장음표시 사용
191쪽
Quisquis versatur in occasione Prozima peccati , ten
tur eam omni conatu rem Oυere , ncque excusari potest ullo praetextu boni, honesti , pia utilis, vel delecta. bilis, neque ulla iacturae faciendae consideratione , si- Me famae, sive aliorum bonorum .
Constat apertissime ex damnatis propositionibus ab
Innocentio XI. 62. Quae sic habet: Proxima occasio peccati non est fugienda , quando caussa aliqua utilis aut honesta non fugiendi occurrit. Et 63. Licitum est quaerere directe occasionem proximam peccandi pro bono spirituali vel temporali nostro vel proximi. Tum eX Propositione 4. damnata ab Alexand. VII. Non est obligandus coci cubinarios ad ejiciendam concubinam , si haec nimis utilis esset ad oblectamentum concubinarii, vulgo regalo , dum deficiente illo nimis aegre ageret vitam, et aliae epulae taedio magno afficerent concubinarium, et alia famula nimis dissicile inveniretur. Constat sententia ex praeeepto Christi Domini apud Math. cam 5. V. 29. et 3 o. Quod si oculus tuus dexter scanis dalizat te , erue eum , et projice abs te , expedit enirn ti-- bi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum se eorpus tuum mittatur in gehennam . Et si dextera ma-- nus tua seandalizat te, abscinde eam, et projice abs teri. Quem in Ioeum satis fuerit in re minime dubia afferre D. Athanasium interpretantem dicta et parabolas Evam
gelii qq. 34. Non de membris corporis hoc dixit, sed de
amicis et e gnatis, membra namque sumus invicem. Si igitur habes cognatum et amicum , cujus tanta sit tibi necessitas, quanta vel deserti oculi, vel manus, si videris ab ipso damnum inferri animae tuae, abscinde eum. Hic praeponendae nonnullae regulae , quibus juvetur Consessarius in enodandis implicatissimis plerumque dis ficultatibus , quae in refellendis occasionibus Proximis sa
192쪽
pius enascuntur. Eas autem ex institutionibus D. Caroli Borro mei ad Consessarios ut plurimum . ruemus , quae magnam a S Smis Ecclesiae Praesulibus, et imprimis D. Fran cisco Salesio, atque a Summis Pontificibus commendationem
I. Si occasio est praesens , et dimitti pro lubito potest, velut si quis habet domi concubinam, non ante est absolvendus , quam occasionem dimiserit . Eadem ratio videtur esse simoniaci , nisi beneficium sit non iace obtentum renuntiaverit, divitis qui rem alienam retinet, cujus restituendae praesentem habet tacultatem . vix enim aliter constare potest consessario de doloris et propositi firmitate. Egregie S. Th. de Villa nova Sermone seriae sextae post Dominicam quartam Quadragesimae. ,, o Peceator Siis Vere ploras, suge concupiscentiam, dimitte lasciviam, is eX pelle mulierculam , solve catenam , alias non credo is Verbis , non credo lacrymis : laniculus triplex malae M inclinationis , pravae consuetudinis , violentae Occasionis is dissicile rumpitur . M2. Si occasio est praesens , sed physice inseparabi- Iis , aut in his qui taedissimae mollitiei consuetudine tenentur impliciti, vel etiam in pluribus qui eodem earcere detenti sibi sunt occasio peceati, enitendum est omni ope, ut quae dirimi corporea separatione occasio non PO test , animo et affectu dirimatur . Praescribenda sunt itaque illis opportuna remedia, alia quidem generalia , quae
omnibus , alia specialia , quae singulis pro aetatis , Sta tus , Se Xus, conditiones s varietate sunt in jungenda. Praesertim vero ut de Dei praesentia frequentissime cogitent, ut Terum aeternarum meditationi quotidie per aliquod tempus ex animo vacent, ut instent orationi , ut hone sta occupatione lan gnidi et mollis otii desidiam vitent, ut ab jucundis , tametsi honestis relaxationibus, quae aui
mum distrahunt, sibi temperent, ut corpus etiam, Pru denti tamen consilio, et moderata ratione, castigare non ereantur, et in servitutem redigere. Si Confessarius videt haec remedia diligenter adhiberi a poenitente, et aliqua inde notabilis emendatio appareat, prudens certe ju'
193쪽
dicium serre poterit de doloris et propositi firmitate , se
