장음표시 사용
311쪽
, , scortationes , in temulentiam, in ingluviem, superbasisse que vestes , foedamque mollitiem effunderemus , sed
,, egenis,et calamitosis earum largitione Succurreremus . . . .
se quapropter si quis majorem ejnsmodi pecuniarum co-
,, Piam , quam Poscat sua ipsius necessitas, suos in usus, , Con Vertat, se graVi Ssime plectendum esse noverit. Nonis enim ejus sunt quae Possidet, Sed conser Vorum, quosis egestas afflixerit. Parcamus igitur nostris opibus, ut ,, alienis , ut Vere in nostram possessionem transeant : quomodo autem illis parcemus 3 Si eas non contulcri-
mus in sumptus Super Vacaneos, nec in nostros dumtaxat, , usus converterimus , Sed in manus Pauperum effud
rimus. Nam quam tum vis opulentus sueris, creditarum ,, tibi pecuniarum redditurus es rationem , si ex eis impenderis plusquam tua necessita S postularet ,, Q D. Ambrosius lib. i. de officiis cap. 3o. Crandis culpa, si, si sciente te, fidelis egeat, si scias eum sine sumptu esse se, same laborare, aerumnam perpeti, qui praesertimis egere erubescat, Si in caussam ceciderit, aut captivitari tis suorum, aut calumniae, et non adjuves, si sit iuri Careere, in Poenis, et suppliciis propter debitum ali- quod justum exertae ietur , si tempore afflictionis suaeri nihil a te impetret, si tempore periculi. quo rapitur ad se mortem plus apud te pecunia tua Valeat, quam vita mO-
Atque illa quidem testimonia valero non solum ubi extrema , i sed etiam gravi necessitate indigens Promitur, satis ostendit: Primo ipsum indefinitum necessitatis vocabulum a D. Ioan . adhibitum, quod Sane ex communi om tum sensu, atque intelligentia, inulto latius patet quam ea, quae dicitur extrema necessitas: Secundo quod Chrysosto inus docet, eo praecepto subveniendum esse Calamitosis , quos egestas afflixerit. D. autem Ambrosius memorat etiam captivitatem, et carcerem, et calumniam,
et Poenas, et generatim aerumnas , asilictionem , Periculum, quae omnia in gravi necessitate occurrunt: Tertici quod nisi. sublevaretur gravis nece g sitas proximi , ea mOX fieret extrema, ut Patet . Est proinde concors Tlleolo SQ
312쪽
rum sententia, eademque certa , et Vera , teneri que inquam sub lethali de superfluo quod habet, subvenire indigenti, non in extrema tantum , sed etia in gravi necessitate positum .
At vero ubi speciatim occurrit extrema proximi necessitas sublevanda, disputatur , utrum de omni superstuo, naturae , et vitae , atque adeo de necessario personae, et statui , opem proximo serre debeamus. Μulti prorsus ita existimant, hac praesertim ratione ducti, quod ipse cari tatis ordo velit omnino, ut Vita proximi statui proprio anteponatur; verum alii non assentiuntur, negantque teneri hominem sub lethali, quod sibi ad status cou servationem necessarium est, erogare ad proximi extremam sublevandam inopiam . Moventur autem his potissimum rationibus . Primo quod interest Reipui dicae, ut quisque sta tum suum conservet, Si quidem ex privatorum statu ipso coagmentatur, et efflorescit status Reipublicae ; quare etsi vita proximi praestantius sit honum, quam status nobilis, aut divitis , si utrumque ex sese tantummodo Spectetur , negant tamen , vitam unius hominis majus esse bonum , quam statum divitis , si spectetur hujus status conjunctio eum publico bono . Secundo , quod nemo teneatur pati abscissionem membri, vel totum patrimonium effundere ad me-:dicinam parandam longe pretiosissimam , tametsi vitae COnservandae necessariam , eX quo inserunt, non semper teneri homines minus bonum projicere ad servandum majus bonum , cum scilicet minus id honum sine ingonti, et extraordinaria dissicultate amitti nequit. Tertio, si praedoliabens quempiam in potestate, ingentem Pecuniae Summam exigeret, nece alioquin hominem laceraturus, Pro secto non videretur quispiam lethalis noxao accusandus, qui nollet cum sui status gravissimo detrimento redimero hominem, aut latronis improbitati eripore. i . Nobis ipsi non tantum sumimus, ut in hac doctissimorum hominum controversia certi quidquam statuere audeamus . Ut autem quae nobis Videtur esse Via plani rar, breviter dicamus, duo potissimum animadvertenda censemus . Primum quod personae dicitur necessarium, aluid
313쪽
esse simpliciter, et absolute ncccssarium quo deficient status ipse Prorsus corruat Oportet . Aliud , quod ad majorem quamdam Status deeentiam pertinet , quo detracto non statim propterea Status ipse amittatur . Alterum. quod etiam diligenter notari volumus, istud est, quod in ordine caritatis non ipsa solum est attondenda major, vel minor boni diligendi praestantia, et dignitas , vyrum etiam et ipsa major, et minor cum diligente conjunctio, ut plane docet S. Th. a. a. q. 26. de ordine caritatis ; quibus Positis Si agitur de eo, quod simpliciter . et abs in te necessarium est Personae , non Videtur quisquam sub lethali obligatus id nec ossarium detrahere ipse sibi, ut extremae proximi necessit ali consulat: tametsi hoc plerumque sit admodum laudabile . Haec sane videtur esse sententia D. Τ h. q. 32. art. 6. cujus haec sunt verba. ,, In ordinatum ,, esset, si aliquis tantum sibi de propriis bonis subir ,, heret, ut aliis largiretur, quod de residuo non possetis vitam transigere C On Venienter secundum proprium sta- ,, tum, et negotia occurrentia, nullus enim in convolaten.
