장음표시 사용
351쪽
tamen alia esse aliis multo graviora . suamque specialem habero deformitatem. Unde ex D. Th. art i a. ad 3. Crimen pessimum , quo quis exeurrit extra speeiem , Pejus est nefando stagitio , quo excurrit extra convPnientem sexum . Hoc Vero Ρejus inordinato concubitu . Hic denique pejor ipsa mollitie, quae in omissione debiti nsus naturam contaminat. Unde ab Alexandro VII. damnata haec Propositio num. 48. se Mollities, sodomia, hestialiis tas, Sunt Peccata ejusdem speciei infimae, ideoque susti- , , cit dicere in consessione se procurasse pollutionem is .
De gradibus Luxuriae , et utrum in his detur
1iatuor veluti gradus distinguuntur in tu Xuria ,
quibus homo prosectus sensim progreditur, ac delabitu vin peccata turpissima , de quibus diximus: sunt autem deIectatio morosa , turpiloquium , aspectus turpes , turpes demum tactns. Et quidem in cogitationibus, et aspectibus in rem Veneream spectantibus, culpam tantum Venialem admitti propter desectum advertentiae, steliborationis, et Consensus , eertum eSt apud Omnes, et constar a potest eXdietis. Sed utrum in re venerea secundum se eonsiderata, et ratione objecti , aliqua sit parvitas materia Θ, vi cujus actus plene doliberatus nonnisi peccatum veniato sit censendum , dubitarunt non pauci ; aliqui , levius vero quam Par est, assenserunt; gravissimi Doctores consta tissime negarunt. Quaestio explicari dilucide potest ex principiis D.Th. q. 54. art. 4., ubi Oscula , tactus , et ampi xus distinguit, Prout spectantur ex sese, et secundum suam rationem ; et prout admittuntur ex libidine. Illi actus in sese spectati, et Prout quandoque ex consuetudine patriae inter consa guineos diversi sexus , debitis conditionibus, et absque ullo prorsus vestigio libidinis admittuntur , non sunt peceata r, prout vero sunt ea libidine, peccata esse, et qui
352쪽
dem lethalia essicit ratio Divi Thomae . Cons asus eni in
non solum in actum peecati mortalis , verum etiam in delectationem de peccato mortali, est peccatum mortale. Iam vero sornicatio , et actus omnes luxuriae ante descripti, in quos veluti per gradus libido progreditur, ac
tendit per eo gitationes , per turpiloquia , per aspectus , et tactus, sunt certe peccata mortalia xum igitur delectatio, quae percipitur ex aspectibus , tactibusque libidinosis , tametsi ex intentione operantis non reseratur ad delectationem fornicationis, adulterii hee., quia tamen perspicuum
est, eam ex natura ipsa ad tales actus referri, utpote quae est naturale incitamentum ad eosdem , sequitur, ut Consensus deliberatus in omnem ejusmodi delectationem sit peccatum mortale, adeoque mortalia peccata sunt coasenda
delectationes morosae , aspectus libidinosi , amplexus, qui fiunt propter ipsam delectationem tactus , ut explicat copiosius C ajetanus in hunc locum. Unde ab Alexandro VII. damnata est haec propositio num. 4o. Est probabilis,, opinio , quae dieit esse tantum veniale osculum liabi- tum ob delectactionem carnalem, et sensibilem, quaeri ex osculo oritur , sectu SO Periculo consensus ulteri ris, et pollutionis se . Notandum hic etiam, aspectus, et tactus, qui ex animi levitate, et curiositate fiunt, non ex libidine, peccata esse lethalia , quoties afferunt grave periculum Iibidinis . Unde consentiunt Doctores, aspectus , et tactus partium verendarum ex sola curiositate , maaime inter personas diversi sexus, excusari non posse a culpa lethali. Expenduntur quaestiones nonnullae ad memoratas, specleo luxuriae pertinentes.
Antequam ad alia progrediamur, iuverit de memoratis luxuriae speciebus pauca superaddere, quae sive ad earum naturam penitius intelligendam , sive ad praxim dirigendam , sive ad ea, quae jam dicta sunt accuratius percipienda , non nihil ad jumenti allatura sunt.
quaeritur i. De Sacrilegio, utrum qui Religiosus si-
353쪽
mul , et Sacerdos fornicatus est, teneatur utramque tir-cnmstantiam in consessione aperire.
