Alberti Pii Carporum... Tres & viginti libri in locos lucubrationum variarum D. Erasmi Roterodami quos censet ab eo recognoscendos & retractandos

발행: 1531년

분량: 527페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

AD ALBERTI PII CI. MA TATIO ' eram staptura Acci BEtsi s traxe se errore ex mea paraphrasi, nulla in Ofestim time potest remitui Qui sic Qiua nuri extat synceras plura I monilis inus agis nee offici enat in tam liuba comen om. de coarguatur error eoru il in Aristotele seripsere paraphrases one ex ipso Aristotele uoma nihilominus extat, qsi quis paraphrastis pro paraphrasi scripsisset commenta, .Quid igitur vetat,quo minus hic restis non set ira tuatur per scriptura extante qui lapsus sit Imo ob id1n marginib.annotaui capita,quo lector ferre possit comodius. Vix de illud arbitror te se io setis, hume inredi re,discrime esse ne q mihi coniuratis uanit auto state mea. Vbi me habitat ista assum, sed autoritas: Apud Germanos eruditos nonihil habeba grati prius il haec euagesica tempestas extitit.mox gratia cessit in odiu Nec usq animaduerti iuratos quos

novaleat dis memoras. y Eciam at seca,iteruatapiterum prooemiis clamo, paraphrasim, nihil aliud qcomentatii genus,nec volo paraphra plus tribui si cuiuis e ieritis helai narratori,si quid lapsuS deprclaedat,mta imputet,no personς loquetis .His prς xi oporteat. sationibus excludie omne petices si quid immineat. z Rursus philosopharis

quida cas,nec vetus lisamentia vertenchi erat in Driguam grFa,nec nouu in latinam.

i x xm VI Quot enim apices hie quot mysteria perest: si haec ut dixi nihil ad me, quii. si , scriptura prorsus intacta relinquo. a Quod est igie illud detestabile dictionis ge

ia dminus nus,quo uniuersa immutant ec puertuntur: An ideo tibi visum est initio precari libertatis,ut hF diceres, b qu pervelim honoris tui gratia abesse ab hac fis A quino, disputatione in nitida tam 3 Ciceroniam Quod in clausula addis, eos indignosium pluriam scripturaria lectione,quos sola dictionis suaustas allicit ad e fortasse veru est; uali istis c- nauseantes ac fastidiosos illecebra quapia adscriptur amore alliuari in lima cere,quod sane probat ec D August Sed de his ia pluribus agere tecti no est radi Eratio,'ertim qua ad istas cauillationes toties res detim. d RAt ut inspiciam' im Maia epilogiuntuum Qti lam in scholiis duobus verbis annotaui de potestatem, quam la tu tificis,dc non exerta,ec φ olim papa dictus sit summus sacerdos, non summusi, ponti se quod tame vix credo a me scripturquoniam dubitaui, num olim finsa et ei' spagares. nomen Cardinalium: quoniam in Moria taxo per iocum mores hominum cor. Id autem tm ruptosiquoniam in libello de consessione non pronuncio eam a Christo tradita, in quam aliud tum agerem,& alias pie de illa praedicem:deest quonia ausus sum xρος eode sp M in nouum testamentu sed tamen commodius commentarii genus scribere,ob has do similes causas satis liquet me a Lutheranis institutis non longissime ab tantu muta' horrere Quis no miretur ista neruosam collectione Sed nihil offendor Albenet Vedi vel elatissime,quonia mihi persuadeo te nihil horu ex aso tuo scribere,sed quGsse ea usi pum in quo declarares quantu pomis eloquentia Tulliam Quod utinam tent E syncera ma ses in argumento seliciore.Quanquam Tullius in initio actionis es moderatior,

neret integritas cum mus

stetmiumsanctitatemfuncta. a Adhuc quaeris quod ad fastidisivsit dictum estParaphrasticum inquam. h Vellasinon dubitos alia ratione tui inquam non mei causa. c Verum sed seruata authoni &sct nati maiestate&Fyncetitare spar rasib insertim in plura emcino potest,utique omnis hui'o sputationis si immantunica sentetia absola, dico nullam par rasten quodcun argumentu tractaueri seruare integre inruisse σμῶ&genuinu sensum author quosseumrsiri lis in locis sed in multis ipsa octione maius prepitu stet oblitu a in stat evnu'so uti re eo ab at ita magis amat inde Spinis tales hallucinatos nec rata induersi σω&te retia isecuti sint authore quo planaiduersit:queadmodsicometremes A Waliri dixerih redis me, vidi se aut is dioerfitea .illi aut veluti intes recollega quachre neutiali sacrasci tuta eo tractate.