ter vivere debet ,, . Hic sane S. I h. vitiosam docet es in se, et inconsultam largitionem eam , qua quis rem familiarem prorsus everteret. Tria Vero esse demonstrat , quaecum eveniunt , omnem Vitii notam removent, ex offusa liberalitate, quae Status eonvenientiam tollit: ,, Quorum, ,, inquit , Primum est, quando aliquis Statum mutat, Pu- , , ta per religionis ingressum . tunc enim Omnia sua Proinis pior Christum largiens, opus persectionis facit se in alio, , statu Ponendo . Secundo quando ea , quae sibi subira -- hit, etsi sint necessaria ad convenientiam vitae , ta-- men de facili resarciri possunt, ut non sequatur In R- ,, ximum inconveniens. Tertio quando Oecurreret extre- , , ma necessitas alicujus Privatae Personae, vel etiam ali.
A qua magna necessitas Reipublicae ; in his enim casi-- hus laudabiliter praetermitteret aliquis id, quod ad decen-- tiam sui status pertinete Videretur , ut majori neces, , sitati subveniret ,,. Laudabile id quidem assirmat esso S. Doctor , non debitum ex Praecepto . Neque vero unum
314쪽
ex alio sequi videtur , ut infert Natalis Alexander, sed potius unum alteri opponitur. Nam cum D. Τ h. constituisset eam esse Vitiosam liberalitatem , qua quis ca effundit quae sunt necessaria statui, affert Postmodum exceptiones huic generali sententiae adscribendas , quarum proinde haec vis est, ut ab omni labe purgare valeant profusam liberalitatem illam , non ut ea in necessariam etia in , aC 'debitam essiciant. Moveor otiam eo , quod habet S. Doctor q. 26. art. 5. , ubi constituit, magis esse diligendum ex cha. ritate proximum quoad animae salutem , quam Corpus
proprium . Quippe id sibi objicit, non omnem hominem
teneri exponere corpus Proprin m pro saluto proximi, sed hoc esse persectorum. Cui dissicultati hoc pacto respondet ad 3. , Dicendum , quod cuilibet homini imminet cura se Proprii corporis , non autem cnili het homini imminet cu- ra de salute proximi, nisi sorte in casu necessitatis, et ideo non est de necessitate caritatis, quod homo proprium cor b, pus exponat Pro salute proximi, nisi in casu, quo te- netur ejus saluti providere ; sed quod aliquis sponte se ad hoc se osserat, pertinet ad persectionem caritati S ,, . Quo posito sic fas est argumentari : Non minus praestat Salu' ipsa , et spiritualis vita proximi conservationi , et bono proprii corporis, quam praestet vita corporalis Proximi Conservationi, et bono status, Seu personae. Atqui nihilominus ex D. I h. nemo tenetur ex necessitate Charitatis Pro Prium corpus exponere pro salute proximi , nisi cui specialis cura incumbit ; sed hoc pertinet solum ad
Persectionem charitatis. Ergo etiam nemo Censendus est teneri ex necessitate charitatis exponere totum suum Statum pro vita temporali proximi , sed hoc solum pertinet ad persectionem charitatis . Unde id quidem laudabile esse, concludi potest, quod ait S. Th. loco cit. ; Prorsus esse debit iam concludi non potest, noc ait S. Th. Constant autem in hoc sibi mirifice principia Sancti Doctoris, quia ut ex ipso vidimus, in ordine charitatis non ipsa tantum Spectanda est excellentia objecti diligendi , sed etiam aretior cum diligente proximitas , et conjunctio .
