R.P.Fr. Dominici Bannes Mondragonensis, ... Institutiones minoris dialecticae, quas Summulas vocant

651쪽

proprii sunt in materia syllogismorin Primus est si aliqua praemissarum existente negatiua,conclusio sit assirmativa. Secundus est, si existente utraque praemissa affirmativa, conclusio sit negativa. Tertius si medium intret conclusionem, hoc enim est contra

artem syllogiZandi, quae fundatur in iisqnotissimo principio. aecunque eadem uni tertio, sunt eadem in-ε se. Unde superflue inculcatur nam sim in conclusiόne,quod iam situri taus impleuit in praemissis. Hic χ- eis defectus non destruit veritatem .susionis,sed escit inutilem repe- verum est tamen aliquos curiosis Dialecticos afferre instantiam contra ἡus disparatus.Cόistendunt enim per Menm destriis neque variari simili-

tu sinem rust syllogistica n pin Vetat mediu intra-iaeo usitaem Vnde quia ilire non

fit ivtur medium His est, sed

652쪽

6oo Liserve aliquid superfluum, pari ratione spoteris adiicere loco illius alium ter. lminum extraneum, eX quo redditur italia conclusio. Sunt alii desectus speciales sin- igularum figuraria iuxta proprias com ditiones unius cuiusuiS figurae. OuO- , rum commemoratio nihil utilitatisti . bi affert. Nam omnes illae facile reductitur ad defectus eorum quae requisita sunt, quae supra retulimus, vel ad communes defeehus aliarum consequentiarum. v. g. quia medium non

distribuitur complete, vel quia fit a gummiio a non distributo ad distributum,vel ab amplo ad non amplum,

aut vice versano iuxta regulas de ampliatione supra positas Vel quia Variatur appellatio , vel quia fit discursus a suppolitione personali ad simpli-

Cem aut vi Ce versa, vel a sensu diuisis ad compositum, vel denique erit mala consequentia propter aliquem defectum, cui poteris occurrere doCumentis. dc regulis in aliis materiis a nobis datis, Neque timeas sophisticas fali

653쪽

cap. IV. de Defectibin extrinsecis. 6o i fallacias si frequenter in requisitis adlegitimum syllogismum meditatus re

Tandem in hoc capite nono ad usidflυ- complementum doctrinae de arte syl- Σωρ. logizandi, etiam de syllogismo expo- sitoriin.

sitorio aliqua aduertere necesse est.

In primis quid sit syllogismus exposi

torius dicamus: dc quam ob causam non sit eius facta metio in distinctio, ne figurarum & modorum Syllogismus expossori- esis os tu habens medium singutire. Vt, Petrus currit, or Petrus es Gimia, ergo animal currit. Hic homo essisseanus , se hic homo est magister, ergo magisteres HisanwDici ar autem expositorius syllogisnus, ut ait D. Nom. e ficuo 7. quia est quaedam sensibilis resolutio eorum,quae in communi di-Cuntur. Nam omnis syllogi sinus de medio communi innititur dissinitionilpropositionis uniuersalis: si quidem omnis ille syllogismus regulatur mediate vel immediate per illud principium Dici de omni vel, Dici de nullo. Propositio vero uniuersialis explica-

654쪽

6OO Liser quintu , ut aliquid stiperfluum, pari ratione

poteris adiicere loco illius alium terminum extraneum , eX quo redditur falsa conciusto. Sunt alii desectus sipeciales singularum figuraru iuxta proprias conditiones unius cuiusuis figurae. Quorum Commemoratio nihil utilitatis tibi affert. Nam omnes illae facile reductitur ad defectus eorum quae requisita sunt, quae supra retulimus, vel ad communes defectus aliarum consequentiarum. v. g. quia medium non distribuitur complete, vel quia sit M. sumetatio a non distributo ad distributum,vel ab amplo ad non amplum, aut ulce versano iuxta regulas de ampliatione supra positas : Vel quia Variatur appcllatio , vel quia fit discursus a suppositione personali ad simpli

cem aut vice versa,ves a sensu dicii sic ad compositum, vel denique erit mala consequentia propter aliquem defectum, cui poteris occurrere doCia mentisic regulis in aliis materiis anc

bis datis. Neque timeas sophistica

falli

655쪽

cap. IX. de Deseriti extrinsecis. 6o i fallacias si frequenter in requisitis adlegitimum syllogismum meditatus oc

Tandem in hoc capite nono ad quidβlυ- complementum doctrinae de arte syllogizandi, etiam de syllogismo expo-Morivi. storio aliqua aduertere necesse est.