142쪽

RESPONSIO D. ERASML

thoritate adimere sacram ,matrimonia pferre tinis detrahere sanctionib' patru, tisicis cinnitarum ac ru deridere Psession deridere distin accusare in G, es horarias. f Quid ves mediocri argumecis docuisti post in atroce .ppo mi peremum sitionem,post tam elum,inprobationem, ingida elausula succedit Sed hactenus,inquis,de priore causa,quq multis suspitionem iniec t te ab institis is Lutho citiam ranis no tot gilsime abhorrere. g Suspitio est non sententia, ominu sed mul, Titini res

torm,me non longissime abhorrere in non respodet hic finis exordio cauta. hiati Ih. K Quid aute appellas institum: Reuocatione Clitistianς pietatis ad pristinam citiuspectum synceritates Hoc iam olim oriant probatissimi quic non ego tantu,qvi nihil no

uarum rerum molitus sum assi P obiter de quibusdam admonui .Sic aute opta miri ivi,ut nollem per tumultum quaeia remedia Quod fieri necessum erat, si res non multo enim principum aut otitare,sed populati temetitate gereretur. i Sin institutum vocas theti dogmata,ut summa virtus prorima est vitio, veluti summa liberalitas tam sed lon

profusionisumma seuetitas crudelitati,ita summa vetitas falsu ati. k Transis ad accusatione silentii me quam parte vi soles ita tractas, quasi nulla omnino silentu mei reddiderim ratione,quu id toties a me sectum sit. Est falsum est me termisisti re initio siluisse. Seripto statim aedito testatus sum mihi: nihil esse negocii cum in thero. I uotquot adiba me velut exploratores sic tractaui,ut intelligeret mihi tu iti ii se Lacheti conatu no robati Si quos habeba amicos apud quos nonihil vel gratia imbeci, valeba vel autoritate,hos ab hui' negocii comercio deterruidpin Lutheria admonui,ut syncero animo re ageret.Apd ipsum saxonis duce ridericu ingenue sessus ini se hau

sum mihi Lutheri conatus no Hari Et haec statim initio. in Die mihi pAristi, in m telis manes Alberte nultae est silere Quin tucatione ista canis Sortansquq in more eo

infers sientilentiam, cum ex silis euidenter non sequatur is deas falsam esse ac perperaeollio. Sed inferius recitatis tuisssis 421s manε' tanget eddecemis disetis quanuis nuc te tam sum fac nam existiscis vafriciesct astus retudine Mox litus es eorum quae iamiam dixisti videlicet me dixisse multis suspitionem a te iniectam in instituti Iutherinis te non multu abi reere cum nunc velis me professum effere fuisse author eius causam totius LumerangtΦestatis Nonne rubore totus perfunderis, quum Mecprofers Praesertim cum prolixuisdiotas quantum inater occasionem Scausam intellit asseruerim me nequari pu tate te inulam fuisse, sed forte occasione inta tisse alius petentem. Induvete tibi postam si tantumproposita a te non extenuares: sed nimis iniquum sententiam me Timmutare&contrarium scissum inducere. f Nec res postulabat argumenta cum te admonerem, e Iocus patiebatur recitare dim tu quibus tam euidentet mantur,quaeretae ut nullum si testimonium desiderarim g usas me*m tot te fuerimothis grauis postularet. feci ne te findete quod inp*cauere novaris tanta est tua si Nerbia. h Isse et fuit omnium haereticorum praetextu docere votitatem euocare veram pie talem S ad pristinam synceritatemcol a restituerem instendit Arriusti ceteri vetustiores retici, hod praeterito seculo Vinicies hoc modo Lut tus ex eius bustis natus. i Dahis verbis quod in gna ex parte petebaminabeo calicet vi cuncta Lumeri digmata execrareris abiurares Sed sitim ex animo dicis omine ructae simplis tuisclus illius placitis consentanea sunt si magis arridere videturores saluae itassiim pax cum omnibus orthodoxis. k Nullam adti cognosco causa quampraetendere possis&i te excusare vahat.1 λαga κῖατ, κακ . a cinsuo'qDuc rursus fete sub peo supin volumi Meptuderet nec aptevteris cautela quastinet quaestioni nonsati in emenisspius repetendi retali dem cere vi turi in di te vicissi vir omatissimep Luciani manes adiuro, age putas ne te deis ete officia nodeseruetisceteros

armens illud pr elisi etiam si iure id fatales falletissane si id existima sed cfrietius &Prior epistola Mis refuma tantic omnium quos cis reddita rati

143쪽

RD ALBERTI PII CV. ExHORTATION sero pro Adit artaesos in Lutherum Quin tibi ipsi catus,qui cum tanto Minotas zelo ardeas,tanta polleas tum authoritate,tum gratia,tanta dicendi faculta trita quod omnium potissimum est,tot annorum sudoribus parata Aristotelice philosophiae cognitione sis armatus, ne demum post annos nouem prosilis in harenam,quum tibi tutum est Rome,velut ex arce religionis omne telorum genus in Luthem desaculati Et quod tu vir tantus non audebas Romae, me Vole bas in Germania facere: Hic rursus meam eruditionem,eloquentiam,aut fit rem verbis exaggeras,nec unq his ornor praeconus,nisi quum facissit ad crimen.

Sed facessant hae strophae,longe aliud de me pronunciauit literatia sodalitas,n Pictabile cui Rome con phaeus rem,multo aliud apud nos depraedicauit ille δ', αλωματο φορ ,magna pars animae tuae, ut ego sentis,magna pars huius calamitatis.. siti, h, Quid si statim in harenam prosilissem Meo antidoto pestilentem colubrum,si

minem deter enim opinor designas Lutherum,uertissem in fugam, ec antrum subire subegis ruisse , nitui ti Oui non cessit trium Academiarum censutis,non cessit atroci in mifi

gni negocii tio ditionis illius sit imperium qui no cessit incendiis licinanti,ac inudo extrema minitati,statim meo scripto territus abdidisset se in antrum Ad id sane persua ει gratiam x dendum vere opus sit Tulliana secundia Quanil quod aliis pessii adere conaris, puri qui sat scio tibi nondum esse persuasum. o Ubi vero scripsi Lutheranae tragoedin prologum mihi fuisse non iniucundum Sc ipsi non om no displicuisse, sed ita ieiis efficere, no displicuisse ut tame reclamare,smo scripsi mihi nunq placuisse. p Qui nans uti illin is fieri potuit ut reclamarem, si placeret Sed spectatorem me praebui. Verum