315쪽
Illud insuper me movet aliquantum . quod video a
Sapientissimis Theologis esse constitutum , in proximo sublevando eamdem sere habendam rationem gravis necessitatis, atque extremae, Propterea quod gravi ex necessitate praeceps sit lapsus in extremam . Iam vero nequit homo honoratus, ct nobilis e gradu suo penitus dejici, quia incidat in gravem miseriam , et necessitatem . Si enim ipsum redigis ad soluin naturae necessarium , profecto non aliud ei relinques , quam quod necessarium est ad se, suamque familiam quoquo modo , et plebejO prorsus modo susten tandam ; quod etsi naturae sussicit, non satis est tamen , ni valeat reliqua, quae sunt vitae transigendae necessaria , sibi comparare, nam plurima ipso labore corporis et industria sibi plebeji homines comparant ad jumenta vitae, atque honoratus homo se , suosque demittere nec deberet , si posset, nec insuetus , et inexercitatus poSset, etiamsi maxime vellet . Quocirca in eo statu positus haud Va leret liberis eam, quam maxime oportet, educationem adhibere , nec filias elocare, nec illis quae ad reliquum vi
tae tempus e re forent, relinquere. Quis autem eam ege statem , et inopiam , quacum lamen consistere potest necessarium naturae , gravissimae necessitatis loco merito
habendam esse non censeat Z Quocirca si nequit quisquam e statu suo penitus excidere , ut extremae alterius necessitati opem serat, quin ipse in gravem necessitatem incidat, finitimam extremae, profecto nemo videtur obli gandus in extrema etiam noccssitate proximi, sibi ea de, trahere , quae ad statum retinendum sunt absoluto, et simpliciter necessaria .
Si vero agitur de necessario illo, quod solum pertinet ad status decentiam , estque tale , ut suscipiat magis et minus, ita ut multis additis, ut docet S.Τh.. non prodeat extra modum necessarii , multis vero detractis , adhuc supersit, unde convenienter vita transigi queat, non dubitamus assirmare de illo additorum genere , sive de illa
copia, tametsi necessarii ad decentiam limites non praetergrediatur, multa esse detrahenda, cum occurrit gravis Proximi necessitas; in extrema tantum esse impertiendum,
316쪽
nt sine status amissione. vix quidquam amplius detrahi possit. Neque aliud innuere videtur testimonium D. Th. in
q. Sent. dist. IS. q. a. art. l. quae Stiuncula 4. Praeceptumri legis ad haec obbligat, ut illud quod superest alicui .
se post subventionem persectam, et sibi conjunctis , caput se familiae, quam gubernare debet, respectu utriusque ne- , , cessitatis in eleemos unas expendat ad subveniendum aliis ,, respectu utriusque diotarum necessitatum ..., et similiter praeceptum legis obligat, quod etiam necessitati extra. ,, noorum ab Solutae primo SubVeniatur , quam necessitatiis Propriae, Vel propinquorum conditio natae; et ideo di- itur conveniens, quod dare eleemosynam de superfluo se cadit in praecepto , et sic dare eleemosynam et , qui est ia, , extrema nepessitate ; dare autem de eo , quod est necessa- , , rium nosses Ritate secunda, non autem de eo, quod est ne- ,, eesSarturn necessitate prima , quia hoc esset contra or-
, , dinem caritatis ,, . Ait ergo S. Doctor impertiendum quidem esse proximo extrema necessitate laboranti de eo, quod est necessarium necessitate secunda, seu conditio nata , quam dicit illam esse, qua o pertinet ad sui status decentem conservationem , sed profecto impertiri aliquid ad decentiam status, non idem est ac totum elargiri, quod simpliciter, et absolute necessarium est ad Statum conservandum. Primum esse in praecepto docet S. Th. , non secundum; imo cum status amissionem gravis Continuo necessitas coninsequatur, ut dictum est, ex hoc jure concludere possumus, illud ipsum , quod est necessarium necessitate prima, quod que omnino requiritur ad subventionem perfectam , ut ait S. Τli., naturae, ac Vitae , desinere, et compleri in illo gradu , in quo incipit necessarium statui , et personae, juxta illud Philosophorum effatum, quo statuunt, in serioris ordinis supremum gradum esse infimum gradum superioris . Quare cum ex cit. D. Th. lOCo praeceptum eleemosvnae non obligct, ni qi de eo quod snperest ad sui, ventionem Perse clam , persecta autem subVentio in ordine naturae comprehendat infimum gradum necessarii in ordine Status, nempe necessarium illud , quo detracto status plane cor. rueret; videtur ex eo colligi posse, non obligare Praece-
