R.P.Fr. Dominici Bannes Mondragonensis, ... Institutiones minoris dialecticae, quas Summulas vocant

발행: 1618년

분량: 698페이지

출처: archive.org

분류: 철학

71쪽

Explicantur gula particula defini

3 Liber primis,

per singulas particulas explicanda a cedamus. Cotinet haec dissinitio non minus qua septe particulas. Prima esst,

dii generis per qua separatur nomen ab omni b. senis , qui non fiant VoceMNa proprie vox est senus ab ore animalis procedes cli imaginatione quali. χ anima. Dixit vero D.T per modii generis; q uia vox est aliquid naturale: nomen aute est ali quid artificiale rationis:&idcirco no potest esse propriegenus respectu no

minis , sed est quasi materia, in qua

propria ratio nominis inuenitur. De Voce itaq; quod naturale est a Dialectico praesupponitur. quemadmodufaber lignari no de quidditate ligno-ila licitus cst: sed de illoru VtilitatC, . -q uatenus eius arti,& fini possun t con- ducere, inquirit. Cum igitur voces iquarum proferedarum facultas a na- itura ipsa nobis data est, eatenus utiles lsint praesertim ad Dialecticam considerationem pertineant,quatenus illis mediantib.significatio reru& conce

72쪽

Tran LCap. II. de Nomine. 1,tuti expresse exercetur , non oportet de natura vocis in Dialectica ut quida imprudeter fecerut) philo phari

Secunda particula ess,sim cativa. Haec ponitur ad differentia vocii non significantium, siue sint articulatae,Vt siue non sint articulatae, ut simplex emisso vocalis. A. vel etia sibilus. De qua particula miru est qua multa metaphysicalia quidam ex modernis disputet: quae non sol u inutilia,sed etiam incipientibus Dialecticam discere nociva sint. Nos igitur de signo dc modis significandi pauca in praesenti necessaria,esse censemus. In primiS V-tamur doctrina D. Aura ini, signa itatis. Signum est, quod aeter θecie qua ingerissensibiu aliquid atiis facit in cognitione venire. Ut fiamus visus a longe non vise igne facit venire in cognitionem, ignem illic subesse, ubi simus est. Audis etiam hanc vocem, bo, sed non vides leonem, nihilominus mente concipis illud animal. Vbi aduer te nomine speciei in illa diffinitione intelligi deberes militudine quadam

73쪽

Liber primus, Λ rebus sensibilibus nostris sensibus impresiam, perquam similitudinetnnotitiam rei, quae dicitur signum a bemus. Requiruntur enim duae notitiae, ut signum suam significationem erga nos CXerceat. Altera notitia estipliust ci,quae signum est. Altera notitia est rei significatae. Si enim ignis nullam notitiam habeas, nunquam fumus tibi ignem significabit, qua uis de se significativus sit. Similiter sileonis nullam habeas notitiam, non poterit haec vox, tibi sgnificare. Non desinam hoc in loco aduertere, quam improprie loquantur quidam moderni , dum aiunt mentales conceptus signa esse rerum, quas CX- presse, & seipsis formaliter repraesentant. Etenim,etiam secundum Latinae linguae proprietatem, ratio signi,& s1gnificandi imperfectam repraesentationem in se habet respectu rei repraesentatae. Nam profecto si quis expresse aliquam veritatem doceat, inepte

diceremus illa significasse. Qui enim

significat,non ex intcgro rem praesen-- tem

74쪽

τraa Z cap. II. de Nomine. 3 facit. Et quia voces metaleS conceptus,non eXpresse , & formaliter re

praesentant,sed instrumenta quςdam sunt,quae non adaequant rei significa tae perfectionem : idcirco proprie signa, significare dicuntur. At vero

mentales CoceptuS quia omnem per

feci ionem rei r iraesentatae in seipsis focinaliter in esse intelligibili continent,ideo non signa,sed imagines expressis rerum dicendi sunt. Sicut N Verbum in diuinis imago quidem est Patris, non autem signum. Imo &inhumanis filius hominis, est imago patris repraesentans patrem, & tamenno significat patrom, quia in eo quod repraesentat, non cenietur aliud a se repraesentarς, siquidem' repraesentatum pari ratione simile est in natuxa ipsi filio. Sic etiam conceptus reprae sentat illam prout formaliter in esse intelligibili continetur in ipso conceptu , non dicitur repraesentare aliud a se, sed repraesentando se repraesentatrem in i in contentam Haec pro viris

doctis aicta sint, licet aliquando loriC 3 quantur

75쪽

38 Liber primus,l quantur ut multi,& sentiant ut pam lci. Nam& S. Nom. interdum non tan- to rigore loquitur. De Au na- Signum diuiditur signi- naturaturali Θ ad se, signum adplacitum. Signum naturale , est signum q-d ex natura rei signi cat, id est,seclusa institutione beneplaciti hominum, V. g.semus,naturale signam est ignis,quia ex natura sua, &non CX beneplacito hominum repraesentat ignem praeexistente cognitione sui Quae repraesentatio fundatur in eo

quod est effectus praesentaneus ipsius agnis. Similiter vestigium animalis pulueri impressum signum est illius

an : malis, quatenus illac pertransiuit. Neque tamen asserimus omnem essectum esse signum suae causis. Sunt' enim effectus eiusdem speciei cum causa. Vt, με Petri, ab illo genitus &tamen non significat Petrum: nam Vt diximus ad rationem signi pertinet repraesentare aliud a se vela sibi simili. Quare ubi eflectus & cauta sunt pariter sibi s1miles, non dicetur esse- chus significare causam. Semper enim

signum

76쪽

Tra I. L Cap.ILde Nomine. 39signum degenerat ab eo, cuius est si

gnum.