In primis quid sit syllogisinus expositorius dicamus:& quam ob causani non sit eius facta metio in distinctio, ne figurarum & modorum.Syllogismus expositoriar est 6 ogismus habens medium

sngubare. Vt, Petrus currit, or Petrus es mimal, ergo animes currit. Hic homo enitas nin , or hic homo est magister, ergo magisteres His=--.Dicirur autem expositorius syllogismus, ut ait D. Nom. pusulo 7. quia est quaedam sensibilis resolutio eorum,quae in communi dicuntur. Nam omnis syllogi sinus de medio communi innititur diffinitionilpropositionis uniuersalis: si quidem omnis ille syllogismus regulatur mediate vel immediate per illud principium Dici de omni vel, Dici de nullo. Propositio vero uniuersialis explica-

656쪽

6ox Liber quint-tur per singularia,quae sensu percipiitur.Qtiam ob rem syllogismus de midio singulari merito expositorius alpellas'. Exponit enim distinete quo

in uniuersali Continetur. Praetericum omnis syllogismus ex connexicne medii cum extremitatibus vel satem ex connexione medii cum altes

extremitate inferat connexionem e , tremitatu inter se vel separationen

fundetur in illo principio ; Quaecunsssint eadem uni tertio, sunt eadem iiter se,uel quaecunque quorum Vnurest idem uni tertio cui alterum est duersum, sunt diuersa inter se; hoc aitem principium multo distinctius ediercetur quando medium est singuli Te, quam Cum est Commune,idcircmerito syllogi sinus expositorius dictur: nam eo mediante oponitur magis ad sensum illud principium,quar in syllogismo de medio commur quantumlibet distributo,nam&ipi distributio confusio quaedam mulicrum est: ins singulatim dicta apeltius intelliguntur, dc ob hanc causar

657쪽

cap. IX. deT femAuextrinsecis. ω3 non fuit necessarium inter distinctionem figurarum & modorum syllogis. mi expositorii mentionem facere, in quo nulla specialis dissicultas syllogi- rati poterat occurrere praeter eas dif- ficultates quae in aliis syllogismis regulis documentis comprehens e sunt At syllogismus expositorius nec Gratem collendi per se notam S perspicuam habet, ac proinde mo me perfectus est: quia constat medio termino singulari & proxime exercet

id quod illa principia per se euidentia

'continent.

Nota secundo omnes eonditiones essentiales 3c generales seruandas esse

in syllorismo expositorio praeter Squa: Foncernunt distributionem uniuessalitatem medii: quoniam h hiis di non habent locumin termino singulari, qui est incapax distrib titatis aut confusionis. Neque opus estea requisita,quae supra numeraui- mua ad legitimum syllogismum re-

Cinsere.Hoc tamen unum obseruan

s uin est, syllogismum expositorium

658쪽

6o Liber quintin, magis commode constitui in tertia fgura, quam in prima vel secunda, iratio est, quia termino singulari pr prium est, ut de illo alia praedicentu ut aduertimus supra ex Aristoteli ipse vero indirecte&inusitate locul

praedicati tenet. Sed quia indirecti raedicatio non eo ipsb essicit falsas propositionem, poterit permitti, 'Iyllogismus expositorius fiat in qualbet figura. v. g. homo est Petronustus equus es Petrus,ergo nullus equus ehomo, est in secunda figura, imo & sCamestresSimiliter in prima figura,Pirus non est equus, omne album est Petri

ergo nullum album es equus, est in prinfigura & reducitur ad Celament, sici etiam potest reduci ad Barbara, Petrest albus, omnis homo es Petrus,ergo omnhomo es albus, nam maior in utroqt syllogismo quanuis non sit uniuerstis,tamen est quasi de omni, vel qua de nullo. Nam praedicatum de omisupposito subiecti assirmatur vel mgatur.Non enim subiectum habet nsi unicum suppositum.

659쪽

cap. IX. de Desitatibus extrinsitas. Sed contra hoc arguitur. Hic syllogistinus est expositorius hoc animales homo, or hoc animal es equin, ergo equus es homo tamen antecedens est v rum si in maiore demostretur Petrus& in minore Brunellus & Consequens euidenter falsum. Ad hoc argumentum mirabilia dicunt Moderni, qui dam aiunt subiectum utriusque praemisse esse duntaxat animai,neq; enim

Dronomen, hoc, demonstrativum ara

Ditrantur esse partem sabiecti: sicut neque signum distributivum, omnibest pars rubiecti, cum dicimus, omnis homo currit. Alii vero aiunt illud pronomen esse partem stibiecti, sed ni hilominus univoce & Communiter potest: demonstrare diuersa stipposita. Vnde ncq; isti, neque illi assignant defectum aequi uocationis medii: Sc nihilominus negant esse legitimum syllogismum expositorium, quia medium accipitur pro diuersis sippositis. Sed iudicio meo utrique falluntur. Nam, hoc animal, terminus singularis est non communis, alias capax esses

660쪽

sos Liber quinis distributionis,& liceret dicere, sit

hoc animescurrit, oromne hoc animaί

se bile. Nos igitur negamus esses

logismum expositorium, quia reuemedium tenetur aequivoce. Qtrant enim, terminus sit Communtamen restringitur a pronomine dmonstrativo,cuius virtute conceptcommunis animalis determinatur:

phantasma singulare Petri, ita viscundum illari acceptionem singulriter supponat non minus, quam ista, Mimia Petrin. Neq, etiam prob bile existimo, reperiri in mente al)uem conceptum communem , Viquod syncategorema mentale ccmune demonstrativum singularsuppositi. Et probatur: nam si coiceptus ille, vel modus syncategorematicus Comunis esset omnibus sirlularibus demonstrabilibus: noneret, per quid determinaretur magis ad demonstradum Petrum quanBrunellum aut certe ille actus de monstrandi Petrum,esset syncategorema superueniens exercens demonstra