eum tot hominum milibus, qui taciti spectabant, quum ego protinus resa sit L maris.Hominem e prosemila depellere, non erat meum, sed eorum qui specta o a duo bant exorchestra. q Inter hos tu mi Alberte sedebas, cui tanto maior aderat cohibendi mali facultas,cui tutum erat facere, quod alioqui cum ritae petica nus placet, is faciendum scribis, ec profecto pie scribis.At ideo libellum tot annis et MM δ boratum,nunc demum promesgas,quum pene sit serum,nec id tamen spla notio, nisi te te, i tutior es q eras Romae. r Ac vide sortitudinem tuam, qui mi hi timiditatem obiicis,nullum imp's in tuo libro, praeter Erasmum oneratum quia ειψε inuidia, therum confessum,ut ais, Huuenum vita defunctum, quum est ha tua testata ra facto pene Lutherum obruerit. Quo grauior erat pestis,hoc celerius,in

dias occcurrendum. s Recte,sed initio sensis videbatur esse pestilentia.

nonpeti as rum antidotum,a multis dubitabatur quorsum esset euasurum.Hic si meam ex

iis Iri. accipiis,mecum accusias doctos omnes re Academias rem ipsum sed eri sitire, in primis. Vere cribis Arianam factionem fuisse multo periculosissimam, bat cum pim sed hoc tantum incendium ex improbitate clericorum ortum est, qui hominem

sti, Lut lucelli'em guadeast gantadepta res misi mores. q Et his supra res sum fusiliatis:sed par est agnoscas dictorum motum ineonstanti me vis me regnasse Ronis modoinibi non ausam uisse emittere libella meum sed tantu Lutetis illum suppressit atquomodo lurissus qui ad te triennium antest Lutet essem fuerat transivissus r Ridiculiam quasi cum tibi scistere &' occasionem Luthetanum istis attigissem ab mueno in ptimis ita prohatum vim, cu illo pira tit in catholica eccles octibus retro qui deinde prodierit mihi essit Pendum, quotumfactiones &discii na,vel solis nominibus mihi nec fuere,nci: nc velim cognitae L. Hempestilentiatiuuantidotumputasti esse them Et natius academias: sedcideargumeto eaderes M.

144쪽

RESPONSIO D. ERAS ML LIB. II. inluemdatum per inuariam e suo contubernio depulerintl t quemadrnodum lixe fauciissi h Lut rana tempestas quorundam seditiosis elamoribus huc P mcruduit, ae magis etiam incrudescet,nis1 melioribus rationibus succuratur,quaan adserunt si elo tem&,

Sutores ac d M.Sed aduersus hanc ausi sunt scribere Graeci Latinis, inqui bus Hilarius. ii Verum nullus illorum tam celeriter se ipse in Arium, ct tu scio quia volebas me scribere in therum,dc Hilarius ali Boserius strinxit calamum quam falsum in RHum,il ego iam toties strinxi in L herum. Qua quidem in re tuam aequi

talem cogor desiderare,magna vehementia rhetoricaris de silentio meo, x qua tale ae sumtu

Diat ibam ante complures annos emiserim, quum aduersus Linheri Seruum arbitrium .duobus iustis voluminibus pugnatim, quum tot locis sparsim in tu quod illo blascubrationibus meis diuersa ab illo doceam: dc tamen Diatribam tibi fuisse te phemistina etam in hae ipsa disputatione testatis.Dices,quum haec ordirer scribere, non,

dum videram. Esto,sed erat hoc tuae vigilantiae, detrahere actioni, quod erat nim sanctissis superuacuum Etesiim si non piguit te Lutetiae tam multa adiicere, praesertim mssyn idetestimonia scripturarume grauari debueras ea tollere,q ut me apud male los an ., tacti grauat inuidia,ita te apud eraditos ec cordatos vocat in suspitionem vanitatis. pserat ad pris

Nota videras hyperasi stas sedini videras, quia haec ederes,imo priusqdua libellia ad me mitteres,ectiun calce libri sic hortaris me ad hoc muneris, quasi nihil omnino praestiterim. y Culicem me dixi, ex mea persona,sed ex alioru u NAmara sententia,qui quum alias nihil mihi tribuere soleant, nee ingenii, nec eruditi

nis,nec iudicii,quoties onerandus sum inuidia,mirum quantus subito fiam et ' proditis dog, phantus.I a me potius nunc elephantum facis,nunc culicem. et Ubi vero mi matibus non

hi censuram arrogo uniuersi orbis An q, Moria tangit mores hominum, sed tam ciuiliter,ut qui sis sua vitia citra dolorem legere queat Ista tibi quidem gra Micta fuisset, ter dicimtur 8 ex arte,sed a 'causa nec ex ro Excusas Academias,l post officio suo fune sint,lcmihi dicis,tu autem ad hanc bestiam oppugnandam grauis in nullas adhuc admouisti machinas. a Id quum iu falsissimum, tamen toto hoc .mes incola

capite mira prosequeris Whementia, perinde quast sit in confiso. Ita vitillaec consueuit Cicero. b Quanquam tuus ille diplomatophorus, quum miscerem Fuis intus cum illo colloquium, dicenti quosdam indignati,q, nihil in Lutherum seribere, Primu

respondit,quid necesse est te in therum scribere: Et hoc tamen est totius ac titui Ad cusationis tuae caput Porro quanquam id temporis sperabam istiorem exitum, in fuerit ,αν non enim sum vates, tamen 11 quis probus bonis verbis hoc mecum egisset,

trium.