317쪽
p tum eleemosynae, ut quis statum suum penitus amittat ad subveniendum extremae proximi necessitati . Hinc tametsi contenderet quisquam locum sup . cit. ex q. 32. art. 6. sic interpretandum esse, ut quod ait S. Doctor urgente proximi necessitate extrema , laudabile esse ilisti opem ferre , ea in ipsum conserendo, quae pertinent ad status docentiam, id laudabile dicat, prout laudabile opponitur vituperabili , non vero prout excludit praeceptum
adhuc tamen praeclare cum mente Sancti Doctoris nostra potest constare sententia . Cum enim aliud sit statu in Con ervare, aliud ea retinere, quas faciunt ad decentiam
status , ex eo quod S. Th. docet laudabiliter facturum , qui
occurrente Proximi extrema necessitate, praetermitteret ea, quae sacere videntur ad decentiam status , etsi concedatur laudabile hoc loco habere vini praecepti , solum esticitur, quod ipsi contendimus, nimirum, in extrema neces sitate minime parcendum esse his, quae pertinent ad majorem quamdam status decentiam , et splendorem, non autem statum ipsum esse omnino abjiciendum . Et sane quum ea quaestione extremae necessitatis nomine, quo utitur D.Tl ., graVem etiam necessitatem comprehendi et Sylvius doceat, et res ipsa satis Per se testetur si occurrente tali necessitate, proprius status ex mente D. Τ h. laudabiliter abjiceretur, non possit autem e suo statu quisquam excidere , nisi incidat in gravem necessitatem , sequercturaliquem teneri gravem necessitatem pati , ut gravi Proximi necessitati consulat. Ex quo confirmatur ibi S. Docto rem loqui de his , quae in decentia status magis et minus suscipiunt, non de his, quae ad statum retinendum
318쪽
communi tantum Occurrente necessitate , tenetur
quisquam sub lethali de superfluo eleemosynam elargiri. Expressam propositionis hujus confirmationem necessariam sacit praepostera nonnullorum Scholasticorum benignitas, divitum cupiditati plus sane, quam par est blandientium. De quibus Dominicus Soto haec habet lib. inscripto Coussa pauperum Cap. 8. ,, Theologi Scholasticiis ne divites Vehementer perterrefacere videantur, multa is Comminiscuntur , antequam sub peccato mortali homines,, ad eleemosynas Obligent, nempe quod habeant super- ,, suum , quod pauperes graviter indigeant, aliaque hujus- modi . . . . At ubi Sanctos Patres attentus lego, existimo, si quod neque in pauPeribus tam gravem necessitatem , ne- que in divitibus tantam snper statum redundantiam desi- ,, derabant, ut Sub poena peccati mortalis eleemosynas eli- cerent; quin Vix sorte credebant esse hominem , si pau- , , per ipse non esset, qui non aliquid haberet, quod ero-
Pr. autem tacite Propositio primo Lucae Ir. Verum. ramen quod 3MPereSt, date eleemosynam, qua generali Christi sententia liquet, quotiescumque adest superstuum, saciendam esse eleemosynam , tibi locus sit faciendae eleemosynae. Atqui occurrente communi tantum necessitate, Iocus datur eleemosFnae iaciendae. Ergo &c. Ita plane haec verba interpretatur S. Gregor. lib. I o. Epist. 3 o. ad Augustinum Episcopum , ad interrogationem secundam: se omneri quod superest neeessitatibus, in caussis piis, ac religiosis is erogandum est, Domino, ac Μagistro omnibus dicente: Quod superest, date eleemoSynam, et ecce omnia munis da sunt Mobis is . a. Ex terri hili sententia , quam adversus reprobos laturus perhibotur Christus Μatth. 25. Discedite a me maledicti in ignem aeternum , esuripi enim , et non dedisἷis
319쪽
mihi manducare &c. Ex quo dubitari non potest, Iethalem
omissionem eleemosynae plerisque hominibus caussam suturam damnationis aeternae. Iam vero non adeo frequens est extrema , aut gravis proximi necessitas . Igitur nisi occurronte communi tantum ne est late, urgeret Praeceptum erogandae de superfluo eleemoqynae, non nisi raro etiam veniret, ut ob Praetermissam elo 'mosynam lethali se culpa homines obstringerent. Non orgo tam lato pateret te.
