장음표시 사용
301쪽
ab Ecclesia definitis, sive ad moros pertinentibus, firmam plenamque assensionem praebere detrectant, ut in Sua sententia permaneant , eaque est propria haereticorum pertinacia. Tum etiam qui propriae opinionis studio definitiones Ecclesiae acutis , ut sibi blandiuntur , et subtilibus. Sed revera contortis, ct inanibus interpretationibus cludunt, qui suae sententiae innituntur, nolentes Creder sententiae saniori , ut habet S. Th. q. 9. de malo Rrt. 2. Qui denique in consiliis , vel comitiis , in quibus res agua tur ad Ecclesiae , vel Reipublicae, vel cujusvis societatis bonum Pertinentes, aequiorem, et saniorem sententiam POSt Ponunt minus justae, quam ipsi aut proposuerunt, aut
De Inobedientia. Inobedientia generatim dici potest omnis cujuscumque praecepti violatio . Sed ut recte animadvertit D. Th.
a. a. q. lO5. art. I. ad i. Talis violatio non constitnit propriam speciem peccati inobedientiae, nisi cum habet adjunctum ipsum praecepti contemptum , quia ex fine mora. les actus speciem habent. Quare si quis facit contra praeceptum, non ex contemptu auctoritatis , et imperii, sed Propter alium sinem, erit materialis tantum inobedientia . Ipsa autem violatio praecepti pertinebit ad aliam speciem peccati, velut surti , detractionis &c., non autem erit Peccatum inobedientiae proprie dictum . Iu obedientia formalis , violatio scilicet praecepti ex eo utem P tu, peccatum est eX genere suo mortale, adversatur enim caritati Dei, et proximi. Nam ut habetur Lucae Io. Qui pos spernit, me spernit. Et ad Rorn. I 3. Qui potestati resistit, ordinationi Dei resistit. Est autem inobedientiae peccatum eo gravius, quo praeceptum de re graviori , et quo major est auctoritas praccipientis . Caeterum in rebus etiam minimis potest lethalis esse inobedientia , si contemptias sit persectus, et absolutus , cum nimirum quis ita est affectus, ut nullo modo Velit Parere superiori , quidquid praecipiat, et ideo renuit obedire, quia est
302쪽
De Praesumptione novitatum 29 INovitatum praesumptio vitium est, quo quis inanis
gloriae studio contra probata veterum instituta novitates inducere aggreditur . Tales sunt qui no Vas , eaSdemque periculosas opiniones in morum disciplinam involiunt. Qui novas aut Vestium, aut epularum, aut spectaculorum sormas, et apparatus excogitant, quibus luxus, et intemperantia lavetur, novaeque illecebrae cupiditatibus admoventur. Ut autem intelligatur, quid in eo genere sit novitatis nomine accusandum, regula haec generalis ad hi heri potest: Perniciosae novitatis esse , quidquid ab auctoritate Scripturae , ab Ecclesiae traditione , et institutis, a Sanctorum Patruin sententiis, constitutisque decrotis dissentit.
De Avaritiae naturae , et praseitate 2 Avaritia definitur immoderatus amor divitiarum . Cum autem in divitiis existat ratio boni utilis, siquidem divitiae reseruntur ad usum vitae, hinc fit , ut cupido divitiarum specie distinguatur a cupiditatibus , quae in ea objecta spectant, in quibus existit ratio honi delectabilis.