x Laudaui

ut scis laborem tuum in eo argumento,quamuis illo non impetas propria Lutheri dogmata quibus ecclesiam ops pugna cuiusnodi argumentisunt& perasipi .Proinde necate recensendi,nisi ad insinuandum te multa &va tia in mam scripsisse recitato plurium titulorum Elencho.Tantum autem abest quod pera istasvidissem cum ad te stridi quod nec adhuc quempiami ram. y Age qao loco egoquantum ad eruditionem&doctrinam taextuli ut vix magis potuissem quo forte multoruanimos offendifesti a te iam miliesdicta sunt. et Q iveriss up locorum modo ullam casionem virgae exercendae areipere metis. a Falsum eo distrahis id rastetantum vnum ex placitisprcpriis resutasse, nam illud liberi arbitrii iam vas Numae tabomnibus gentibusae nationibus cuiuscun*fuerint te linus, cunctium philost is quae o&ab ipso sensu naturae expiatur. b Toties obtundis mihi emi de illa diplomatophoronescio quid tibi dixerit)ed hoc emite Leoptarib se. sua sunt di a maximis pontificis vestig& literis humanissime multatum. Sed demus tuneneminem noctecum egisse

Postia tot sedulo petierunt re petunt cui id nonpinas ut adhue dissimulas

145쪽

RTI PII CV. Ex HORTAT LeMemfateris detrectassem ossarium meum. c Hinus orationis haec est summa,Si non πω batis Gasmum esse viruam, qui doctrina,facundia,ingemo,radicto, authoritate detractasse si plus valeat Q tot theologorum,erudatorum ec episcoporum millia: nisi domoris Lutherum Ommo negocio possie conteti nihil haeret in me criminis, quod ictu est Of. non sit cum C te in Commune, tamen uni mihi intenditur. Ut autem ipse Sed potifices quoq; meum siniam epilogum, Accusorq, non scripserim in Lutherum psi cum primis. At non e disti articulos. nenim eram Academia. Et si hici cellat &ta me laudatur celeritas, d omnium postrema fuit Academia Parisiensis, autho itate ptima.Tum si silencum vocatur in crimen, vides quot Academias una da dere io. Sed mura sententia.Tres enim duntaxat in illum scripserunt articulos, reliquae

prorsu vanu annes haerent in cfimine Non aggressus es homine volum ne Reclamat Dia

triba iam pridem edita,nec id semel.At non satis atrociterila negat Lutherus, spondis qui qui nulli respondit acerbiusquam mihi.Verum hic obticum. e Iino responi husiam abun duobus voluminibus, in quibus nec audaciam, nec seueritate desideres. Ve

' Irtim ante te scripsit seras. Fateor, sed ita ut causam indulgentiarum is ectesset habenda deletiorem.Scripsit Cata. Caietanus. subtilius quidem ille, sed quod ad ea, sae suecessium at sine nihilo felicius. f Ante censuras Academiarum,ante pori piosum hiab fificis fulmen,ante Caesaris ediciam,me priuatum m illum stringere calamum

tus putaret fuisset extremae temeritatis,pos haec scribere superuacaneum erat. Nec enim probabile erat illum via mihi cesssurum,qui tot autho itatibus non solum non pisteriretur, cessit, Verum etiam ad audenda maiora animatus est. g Hic si dicis, me pluse fuisse valiturum,quam Academiarum censuras,q diploma pontificis,q threstin tale Apsu si gorum libros,3 edietu Cxsaris, nosce rusticitati m . nec illud credet qui

ma hic dicis, nec arbitror teipsum quod affirmas credere.Postremo docet exitus ipse, quan tum suerim prosecturus.Lege theri Seruum arbitriu, ac meos inperaspiis ita uiti. stas,d intelli ges verum esse quod dico . Tantum ad insimulationem tuam in d Adhuc ec transcursu Nunc multae sunt cauta.quas literis committere, nec mihi tutum This dis. es nec expedit cauta, cui pariter favemus .HF est enim horum tena porum in piste Ptola, felicitas,ut periculosius sit hominum commodis aduersari qglotiae Iesu Chrs

h Nec dubito quin hic tua prudentia diuinet quid silendo loquar. i Si que

illa an mois cuneum vidissem, semotis priuatis affectibus yncera pietate procurantia Christendis. te negocium,eo mihi crede per flumina,per lam ,per saxa, per ignes accurris

hi , Ut hodie accurreret vel motiturus apud illos. Qui spiritualibus oculis co

stri elut his templantur decorem domus dei mox eosdem deseel unt ad ea quibus tinne em

TIT' 'matur ecclesiae dignitas,non possunt non suspirare ex intimis praecordiis. Sed

definita, quis sin nem inutis notaminquiens adhuc ipsasin nunehaerere,cum illud Ga paucioribus tamen damnatum esse verum S a Pontificis maximi edicto a iam Senatus decreto.e Amucide nonne vides toties id repetens declarare te,nec tibii videri quaestioni latiffecissae amanimis tet is valida ratio semel illis 1nfixasunt. f Ita nurum scribendi tempus vis tibi tumfuisserat iamiam dixisses diatrias & hypeta ista duos salpsisse ante ne an postdamnatum Lutherii Sed thi indulge eorum mox litus eras:nec vides, , mptietenckns aisatione imprudentiae&vanitatis accuses omnes qui velante vel post eunde natum in eum scripserunt,&praecaeteriugisti illimum Anglier geni R do mum patrem Rei sem: qui singulas theriassertiones tam docte&pie confutauit. g Ruisus pedis Muli instar. ti Nonduim nec sum tam solers ut conii aere vileam. i Elphalanges&quadratas acies cuneo dens Emos vidisti δε vides modo equi tibi sint oculi.At mihi spectator esse maluisti a bellator,sed utinam tantum Octator non etiam iniquae Partis torsinsies.