At vero imago bene potest liabere rationem imaginis & non signi,quando est eiusdem speciei cum eo, Cuius est imago,sicut filius est: imago patris, α non significat patrem. ImagineS autem depictae aut sculptae signa sinteoria cuius sunt imagines. Non enim repraesentat aliquid sibi simile,quamuis ipsς imagines sint similes rebus repraesentatis. α Etenim imago repraesentat substantiam rei viventis cum ipsa careat vita. Neque opus est iii huiusmodi consideratione, quae maioris momenti est , amplius Dialecticum immorari. Signa itaque naturalia , cum ex natura rei aliud a se repraesentent, eadem sunt apud o

Iam vero signum ad placitum illud

est, quodi a nominis etymo is explicarum Neque AriWoteles aliam dimnitionem necessariam putauit. Nihil enim aliud est, quam quod non natura sua, sed ex hominum beneplacito-

77쪽

Liber primm significationem habet. NihilominΠ' non debemus existimare voces apti homines sic ad placitum significaret ut nunquam habitus fuerit respeetus ad aliquam proprietarem ipsis VoCibus naturalem. Multa cnim numina& verba ad significandum impositas ni propter naturalem sonitum VO- Cis conuenientem Cum rebusi signifi- CatiS, Vt nomen Tuba, dc verbum Taratantarieto, &nomen ,em , Yt Ventum significat, quod apud Hebraeos dicitur, RuaMy. Et multa alia similia in variis linguis inuςniuntur. Memini λδ0CConsiderRtione in p. t Musino legisse, qui ςxemplum ponit in his dictionibus acre,asserum in quibus in aliis multis ipsa prolatione vociSconformitas est cum re significata. Vt, m/Uttus, motus, quae omnia pςI Onomatopoeiam dicuntux significare. Nihilominus hac considorationem in omnibus dictionibus non possium uSYniuersaliter facere. Hoc unum est sertum, quod etiam illae dictiones. Onumatopoeiam habent, significant

78쪽

Cap. II. de Nomine. scant ex hominum beneplacito Quarta particula est, Me tempore, per quam nomen distinguitur a ver-po , quod significat Cum tempore. Quid autem sit significare cum lcmpore, in diffinitione verbi explicanda Patebit. Quinta particula est*C-nunpar significama, separata. Ratio huius particulae ea est, quia nomen imponitur ad sigmficadam simplicem quid-ditatem rei prout a nobis primo comcipitur. Et idcirco nomen rei non de- , bet esse diuisum in partes significatilias: sed potius unicam dc simplicem significatione habere debet sicut etiam unicus Coceptus in mente habetur primo de singulis rebus, qua voce significativa exprimimus. Ponit autem exemplum, Arisoreos in hoc nomine, quod est nomo compositae figurae : quia in illo videbatur aliqua cius pars, significare, veruntamen insinuat nihil significare per se seorsum prout est: pars illius dictionis, Equiferus, quo nomine significamus

79쪽

α Liber Primin, simplicem conceptum quem formamus de equo Sylvestri, non prout CX- primitur Complexiva voce, quuS

rus. Et similiter dicendum est de hoc nomine, Resublica, quod quidem impositum est ad signi ficadam comm

nem hominu in unitate gubernationis congregationem, quatenuS a nobis simplici conceptu intelligitur. Itaque neque Syllaba, neque Publica, prout sunt partes illius nominis significant: tametsi initio compositionis Mimpositionis illius nominis,Resublica, habita fuerit ratio significationis viriusque partiS. Sexta particula estissmiur.Haec ponitur ad excludendum a ratione nominis nome infinitum,quale est , Non homo, de quo dicit Aristot. non esse nomesimpliciter, sed esse nomen infinitum. Considerauit enim Arisu. raitionem nominis esse, significare aliquid determinatum, quod de re Concipitur: at vero hoc q uod dicimus: nihil d eterminatum nobis de re signi

ficata denotat: sed potius,quid no sit, signifi-

80쪽

Trin. L Cap. II de Nomine. 3s1gnificat.Q uamobrem dicitur nomeinfinitum,id est non determinans sita

significatione, quid sit, quod per tale

nomen concipimus: sed indifferentia

habet in modo significandi tam ad id, quod est, quam ad id,quod non est. Vbi diligenter aduerte, quod quidam ita explicant dictum Aristotes af-1ignantis rationem,quare dicatur nomen infinitum, quoniam, inquit, similiter in quolibet est, & quod est,S

quod non est: aut ut Arg onlus tranStulit, quoniam & quod est,& quod non est in ratione rerum sine discrimine ullo significat. Aiunt enim sensum horum verborum esse,quod,issim homo, similiter significat entia vera icentia fictilia. Ex qua intelligentiarefutare intendunt , quodalii dicut hoc nomen,album, significare omne illud cui possumus imaginare covenire albedinem.Si enim hoc ita esset,sequeretur, Album, non esse nomen quia Cgnificaret tam entia vera, quam fictitia. Sed reuera qui sic interpretantur Arsot,non videntur nobis illius memtem

SEARCH

MENU NAVIGATION