R. Etsi negant Bonacina, Sancheg, Filii ucius apud
Sulvium, Veriorem sententiam esse, in quam propendet Azorius , utramque circumstantiam declarandam esse; cujus ratio est, quia ille duplicem consecrationem violat, ratione sui longe diversam . Unde etiam et , qui castitatem violat, non ordinis tantum Sacri gene rati m , sed et Diaco natus, vel Presbyteratus conditio aperienda est. Quin etiam si quis ante solemnem professionem votum simplex castitatis nuncupavit, multa probabilitate quidam existimant, aperiendum esse utrumque votum. Si qui tamen idem votum saepius juraverit, non teneri ejus iterationis circumstantiam declarare, communior sententia est. Quaeritur a. De incestu, utrum omnes incestus ex
consanguinitate , vel assinitate, sint ejusdem speciei . R. Ex Doctrina D. Thoma e incestus inter consano uineos , et assines , non videri specie disserre, eo quod ejusdem rationis inconvenientiam habeant, scilicet propinquitatis , carnis violationem , et de honorationem . Recte tamen animadvertit Sylvius ex communiore sententia, quidquid sit de hac disputatione , in consessione exprimendos esse gradus incestus intra numerum ab Ecclesia prohibitum , propterea quod gradus Propinquior est, ut minimum, eir
cumstantia notabiliter aggravans. Simul etiam in conses sione exprimendum, fuerit ne ince ius cum consanguinea, an cum assine, eo quod ille sit isto longe gravior, siquidem reverentia debita consangat ne is, quae violatur , notabiliter diversa est a reverentia 'debita affinibus , habetque motivum notabiliter diversum, nempe communionem Sanguinis , et originem ex eodem stipite. Quod attinet ad incestum cum assive, quidam probabi te censent, solum exprimendum esse gradum, quando illo Sit primus, pro aliis satis esse gradum prohibitum generatim enunciare. In estus porro Spiritualis continet tum malitiam propriam in-Cestus, quatenus est copula inter personas vinculo spiritali conjunctas , ratione cujus Ecclesia inter eas matrimonium laterdicit, tum malitiam sacrilegii, eo quod Pro -
354쪽
hibitio ista saeta sit propter reverentiam debitam Sacramento . Unde debet explicari cognatio Spiritualis in specie, ut innotes dat utraque malitia. Ita Anto ine . Notat autem Sulvius , non videri necessarium dicere , an sit cognatio ex Baptismo , an ex Confirmatione contracta . Notandi in porro cum eodem Anto ine , peccatum luxuriae consessarii cum Poenitente, continere malitiam duplicis sacri lcgii, tum contra votum castitatis, tum contra
reverentiam Sacramenti, quod per hoc redditur odiosum , ac suspectum , maxime si sumitur ut medium ad peccandum ; imo licet tale peccatum non sit proprie incestus, quia non contrahitur cognatio Spiritualis, nisi ex baptismo, et confirmatione, habere tamen etiam malitiam , tanquam incestus Spiritualis , eo quod aliquam gerat incestus similitudinem ex Cap . Non debet 3o, quaest. l., et ex doctrina D. I h. in Φ. di st. 42. q. i. art. a. ad 3. Unde haec circumstantia in consessione exprimi debet. 3. De adulterio notandum est, adulterium duplex , sive eonjugati cum conjugata , multo gravius esse adulterio simplici, Sive soluti cum conjugata, sive conjngati eum soluta . Id proinde in confessione aperiendum , utpote quod duas injurias mortales in utriusque conjugem continet. Adulterium vero soluti cum conjugata graVius est, quam conjugati cum soluta, propter incommoda graviora , neminpe incertitudinem prolis, suppositionem prolis alienae, cum damno mariti, et veri haeredis, et saepe impedimentum prolis. Unde haec etiam circumstantia declarari debet. Νeque omittendum, ex doctrina D. Thomae in A. dist. 35. art. A., in fornicatione Virum , ceteris paribus, graVius peccare, quam seminam, quia vir plus habet de hono rationis : contra in adulterio, ubi mulier , per se loquendo, causa est incertitudinis prolis, atque ita magis adversatur hono matrimonii, quam Vir , ac Per consequens etiam gravius peccat. Quaeritur 4. de raptu , num ad raptum constituendum requiratur, ut copula sit secuta.