146쪽

RESPONSIO D. ERAS MILIB. Π LMm. desio Pestiae vide in tibi satis deelarasse voluntarem scribenda in Lutheriam h Frigida mihi defuisse, cere niteris ex arte rhetorum mihi: facultatem no de me,per tractans totius de nar Luthermo summam. Quod si facta S,Vt me accus 'in ἀπ non scripse im,iam sic ipsi Siti ut instruas adscribendum,iam serum est, no ob cessare debueid tantum qina iam fac tum est ad quod arma ministras,verum etiam qua a res iam dudum erit hominum potestatem, nec libell1s agitur ocium,sed armi S. nego id pera, Quodsi cessam leges inter arma multo magis disputatorii libelli. k Nihil sa gere. Nonne per est,nisi ut agnoscamus manum dei nos pro cantis ad poenitentia,ec omes quicunqssumus, ires enim egemus gloriatis,ad illius misericordiam conso et e viles giamus Suavi omnes hcreticorum phalanges uno confieri profliges,ec inter ira reseda necione deleas,vehementer optarim hanc tui litalli partem, aut tam solidis ar/ 1εοῦ π f. mentis instructamincivi impiis omnibus opprimat, aut tam felice ut o animos&pesmnes ad rectiora consilia reuocet. Id tame felicius effecisses,si hostile aciem, aut certe duce nominatim appellasses poli' ct me C em quonia nihil hic est, in telis quos meis lucubrationibus inuenis non est quod respondeam,nisi i carptim qu i βψrum Ndam attingam,quae tibi huic disputationi visium es inspergere,quo consilis,nosatis perspicio. In Diat a reprehendis, i in principio ac fine sim aequo A librilus modesta . t Non sta visum Luthero,declarat volume quo miles respondit.Sed dem ' Riuerim, certe in hyperaspistis hoc non potes reprehendere, nec tamen probas, m Quid sed editos dissimulas. na Nist denuo,inquis,scribas in Luther adauxeris po/ ais c

tius hominum de te suspitione posteaq declarasti Diatriba quid potueris si vo Σπω .

luisses Quorsum attinebat thomo quemadmodii scribis occupatissimus, hic mitate. Consistata tantum funderes verborae 11 Quod scribis ab omnibus optari,flagita, ri, requiri,iam dudum a me prym est duobus voluminibus Id factu dissimi se Lilas, no esset locus illis,quς multa,Ciceroniana phrasi declamare pergis Ob--V ilex notas Φ nec vita functas parcam, quo minus de illoru monumetis iudicem. o Id si mihi eum omnibus scriptotibus commune est,praesertim cum tuo Ari basin mestotele,que optimo iure facis plurimi, quurum mihi impingitur p Nec Apostolli, inquis,nec Augustinus inam prebuerunt occasione Hoc patiar obtinere iista phe iate,si docueris Augustinu nihil sumagari Luthero in qu stione libeti arbitrii, ut impetere' de caeteris sileam.Sed non dat occasione,cuius benedacta rapiuntur in occasio nem, q quur ego proicisse dica in cuius libris nihil tale potestes endis' mi iae Dedisciplinis humanista agere videris,quasi meum dogma sit,puIurbe x x M vorem aut grammaticum posse mehus de fidei quaestionibus disputare, Q gra, uitibus disciplinis instrucram,quum amensistisiusmodi proditu sit. r Ex iam milies atra controuersiam est, linguarum peritiam theologo necessariam,m humana

tauiu teipi tant1faceres, ut cum Aristotele teconferres.At is philosephiam docentinecessumis priscorum errata mea explodere ad veis talemconfimandat Tibi antem non erat simile negocium Proinde nec ulla ratio taxandipriscospatres.

p Tam Augustinus ea inquestione sumagatur ther si metus eccles catholicae usi accipiaspedem ex his aedisputat δuersus Peritum pro his Ne desinit ac docet. q Quinimmo und beatentias sententiis pias demum Luthetus assiniit S definiuit. x Id in me umismilio inescent attigi eorum temeritate impulsus, qui modo varias linguas Lean meta inca tam mari r tractant si si istulas erraria-Prorsus ante nocerroneum e violatsi mum quidem tam uti A testimoniorumentis potius esse interpretatisci tutas, eloqui linguis, turicubrationibus vetust