eus minime. Damnata certe est ab Innocentio XI. haec Propositio num. 6 I. ,, Poenitenti habenti cnnsuetudinem is peccandi contra legem Dei, naturae, aut Ecclesiae, et. is si emendationis spes nulla appareat, neC est neganda , se nec differenda absolutio, dummodo ore proserat se do-- lere, et proponere emendationem . se Quemadmodum autem spes emendationis intelligenda sit, erui potest ex his verbis S.Caroli.,, Proroganda est adhuc absolutio , do- , , nee emendentur , iis , qui licet se peccatum dimissurosis polliceantur , ab illo tamen non separandos Consessoris suspicatur ; ut sunt praesertim juvcnes otiosi qui so- lent majorem temporis partem aleis, crapulis, amoriis bus , peccatis carnalibus, blasphemiis, inhonestis converis sationibus, dissentionibus , odiis et detractionibus VR- care., , Ex quibus Patet spem emendationis non confitentis verbis et promissis, sed mutato vitae tenore et instituto niti o Portere. 3. Si est occasio praesens quae dimitti nequeat sine seandalo et gravi admiratione et murmure, aut et am temporali damno: velut cum pater et filia, frater et soror, filius familias et famula , servus vel contractu , Vel aere obligatus, non statim praecipienda occasionis dimissio, quandoquidem quum sit ex earum genere, quae e X accidente sunt proximae, potest opportunis remediis adhibitis proxima fieri remota . Sed ita se gerere consessarius debet, ut D. Carolus Praecipit. ia Primum absolutionem difforat, do- nec Certae Sincerae emendationis videat indicia . Quod si absolutionem differre non possit, quin poenitentem si exponat gravi infamiae periculo , tum si contritum Ceris iis quibusdam notis eum Videat, aut ita mente assectum;, ni ad omnia remedia paratus sit , quae ad ejus emen- , , dationem neeessaria judicaverit, prudens sacerdos tunc - ei praescribat quae aptiora et eficaciora judicaverit , se puta ut Solus eum sola nunquam conveniat , imponetis et Preces , et eorporis macerationem aliquam , et im- , , primis frequentem consessionis usum, similiaque eXer-
is citia, quae si poenitens libenter acceptet, Consessariua
194쪽
eum absolvere potest ; quod si jam adhibita hac autis a se, aut ab alio diligentia poenitens emendatus non ,, suepit, absolvi non debet, donec ab ea occasione reis cesserit Patri certe, fratri , filio familias, si vultessicaciter, non est dissicile multis et ad speciem vitae compositis artibus vitare solius ad solam cum filia, clam so- Tore , cum famula congressiones . Quod si nihil pror-Sus proficit, non deerunt prudenti consessario media honesta , et opportuna, quae suggerat filio familias &c. ut sine parentum, aliorumve offensione et scandalo per aliquod tempus e contubernio discedat, puta vel itineris caussa , Vel studiorum , vel commercii, pro uniuscujusque
statu et conditione vitae. Caeterum hic Opus maXima cautione et circumspectione, ne dum adolescentem praesenti
Periculo eripere nititur, eum in majus conjiciat 4. Qui licitam exercent artem , aut munere quo Vis honesto ex se se languntur , quod ex accidente ipsis est occasio peccandi, ut in mercatore qui fraudes committit, in causarum patrono, vel judice qui gratiae servit, Vel pecuniae , in Chirurgo dum abditas corporis partes medetur, non ii sunt continuo ab arte sua, vel ossicio remo-Vendi , tales enim occasiones, utpote quae Vim ex Sese non habent, sed ex pravo affectu, fieri possunt e proximis remotae, dummodo in eo pravo affectu comprimendo, quam quisque potest ac tenetur diligentiam adhibere velit: quod si nihilominus in peccatis illi perseverant, non
Sunt certe absolvendi quo usque munus abjecerint, quod suo vitio sibi proximam peccandi occasionem secerunt. 5. Denique quod attinet ad alias occasiones, nimirum ad eas, quae praesentes non sunt, quales sunt, inquit S. Carolus, alea , vacatio , conVersationes, aspectus et gestus minus pudici, poenitens absolvi non debet , nisi Sincere Promittat, se ab iis abstenturum, quod si jam alias promiserit, nisi emendatio appareat. Caeterum quoties eveniat, ut debeat Sacerdos confitenti absolutionem vel negare , vel prorogare, non tamen Praetermittat, monente eodem S. Carolo , eum salutaribus
consiliis, et bonis operibus praescribendis juvare, caveat-
195쪽
que, ne quemquam Asperius tractans , culpa sua inducat. ut vel desperci, vel a consessione abhorreat . Ita in latinis instructionibus de Sacramento Poenitentiae . '
De peccatorum comparatione inter Se .