Ex quo concludit S. Th. a. a. q. Il8. art. a. aVaritiam Pro peculiari sui objecti ratione esse peccatum speciale . Iam vero ex hoc , quod divitiae ad vitae usum , tanquam finem, Natura sua reserantur , illud est consequens, ut ex hoc usu , tanquam Tegula , definienda sit, ac terminanda divitia. Tum appetitio , nec aliter expetantur, quam prout necessariae sunt ad Vitam cujusque secundum suam conditionem, ut statuit S. Doctor art. i. Nam quidquid est ad
finem, commensurari debet ipsi sint, ut medicina sanita- Ο Ο Σ
303쪽
ti . Quod autem eam, quae ex fine est, mensuram Praeteret reditur, vitiosum fieri necesse sit. Ex quo patet qui sit immodicus amor divitiarum , et quemadmodum sit pec
Haec porro immoderatio circa divitias , duplici ratione attendi potest. Aut enim immoderatio, quae per avaritiam inducitur , est in ipsa divitiarum acquisitione , et conserVatione , tumque illa immoderatio consistere nequit sine injuria proximi ; cum enim bona temporalia nequeant simul a inultis possideri, quod uni superfluit, necesso est aliis deficere. Unde si quis aut acquirit, aut Conservat pecuniam ultra debitum, consequens est, ut alii minus habeant, quam ipsis debitum est. Hoc pacto a Varitia opponitur justitiae, in quantum scilicet aliquis ac, quirit pecuniam ultra debitum aliena surripiendo , Vel retinendo . Ita D. Th. art. 3. Hoc modo accipitur avaritia EZech. 23. , ubi avari describuntur quasi lupi rapien-- tes praedam ad effundendum sanguinem, et avara lucra sectanda. Sic etiam Τ ullius, aut quisque est auctor librorum ad Herennium lib. 4., avaritiam ait esse injuriosam appetitionem aliorum . Alio modo avaritiae immoderatio spectari potest circa interiorem asseclum ad divitias , cum nimirum eas quis immoderate appetit , aut in his immoderate delectatur ;atque hoc pacto avaritia opponitur liberalitati, cujus cst interiorem illam allactionem moderari. Avaritia prout opponitur justitiae, Peccatum e Sse genere suo mortale , iisdem argumentis Constat , quibus evincitur , injustitiam ipsam esse genere suo lethale : quare in hoc declarando non est cur diutius immoremur . Ut vero liberalitati opponitur , distinctio est adhibenda, quam facit D. Τ h. art. 4. Vel enim tantum amor divitiarum crescit, ut praeseratur caritati Dei, et proximi tumque etiam cst peccatum mortale : vel immoderatio cupiditatis divitiarum in hoc sistit , ut quamvis superflue
quis eas expetat, non tamen earum amorem praesert amori Dei, vel proximi, tumque est solummodo peccatum Veniale, quod quidem est manifestum. Si quidem peccatum
304쪽
mortalo illud est, quo caritas tollitur, veniale, quod non tollit caritatem . Verum in hoc aliquid esse potest dissicultatis, utrum , et quomodo avaritia, quae nullam habeat injustitiae adjunctam labem, caritati adversetur. Ad cujus rei explicationem sit
Varitia sine ulla etiam injustitiae admixtione, multis ex capitibus aduersari potest caritati, ferique adeo
Pr. Affoetus deliberatus, quo quIs ad bonum creatum convertitur, sicut ad finem , adversatur caritati, estque peccatum lethale. Νam ut ait S. Th. q. t 3. de maloart. a. inde Oritur aversio ab incommutabili bono , quod debet esse ultimus finis. Atqui quandoque amor , et deside. Tium divitiarum tale est, ac tantum, ut ad eas, tanquam ad finem homo convertatur. Ergo & . i. Id contingit, cum dissidens quis divinae providentiae, et benignitati, vitae praesidium in divitiis quaerit, in iisque spem , et selicitatem collocat. Talis est, de quo dicitur Psalm. 15. Ecca homo qui non posuit Deum adjutorem suum, sed speravit in multitudine dio ita arum suarum, et praeo aluit in panitate sua. Et Psalin. 48. Qui considunt in virtute sua , et in mulcitudine divitiarum suarum gloriantur. a. Quum qnis ita cupide suis inhaeret divitiis, ut eas propter Deum amittere non sit paratus . IIuic caussae tribuit S.Cyprianus multorum Christianorum desectionem :,, A fide decepit inquit lib. de lapsis, multos patrimonii is Sui amor Caecus, nec ad recedendum parati esse potue- runt, quos facultates Suae, velut compedes, ligaverunt, il- la suerunt remanentibus vincula , illae catenae , quibus et se Virtus retarda a est, et fides pressa, et mens vineta , et is anima praeelusa, ut serpenti terram secundum Dei sent