147쪽

ALAERTI PII CV. EXHORTATIONEM missi ut Aui philosophia sit necessa lato a videtur ulcus disputabile. s De sacris silvis

vulgo comunicandis 1 a pridem fatis apertu messententia,ne crambe tofies philosophia cta nausea moueat lectori. t negas margaritas porcis spargeos,dc sanetia

sentis depopulo Christiatio si dignu nidicas qua porcis α canibus seraturi u Certe Christus is, simplicibus de idiotis sua mysteria

dam. Delim dignatus est aperire,ec nuper audiri coeptum est; plebem a sacrorum voluminutectone prorsus submouendam. x Vereor ne 'bus videaturiusqua par Rhiama est, est,stalis tuis vindicas sarientiam cum eloquentia conlanetam,ta stratibus nihil Pareat Pluri restiquens praeter inanem eloquentiam,qui ut inquis, stadium eloquentis stui

, , ' dio sapientiae praeserunt.Atqui sapiares sunt quis apud Italos, qui tota vi

ineologos w ta nihil aliud agunt,quam Whriguam expoliant. Apud nostrates magis viget

philosi his studium q apud vos, magis etiam theologiae, quae apud US pe

non inficien ' tota ad paucos monachos relegata est. Haereticos mas eos, qui pa dura quIH Pam contem us gratia vocant Romanum episco iiD,an hoc titulo sim vi

alicubi non satis memini Certe si feci, non feci contumeliae causa. y Veterragiae vitulari orthodoxi honoris gratiassent hunc tribuere titulum,& ipsi ponti&es hoc si, tuto se designabant. Σ Non est autem ornatissime princeps, Fur deprodam eis D, cetis offensam, quod me docere visus es. Vtinam tibi vacaret multo pluranus almum docere. Quod ad hanc quidem partem atturet, habeo gratiam maximam,

dum, na γλ moda ineolam a ma&plures dici potest,itamethodus th mi ira muli*Iex. Ita non aperuisse ed tritaeda est ut inconsultauiuemadmodum declarauimus e , etia rerum istraedesiis in locis in quibus id fa mest plurimaeuereses pullularint. quod ne longe ex a petamus; Botirinia satis declaratit incalumniose&hic malignari accusans ae risti verba sunt Umea qui ea mei hora declarauit minetia 'non esse vulgo pandenda ea contemptoribus quos assimilauit porcis conculcetur. conten tores autem tamsunt hi qui res capere non valent,quamobrem&negligunt et qui res cognitas parvipendunt aut ab indignis discerpatur quos canibus comparauit tam ab illorum communicatione vim genus summouit.Q uod 8e testatur Alcluiuis in libro de sermone domini inquiens Statuendum est ne quid aperiatur ei quoniam non it: melius enim quaerit idquod clausum est, si quod mirum uod aut ligit percontemptum ut porcu aut ivitat per odium ut canis. u risum deomnibus d vix communia quaedam&illa quidem necessaria, nec grum multumas ruta tantum te tauit. Abditiora autem lis electis ' istolis,nee tame onmibus, comitempore sed cum ortianum fuit: ut

ex euangelis plutibus locis colligitur obis enim datum dixit Iesus discistis sui nosse stetiar ni coelorum ulis autem non item, ideo in parabolis loquoreis M.Necsententiam comprobat quod alibi adducis materna imma Iu orsi antiquit testamentumisse descripssi cum quod ex illis non vulgodissetius esse sed rantum apud sacri tesseruaretur, ad quos specticiat iIiud mutare Sil interpretati populo.In Deutoronomio scribitur de scimio votanis ne&recitataMoyses tradidit illud sacerdotibus set Ii m archa foederis donisu,recipies ut singuloseptenio illud cient cora omni Israel mod&no fuissetdispersum promiscue *batur ex caper Esdrasacerdotector tuit illud restitui,regresso populoin Hierusale captiuitate Babylonicaridenim periissent omnia ex artata breui tempora si vulgo dispersaluissent. ua re nota imp nive se tur ipsius vetiae diset Ad quod vitisti quonidapiminatu eaut ne in lingua vulgate venerinscriptura aut facile est rea batos erit interpretes exigit quod & acta testatur:Philippus em Eunucho Cauticis nae Esaialegeti dixi Putas ne intelligis qus legis: At ille Si maliquis ostenderit mitia quomodo inclum 6 c.Pin quo inutile putauit loqui linguis nisi prophetae interme tarentur .Quocirinman feste cochidit mime discrimi melle vulgo Panada x in aperte hiemalignaris, ah dixi aut etias sis potius cottaM'd ex epistola nostra est videte. Alioqui inter ietes receland non putaui qui Lutheri negocio manus dedeteressi et uetissimi essentitumi illos accusastiscribes stat quotquot erant apud Germanos amates bonas litera ipso statim initio them addictissimos fuisse eo ex iuratis amicis tibi factos stes acerrimos paucis ex tis. rem fateor 8c gaudeo in Germania plurimos ientissimos esse simuISt eloquetissimos vir ,nec pietate insignes. y Alioquideseculo&loge diuem ratione nisaut vieta vocibus quibus incussiiquo vivis uti ec si, nihil destinat auctoritatisre1 qua indica papae aute nomine nota Romanus si catholicae ecaela episcopus designin et Haec argad maiore tibi grati ac aranda ala ct Nemracveniaegon si pinulaui,nec ratio era cum asseruissem me scire tibi in ptim tu est plura& accomodatiora in scelus illud cogetere mox doretis iisquentet autem in hoc opere tribuis rugino quae- vnasium uiri dia perin 'est,