Conserendis inter se peccatis apparet, deprehendi turque ipsorum in gravitale inaequalitas, in specie diversitas , distinctio in numero , in reatu differentia .
De inaequalitate Peccatorum. Ut virtutes omnes aequales, ita etiam paria omnia peccata secere Stoici , Volueruntque non minori esse Iuculpa qui gallum gallinaceum, cum non oportet, quam qui patrem occiderit. Subtiliter in idem illi ut solebant, sed hoc loco insanis concluq iunculis decepti, quorum er ror ut evidenter appareat, satis suerit animadvertisse, quod illi minime negant, quidquid peccatur , perturbatione Pec
eari ordinis atque rationis, ita ut peccatum in aberrati O- ne, seu deflexione a lege, seu regula consistat, quem ad modum ante dictum est. Tametsi autem una destexio non sit magis deflexio quam alia , potest tamen una esse alia major vel minor, quemadmodum numerus decem non magis est numerus quam numerus quinque , sed tamen major est; et curvitas una non est magis curvitas, quam alia quaecumque, Sed major, vel minor. Hic vero fuit sons erroris Stoicorum. Nam eorum argumenta: peccatum eSt transire lineas , et alia ejusmodi , probant tantummodo unum peccatum non magis peccatum esse, quam aliud quodvis, sive omnia peccata aequaliter esse peccata, quod omnibus peccatis ex aequo conveniat communissima PeCCR-ti ratio, non Vero Probant omnia peccata aequaliter esse gravia . Longe autem diversum est asserere omnia PeC-
196쪽
cata aequaliter peccata esse, quod verum est, et de quo non disputatur , atque assirmare, omnia aequaliter esse gravia : quod salsum esse constat eo ipso quod illi satentur peccatum fieri perturbatione rationis, et ordinis. Nam ut illa perturbatio inajor, aut minor esse potest, ita ne Cesse est peccata quoque alia esse aliis graviora pro majori , vel minori perturbatione, sive deflexione a lege, seu regula . Stoicorum Paradoxon excitavit quarto Ecclesiae saeculo Iovinianus , eique ex sacris litteris auctoritatem conciliare studuit e movebatur autem potissimum , quemadmodum colligitur ex D. Hieronymo , illis scripturae testimoniis , quibus duo tantum hominum ordines distinguuntur, honorum videlicet, qui in Vitam aeternam, malorum qui in ignem aeternum ituri sunt, ut illo Math. 25. Statuit oves a dextris , . et haedos a sinistris . Quod argumentum egregie refellit D. Hieron. lib. a. adversum eumdem , siquidem ex eo quod nullus sit ordo modius inter honorum ordinem , et malorum , nullo pacto sequitur , ut in ipso malorum, et honorum ordine non multae pos sint esse diliarentiae , quale, inquit, est, ut quia inter honos, et malos divisio est, tu asseras inter honos ipsos, vel e contrario malos , nullam osse distantiam , nihilque differre , utrum in pecore aliquis aries sit, an avicula. Hinc D. Augustinus epist. 29. ad Hieron. ei gratulatur convictum ab ipso hanc errorona Ioviniani. - Hoc, inquitis Augustinus, de Parilitate peccatorum, soli Stoici ausi,, sunt disputare Contra Omuom sensum goneris huma-- ni, quam eorum vanitatem ita Ioviniano, illo qui in haeis sententia Stoicus erat, in aucupandis autem et do senis dendis voluptatibus Epicuraeus , de scripturis sacris dilu-- cidissime convici Sti,, .