305쪽
tentiam devoranti praeda , et cibus fierent, qui terrestri- si bus cupiditatibus inhaererent ,, . 3. Cum tanta cupiditate sertur animus in divitias .nt etiamsi abunde suppetant, quae requiruntur ad vitam pro status conditione honeste transigendam, nulla tamen fiat in exagerandis copiis cessatio , nulla intermissio , quippe ista augendarum sine sine divitiarum cupiditas animum
prodit divitias sine sine diligentem , illisque adeo , ta
quam fini, adhaerescentem , non eas tanquam media Sumentem ad necessaria Vitae munia. Hinc Isai. 5. Vae quiri conjungitis domum ad domum , et agrum agro copulatis ri usque ad terminum loci: Nunquid habitabitis vos soli in si medio terrae Z In quae Verba D. Hieron. Quae rabies, , , inquit, quum tecta , et agri ad depellendos imbres , et ad serendas fruges habere debeant, ea habere cupere, M in quibus cunctis habitare non possis , et quae colere
se non sussicias, alteriusque necessitatem suam sacero Vo-- luptatem y Valet in eamdem sententiam Christi parabola Luc. 12. Hominis cujusdam divitis uberes fructus M ager attulit, et cogitabat intra se dicens: quid facia in
,, quia non habeo quo congregem fructus meos 7 et di- ., xit: hoc faciam : destruam horrca mea , et majora sa- , , clam, et illuc congregabo omnia , quae nata sunt mihi, se et bona mea, et dicam animae meae: anima ha hos mul-- ta bona posita in annos plurimos e requiesce, comede , is bibe, epularc. Dixit autem illi Dcus : Stulte hac nocteis animam tuam re Petent a te: quae autem Parasti cujus, , erunt 8 Sic est qui sibi thesaurigat, et non est in D curia, , dives, , . Bene autem advertit Augustinus Sorm. 378.
de verbis Apostoli , divitem istum nullo notari vitio injustitiae , sed nimio tantum assectu in divitias . ,, Nonis de cujusquam vicini agris , non limite Perturbato, non ,, SPOliato Pau Pere, non Circum Vento simplici, sed tan- , , tum modo de suis colligendis cogitabat , . In eo porro
quod stultus a Deo a pellatus fuerit , in eo judicium divinum demonstrat Augustinus r ,, Non sic dicit Donsis stulte , quomodo homo dicit . Tale in quem quarn Deio erbum judicium est. Nunquid enim Deus stultis da -
306쪽
,, tu rus est regnum caelorum' quibus autem non est dari tu rus regnum caelorum, quid eis restat nisi poena ge-
liennarum se rHuc pertinet quod ait Christus Math. 6. se Nolite tho.
, , sauri Zare vobis thesauros in terra . . . ubi enim est, , thesaurus tuus, ibi est et cor tuum, , . Quippe thesaurus quid aliud est, quam quo fruitur animus, non utitur, cui proinde corde , seu toto affectu, et amore in hac.
rescit 8 Proinde illo eodem loco dicitur : Non potestis Deo Servire, et mammonae . Hinc Apostolus ad Ephesios 5. avaritiam vocat idolorum servitutem . Hoc enim colitur quod diligitur: inquit S. Augustinus. Hinc ad Rotia. 6. Nescitis , quoniam cui exhibetis vos servos ad obedien- , , dum, Servi estis ejus, cui obeditis, sive peccati ad , , mortem , Sive obeditionis ad justitiam se . Quibus omnibus non obscure significatur , etiam sine ulla injustitia tanta quandoque cupiditate divitiis haerere animum , ut in iis finem suum constituere videatur, eaque Proinde cupiditas , ut ait Augustinus libro de quaestionibus d 3. q. 36.
