia,tunc Cauendum est, ne

illa pars,quae distribuebatur in priore

praemissa, maneat cola se in altera prc-

missa respectu distributionis alterius partis. Sed profecto haec cautela in

644쪽

19α Liber quintus, propositionibus de us1tato modo loquendi superfl ua est.Non enim poterit talis defectus inueniri, verbi gratia in hoc syllogismo, omnis homo sequm sunt animalia , homo es omnis equin sunt

alba,ergo albasunt animalia,optime Concluditur in Dama L Similiter in Barba rasi in minori dicas: omnia alga sunt homo es omnis equus , ergo omnia alba sunt animalia: bonias syllogismus est, non

obstante quod prior pars complexi in

minori supponat cofuse respectu minoris eXtremitatis: quia illa confusio non est respectu alterius partis complexi. Si autem licitum sit in minori permutare partes copulati, In hac forma, omnia algasent omnis equus es homo T sieesset defectus intrinsecus reddens inhabiles praemissas. Et instaretur Consequentiae in simili forma, verbi gratiae omnis homo es album sanima omnia risibilia sunt omne a m or homo , ergo omnia risibilia sunt animal, antecedenserit Verum & consequens falsiim in casu,in quo sint tantum duo homines

645쪽

&vterque albus. Iam matbr qomnis homo or album est animal, D. ricta resolutione per singulares terna distributi, quamlibet singularem in- hicnies veram. Nam in singulis manet album determinate, & poteris ostendere idem suppositum hominis iam singularigatum, similiter&minorve raest, nam singularigato subiecto poteris rursus singularigare parte distri butam copulati , scilicet, omne album,& inuenies omnes singulares veras. Nam tunc manebit determinate homo offendes alterum hominem

distinctum a supposito albi iam singulari Zato. Consequens autem satis falsum apparet. Et in eodem casu instabitur paralogismus costitutus secundum apparentia in Celarent, verbi gra- a omnu homo es album non sunt animalia, omnia risibilia sunt omne album orbo mo, ergo omnia risibilia non sunt animalis, ubi vides coclusioneninperte falsam, . praemissas autem probabis veras , si

s inductionis partes copu

procellucis iuxta regula

singularizando singulas

646쪽

etio, pq di tributa in maiori ma- meo bat coruse in ordine ad alteram par- butem distributam in minori.Quodsi in m in minori non fieret talis permutatio bui partium : sed diceres ; omnia rista It

ba sunt homo somne assum, esset legiti- s 45

mus syllogismus.Et in casu posito mi- . tis nor esset talia, ut Comperies ministerio inductionis aut deicensiss. iu imia conditio etiam est intrinseca ad debitam dispositionem praemissarum,videlicet,quod medium non am plcipiatur magis ample ubi non distri- dbuitur , quam ubi distribuitur, verbi is graalai: omnealbum es equus , omnis homo

possibiliter es albus, ergo homopossibiliter es equus. Paralogisimus est: quia mς- sdium, ubi non distribuitur, tenetur , magis ample. Et ratio huius conditio- inis est, quoniam alias medium sua di, stributione non attingit adstipposita pro quibus accipis in minori,& perinde est,ac si non disti ibueretur. Et aduerte hanc conditionem extendi ad

647쪽

Cap. VInde Regulucognse . I9sIninorem restrictione, vel minorem Appellationem,uel formalitatem,ubi medium no distribuitur, si ubi distribuitur.Semper enim Cauendii est, ne mediu,ubi no distribuis,euadat distributionem,q habet in altera praemissa. Tunc enim frustra est distributio Ono attingit unione alteriuS extremitatis cu medio. Et haec aduertentia et est

necessaria ad selueda sephismata,quet flut in materia de mysterio Trinitatis.

- etiam intrinseca est, ut medium non teneatur, magiS ample aut minus restricte,aut minus fori maliterin praemissa assirmativa,quam in negativa, verbi gratia, omne assum

possibilueres nigru, nusim homo est niger,

ergon tu homo es albus, vel nustin homo possibiliter inal , ubi antecedens est verum lc consequens falsum in casia, in quo omnes homines sint albi, vel non sint homines in mundo. Ratio huius conditionis eadem fere est,quq illius regulae rex puris negatiuis nihil sequie, etenim conclusio debetsequi ex connexione medii falle cum altera Pp a CXir

648쪽

196 ' quintin,

extremitate, ut inde inferatur coctu, sonegativa, in qua UtraquCCXtremnias ab altera separatur,iupterea quod

altera fuit separata a medio, quod cualtera affirmatione Coniungebatur.Si autem extremitas quae coniungeb tur cum medio in assirmativa, conne-etebatur cum illo secundum eius ma torem ampliationem, non inde colligitur, quod ea extremitas negetur de altera extremitate, de qua medium negabatur cum maiore restrictione,

ut patet in exemplo posito. Sed quia potest aliquis obiicere in illo exemplo alium defectu committi quia medium,ubi non diffribuitur,

tenetur magis ample,quam ubi distribuitur: &propterea clari antecedens verum & conseques salsum.Respondetur, utrumq; desectu illic concurrere. Nihilominus afferamus aliud exemplum,ubi selus defectus quintae conditionis nocet, verbi gratia in B cardo,creans non es omne creanspos Elier est Dem sint inhabile Uraemi csae,nam conclusio erit impossibilis, siue ina

649쪽

Cap. VIII de Regulis cognoscendi 'Iue inferas, ergo Deus non in Deus, siue in feras rgo Dem possibiliternon est Dein, Maior autem nuc est vera,quia Deus modo non creat, ergo vera est illa negat tua de subiecto non supponente, creans non es Deus. Minor aute illa uniuersalis vera est, nam creans supponio pro possibili creante, quod non solum possibiliter, sed etiam necessario est Deus. Hactenus de generalibus conditionibus dicta sufficiant, in quibus poteris omnes defectus intrinsecos intueri ne decipiaris sephisticis par logismis.Simul etiam intelliges illarequisita, quae initio huius capitis quasi in epilogo summarie ut memoriae Commendarentur,proposita sunt.Nihil enim aliud egimus, quam ea requisita examinare dc

eorum rationem reddere.

650쪽

Liber quint. ,

C A P. . I X. In quo notantur desiecyus extrinstet, ,

qui olent contingere circa conclu

sionem 3 Et dei Logismo

2 expositorio. REliquum est eos etiam desectus

commemorare qui non contingunt circa connexionem medii cum

extremitatibus in praemissis. Sed quia non infertur legitima Conclusio ex praemissis bene dispositis , sed altera sephistice quasi adulterina substituuetur. Et isti defectus merito appellatur extrinseci,quia non habent originem in primissis sed ex ignorantia aut m litia sophistice concludentiS Sunt autem huiusmodi defectus plures, quam requisita in praemissis Nam deficere pluribus modis Comtingit quam regulae cOformari. Qia

Circa no opus erit Commemorare deiectus illos,qui inaliis locis argum n-tandi solent contingere. Sed eortam duntaxat mentionem faciemus qui

proprii