148쪽

RESPONSIO D. ERAs MILIB. II Lxv. a qualem habitus sint Lutineram nescio. b Illud demiso quare sub finem Itala Lurbet, reditus nobis toties se ra cantatam cantilenam,ut post Diatribam rursus ut Liuiarum s tingam calamum, ec stringam actite quod cum iam pridem ese stulo nec vesse laetum non possis ignorare,non satis perspicio quo consilio dissimulandia pu- ' caris.H si scripseras nonduconspeetis voluminibus, quanto satim erat hanc vitelain coronidem mutari,quod magis in re erat instimationis Musi: ς,' sine caci aliquid Pro πsa traetor odiose: tus,t vel tam piger videbetis ut tantum operae nolueris sume iu de . . re et tam non ingenuus,vi quod est omnibus notissimum dissimularis. inte/ vh iste

rim si deo placet minitaris ni id laciam, forcivi hqreat in me Lutheranismi suspi ei ut mihi e plutima videantur conuenire cum Luther ut probati viri me pri isti, sitim mum autorem tantorum malarum fius se praedicent,atis vita destinctus hanc O du huius tuae pinionem mecum efferam. Quid si fecero nihil horum erit Nihil, inquis.At iamdem Derum est quod hortaris. d Iam si verum est quod tutato studio proe nifesta citin hare conatus es, therum ex meis hortis letalia legisse semina,quomodo mede toxi v xi bsitur huic malo mea quamlibet vehementia scripta An quod factu est,fieri infe tactum potest Imo suspicionem istam potius confirmauero, si destomacher in L. pus fuerit sua them. Dicar enim hoc officio priore culpam pensasse At isto nomine syllabam

in therum nec scripsi nec scripsero. Mentiantur, fingant comminiscanturissi ii iis, AequFunq; volent. e Preterea vereor nequis constantiam in te desideret,qui cum

initio fassiis sis te de me semper hon fice & sensille ec praedicasse, tamen

Ingressurus disputationem, Me in me congeris, q, detraham dignitati sacere crambe ree dotum id pontificis,irrideam professionem monachorum alia' permulta ante memorata. uς si non credis de me,quorsum attineat in alienis calumniis coe . a iusti vir, firmandis tantum operae sumere Si credis, qui conuenit ut de eo semper honori bum ex mofice re senseris N priscaris,de quo tam multa mala sentis Iam in illo complores candorem desideratat,q, istam inuidiosam cantilenam alieno tempore canis res. enim orbi.Ante annos octo quidam improba lilagua conabantur eam suspicionem impingere mih q, non essem omnino a Lutheti negocio alienus Id cum siet sessise . ainis. simum,tamen calumnia poterat vicunt probabilis videri. f Tum poterat vi deripietas,si me ad profitendum quid sentirem prouocasses. g Nunc posteaqnotius est,il expedit mihi nihil inter nos cometare,posteail tot libellis lapidatus d Tantu dissum,postem tam late patentis factionis odium in me cocitaui, posteae cum ipso thero gladiatorio more conflictarus sum,4 noti tempestiua est ista tua Vel inea Apostulatio vel adhortatio ' i Expostulas de his quae mutati non possunt: adhor plurimos id latis ad ea quae iam peracta sunt, quorum alterum est superuaca uiri, estem Aquod tu e tetissubortumfuisse lolium dum putares serere isticum. At cum tu id neges ii Lutherum scribere declarates ibhim perperam ea collagisse ex tuis Remo a docuisse,quo rio&siti m non redderetur infectum saltem nec maneret intinum es iminciritum:quod si neglexi magis honorem tuum isdesu aliorum. E Quamfriuolah sunt m ais, pugnarent publice de quodam, noris loqui diptivite eum monere me repreh&late, vel eunde laudare, uno in negocio&chiurgate in alter se tuam doctrina me hono ilice fuisse loeutus imbrie automiaquς scripseras neutiq.Quinimmode multis te admonu et si mauis etia modeste coargui. f Si eo ten me mihisci filii eadem attingens rete ad id faciendum te essem reatus quodisci ut rara ministeris inuitatus fui citra quassorte id agere temerarium vel ineptumfuisset. in me nulla esses auctoritas te ad id prouocandi, tam ab omni consuetudine alienus esse ut iure ambigere possem an solonomine tibi essem cc ittig Quia hic I rhetoricatis materiam ex geram csi tam atrox in Luttier fueris ut omnium ius facti ius furorem in teconuertis sed falleris si putia coenicum ut ostiis vel conuere.

149쪽

AD ALBERTI PII CI EXHORTATIONEM etiam absurdia,utria' aliens temporis Proinde queadmodu hie libellus editus tu,sbliti M. nonihil intridie mihi cosatat,presertim apud eos a nihil no probat qd impetat

nis q thi de Erasmu,quibus ec mirent expostulatio mire arrisit, quia Luthero videri vellis 1 eigassimi, h sta vereor ne apud eos qui sunt integro sanow iudicio, nihil de , is ipsis assu trahat me existimationi, ρος multoru animos occuparat Albertu esse viruta dei ha tale cadoreis sin ari pr ku.Uidebetis em arte patu liberali causam meam .. Qim causa Lutheri comiscuisse, ac veluti linia lino cotexuisse,ad quod ut videare hae tua ina, mella literis prouocarus,multa cogeris,quu ipsa res aliud loquatur Notabut ecillud,quod propositio tua multo sit atrocior,il argumetatio, ut hec quis iuditio videare laesivisse,sed hostibus tantu. I Illud certe nullus excusabit,Θniationi tuae alieno tepore edideris,l ea no mutaris, quς res ipsa monebat immutanda,l, das