4. Sine ulla etiam injustitia fit avaritia lethalis , cum inducit ad ea praetermittenda ossicia, quae proximo eX Caritate dobentur, ut distinctius explicaturi sumus Cap. sequenti . Ex his sequitur 3. Avaritiae vitio non divites tantum, sed etiam pauperes implicari. Nam ut ait Augustinus in Psalm. I 5. Quid tibi prodest, si eges facultate, et ardes cupiditate ' Unde cum Dominus dixisset, saci I ius est camelum intrare in regnum caelorum: Apostoli apud se dicentes; quis poterit salvari r quid attenderunt ΤNon facultates sed cupiditates ; viderunt enim ipsos pauperes , etsi non habentes pecuniam, tamen habere avari
a. Avaritiam peccatum esse contra PTOXimum, Seip sum , et Deum. Contra proximum , nam, ut ait S. Cyprian. Epist. I. ad D Onatum : Ex avari pecunia nulla in clien- ,, tes largitio est, cum indigentibus nulla partitio, et pe-H euniam suam die unt, quam velut alienam domi clausam
307쪽
is sollicito laboro custodiunt, ex qua non amicis , non ,, liberis quidquam, non sibi denique impertiunt, possio dent ad hoc tantum . ne possidere alteri liceat ,, . Con tra se ipsum , nam avaritia maxime pervertitur affectus hominis, rebusque in serioribus subjicitur, quo naturae humanae dignitas, et praestantia violatur quam maxime. Contra Dcum ; siquidem illa pravitate avari contra Proximum et seipsum , ac naturalis ordinis perversione Violatur lex aeterna, Deusque offenditur.3. Avaritiam peccatum maximum dici aliquo modo posse. Nam ex duplici capite fieri potest inter peccata contentio gravitatis ; ex parte boni, quod per peceatum
tollitur, quod quanto majus est, tanto etiam est Pecca tum gravius . Alio modo ex parte honi , cui inordinato subditur appetitus humanus, quod quanto minus CSt, tan to est peccatum deformius . Turpius cst enim subesse bono inferiori, quam superiori . Sunt autem lacullates, utpote externae, infimae inter humana bona, sunt quis PQ minoris, quam bonum Corporis . quod ipsum minus est bono animae. Ideoque avaritia, quo exterioribus etiam Tebus appetitus subjicitur , quae bona sunt minima , dein formitatem habet maximam . Ita D. Th. a. a. q. II 8. Rrt. d. 4. Denique avaritiam esse morbum aliquo modo insanabilem , longeque periculosum ; procedit enim ex defeetu , in quem ipsa aetate ingravescente semper magis Vergit humana natura ; est enim ipsa jam natura per se deficiens , augeturque ista aetate deficientia , unde semper magis indiget externarum rerum praesidio , fitque adeo
Semper animus in avaritiam proclivior. Ita D. I b. ibid. ad 3.
De Aparitia per eleemosynam Superanda
L TObat. S. Τh. a. a. q. 32. art. I. traditam his Verbis eleemosynae definitionem. Eleemosyna est opus, quo datur
aliquid indigenti eae commiseratione propter Deum. LX
308쪽
quo patet eleemosynam opus esse misericordiae , quod ipsa etiam iudicat vis graeci nominis , eaque ratione pertinere ad caritatem .
Cum autem homines aliorum ope indigeant in his, quae pertinent non ad corporis tantum , 'sed etiam ad animi salutem , propterea duplex eleemosynarum ratio constituitur quarum aliae corporales dicuntur . spiritales aliae . Simul etiam utraeque pro diversa indigentiae ratione in septem genera distinguuntur : in corporalibus quidem pascere esurientem , potare sitientem , Vestire nudum , excipere hospitem , Visitare infirmum , redimere captivum , sepelire mortuum , quae hoc Versu continentur : Visits , ροιο , cibo , rcdimo, tego , colligo , condo . In spiritualibus vero docere ignorantem , consilium da re deliberanti, consolari tristem, corrigere Peccantem ,
remittere olfensas, molestos serre , orare pro Omnibus, quae etiam hoc versiculo comprehenduntur . Consule, ca-dtiga , Solare , remitte, fer , Ora . Ubi consulendi verbo non Consilium tantum , sed etiam doctrina Comprehenditur . De spirituali porro eleemosyna non hic loquimur,
utpote cui avaritia directe non adversetur . Quaeritur autem utrum, et quemadmodum eleemosyna corporalis posita sit in praecepto . i Qua in re duo sunt imprimis attendenda, necessitas in indigente, super suum in
abundante. Necessarium dupliciter dicitur: Unum quod
pertinet ad ipsam vitae, et corporis incolumitatem, alte rum, siue quo non potest Vita con enienter transigi se eundum tonditionem et statum propriae personae, et alio, rum , quorum cura incumbit alicui, ut ait S. Τli. art. 6. Ino verbo aliud est necessarium vitae , aliud neces larium Personae; primum ex natura, secundum x officio, munere, dignitate cujusque definitur.