Ex his patet. lapsum esse doctissimum Alphon sum
in Summa sua de haeresibus lib. 2. verbo peccatum haeresi octava, negantem notam fuisse Hieronymo hanc haeresim Ioviniani Beatus Hironum iis , inquit, qui duos libros contra crrores hujus Joviniani disputat , nunquam hujus erroris meminit, neque illum Ioviniano vn-
197쪽
quam impingit, ex quo non licet colligere, Iovinianum
non ita sensisse, potuit cnim fieri ut ad Hieronymi notitiam hic error non devenerit: imo impingit II ieron. Ioviniano vehementisqime lib. a. : Si non licet, inquit, a Virtutibus paullulum declinare, et omnia peccata sunt Paria, ejusdemque criminis reus est, qui panem esurienti surripuerit , et qui hominem occiderit, tu quoque maximo
Ceterum error iste sacrarum litterarum auctoritate iacile refellitur : Deuteron. 25. Pro mensura peccati erit et Plagarum modus: Ioan .l9. Qui me tradidit tibi, magis peccatum habet: et Epist. i. cap. 5. Idem Ioannes distinguit inter peccatum ad mortem, et non ad mortem; sed de his
De specifica diversitate Peccatorum . In peccata duo spectanda sunt , actus voluntarius , et ipsa perversio, sive inordinatio actus. In peccato Pro ut est actus Voluntarius, inest actui voluntatis conversio in aliquid objectum . In ipsa vero ejus actus perversione re cessus a lege , et aversio . Ratione aversionis , sive reces Susa lege peccata specie differre non possunt, siquidem, ut consentiunt philosophi, nulla motio speciem sortitur a termino , a quo recedit quidquid quocumque modo mOVetur, sed a termino potius, in quam fit progressio. Deinde in omni actu est perversio illa et recessio a Iege praeter intentionem voluntatis. Ita D. Τh. I. a. q. 72. et D. Bonaventura in secundum Dist. 42. art. 3. q. I. is Et se si aversio det conversioni quod sit poccatum, con Ver se si O tamen dat aversioni, quod sit tale peccatum. Itaque
198쪽
Specifeα peccaιorum dioersitas eae objecto velut primario fonte est restetenda . Pr. Ratione. D. Τh. peccatum est dictum, sectum, vel concupitum contra legem . Atqui dicta, facta, et concupita ex objectis speciem sumunt, ut ex mox dictis elici potest, sustus autem declaratur in tractatibus de actibus humanis. Ergo dcc.
Non ex diversis praeceptis quibus opponuntur peccata proprie censeri possunt dist erre specie. Pr. In oppositione peccati cum praecepto intelligitur
recessus ipse actus humani a lege , ct aversio . Sed nul lus actus humanus, nec adeo peccatum ex tali recessu speciem sortiri potest, ut ex dictis constat. Igitur nec proprie differre specie peccata censeri debent, prout Opponuntur praeceptis diversis . Perjurium certe, homicidium , surtum, naturali, divina , humana lege prohibentiar , non tamen pro triplici lege, cui peccata ea opponuntur, triplici diversa malitia, labe, ac deformitate turpificata censentur.
Diuersitas formalis objectorum, e qua speciscam divorsitatem Peccata sortiuntur , dianosci potissimum viale ex diversis pirtutibus, quibus peccata opponuntur , et ex contraria , ei dipersa racione, qua uni eidemque Mixtu ti opponunc ur .