42s usti laxis post Diamia editos duos Hyperaspistas Fortasse dices me e idem

dicarimnias, comittere quod in te reprehedo, qui monea non fuisse vulganda ii, qui iami excuses prostata numem in tepore fi rescissem ubi locora ageres, mox ubi pirum qu 3 audiui te in Gallis agere, k scripsi super hac re literas, quas demiror tibi nonplet aliquot eme redditas No minus enim consulebat tui nominis honori e meo. Uem haec quonia reuocati no possunt, boni cosulamns oportet. I Illud no satis intelligo, eri vel petis a me tibi dati veniam,si quid intemperantius,concitatius, petiusve vidi certe nimi, deatis in me di xile, mone 1 ne quid tale suspicer in me dictum, sed omnia resei De his cis Mamnum,in cuius mentionem nemo potest incidere,qui modo sit Chriinnibus dictu stimς relli orus studiosus, quin excandescat ec tam modestie relain,P aduersus tam impium, ni ut ais ec tam mordacem haereticum verba temperare,c5tra omnem modestia,non solum contra pietate esse videatur.Ignosces Alberte

k Certe mi clatissime stupori meo,quod genus zeli hoc est,sic irasci E etic vi in hominen Istud phreneticomes,dum irascuntur inimico,semii non ta rare amicum Quarin talis aegroti quom in summo cruciatu,cha in mos etiam ctum, si fido maledic s aut pugnis impetere. o Si quid tale est, leo me tibi tam fuisse pro

' pinquu Sed ego fortasse no assequor sensum tuti,dc aliud quidda istis verbis ex

ex tamen iam primere Vesuisti No enim illud optam mma Me quicquid in Luthem dicitur, plures vltra exissimem ad me pertinere. p Si tam bene volebas mihi e prςdicas,humanius se, fustam comodum inte Fretari sensum, potius il bene Leta hue detorquere,

Lutetiae an ut viderentur Lutheranis congruere,ut sileam, multa odiosa commemoras,

Σα q in seriptis meis nuri reperias Et sita male volebas L Hero,il videri vis,utis

Quod item nam istam actimoniam tu argumentando potius il in prooemiis declarasses.

ret adhuc magis restitisse, tibimorem gerenui illas accepissem. I Hlila more tuo meis verbis adiicis illud in me eum Nn sc ipse timiquid asperitas visse vis fuero,nihil ta. D in te dictum esse suspicet sed omnia in Martinum. m Et hic ne redetes Lumerum diligenter piae uisti, dens meis verbis meis recitatis illud tala potuissem enim rhetani nisi id egisses putare te eandem sententiam probare. M M ωο μι ποτα os cruri Non quadrat eunde esse insenum S teneticu &virum elatissi si sed indulgendum linguae volubilitati animo into. O Potius tibi dolendum te taproximu esse Latinet vi fere vulnus illi hilerrinopossi quin re cute tussiattinM P Non sum tam solatias ingenii.Vtinam licuisse ed huiusicemodi sunt pharim ut in bonam partem interpinaxinequeant ei si aliquatenus tantumodo ab auitiore ea exponente aduersus sensu luem verba faciunt Tuum autem erat si id fieri potaputabas id agereo cum triennio ante ad te scripsisset mihi tuticete. An autem qui a Prierim, vel potius mitigauem iamiam dicta tua testabuntur.

150쪽

q Ibi cominus res agitur, ibi spectator expectat,uter stet aut cadat. At hie se quenter tam diluta est tua oratio, ut non tam mancere quod proposuras, qpre. cario impetrare velle videaris. Relege dissiputationem tuam,sed ut alienam, eccomperies sic habere,expedit aut non laceuere Lutherum,aut validissimis argamentis rem agere.Verum hoc nunc iso moneo. In summa, utinam aut in alio quopiam argumento declarasse, nobis, Fantum ingenio valeres,aut certe quod tractare visum est,aliter tractasses Postremo quod me inuitas ad amicitiae is dus,labens amplector, polliceori me licet caeteris omni S inlatiorem, beneu

lentia studioq; propensae voluntatis nusquam tibi cessurum. Sed mihi vieissim ignoscas c rtet vir ornatissime,l ipse daatroces caluntas a me depellis,quaedasortasse liberius dixisse videbor si pro tua dignita Utinam fuisset hoc concertationis genus,in quo licuisset simul ec tuae dignitatis re meae salutis rationem habere Quin illud boni eonsulas oro, quod expolitissimo libro, rudi planeis Batava epistola respondeo Si obticuissem,verebar ne quis interpretaretur id tui

contemptu factu, ec ad hac operam vix dati sunt sex dies,quoram tamem magna pars in alias occupationes erat distrahenda.Extemporarium est quicquid vides. Et maxime suppetisset ocium, non sum adeo meae mediocritatis ignarus, ut vel eruditione et eloquentia vesim cum tali viro certar quales egosemper venerati soleo potius quam aemulati. Bene vale. Datum Basileae Idibus Februarii. Anno M. D. X XIX.q Id probarepertinebat,&non tantum referre quod syeophantarum veri ea st pro veritate disi

stinium. Ita enim &me docuisses eorum infirmitatem S aeteris meamstupiditatem mani vigilantiam declarasse vel saltem veram scientiam,cuin illam profiteati olidioribus argumentis conta Pses. moresmaiorasonant nec omnia possumus omnes.Si enim satus gestiumanitatis&feta

tis in ei ed de his tament qui extra ludum sunt.

SEARCH

MENU NAVIGATION