Triplex vero in ipso necessario gradus distinguitur, unus qui dicitur extremae necessitatis , eaque intelligitur , qua quis in proximum vitae discrimen adducitur , ut si hominem videas fame mox necandum, aut frigore, nisi opem tuleris; Alter est gravis necessitatis , quast aut iatoleranda vita ingentem dissicultatem assert, aut perieulum
309쪽
gravis alicuius damni, vehit carceris, infamiae lec. Tertius est gradus ejus necessitatis, quae communis dicitur, Propterea quia communiter cernitur in iis, qui mendicando ea sibi quaerere opus habent , quae iaciunt ad usum vitae. Hinc sequitur , gravi necessitati obnoxios ebse, quibus ea desunt, quae ad statum quomodocumque tuendum necessaria sunt. Nain status imminutio ista, seu potius jactura, est Certe temporale damniam gravissimum. Notandum etiam diligenter ex D. Τli. art. 6. Εjus ne Cessarii , quod personam , et statum respicite is Terminum ,, non esse in indivisibili constitutum , ita ut multis etiamsi additis non possit dijudicari esse ultra tale necessarium, , , et multis subtractis adhuc remaneat, unde possit eo in ,, Venienter aliquis vitam transigere secundum proprium
Itaque aliud judicium est iaciendum de necessario
ad statum absolute tuendum, quo sublato status ipse Luat Peni εus necesse est . ac de necessario tantummodo ad majorem quamdam decentiam status , quo detracto non Pro Pterea quis e statu dejicitur , sed solum non Valet orna menta illa sibi comparare , sine quibus conditio Status evnsistit, et quae tametsi adsunt, eam conditionem prae 'tergredi non censentur.
Ex his porro quae dicta sunt de necessario facile intelligi potest contrariorum lege, quid sit superstuum .
si Ve Superfluum vitae, aut naturae, illud nimirum , sine quo saluti corporis , et incolumitati sufficienter Pros Pte1 tur ; sive superfluum personae, sine quo haberi quount quae requiruntur aut ad statum , aut ad status dignitatem , et amplitudinem conservandam .
Eleemosynam de superfluo dare, et necessitatem paιienti, est in praeceριο ., Pr. Ex D. Τli., cujus est allata propositio art, 5. Nullus punitur poena aeterna pro alicujus omiasione , quod
310쪽
hon cadat sub praecepto . Atqui aliqui punientur poena
aeterna ob PraetermisSam eleemosynam ut constat ex illo Matth. 25. Discedite α me maledicti in ignem aeternum , esurivi enim, et non dedistis mihi manducare . Ergo &C. e Pr. a. Dilectio proximi est in praecepto. Ergo etiam ea sunt praecepta , sine quibus illa conservari nequit. Pertinet autem ad dilectionem proximi, ut non solum bonum ei velimus , ' Verum etiam operemur . Iuxta illud Ioan . Epist. I. cap. 3. Non diligamus verbo , neque lingua , sed vere , er Peritia te. Ut autem alicujus bonum et velimus , et Operemur, necesse est, ut ei nocessitatem patienti s necurramus , quod fit per largitionem eleemosynae. Ergo &C. Innumerabilia sunt in hanc rem Scripturae, et Sanetorum Patrum Oracula. Ioan . loco cit. , , . Qui habuerit se substantiam hujus mundi , et viderit fratrem suum ne-- cessitatem habere, et clauserit Viscera sua ab eo, quo si modo caritas Dei manet in eo y
D. Creg. Homi l. ao. in Evangelia explicans illa verba Ioan. Baptistae Luc. 3. Qui habet duras tunicas , det non habenti, et qui habet escas , simi iter faciat , sit :,, Per hoc quod tunica Plus est necessaria usui nOStro, is quam pallium , ad se iactum dignum poenitentiae perti-
net, ut non Solum exteriora finaequΡ, et minus ne-
cessaria , Sed ipsa valde nolnq necessaria dividere cumri proximis debeamus , scilicet vel escam qua carnaliteris Vivirnus, Vel tunicam , qua vestimur ; quia: enim in legeri scriptum eSt: diliges proximum tuum, sicut te ipsum, ,, minus Pro Ximum amare convincitur, qui non cum eo se in necessitate illius , etiam ea , qnae sibi sunt necessaria ,
, , partitur Huc spectat illud, quod Ambrosio trihui solet , reserturque prima parte Decreti ilistinet. 86. cap. Pasce: ,, Quisquis paseendo hominem servare Poteras , Si,, non pavisti, occidisti se D.Crysosth. Concione a. de Lazaro . is Nostrae sucultates , undecumque obvenerint, illius,, sunt domini, cujus obsequio mancipati sumus .... ideo