R. minime id requiri. Nam ex allata definitione raptus eo astat, fieri raptum, si persona violenter abducatur
355쪽
causa libidinis explendae, vel contrahendi cum ea matrimonii, sive copula interim sequatur, sive non . Quod autem allatum est ex D. Thoma, raptum proprie non e Ommit ii , si sponsus violenter suam desponsatam abducat, sic est intelligenda S. Doctoris sententia , nempe si sponsus eam, quae sibi desponsata est per verba de suturo , volantem abducat, reclamantibus tamen parentibus, tum non fieri raptum, cum ad matrimonium juxta praescriptum Ecclesiae contrahendum, et matrimonio consentientem ab incit. Ita declaratum est cap. Cum causa tit. de raptore . Cum ibi raptus dicatur admitti, ubi nil ante de nuptiis agitur. ipse raptor dici non debet, cum habuerit mulieris assen Sum , et Prius eam desponsaverit, quam cognoverit, I Cet Parentes eam reriam arent, a quibus eam dicitur rapuisse . Quod etiam eruitur ex ratione D. Th. , quia, ut notat Sulvius, sponsus ratione sponsalium habet aliquid juris ad matrimonium cum sponsa consentiente perficiendum, etiamsi parentes reclament. Si autem abduceretur ad libidinem sine matrimonio explendam, verus esset raptus. Quinetiam, ut addit Sylvius, probabilius AZortua , Bona ina,
putant suturum raptum, Si sponsus talem suam sponsam
rapiat invitam ad matrimonium , quia vim inseri puellae , cui adhuc post sponsalia jus est, ne compellatur ad matrimonium , a quo per Religsonis ingressum , aliisque justis de causis potest resilire . Idque aliis certum etiam vide
5. De stupro notandum, qui ficta promissione matrimonii virginem seduxit, ob solam conditionis disparitatem in se spectatam , non liberari obligatione ejus ducendae, seclusis aliis circumstantiis gravis damni, et scandali; liberari tamen, si , ut animadversum est, ex perspecta insignis disparitatis ratione , praesumitur puellam deceptam non fuisse , sed temere, et insipienter matrimonii contrahendi spem concepisse; atque adeo fraudem sibi objectam deprehendere potuerit, ac debuerit. Quod si vir conditionis
licet superioris vere , et ex animo nuptias promiserit, Pro
missis stare tenebitur, nisi graves rixae , familiae dissidia. et scandalum grave timeatur. Tum quia jure suo cedere
356쪽
potuit, et revera cessit, tum quia excessus, quo puellam superat, eidem puellae dehitus est ratione promissionis sa -ctae, et acceptatae, cui accedente legum consensu, nihil deest, quominus in conscientia obliget, ut ait Continuato e Tournelii . 6. De sornicatioue quaeritur, sussiciatne tanquam simplicem fornicationem confiteri, quando post sponsalia defuturo , sponsus , Vel sPonsa sornicantur Cum alia persona . Respondet Sylvi 'S verius esse , non suffccre ita confiteri, sed oportere. et a pθasMotii Psos suam qualitatem exprim re, et similiter ima ρ ni su minae ide; ponsatorum sunt sorinnieati, id ipsum iis cons ait mi aperire; si Ve quia magna injuria irrogatur spuaso pri .hdn , quod sua Sponsa Cognoscatur ab alio ; sive quia , licet qui desponsati sunt, non habeant jus Matrimonii jam consummandi, habent tamen quoddam jus ad rem in mutua corpora. Unde, ut notat idem Sylvius, quamvis talo peccatum non Sit Verum , et Pr prie dictum adulterium , ad illud tamen reducitur, sicut imperfectum ad pes sectum sui generis. Quaeritur insuper, sitne simplex fornicatio , et an susficiat pro tali confiteri, si quis Christianus peccat cum Iudaea, aut Gentili, vel si tutor cum pupilla, quando sint omnes soluti . Respondet Sylvius , intervenire quidem in istis aliquos circumstantias peccatum aggravantes, si tamen absit periculum subversionis, scandalum infirmorum , et contemptus legis , 'sse dumtaxat simplicem fornicationem , creditque sussicere, si qnis ea in ut talem confiteatur. Alii secus existimant, quorum nobis Videtur sententia probabilior, sive quia, cum ob disparitatem cultus prohibetur matrimonium , speciatim etiam prohibita censeri debet copula
jam per se illicita, sive quia facinus ejusmodi vergit ingrave Religionis dedecus , sive denique quia subest periculum , ne proles in infidelitate educetur. Quod spectat ad
tutorem , cum Patris vices gerat, longe magis reus censeri debet, cum puellam sibi concreditam vitiat, quam cum aliam quamcumque. Ita Continuator Tournelii.