Pr: Nam, ut ait S. Th. l. a. q. 72. art. I. , , Tametsi is Peccata Propter allatam rationem aptius distinguunturn a a
199쪽
specie secundum Objecta actuum, quam Secundum oP- ,, posita : nihilominus si distinguuntur secundum oppositasse Virtutes, res in idem redit, quia et ipsae virtutes diis Stinguuntur specie ex objectis Hinc infidelitas et desperatio peccata sunt specie divorsa . nam Primum Vir tuti fidei, secundum virtuti spei opponitur . Hinc surtum Tei sacrae uno actu duplicem specie diversam malitiam habet, quatenus ut furtum , opponitur virtuti justitiae , ut violatio rei sacrae , virtuti religionis.
2. Quae contrario modo eidem virtuti opponuntur , specie differunt. Sunt autem, ut docet S. Tli. hae q. 7 a. art. d. Quae per excessum aut desectum ab una , Cademque Virtute recedunt, ut avaritia , ct prodigalitas a liberalitate . Nam in his peccatis objecta , quae voluntatem inclinant , non solum sunt diversa , sed plane Contraria . Sicut, inquit S. Doctor, motivum in peccato intemperantiae est amor delectationum corporalium , moti Vum autem in peccato insonsibilitatis est odium earum. Atqui ea quae sunt contraria , certe specie disserunt. Igitur pee Cata omnia quae per excessum aut desectum, seu, quod eodem recidit, contrario motivo eidem virtuti OPPO nun 'iur, specie diversa censenda sunt. 3. Ita peccatis autem quae sive per exceSsum , Si Voper desectum adversantur eidem virtuti , datur etiam specifica diversitas propter diversum modiam quo ei Opponuntur: cdii diversus modus ex diverso inclinante objecto, Sive motivo cxtrinseco intelligi debet. ut ex allata D. Th. doctrina patet . Sic ambitio, et vana gloria verae magnanimitati per excessum opponuntur : specie nihilo in minus disserunt, quia in ambition , et vanagloria diver- Sum est apparens bonum , seu objectum movens ipsam Voluntatem ad recedendum a bono, quod intendit magna nimi as, ut progrediatur ad bonum apparens in ambitione , et Vanaetoria.
200쪽
Ut innotescat, num praecepta diversa inducant in peccata Speciscam, dipersitatem , non est αttendendum,
num disserant ratione friis extrinseci , et eae parte praecipientis et legislatoris, sed solum si disserant ra. tione rei praecepιαe, pel Prozimi et incrin seci motioi. Pr. Prima pars ex propositione secunda , aliora enninstat ex propositione tertia . Nam cum in praeceptis invenitur haec differentia penes motivum intrinsecum , actus etiam illis praeceptis oppositus diversis virtutibus opia ponitur, aut eidem virtuti, contrario, aut saltem diverso
PIinc ille, qui die Veneris aut Sabbathi, in quem incidit vigilia , carnibus vescitur , non duple L peccatum admittit, tametsi duplex praeceptum violat, quia haec duo praecepta in idem temperantiae bonuiti, velut finem intrin- serum spectant. Verum qui praeceptum ab Ecclesia jejunium violat qua die tenetur etiam ex voto jejunare, duplici se certe culpa contaminat, Violando praeceptum Ec clesiae, quod ad virtutem temperantiae , et praeco plum naturale et divinum pertinens ad religionem, quo tenetur volo suo satisfacere. Duplex etiam in jejunii violatione in a. litia occurrerct , si jejunium Praeterea esset in peccatorum satissa tionem indictum , Pro Pler adjunctam praccepti violationem ad virtutem poenitentiae Pertino latis. Cum autem peccata , quae diversam sortiuntur speciem, diversa quoque sint gravitate , haec etiam gravitas ex objecto metienda est, quod perspicue docet S. Ita. I. 2 de malo art. i C. Gravius, inquit, Peccatum ex suo genere. quo i majori hono virtutis opponitur , unde cum bonum vir tritis consistat in ordinatione amoris, iat Au ustinus dicit, Dorim automsia per omnia diligere debeamu3, peccata qua O 'unt in Deum , sicut idolati ia , blasphemia , et hujusmodi , secundum g onus
suum sunt rei utanda gravissima . Inter peeeata autem , quae