thalo illud crimen , quam revera patere ostendit allata Christi sententia . 3. Ex illis Ioan. Baptistae verbis Lucae 3. Qui habet duas tunicas, det non habenti , et qui habeι escas similι ter faciat . Idem collieit D. Hiero II. Epist. 35 . ad Edilia in , ubi docet: ,, Unus tunicae nomine significa-- ri quidquid corpori nostro susticere potest , et huma- ,, nae succurrere imbecillitati . Escarum ver O , seu victus,, unius diei nomine , quidquid in praesentibus alimentisse necessarium est . ., Tum addit: , , Si plus habes , quam tibi is ad victum , VcStitumque necessarium est, illud eroga, et se in illo debitricem esse te noveris, , . 4. Apostolus ad Ephes. 4. Qui furabatur, jam non furetur, magis autem laboreι ορeriando manibus suis quod bonum est, ut tribuat nece sitatem patienti. Quod si Apostolus praecipit quibus iacultates non suppetunt, ut proprio labore sibi comparent, quae impertiantur indigentibus, profecto inique,et turpiter, et perperam sibi blandiuntur, qui opibus abundantes necessitatem aviditate mentiuntur , nee sibi quid qua in superfluere putant. Prima
proinde ad I i molli. cap. 6. idem Λpostolus : Divitibus, in quit, hujus Saeculi praecipe dioites seri in Osteribus bonis , facile tribuere. Divitibuς ergo pra 'seribitur,
ut iacile tribuant: non igitur ubi adest tantummodo exirema, et gravis necessitas , quae raro oro urrunt , et in quibus ea in tribuendo facilitas se prodere non ΡOs Sit . Pr. I. Ex traditione. D. Basilius honi. in illa Lucae verba: Destruam horrea mea dcc . . Esurientis est , inquit, is Panis, quem tu retines : nudi est Iostis , quam in alca SUr-
Vas , di εcalceati calceus, qui apud te marcescit, indigen-
320쪽
A tis argentum,quod possides defossum . Quocirca tam multis injuriam facis, quam multis opem conserre potuisti
Chrymst. Cone. a. in Lazarum sic monet divites : Non ,, plura caeteris accepisti bona , ut solus ea Consumeres, sed
,, ut ea proximis indigentibus impartiendo, boni dispensato. ris gloriam tibi Comparares,, . Ambrosius lib. de Nabhute cap. II.,, Ne dixeris , in- is quit Deus , oras dabo : qui non patitur dicere , cras dabo, is quomodo patietur dicere , non dabo P non de tuo largirisse pauperi. Sed de tuo reddis . Quod enim commune est ia,, Omnium usum datum, tu soluS usurpas. Omnium est terra,
si non divitum : sed pauciores. qui non utuntur suo, quam is qui utuntur. Debitum igitur reddis, non largiris inde- si hi tum . Ideo ait Scriptura : Declina ρauperi sine tristi- tia aurem tuam , et redde debitum tuum , et respondeis illi pacifica man, Metu diri e se . Et Serm. 8. in Psalm. i I 8. Misericordia quidem justitiae portio est, ut si velis do. nare Pauperibus , mi Sericordia haec justitia est se . Ilevera misericordia , quae benignitas dicitur , virtus est annexa justitiae , tametsi a perseeta justitiae ratione deficiat . Ex quo intelligi potest, quae sit ista ratio debiti, quod bancti Patres magnopere urgent, ubi de officio eleemosynae
Augustinus in illa Domini verba apud Aggaeum ea P. 2.
Meum est aurum , et meum est argentum'. haec habet: M Meum est, inquit, aurum, et meum argentum , non Ve-
strum o divites terrae . Quid ergo dubitatis pauperi dare,, de meo, aut quid extollimini, cum datis de meo, , Greg. Magnus pari. 3. Pastoralis Curae Admonitio.
ne 22. se Admonendi Sunt quoque, inquit, ut sollicite atten- dant, quod siculnea quae fructum non habuit, contra hanc districtius agricola queritur, quod etiam terram Oc- , , cupavit. Terram quippe ficulnea sine fructu occupat, is quando men S tenacium hoc, quod Prodesse multis pote- rat, in ut liter Servat se . Do monte vero II. Th. etsi nonnulli dubitant, nulla tamen videtur esse ratio dubitandi . dubitant autem propterea quia D. I h. q. 3 a. art. 6. duplicem conditionem re-