357쪽
De Invidiae natura, et pravitate.
nvidiae . seu potius inridentiae-du tum es.se a nimis intuendo sori tanta . altomis , ni Tullius lib. 3. Tuscul., qui proinde in in cinxiam definit aegritudinem esse ex alterius rebus secundis. MeliuΚ,ὸel a cnratius S. rh. ejus vitii naturam explicat a. a. q. 36. art. I. et x. Haec enim de honis alienis aegritudo , seu tristitia , non una eademque ratione suscipitur . Subtili proinde distinctio inue opus est, ut, in quo positum sit invidiae vilium, in
Quadruplici scilicet ratione aegri indo haec in animum cadit. i. Cum quis de hono alterius dolet, prout ex eo timet sibi damnum , vel rebus suis imminere. Haec tristitia proprie non est invidia, sed timoris effectus, ex Philosopho. Potest esse sine peccato, nimirum Si ex pro spera sortuna alterius immineret malum sibi , aut aliis injuste inserendiam, et servetur ordo caritatis. Hoc pacto Estlier, et Mardochaeus tristabantur de prosperitate Aman, a quo sibi totique populo Iudaeorum supremam eladem imminere intelligebant. Hinc S. Greg. lib. 22. Mor. cap. 6. ait: - ΕVenire plerumque solet, ut non amissa ea- ,, ritate, et in iniici nos ruina laetificet , et rursus ejus se gloria sine invidiae culpa contristet, Cum et, ruente eo, se quosdam bene erigi credimus , et, proficiente illo, Ple- rosque opprimi injuste formidamus. Qua in re mense tem nostram, quod bene animadvertendum est, nec ejusis jam desectus erigit, nec ejus prosectus addicit vel apis ficit, juxta veterem editionem si recta nostra cogitati Ois non quid in ipso , sed quid de ipso circa alia agatur, se attendit. Sed ad haec servanda valde est neee Ssarium,
358쪽
, , subtilissimum discretionis examen , ne cum nostra odia is exequimur, sallamur sub specie utilitatis alienae ,, . a. Potest aliquis dolere de hono alieno, non quia eo sit alter praeditus, sed quia ipse caret ; ut proinde sit aegritudo non de alterius ornamentis , sed potius horum intuitu de propria inopia . Talis aegritudo non est invidia, sed gelus dicitur, seu aemulatio , quae si spectet in hona spiritualia, bona est, unde Apostolus I. ad Cor. 14. Aemulamini Spiritualia r Vel etiam cum spectat inhonestas disciplinas ; unde Hieron. ad Laetam de institutione filiae . ,, Habeat socias, cum quibus discat, quibus si invideat , quarum laudibus mordeatur . si Si vero est de bonis temporalibus, quandoque habet peccatum, et quan doque culpa vacat, prout moderatio vel infringitur , vel
3. Dolet quis interdum de honis alienis hac de caussa , quod indignis obveniunt; tumque si propter eum dolorem eo quis deveniat vel temeritatis, vel impietatis , ut accusare non vereatur Divinae Providentiae ordinem, qua dispo nente bona temporalia , quae nihili snnt cum aeternis comparata, improbis interdum eveniunt ad eorum vel emendationem , vel damnationem , tune certe gravissime peccat. Si vero doleat, indignos abundare , et .ssorere cum opibus , et
dignitatibus propter ipsam indignitatem rei , propterque mala indo in Ecclesiam, vel Rempublicam redundantia, ideoque non indigni malum, sed potius ipsam indignitatis emendationem cupiat , tum aegritudo ejusmodi non est invidia , sed indignatio, eaque saepe justa. 4. Denique interdum aliquis de hono alieno dolet hoc nomine, quod alter ipsi antecella , adeoque ipsius excollentiam imminuit; atque aegritudo sic concepta de bono alieno proprie est invidia . Odium ergo felicitatis
alienae, ortum ex pravo amore Propriae excellentiae . invidiam essirit. Nam, ut ait Augustinus lib. tr. de Genesi ad litteram cap. i 4o. Amando quisque excellentiam suam,
se vel paribus invidet, quod ei coaequentur, vel inferioribus , ne sibi coaequentur, vel superioribus , quod
359쪽
Invidia est yeeeatum genere suo lethale , tum etiam Capitale .
p . uoad primam partem i. Apostolus ad Galat. b.
Invidiam recenset inter ea, quae qui agunt, regnum Dei non consequuntur. 2. Invidia caritati adversatur. Nam ex Apostolo caritas non aemulatur , caritas facit, ut de
bono proximi, proinde ac de nostro gaudeamus . Invidia autem de ipso dolet. Aristoteles etiam in eo pravitatem invidiae demonstrat, quod doleat de eo , de quo laetandum est, nempe de Proximi bono. Ex quo patet divinae auctoritatis, et naturalis rationis de hujus vitii pravitate consensio . 3. Crysosth. Hom. I. in Matth. ,, Tale malum, is inquit, in Vidia est, qua nulla unquam malignitas pe-is jor invenitur ,, . Cujus rei hoc inter alia argumentum profert , quod reliqua peccata e Xcludant a caelo , qui nondum in caelum conscenderunt; invidia e caelo, qui jam intus erant, dejecerit. Nam hoc pitio, ut ait Cypr. deaelo et livore, Diabolus inter initia statim mundi et periit primus, et perdidit. Etsi autem invidia non sit omnium Peccatorum gravissimum, tamen ut docet S.Τh. hae quaest. art. 4. ad 2. si Est quaedam invidia , quae inter peccata gra- ,, Vissima eOmputatur, scilicet invidentia fraternae gratiae, M secundum quod aliquis dolet de ipso augmento gratiae si Dci, non solum de bono proximi; unde ponitur pecca-
,, tum in Spiritum Sanctum ; quia per hanc invidentiam is homo quodammodo invidet Spiritui Sancto, qui in suisis operibus glorifieatur M .Pr. Q ad secundam partem . Augustinus Serm. 354. de verbis Domini eap. 4. si Non potest superbus esse non invidus. Invidia filia est superbiae, sed ista mater ne se scit esse sterilis, ubi fuerit, continuo Parit, , . Quid pariat, copiose edisserit Cyprianus tract. laudato. ., Radix est malorum omnium, sons Cladium, semiis narium delictorum , materia culparum . Inde odium surr
360쪽
a git, animositas inde procedit, avaritiam zelus instam. se mat se Pulchre etiam lib. 5. Mora'. cap. 3 i. ostendit Gregorius, quomodo ex invidia Cain ad perpetrandum fratricidium corruit: Esau ad Persecutionem fratris exarsit: Ioseph fratres sui Ismaelitis vendiderunt: Saul David per
Quinque tamen a D. Gregorio recensentur labes ex invidia directius manantes, nempe odium, Susurratio, detractio , exultatio in adversis proximi , et in Prosperis amictio: quod pulchre explicat S. Th. art. 4. ad 3., nam in conatu invidiae tria distingui possunt: principium, medium, et terminum. Principium , ex quo movetur invidus, est ut imminuat excellentiam, qua alter clarescit, quod si occulte tentat, est susurratio, si Palam , est detractio . Instar medii vero est, quod aliquis in eam imminutionem intendens, aut e Scit quod vult, et sic est exultatio in adversis; aut non essicit, et sic est a Pictio in prosperis . Terminus denique in ipsum odium desinit. 'uippe tristitia gignit odium . Notat autem S. Doctor, a Dsictionem de prosperis proximi uno quidem modo esse ipsam mei invidiam , ut patet ex ejus definitione; alio modo osse filiam invidiae, quatenias bona invidet, quae Proximo oveniunt contra conatum invidentis, qui nititur impedire.
De Odio , prima invidentiae Propagine . Duplex odium distinguitur, unum inimicitiae, quo
quis alteri malum cupit, ut male habeat , aut de malo ejus gaudet ; alterum aversationis, quo quis alterius perso nam , vel personae qualitatem , ut Sibi adversam , ac re Pugnantem refugit. A versatio. qnae cadit in aliquod vitium Personae, ipsain sine adeo vitii odium in persona existentis, non esse peccatum , itnmo honum esse ex natura sua manifestum est. Odium voro proximi, sive inimicitiae, quo malum ipsi cupimus , sive a ersationis , aut Persor